![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,697,495 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,928,871 |
تحلیل گفتمان انتقادی غزلیات واصف باختری بر مبنای رویکرد فرکلاف | ||
ادب فارسی | ||
مقاله 7، دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 31، شهریور 1402، صفحه 133-153 اصل مقاله (1.26 M) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2023.357664.2169 | ||
نویسندگان | ||
نعمت الله ایران زاده* 1؛ محمدشاهپور قادری2 | ||
1گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکدۀ ادبیات فارسی و زبانهای خارجی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
2گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
تحلیل گفتمان انتقادی، در پی کشف حقایق نهان در ژرفساخت آثار ادبی است، که در آن مسائل زبانی و روابط میان گفتمانها، با توجه به ساختارهای اجتماعی و فرهنگی با مناسبات قدرت مطالعه میگردد. در این مقاله با استفاده از این رویکرد،گزارههای اجتماعی، ناسیونالیزم قومی و هژمونی زبانی گفتمان سلطه، بازنمایی و مظالم اجتماعی و «جنایات فرهنگی» حاکمان مستبد دههٔ چهل و پنجاه افغانستان، در غزلیات باختری تحلیل شده و در مقابل، گفتمان انتقادی غزلیات باختری، در حوزهٔ شعر معاصر فارسی افغانستان، با روش تحلیلی ـ توصیفی و کیفی، از منظر تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین گردیده است. غزلیات دههٔ چهل و پنجاه باختری، نمای روشن، برساختهایی است، که بسیاری از دگردیسیهای اجتماعی و فرهنگی ایران کهن و خراسان، در آن بازتاب یافته است. پژوهش حاضر، مخاطب را در درک بهتر ارزشهای ایدئولوژیک شاعر و تحلیل فضای گفتمان غالب دههٔ چهل و پنجاه در تاریخ معاصر افغانستان یاری میرساند. نتیجه پژوهش نشان داده، که باختری با نگاه ریزبین و انتقادی اغلب زوایای پیدا و پنهان نظام مستبد گفتمان حاکم و زندگی دشوار طبقاتی آن زمان را آشکار نموده است. شاعر، انتقادهای جدی به نظام اجتماعی و سکوت تلخ مردم در برابر استبداد اجتماعی، وارد نموده و گفتمان قدرت و هژمونی زبانی دوران را به شدت به چالش کشیده است. | ||
کلیدواژهها | ||
واژههای کلیدی: تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف؛ گفتمان اجتماعی؛ گفتمان فرهنگی؛ زبان فارسی؛ واصف باختری | ||
مراجع | ||
آقاگلزاده، فردوس (۱۳۸۵)، تحلیل گفتمان انتقادی، تهران: علمی و فرهنگی.
آقاگلزاده، فردوس (۱۳۸۶)، «تحلیل گفتمان انتقادی و ادبیات»، ادب پژوهی، ش ۱، د ۱، س ۱۷-۲۷.
ایرانزاده، نعمتالله، صفوی، کوروش و زمانی، محمدمهدی (۱۳۹۸)، «رابطه زبان و قدرت در نخستین شعر نو فارسی تحلیل گفتمان انتقادی شعر وفای به عهد»، فصلنامه علمیـ پژوهشی مطالعات زبانی و بلاغی، س ۸، ش ۱۶، ۱۵۷- ۱۸۸.
باختری، واصف (۱۳۹۵)، سفالینۀ چند بر پیشخوان بلورین فردا، چاپ اول، کابل: عازم.
بهرامپور، شعبانعلی (۱۳۷۸)، درآمدی برتحلیل گفتمان، گردآرندۀ محمدرضا تاجیک، مجموعه مقالات گفتمان و تحلیل گفتمانی، تهران: فرهنگ گفتمان.
حقپرست، لیلا (۱۳۹۱)، «شیوههای تصویرسازی کارگزاران اجتماعی در داستان بهمن از شاهنامه و بهمننامه»، پژوهشهای زبان و ادبیات تطبیقی، ش ۲، دورۀ سوم، ۴۵- ۶۲.
سعیدی، شریف (۱۳۹۳)، حریق لاله، چاپاول، کابل: امیری.
سلطانی، علیاصغر (۱۳۸۴)، قدرت، گفتمان و زبان، تهران: نی.
شفیعی کدکنی، محمد رضا (۱۳۹۱)، صور خیال در شعر فارسی، چاپ نزدهم، تهران: آگاه.
شفیعی کدکنی، محمد رضا (۱۳۸۶)، موسیقی در شعر، چ 9، تهران: اگاه.
شمیسا، سیروس(۱۳۸۷)، راهنمای ادبیات معاصر ( شرح و تحلیل گزیده شعر نو فارسی)، تهران: میترا.
طایفی، شیرزاد، ایرانزاده، نعمتالله و دارائی، عنایتالله (۱۳۹۷)، «تحلیل گفتمان سیاست در زمان «با شبیرو» نوشتۀ دولت آبادی»، ادبیات پارسی معاصر، فصلنامۀ علمی - پژوهشی، سال 8، ش ۲، ۱۱۷-۱۴۴.
عباسی، نسرین و صلاحالدین عبدی، (۱۳۹۱)، «بررسی رمان الصبار سحر خلیفه بر اساس الگوی فرکلاف»، نقد ادبی معاصر عربی، ش.۳، سال دوم، ۱۰۳-۱۲۲.
فتوحی، محمود (۱۳۹۰)، «جادوی نحو در غزل سعدی»، سعدی شناسی، دفتر چهاردهم»، سعدیشناسی، ش ۱۴، ۱۵۹- ۱۷۰.
فتوحی، محمود (۱۳۹۱)، سبکشناسی (نظریهها، رویکردها و روشها)، چاپاول، تهران: سخن.
فرهنگ، میرمحمد صدیق (۱۳۶۷)، افغانستان در پنج قرن اخیر، ویرجینیای آمریکا: برونمرزی.
فرکلاف، نورمن (۱۳۷۹)، تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمۀ گروه مترجمان، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها.
فرکلاف، نورمن (۱۳۸۳)، تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمۀ فاطمه شایسته پیران و دیگران، چ ۱، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها.
کاویانی، نجمالدین (۱۳۹۸)، سرگذشت زبان فارسی، چ 3، کابل: الهدا.
محسنی، محمد جواد (۱۳۹۱)، «جستاری در نظریه و روش تحلیل گفتمان فرکلاف»، معرفت فرهنگی و اجتماعی، سال ۳، ش 3، ۶۳-۸۶ .
مقدادی، بهرام (۱۳۹۳)، دانشنامۀ نقد ادبی از افلاتون تا به امروز، چاپ اول، تهران: چشمه.
واعظی، حمزه (۱۳۸۹)، هویتهای پریشان، کابل: امیری.
یوسفی، علی، سیدمحمدرضا هاشمی و زهرا بوستان (۱۳۹۱)، «تحلیل گفتمان انتقادی هویت ایرانی در شاهنامۀ فردوسی»، جامعهشناسی تاریخی، ش ۲، دورۀ 4، ۱۰۵-۱۷۲.
Abbasi, Nasreen and Salahuddin Abdi, (2012), "Analysis of Al-Sabar Sahar Khalifa's novel based on the model of Farklaf", Contemporary Arabic Literary Criticism, Volume 3, Year 2, 103-122. [In Persian]. Aghagolzadeh, Ferdous (2006), critical discourse analysis, Tehran: Scientific and Cultural. [In Persian]. Aghagolzadeh, Ferdous (2008), "Analysis of Critical Discourse and Literature", Adab Pzohuhi, vol. 1, d 1, pp. 17-27.[In Persian]. Bahrampour, Shaban Ali (1999), an introduction to discourse analysis, compiled by Mohammad Reza Tajik, collection of essays on discourse and discourse analysis, Tehran: Farhang Gideman. [In Persian]. Bakhtri, Wassef (2015), Chand's pottery on the crystal counter of tomorrow, first edition, Kabul: Azem. [In Persian]. Fairclough, N.(1995), Critical Discourse Anagysis as a Method in Social Scienrific" In Wodak, Routh and Micheal Meuer: Metods of Critical Discorse Analysis, London: Sage. Fairclough, N.(1995), Critical Discourse Anagysis. London: Longman. Fairclough, Norman (2000), Critical Analysis of Discourse, translated by the Translators Group, Tehran: Center for Media Studies and Research. [In Persian]. Farhang, Mir Mohammad Sediq (1988), Afghanistan in the last five centuries, Virginia, America: Overseas. [In Persian]. Farklough, Norman (2013), Critical Analysis of Discourse, translated by Fateme Shaiste Piran and others, Ch. 1, Tehran: Center for Media Studies and Research. [In Persian]. Fatuhi, Mahmoud (2011), "The Magic of Syntax in Saadi's Ghazal", Saadiology, Book 14", Saadiology, vol. 14, 159-170. [In Persian]. Fatuhi, Mahmoud (2011), stylistics (theories, approaches and methods), first edition, Tehran: Sokhn. [In Persian]. Haqparest, Leila (2019), "The ways of portraying social agents in the story of Bahman from Shahnameh and Bahmannameh", Comparative Language and Literature Researches, vol. 2, third period, 45-62. [In Persian]. Iranzadeh, Nematollah, Safavi, Korosh and Zamani, Mohammad Mahdi (2019), "The relationship between language and power in the first new Persian poem, analysis of the critical discourse of the poem Wafai Be Ahed", Scientific-Research Quarterly of Linguistic and Rhetorical Studies, Q8, No. 16, 157- 188.[In Persian]. Kaviani, Najmuddin (2018), History of Persian Language, Ch. 3, Kabul: Al-Hada. [In Persian]. Mohseni, Mohammad Javad (2019), "An Inquiry into the Theory and Method of Farklaf's Discourse Analysis", Cultural and Social Knowledge, Year 3, No. 3, 63-86. [In Persian]. Moqdadi, Bahram (2013), Encyclopaedia of Literary Criticism from Plato to Today, First Edition, Tehran: Cheshme. [In Persian]. Saeedi, Sharif (2013), Hariq Laleh, first edition, Kabul: Amiri. Shafi'i Kodkani, Mohammad Reza (2008), Music in Poetry, Ch. 9, Tehran: Agah. [In Persian]. Shafi'i Kodkani, Mohammad Reza (2011), imaginary images in Persian poetry, 19th edition, Tehran: Aghaz. [In Persian]. Shamisa, Siros (2008), Guide to Contemporary Literature (explanation and analysis of a selection of New Persian poetry), Tehran: Mitra. [In Persian]. Soltani, Ali Asghar (2004), Power, Discourse and Language, Tehran: Ni. [In Persian]. Taifi, Shirzad, Iranzadeh, Nematollah and Darai, Inayatollah (2019), "Analysis of political discourse in the time of Daulatabadi's "Ba Shabiru", Contemporary Persian Literature, Scientific-Research Quarterly, Year 8, Vol. 2, 117-144. [In Persian]. Vaezi, Hamzah (2008), Troubled identities, Kabul: Amiri. [In Persian]. Yousefi, Ali, Seyed Mohammadreza Hashemi and Zahra Bostan (2011), "Analysis of the critical discourse of Iranian identity in Ferdowsi's Shahnameh", Historical Sociology, Volume 2, Volume 4, 172-105. [In Persian]. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 490 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 280 |