![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,515,415 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,776,561 |
خیزش خیابانی؛ زیست، زمانه و زمینههای قیام شیخ محمد خیابانی از آغاز تا سقوط آزادیستان | ||
پژوهش در تاریخ | ||
دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 33، اسفند 1401، صفحه 67-94 اصل مقاله (11.05 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
رضا کرمی* | ||
دانشگاه خوارزمی | ||
چکیده | ||
شیخ محمد خیابانی یکی از شخصیتهای تاریخ معاصر ایران است که از آذربایجان، خاستگاه بسیاری از نهضتهای اصلاحطلبانه و چهرههای آزادیخواه سر برآورده است. خیابانی در دورهای وارد مبارزات سیاسی شد که ایران به گودِ زورآزمایی بیگانگان بدل شده بود و انقلابها و جنبشهای دیگر نقاط جهان در شکلگیری قیام او تأثیر داشت. اعتراضات مردم آذربایجان علیه قرارداد 1919 به رهبری وی صورت گرفت که نشانگر اهمیت جایگاهش در میان مردم و بارقهای بر شکلگیری نهضت آزادیستان بود. خیابانی که از مشروطهخواهان تبریز بود، عقیده داشت مشروطه به انحراف کشیده شده است؛ از اینرو قیامش را در راستای مشروطیت میدانست، اما برخی اشتباهاتش پایان خونبار این خیزش را در پی داشت. پژوهش حاضر یک گزارش تاریخی گذشتهنگر است که دادههای خود را به شیوۀ کتابخانهای از منابع مختلف به دست آورده و قصد دارد مراحل زندگی او را بررسی و به ارائۀ شناخت بهتری از ابعاد شخصیتی، مشروطهطلبی و دلایل قیام او بپردازد؛ چرا که این بررسی در واقع مطالعۀ بخش مهمی از تاریخ ایران در دورهای پر فراز و نشیب است. قضاوتها در مورد خیابانی و قیامش متفاوت بوده اما یافتههای تحقیق شائبۀ هرگونه تجزیهطلبی در مورد او را نادرست و ماهیت این خیزش را استبدادستیز میداند. از نطقهای خیابانی میتوان دریافت که وی به دنبال اجرای قانون اساسی بوده و اهدافی دموکراتیک و ضدارتجاعی را در سر میپرورانده است. | ||
کلیدواژهها | ||
شیخ محمد خیابانی؛ آذربایجان؛ حزب دموکرات تبریز؛ آزادیستان؛ آزادیخواهی؛ استبداد ستیزی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 67 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 69 |