سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات158
تعداد شماره‌ها6,240
تعداد مقالات67,871
تعداد مشاهده مقاله115,442,641
تعداد دریافت فایل اصل مقاله90,212,681
دلارام, رقیه, فتوحی, صمد, نگارش, حسین, المدرسی, سید علی. (1402). بررسی مخاطرات توفان‌های ماسه‌ای و جابه‌جایی بارخان‌ها بر مسیر ارتباطی نصرت‌آباد-فهرج. , 10(3), 183-198. doi: 10.22059/jhsci.2023.364639.793
رقیه دلارام; صمد فتوحی; حسین نگارش; سید علی المدرسی. "بررسی مخاطرات توفان‌های ماسه‌ای و جابه‌جایی بارخان‌ها بر مسیر ارتباطی نصرت‌آباد-فهرج". , 10, 3, 1402, 183-198. doi: 10.22059/jhsci.2023.364639.793
دلارام, رقیه, فتوحی, صمد, نگارش, حسین, المدرسی, سید علی. (1402). 'بررسی مخاطرات توفان‌های ماسه‌ای و جابه‌جایی بارخان‌ها بر مسیر ارتباطی نصرت‌آباد-فهرج', , 10(3), pp. 183-198. doi: 10.22059/jhsci.2023.364639.793
دلارام, رقیه, فتوحی, صمد, نگارش, حسین, المدرسی, سید علی. بررسی مخاطرات توفان‌های ماسه‌ای و جابه‌جایی بارخان‌ها بر مسیر ارتباطی نصرت‌آباد-فهرج. , 1402; 10(3): 183-198. doi: 10.22059/jhsci.2023.364639.793

بررسی مخاطرات توفان‌های ماسه‌ای و جابه‌جایی بارخان‌ها بر مسیر ارتباطی نصرت‌آباد-فهرج

مدیریت مخاطرات محیطی
مقاله 1، دوره 10، شماره 3، مهر 1402، صفحه 183-198    اصل مقاله (2.99 M)
نوع مقاله: پژوهشی کاربردی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhsci.2023.364639.793
نویسندگان
رقیه دلارام1؛ صمد فتوحی* 2؛ حسین نگارش3؛ سید علی المدرسی4
1دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی و مدیریت محیط، دانشکدۀ جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
2دانشیار ژئومورفولوژی، دانشکدۀ جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
3استاد ژئومورفولوژی، دانشکدۀ جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
4استاد گروه سنجش از دور و GIS دانشگاه آزاد اسلامی یزد، یزد، ایران
چکیده
بارخان و دیگر اشکال ناهمواری ماسه‌ای به‌عنوان لندفرم‌های فعال در مناطق بیابانی همواره تحث تأثیر شرایط اقلیمی حاکم قرار دارند و با جابه‌جایی، مخاطرات زیادی در مسیرهای ارتباطی ایجاد می‌کنند. مسیر ارتباطی نصرت‌آباد- فهرج در استان‌های سیستان و بلوچستان و کرمان قرار دارد. با توجه به شرایط اقلیمی خشک و بیابانی، هدف اصلی تحقیق، بررسی مخاطرات توفان‌های ماسه‌ای و جابه‌جایی بارخان‌ها در این مسیر بوده است. ابتدا از تصاویر ماهواره‌ای سنتینل 2 (2023-2016) و روش‌های سنجش از دور، اطلاعاتی در زمینۀ پراکنش جغرافیایی و گوناگونی ژئومورفولوژیکی تپه‌ها در مقیاس محلی به‌دست آمد. بدین منظور چهار محدوده از تپه‌های ماسه‌ای (بارخان، سیف، سیلک) در مسیر ارتباطی مشخص و تغییرات مورفولوژیکی آنها بررسی شد. نتایج آنالیز تصاویر نشان‌دهندۀ میزان جابه‌جایی در دورۀ زمانی هشت‌ساله در این چهار محدوده به این صورت است: بارخان در محدودۀ 1، حدود 98 تا 100 متر و با جهت جنوب و جنوب غرب به شمال و شمال شرق، ناهمواری‌های ماسه‌ای سیلک در محدودۀ 2، سالانه شاخه‌ها حدود 25 تا 30 متر از جنوب غرب به شمال شرق، تپه‌های سیف در محدودۀ 3 (شمال جاده)، در حدود 244 متر از غرب و جنوب غرب به سمت شرق و شمال شرق جابه‌جا شده است و به‌سمت مسیر ارتباطی در حال پیشروی است. در محدودۀ 4 که در قسمت جنوبی ریگ یلان قرار دارد، میزان جابه‌جایی در کل دوره حدود 210 متر است، ولی با توجه به جهت جابه‌جایی که به‌سمت شمال و شمال شرق است، برای مسیر خطری ایجاد نمی‌کند. برای تأیید مطالب از داده‌های باد منطقه در سطح ده‌متری زمین و ایستگاه‌های سینوپتیک استفاده شد.
کلیدواژه‌ها
بارخان؛ لوت؛ فهرج-نصرت‌آباد؛ مخاطرات جاده‌ای؛ ناهمواری ماسه‌ای
عنوان مقاله [English]
A Study of Dangers of Sandstorms and the Displacement of Barkhans in Nosrat Abad- Fahraj link Route
نویسندگان [English]
Roghaiyeh Delaram1؛ Samad Fotoohi2؛ Hossain Negaresh3؛ Syed Ali al-Modarsi4
1Ph.D. Candidate in Geomorphology and Environmental Management, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran
2Ph. D in Geomorphology, Department of Physical Geography, Faculty of Geography and Environmental Planning, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran
3Professor in Geomorphology, Department of Physical Geography, Faculty of Geography and Environmental Planning, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran
4Professor, of Remote Sensing and GIS, Islamic Azad University, Yazd Branch, Iran
چکیده [English]
As active landforms in desert regions, barkhans and other types of sand unevenness have always been affected by the prevailing climatic conditions. By moving to link routes, they cause noticeable dangers. Nosrat Abad-Fahraj link route is in provinces of Sistan & Baluchestan and Kerman. Due to the dry and desert climatic conditions, the main aim of the present study is to investigate the dangers of sandstorms and barkhans displacement in the mentioned route. First, employing Sentinel 2 satellite image (2016-2023) and remote sensing methods, some information about the geographical distribution and geomorphological diversity of the hills on a local scale was obtained. In this regards, four sandhills areas namely, Barkhans, Seif and Silk were analyzed in a certain link path and certain morphological changes. The results of the analysis of the images showing the amount of displacement in these four areas during an eight-year period are as follows: Barchan in region number 1 has displaced about 98 to 100 meters with the direction of south and southeast to north and northeast, in Silk sand unevenness in region 2, brankhes have displaced about 25 to 30 meters from southwest to northeast and annually, Seif hills in region 3 (north of the road) have displaced approximately 244 meters from west and southwest to the east and northeast and are developing towards the link route. In region 4, which is located in the southern part of Rig Yalan, the displacement amount, during the whole studied period, is about 210 meters. But due to the direction of the displacement towards north and northeast, it causes no harm to the route. For content confirmation, the region wind data at 10-meter-level and synoptic station were used.
کلیدواژه‌ها [English]
Key words: Barkhan, Silk, Sand Unevenness, Lut, Road Dangers, Fahraj-Nosrat Abad
مراجع
  • پاریزی، اسماعیل؛ یمانی، مجتبی؛ مهرنیا، سیدرضا؛ مقصودی، مهران؛ و موسوی، سید موسی (1397). تأثیر ویژگی‌های‌هیدروژئولوژی بر میزان جابه‌جایی تپه‌های ماسه‌ای مطالعة موردی: چالة دراَنجیر، فصلنامۀ کواترنری ایران 4(2)، 151-163.
  • جهانی، مجید؛ حسینی بهشتی، سید محمدرضا؛ طالب‌زاده، سید حمید؛ و قوام‌صفری، مهدی (1394). تحلیل اسطوره‌ای مخاطرات. مدیریت مخاطرات محیطی، 2(2)، 191-206.
  • حیدری‌نسب، مهدی؛ کرم، امیر؛ نگارش، حسین؛ و پهلوانروی، احمد (1397). تحلیل مخاطرات ناشی از جابه‌جایی تپه‌های ماسه‌ای در دشت سیستان. مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، 9(34)، 59-75.
  • رامشت، محمدحسین؛ سیف، عبدالله؛ و محمودی، شبنم (1391). بررسی میزان گسترش تپه‌های ماسه‌ای شرق جاسک در بازۀ زمانی (1383-1369) با استفاده از GIS و RS. جغرافیا و توسعه، 31، 121-136.
  • صیدائی، سیداسکندر؛ نظری، حمید؛ جمینی، داود؛ و قنبری، یوسف (1402). تأثیر مخاطرات محیطی بر سرمایۀ تصویری مقاصد گردشگری (مطالعۀ موردی: بخش میانکوه شهرستان اردل). مدیریت مخاطرات محیطی، 10(2)، 121-135DOI: http//doi.org/10.22059/jhsci.2023.361711.785
  • محمودی، فرج‌الله (1388)، ژئومورفولوژی دینامیک، چاپ 9، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
  • مفیدی، عباس؛ حمیدیان‌پور، محسن؛ سلیقه، محمد؛ و علیجانی، بهلول (1392). تعیین زمان آغاز, خاتمه و طول مدت وزش باد سیستان با بهره‌گیری از روش‌های تخمین نقطۀ تغییر. جغرافیا و مخاطرات محیطی، 2(8)، 87-112.
  • مقصودی، مهران؛ نگهبان، سعید؛ و باقری، سجاد (1391)، تحلیل مخاطرات ناشی از ماسه‌های روان بر سکونتگاه‌های غرب دشت لوت (مطالعۀ موردی: روستای حجت‌آباد -شرق شهداد). جغرافیا و مخاطرات محیطی، 1، 83-96.
  • مقصودی، مهران؛ گراوند، فاطمه؛ عبدی‌نژاد، بایرامعلی؛ و پیرانی، پریسا (1399). پایش تغییرات تپه‌های ماسه‌ای با تحلیل تصاویر ماهواره‌ای و داده‌های ایستگاه بادسنجی نمونة پژوهش: محدودة ریگ زهک در شرق دشت سیستان. جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، 31(3)، 131-148 Doi: 10.22108/gep.2020.123597.1317
  • مقصودی، مهران؛ محبوبی، صدیقه؛ بهاروند، مهدی؛ خانبابایی، زهرا؛ و محمدی، ابوطالب (1396). تحلیل آماری قطر رسوبات برخانهای غرب بیابان لوت و بررسی نوع و منشأ آنها. پژوهش‌های فرسایش محیطی، 2(26)، 101-125.
  • مقیمی، ابراهیم (1401)، استراتژی علم مخاطره‌شناسی: آیا علم مخاطره‌شناسی استرتژی دارد؟. مدیریت مخاطرات محیطی، 9(1) 45-54 DOI: 10.22059/jhsci.2022.345598.730
  • موسوی، سید حجت؛ ولی، عباسعلی؛ و معیری، مسعود (1389). تأثیر مؤلفه‌های مورفومتری برخان بر میزان جابه‌جایی آن (مطالعۀ موردی: ریگ چاه جام). جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، 21(2)، 101-118.
  • Abu Seif, E. S., & El-Khashab, M. H. (2018). Desertification Risk Assessment of Sand Dunes in Middle Egypt: A Geotechnical Environmental Study. Arabian Journal for Science and Engineering, https://doi.org/10.1007/s13369-018-3343-7
  • Al-Harthi, A. A. (2002). Geohazard assessment of sand dunes between Jeddah and Al-Lith, western Saudi Arabia. Environmental Geology, 42, 360-369
  • Amin, A.,  & Abu Seif, E. (2019), Environmental Hazards of Sand Dunes, South Jeddah, Saudi Arabia: An Assessment and Mitigation Geotechnical Study, Earth Systems and Environment 3:173–188, https://doi.org/10.1007/s41748-019-00100-5
  • Bhattachan, A., Okin, G. S., Zhang, J., Vimal, S., & Lettenmaier, D. P. (2019). Characterizing the Role of Wind and Dust in Traffic Accidents in California. GeoHealth,3, https://doi.org/10.1029/2019GH000212Received
  • Bourke, M.C., Ewing, R.C., Finnegan, D.C., & Mcgowan, H.A. (2009). Sand dune movement in the Victoria Valley, Antarctica, Geomorphology, doi:10.1016/j. geomorph.2009.02.028
  • Daniell, J., & Hughes, M. (2007). The morphology of barchan-shaped sand banks from western Torres Strait, northern Australia. Journal of Sedimentary Geology, No. 202, pp. 638-652
  • Dong, P. (2004). An Assessment of Groyne Performance in the United Kingdom. Coastal Management, 32(2), 203–213. doi:10.1080/08920750490276281 
  • Hamdan, M.A., Refaat, A.A., & Abdel Wahed, M., (2016). Morphologic characteristics and migration rate assessment of barchans dunes in the Southeastern Western Desert of Egypt. Geomorphology, 257, 57- 74. https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2015.12.026
  • Li, C., Wang, Y., Lei, J., Xu, X., Wang, S., & Li, S. (2020). Damage by wind-blown sand and its control measures along the Taklimakan Desert Highway in China. Journal of Arid Land, https://doi.org/10.1007/s40333-020-0071-0
  • Opp, C., Groll, M., Abbasi, H., & Ahmadi Foroushani, M. (2021). Causes and Effects of Sand and Dust Storms: What Has Past Research Taught Us? A Survey. Journal of Risk and Financial Management, 14: 326. https://doi.org/10.3390/jrfm14070326
  • A. Bagnold (1941). The physics of blown sand and desert dunes, London, Methuen
  • Sauermann, G., Rognon, P., Poliakov, A., & Herrmann, H. J. (2000), The shape of the barchan’s dunes of Southern Morocco. Geomorph. 36, 47–62
  • Sparavigna, A.C. (2013). A study of moving sand dunes by means of satellite images. International Journal of Sciences, 2. DOI:18483/ijSci.229
  • Xie, S., Qu, J., Zhang, K., Han, Q., &Pang, Y. (2021). The mechanism of sand damage at the Fushaliang section of the Liuyuanâ- Golmud expressway. Aeolian Research, 48, 100648– https://doi.org/10.1016/j.aeolia.2020.100648
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 98
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 144


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب