پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,239 |
| تعداد مقالات | 67,853 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,383,185 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,154,224 |
ظرفیت تجاری و چشم‌انداز توسعه در روابط تجاری جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان با استفاده از مدل جاذبه | ||
| مطالعات کشورها | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 اسفند 1402 اصل مقاله (774.32 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jcountst.2024.370214.1094 | ||
| نویسندگان | ||
| خداوردی چنگیزی کچکلو* 1؛ گنجعلی گنجی او2؛ واحد عباس او1 | ||
| 1گروه اقتصاد و مدیریت، دانشکدة روابط بین‌الملل و اقتصاد، دانشگاه دولتی باکو، باکو، جمهوری آذربایجان. | ||
| 2گروه اقتصاد، دانشکدة اقتصاد بین‌الملل، دانشگاه کوپراسیا، باکو جمهوری آذربایجان. | ||
| چکیده | ||
| روابط اقتصادی و تجاری جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان از سال‌های نخست کسب استقلال آذربایجان شکل گرفت و در مدت کوتاهی ایران به بزرگ‌ترین شریک تجاری آذربایجان تبدیل شد. اما، پس از سال 98-1997م، روابط تجاری بین دو کشور ناپایدار شد و سیر نزولی به‌خود گرفت. پرسش اصلی این است: چرا دو کشور نتوانستند به وابستگی اقتصادی‌ـ‌تجاری متقابل و یا به وابستگی اقتصادی منطقه‌ای پایدار دست یابند؟ از جنبه‌های مختلف می‌توان به چرایی این پرسش پرداخت. در این مطالعه از منظر توسعة اقتصادی، سیاست بین‌المللی، عوامل اجتماعی و تاریخی، سطح روابط اقتصادی‌ـ‌تجاری دوجانبه بررسی شده و ظرفیت تجارت متقابل بین دو کشور با بهره‌مندی از الگوی جاذبه برای دورة زمانی 1991 تا 2018م محاسبه و ارزیابی شده است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد، دو کشور‌ـ علی‌رغم داشتن عوامل پیونددهندة مثبت بر روابط اقتصادی و تجاری، از قبیل نزدیکی مراکز تولید و مصرف، امکانات گستردة گمرکی و مرزی و اشتراک‌های فرهنگی و تاریخی‌ـ نتوانسته‌اند به‌اندازة کافی از ظرفیت‌ها و تأثیر مثبت عوامل پیونددهنده در جهت گسترش و پایداری روابط اقتصادی و تجاری خود بهره‌مند شوند. اما، نتیجة برآورد مدل ظرفیت تجارت متقابل نشان می‌دهد که در صورت استفادة بهینه از این عوامل و ظرفیت‌های موجود، روابط اقتصادی پایدارتر و حجم تجارت متقابل بین دو کشور حداقل تا دو برابر (100 درصد) حجم فعلی جای گسترش دارد. همچنین، با رفع موانعی از قبیل مشکلات مالی و بانکی، حجم مبادلات حتی تا چندین برابر نیز توسعه خواهد یافت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اقتصاد جهانی؛ روابط تجاری؛ مدل جاذبه؛ همکاری‌های بین‌المللی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Investigation of commercial potential and prospects of development in Iran-Azerbaijan business relations using gravity model | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Khodaverdi Changizi-e kecheklu1؛ Ganjali Gangiov2؛ Vahid Abbasov1 | ||
| 1Department of Economics and Management, Faculty of International Relations and Economics, Baku State University, Baku, Azarbaijan. | ||
| 2Department of Economics, Faculty of International Economics, University of Cooperasiya, Baku, Azarbaijan. | ||
| چکیده [English] | ||
| Economic and commercial relations between Iran and the Republic of Azerbaijan were formed from the early years of Azerbaijan's independence, and in a short period of time, Iran became the largest trading partner of Azerbaijan. But after 1997-98, the trade relations between the two countries became unstable and took a downward trend. Why the two countries could not achieve mutual economic-commercial dependence or sustainable regional economic dependence? The reason for this question can be addressed from different aspects. In this study, from the perspective of economic development, international politics, social and historical factors the level of bilateral economic-commercial relations has been investigated and the potential of mutual trade between the two countries has been calculated and evaluated using the gravity model for the time period of 1991-2018. The obtained results show, although the two countries despite having effective and positive connecting factors on economic and commercial relations such as proximity to production and consumption centers, extensive customs and border facilities, free zones and common markets, cultural and linguistic commonalities, have not been able to sufficiently benefit from the potentials and positive effects of the above linking factors to expand business relations. However, estimation model shows that if the above factors and existing capacities are optimally used, more stable economic relations and the volume of mutual trade between the two countries can be expanded to at least twice (100%) the current volume and by removing obstacles such as financial, banking and customs obstacles, the volume of exchanges can be expanded even several times. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| global economy, gravity model, international cooperation, trade relations | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
آقایی م، رضاقلی‌زاده م، محمدرضایی م. (1397). «بررسی تأثیر تحریم‌های اقتصادی و تجاری بر روابط تجاری ایران و کشورهای شریک عمده تجاری». فصلنامة مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی. 8(28): 49- 68.
امینی م، زارع س‌ع، رفیعی ح. (1399). «بررسی اثر عضویت ایران در موافقتنامه‌های تجاری بر صادرات پسته ایران». اقتصاد کشاورزی و توسعه. 28(110): 205- 225.
تقوی م، نیکزاد م. (1387). «تأثیر موافقتنامه‌های تجارت ترجیحی بر روی توسعة تجارت خارجی با استفاده از مدل اسمارت». پژوهشنامة اقتصادی، 8(29): 181- 204.
ذکی ی. ولیقلی‌زاده ع. (1393). «بررسی و تحلیل موانع ژئوپلیتیکی مناسبات اقتصادی ایران و جمهوری آذربایجان». پژوهشنامة جغرافیایی انسانی. 46(3): 541- 560.
سعادت ر، محسنی ن. (1393). «بررسی همگرایی اقتصادی میان ایران و کشورهای حوزة دریای خزر». پژوهشنامة بازرگانی. 9(73): 29- 54.
شقاقی شهری و. (1396). «یکپارچگی اقتصادی منطقه‌ای و تأثیر آن بر سرمایه‌گذاری مستقیم متقابل». پژوهشنامة بازرگانی. 21(81) 27- 63.
طیبی ک، آذربایجانی ک. (1380). «بررسی پتانسیل تجاری موجود میان ایران و اوکراین، کارگیری مدل جاذبه». پژوهشنامة بازرگانی. 21: 61- 82.
فیروزآبادی س‌ج، مرادی آ. (1386). «سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قفقاز جنوبی». دوفصلنامة ایراس. 5(6 و7): 5- 45.
کریم‌زادی م، خوانساری ف. (1396). «تبیین زمینه‌های همگرایی در روابط ایران و جمهوری آذربایجان و چالش‌های آن». مطالعات اوراسیای مرکزی. 10(1): 171- 188. doi: https://doi.org/10.22059/jcep.2017.62906 .
کولایی ا. (1396). «دیپلماسی علمی ایران در قفقاز جنوبی. مطالعه موردی جمهوری آذربایجان». دوفصلنامة سیاست و روابط بین‌الملل. 1(1): 9- 31.
کیانی ج، بیرانوند ر. (1397). «شناسایی عوامل همگرایی و واگرایی در روابط ایران با جمهوری آذربایجان». پژوهشنامة مطالعات مرزی. 6(3): 55- 78.
مجتهدزاده پ، پویان ر، کریمی‌پور ی. (1387). «تحلیل و همپوشی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با جمهوری آذربایجان با واقعیت‌های ژئوپلتیک». فصلنامة مدرس. 12(2): 213- 255.
مهکویی ح. (1398). «تأثیر اتحادیه اوراسیا بر موقعیت ژئواکونمیک جمهوری اسلامی ایران». مطالعات اوراسیای مرکزی. 12(2): 519- 538.
نصیرزاده م، حسینی م. (1391). «ارزیابی و برآورد ظرفیت تجاری ایران با جمهوری آذربایجان». مطالعات اوراسیای مرکزی. 5(11): 115- 134.
هراتی ج، بهرادامین م، کهرازه س (1394). «بررسی عوامل مؤثر بر صادرات ایران (کاربرد الگوی جاذبه). پژوهش‌های رشد و توسعة اقتصادی. 6(21): 29- 46.
Griffin KB (1999). Alternative Strategies for Economic Development. St. Martin's Press. Rasoulinezhad E, Jabalameli F. (2019). “Russia-EU gas game analysis: Evidence from a new proposed trade model”. Environmental Science and Pollution Research International. 24: 24482-24488. Statistical Indicators of Azerbaijan. (2018). Statistics Committee of Azerbaijan. Baku. Az. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 40 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 25 |
||
