پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,036 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,507,408 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,771,120 |
نفس‌‌شناسی سلبی بررسی رویکرد سلب‌گرایانه ابن سینا به چیستی نفس | ||
| فلسفه و کلام اسلامی | ||
| دوره 57، شماره 1، شهریور 1403، صفحه 83-102 اصل مقاله (470.42 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2024.370047.523464 | ||
| نویسنده | ||
| فروغ السادات رحیم پور* | ||
| دانشیار، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اهل بیت(علیهم السلام)، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| برای شناخت هر شیء دو روش وجود دارد: الف) روش ایجابی (آنچه هست). ب) روش سلبی (آنچه نیست). شناخت نفس با روش نخست در آثار نفس پژوهان به نحو منسجم ارائه شده‌است، اما روش دوم سامان‌مند نشده‌است و گاه به نحو ضمنی در بررسی‌‌های ایجابی لحاظ شده‌است. هدف پژوهش حاضر ارائه تصویری روشن‌تر از چیستی نفس در اندیشۀ ابن‌سیناست و تلاش دارد مطلوب خود را از طریق بررسی اوصاف و احوال سلبی نفس تحصیل کند. در این راستا مغایرت نفس با جسم، بدن، مزاج، روح بخاری، طبیعت، عقل (تام) و حیات بررسی می‌شود که مغایرت نفس با سه مورد اخیر مهم‌ترین آنها به‌شمار می‌رود. اهمیت مغایرت نفس با جسم از آن‌جهت است که به نحو ضمنی شامل مغایرت با مزاج، روح بخاری، بدن و هر امر جسمانی دیگری می‌شود. مغایرت نفس با عقل از آن جهت مهم است که از خطاهای ناشی از همسان انگاری نفس انسانی با مجردات محض جلوگیری می‌کند. بررسی نسبت نفس و حیات نیز از جهت مشابهت چشمگیر آثار منتسب به نفس و حیات، همچنین طیف گسترده و گوناگون موجوداتی که متّصف به صفت حیّ شده‌اند اهمیت دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ابن سینا؛ نفس شناسی سلبی؛ جسم؛ عقل؛ حیات | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1375). النفس من الشفاء. تحقیق حسن‌زاده آملی. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
ــــــــــ (1371). المباحثات. تحقیق و تعلیق محسن بیدارفر. قم: بیدار.
ــــــــــ (1363). المبدأ و المعاد. باهتمام عبدالله نورانی. تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل با همکاری دانشگاه تهران.
ــــــــــ (۱۳۶۸ق). رساله اضحویه فی امر المعاد. ضبطها و حققها سلیمان دنیا. مصر: دارالفکر العربی.
ــــــــــ (1405ق). الشفا. الالهیات. راجعه و قدم له ابراهیم مدکور. قم: منشورات مکتبه آیه الله مرعشی نجفی
ــــــــــ (1379). النجاه من الغرق فی بحر الضلالات. مصحّح محمد‌تقی دانش‌پژوه. تهران: انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
ــــــــــ (1383). رساله در نبض. مقدمه. حواشی و تصحیح سید محمد مشکوه. تهران: آثار و مفاخر فرهنگی و دانشگاه بوعلی.
ــــــــــ (1389). القانون فی الطب. (ج1). ترجمه عبدالرحمن شرفکندی. تهران: انتشارت سروش.
ــــــــــ (1398). دانشنامه علایی. مقدمه. حواشی و تصحیح محمد معین و سید محمد مشکوه. تقی بینش. تهران: انتشارات مولی.
ــــــــــ (1953م/الف). رساله اجوبه عن عشر مسایل. مندرج در رسایل ابن‌سینا. ج2. عنی بنشره حلمی ضیاء اولکن. استانبول: مطبعه ابراهیم خروز.
ــــــــــ (1400ق/الف). رساله حدود. مندرج در رسایل فلسفی ابن‌سینا. قم: بیدار.
ــــــــــ (1400ق/ب). رساله مبحث عن القوی النفسانیه. مندرج در رسایل فلسفی ابن‌سینا. قم: بیدار.
ــــــــــ (1400ق/پ). عیون الحکمه. مندرج در رسایل فلسفی ابن‌سینا. قم: بیدار.
ــــــــــ (1400ق/ت). رساله فی السعاده. مندرج در رسایل فلسفی ابن‌سینا. قم: بیدار.
ــــــــــ (1403ق). الاشارات و التنبیهات. (ج2). قم: دفتر نشر کتاب.
ــــــــــ (1404ق). التعلیقات. حققه و قدم علیه عبدالرحمن بدوی. بیروت: دار الاسلامیه.
ــــــــــ (1952). رساله فی معرفه النفس الناطقه و احوالها. به ضمیمه احوال النفس. حقّقه احمد فؤاد الاهوانی. قاهره: دار احیاء الکتب العربیه.
ــــــــــ (1978م). شرح کتاب اثولوجیا المنسوب الی ارسطو. مندرج در ارسطو عند العرب. الکویت: وکاله المطبوعات.
ــــــــــ (1984م). الادویه القلبیه. دراسه و تحقیق محمد زهیر البابا. دمشق: منشورات جامعه حلب.
ــــــــــ (بی‌تا). الهدایه. تحقیق محمد عبده. قاهره: مکتبه القاهره الحدیثه.
ارسطو (1369). درباره نفس. ترجمه و تحشیه علیمراد داوودی. تهران: حکمت.
ــــــــــ (1385). متافیزیک. ترجمه محمدحسن لطفی. تهران: طرح نو.
ــــــــــ (1999م). جدل. مندرج در النص الکامل لمنطق ارسطو. ج2. تحقیق فرید جبر. بیروت: دارالفکر اللبنانی.
اکبری، رضا (۱۳۹۰). جاودانگی. قم: بوستان کتاب.
حسن زاده آملی، حسن (۱۳۸۵). عیون مسائل النفس و سرح العیون فی شرح العیون. تهران: امیر کبیر.
ــــــــــ (۱۳۸۱). الحجه البالغه علی تجرد النفس الناطقه. قم: بوستان کتاب.
داوودی، علیمراد (۱۳۸۷). عقل در حکمت مشاء. تهران: انتشارات حکمت
دیباجی، محمدعلی (۱۳۸۳). «نوآوری‌های ابن‌سینا در علم النفس. پژوهش‌های فلسفی-کلامی». ۲۹، (۸)، ۸۹-۵۳.
شیروانی، علی (۱۳۷۵). «مقایسه علم النفس ارسطو با علم النفس ابن‌سینا». فصلنامه معرفت. ۱۶، ۳۳-27.
فارابی، محمد بن محمد (1987م). رساله جوابات لمسائل سئل عنها. مندرج در رسالتان فلسفیتان. حققه و قدم علیه الدکتور جعفر آل یاسین. بیروت: دارالمناهل.
قسطا بن لوقا (1953/ب). الفرق بین الروح و النفس. مندرج در رسایل ابن‌سینا. ج2. عنی بنشره حلمی ضیاء اولکن. استانبول: مطبعه ابراهیم خروز.
کندی یعقوب بن اسحاق (1950م/الف). رساله فی حدود الاشیاء و رسومها. مندرج در رسائل الکندی الفلسفیه. حقّقها و اخرجها محمد عبدالهادی ابوریده. مصر: مطبعه الاعتماد.
ــــــــــ (1950م/ب). رساله الکندی الی احمد بن المعتصم. مندرج در رسایل الکندی الفلسفیه. حققها و اخرجها محمد عبدالهادی ابوریده. مصر: دار الفکر العربی.
ــــــــــ (1950م/ج). رساله فی ابانه عن سجود الجرم الاقصی. مندرج در رسایل الکندی الفلسفیه. حققها و اخرجها محمد عبدالهادی ابوریده. مصر: دار الفکر العربی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 140 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 210 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب