![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,697,465 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,928,861 |
برگردان و بسامدسنجی تکواژهای فارسی ده بند نخست ترکیب بند روحی بغدادی | ||
ادب فارسی | ||
مقاله 4، دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 31، شهریور 1402، صفحه 69-88 اصل مقاله (1.17 M) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2023.357561.2166 | ||
نویسندگان | ||
عبدالرضا سیف* 1؛ محمود فضیلت1؛ محمدحسن غلامی2 | ||
1استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
دادوستد میان زبان ها امری بسیار شایع و رایج است. زبان فارسی به عنوان یکی از مهم ترین و تأثیرگذارترین زبان های جهان اسلام، در طول تاریخ درازدامن خود، تأثیرات گسترده ای بر دیگر زبان های این جغرافیای وسیع نهاده است. زبان ترکی عثمانی یکی از زبان هایی است که بیشترین تأثیرات زبانی و فکری و ادبی را از فرهنگ ایرانی پذیرفته است. زمانی که ادبیات دیوانی شکل گرفت، بر بسامد واژه های عربی و فارسی در زبان ترکی عثمانی افزوده شد. این فزونی در شعر دیوانی به حدی رسید که گاه تنها افعال به زبان ترکی بیان می شدند. پس از تأسیس جمهوری ترکیه، نفی ارزش های شرقی شدت یافت و اقداماتی گسترده در جهت پالایش زبان ترکی صورت پذیرفت و واژه های عربی و فارسی بسیاری کنار گذاشته و برابرهایی ترکی برای آن ها یافته یا ساخته شدند. با وجود این، امروزه همچنان واژه ها، ترکیبات، عناصر دستوری و تعابیر عربی و فارسی فراوانی در زبان ترکی استانبولی مشاهده می شوند؛ گرچه بسامد آن ها نسبت به زبان ترکی عثمانی، اندک تر شده است. در این پژوهش، افزون بر برگردان ده بند آغازین ترکیب بند پُرآوازۀ روحی بغدادی، با کاربست روش تحلیل آماری و بسامدسنجی به محاسبۀ میزان تأثیرگذاری زبان فارسی بر این نمونۀ شعر غنایی زبان ترکی عثمانی در سطح تکواژ میپردازیم. یافته های پژوهش نشان می دهند که بیش از یک پنجم تکواژها در این متن از زبان فارسی وام گرفته شده اند. اشتراکات فکری مهمی نیز میان آثار ادب فارسی با شعر یادشده وجود دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
بسامدسنجی؛ ترکیب بند؛ تکواژ؛ دادوستد زبانی؛ روحی بغدادی | ||
مراجع | ||
آخوندی، عبدالحمید (1378)، «تکواژ»، رشد زبان و ادبیات فارسی، شمارۀ 53، 27-26.
دلبریپور، اصغر (1382)، «تعامل زبان و ادب فارسی با زبان و ادب ترک»، نامۀ پارسی، سال 8، شمارۀ 3، 98-79.
شقاقی، ویدا (1386)، «واژه یا تکواژ»، همایش زبانشناسی ایران، دورۀ 7، 299-288.
علینژاد، بتول، و طیب، سیدمحمدتقی (1385)، «نگاهی به دستگاه شمار اسم در فارسی معاصر»، نشریۀ علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه شیراز، دورۀ 25، شمارۀ 3، 170-157.
وفایی، عباسعلی، و آلبوغبیش، عبدالله (1390)، «بررسی روش تکرار در ساخت واژه در زبان فارسی»، پژوهشنامۀ زبان و ادب فارسی (گوهر گویا)، سال 5، شمارۀ 1، 16-1.
Akhoundy, Abdolhamid (1999), “Morpheme”, Roshd-e Zabān va Adabiyyāt-e Fārsi, Number 53, 26-27. [In Persian]. Aktan, Muhammed Felat, & Eser, İzzet (2020), “Bağdatlı Rûhi’nin Divanı’nda İktibas Örnekleri”, International Journal of Filologia, 3 (3), 26-36. Alinezhad, Batoul & Tayyeb, Sayyed Mohammadtaghi (2006), “A Look at the System of Noun Grammatical Number in Contemporary Persian”, Journal of Humanities and Social Sciences of Shiraz University, 25 (3), 157-170. (In Persian) Delbaripour, Ali Asghar (2003), “Interaction between Perisan Language and Literature and Turkish Language and Literature”, Nāme-ye Pārsi, 8 (3), 79-98. [In Persian]. Güler, Zülfü (2008), “Bağdatlı Ruhî’ni̇n Meşhur Terki̇b-bendi̇ne Sosyal Psi̇koloji̇ Açisindan Bi̇r Bakiş”, New World Sciences Academy, Vol. 3, Number 1, 28-43. Kaplan, Yunus (2016), “Kütahyali Meşkî ve Bağdatli Rûhî’ni̇n Terki̇b-i̇ Bendi̇ne Nazi̇resi̇”, SUTAD, 39, 263-284. Lee, Hsin-Ju, Cheng, Shih-kuen, Lee, Chia-Ying., & Kuo, Wen-Jui (2021), “The neural basis of compound word processing revealed by varying semantic transparency and morphemic neighborhood size”, Brain and Language, Vol. 221, p. 104985, 1-8. Lise Edebiyat (2013), “Bağdatli Rûhî Terki̇b-i̇ Bend Tam Meti̇n”, Observed: 2/18/2023, Retrieved from https://www.liseedebiyat.com/index.php/metn-ncelemes/2674-badadli-ruhi-oe-1605-06-terkib-i-bend.html Özmen, Abdulsamet (2020), “Bağdatli Rûhî Dîvâni’nda Ehl-i̇ Beyt Sevgi̇si̇”, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, Sayı 9(1), 80-93. Saldana, Carmen, Oseki, Yohei, & Culbertson, Jennifer (2021), “Cross-linguistic patterns of morpheme order reflectcognitive biases: An experimental study of case and number morphology”, Journal of Memory and Language, Vol. 118, p. 104204, 1-13. Sarı, İrfan, Erişen, Yavuz, Ejder, Ali, & İnci, Ersin (2015), “Morpheme Acquisition in EFL Context: Third Person Singular Agreement Morpheme –s”, Procedia - Social and Behavioral Sciences, Vol. 199, 806–810. Sarıkaya, Erdem (2017), “Bağdatli Rûhî Di̇vani’nda Osmanli Savaş Kültürüne Ai̇t Kavramlar”, Akademik Hassasiyetler, Cilt 4, Sayı 7, 121-146. Shaghaghi, Vida (2007), “Word or Morpheme”, 7th Iran Linguistics Conference, 288-299. [In Persian]. Vafaie, Abbas Ali, & Alboghbish, Abdollah (2016), “A Study on Repetition Techniques in Persian Morphology”, Research on Persian Language and Literature (Gowhar-e Guyā), 5 (1), 1-16. [In Persian]. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 424 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 367 |