سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,532
تعداد مقالات70,500
تعداد مشاهده مقاله124,090,222
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,193,904
کاوه فیروز, زینب, جوادی یگانه, محمدرضا, آقاسی, محمد. (1402). جامعه شناسان ایرانی و پیش بینی تغییرات نهاد خانواده در ایران (یک مطالعه انتقادی). , 12(2), 293-308. doi: 10.22059/jisr.2022.347277.1331
زینب کاوه فیروز; محمدرضا جوادی یگانه; محمد آقاسی. "جامعه شناسان ایرانی و پیش بینی تغییرات نهاد خانواده در ایران (یک مطالعه انتقادی)". , 12, 2, 1402, 293-308. doi: 10.22059/jisr.2022.347277.1331
کاوه فیروز, زینب, جوادی یگانه, محمدرضا, آقاسی, محمد. (1402). 'جامعه شناسان ایرانی و پیش بینی تغییرات نهاد خانواده در ایران (یک مطالعه انتقادی)', , 12(2), pp. 293-308. doi: 10.22059/jisr.2022.347277.1331
کاوه فیروز, زینب, جوادی یگانه, محمدرضا, آقاسی, محمد. جامعه شناسان ایرانی و پیش بینی تغییرات نهاد خانواده در ایران (یک مطالعه انتقادی). , 1402; 12(2): 293-308. doi: 10.22059/jisr.2022.347277.1331

جامعه شناسان ایرانی و پیش بینی تغییرات نهاد خانواده در ایران (یک مطالعه انتقادی)

مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
مقاله 7، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 47، تیر 1402، صفحه 293-308    اصل مقاله (860.67 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jisr.2022.347277.1331
نویسندگان
زینب کاوه فیروز1؛ محمدرضا جوادی یگانه2؛ محمد آقاسی* 1
1گروه جامعه‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران. ایران
2گروه جامعه‌شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
یکی از مشکلات جوامع امروزین پیچیدگی روزافزون و به تبع آن خودبسندگی و استقلال نهادها برابر عاملین اجتماعی است. در فرایند مدرنیزاسیون، نهادها، عینیتی مستقل از کنشگران پیدا می کنند. این پیچیدگی فرایند مدیریت جامعه را دچار مسائلی می‌کند که توجه به آینده و پیش‌بینی روندها و فرایندها را می‌طلبد. پیش‌بینی، یکی از خواص فراموش شده علم در جامعه‌شناسی ایرانی است. به گونه‌ای که تقریبا جامعه‌شناسی در ایران طی چهاردهه گذشته کوششی برای اعلان آینده پیرامون نهادی خاص و با تغییراتی در یک حوزه نداشته است. با این وجود به صورت ناخودآگاه، جامعه‌شناسان پیش‌بینی‌هایی داشته‌اند که محقق شده است. برخلاف جریان غالب جامعه شناسی در جهان که آینده نهادهای اجتماعی از جمله خانواده بیشتر مورد توجه بوده است، جامعه شناسان در کشور ما، بیشتر پدیده­هایی که نماد تغییرپذیری جامعه هستند، همچون انقلاب­ها و جنبش­های اجتماعی را به­عنوان انواع مختلفی تغییرات اجتماعی مورد مطالعه قرار داده اند. این مقاله بر آن است با بررسی نگاه جامعه‌شناسان ایرانی پیرامون تغییرات خانواده ایرانی که در مقالات آنان منعکس شده است، آن‌چه در لابلای متون به عنوان نگاه به آینده خانواده ایرانی بوده است را دسته بندی و احصا نماید.
برای پاسخ به این سؤال که «جامعه‌شناسان ایرانی چه پیش‌بینی‌هایی دربارۀ خانوادۀ ایرانی در ابعاد ازدواج، بعد خانواده و طلاق داشته‌اند» بهترین روش استفاده از تحلیل شکاف است که ابتدا در فضای مهندسی و به‌مرور زمان در مطالعات بازار استفاده شد.
در ایران با دو نوع نگاه به آینده روبه‌رو هستیم. اولین مدل کار محققان آینده در دهۀ اخیر است که در پنج سال پیش قدرتمندتر شده است. جامعه‌شناسان نگاه دیگری به آینده دارند. آن‌ها تقریباً هرگز ادعای پیش‌بینی نکرده‌اند، اما دربارۀ رویدادهای آینده به‌ویژه درخصوص خانواده ابراز نگرانی کرده‌اند. در میان تمام نظریه‌های جامعه‌شناسان دو مورد را می‌توان به‌وضوح بیان کرد؛ اول اینکه هیچ‌یک از آن‌ها ادعا نکرده‌اند آیندۀ خانواده را پیش‌بینی می‌کنند، حتی اگر در عمل چنین کرده باشند. نکتۀ بعدی این است که هیچ‌کدام از آن‌ها از روش‌های متعارف آینده‌نگر در دنیای امروز استفاده نکرده‌اند. البته بخش قابل‌توجهی از روش تحقیق آینده‌پژوهان نیز برگرفته از جامعه‌شناسی است. جامعه‌شناسی سنتی غنی در مطالعات آیندۀ جهان معاصر است. با وجود این، در حوزۀ روش کسانی که از آیندۀ خانواده صحبت کردند، به‌صراحت از روش آینده‌نگر سخنی نگفتند.
جامعۀ ایران را برخلاف آنچه شناخته شده است، می‌توان با مطالعه‌ای پیمایشی پیش‌بینی کرد. این موضوع در حوزۀ خانواده نیز کاملاً مشهود است.
کلیدواژه‌ها
آینده؛ پیش‌بینی؛ تغییرات اجتماعی؛ جامعه شناسان ایرانی؛ خانواده
مراجع
  • اباذری، یوسف (1381). فروپاشی خانواده. نشریۀ آفتاب، 2(19)، 32-41.
  • آزادارمکی، تقی (1395). تغییرات، چالش‌ها و آیندۀ خانوادۀ ایرانی. تهران: تیسا.
  • باومن، زیگموند (1387). عشق سیال. ترجمۀ عرفان ثابتی. تهران: ققنوس.
  • تورن، آلن (1400). بازگشت کنشگر. ترجمۀ سلمان صادقی‌زاده. تهران: ثالث.
  • حاجیانی، ابراهیم و رضایی، علی‌اکبر و فلاح‌زاده، میرزا عبدالرسول (1391). اعتماد اجتماعی به مدیریت شهری و عوامل مؤثر بر آن. مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 1(2)، 55-90.
  • حاجیانی، ابراهیم (1386). مطالعات آینده و نقش آن در بررسی‌های استراتژیک. فصلنامۀ راهبرد، 45، 280-299.
  • حاجیانی، ابراهیم (1390). معیارهای ارزیابی روش‌شناختی تکنیک‌های مطالعات آینده. آینده‌پژوهی، 20(59)، 75-105.
  • حاجیانی، ابراهیم و اخلاقی، آزیتا (1389). آینده‌نگری تحولات ساختار خانواده. همایش ملی آینده‌پژوهی مسائل خانواده در ایران. مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
  • زایدرفلت، آنتون (1400). جامعۀ انتزاعی. ترجمۀ محمود عبدالله‌زاده. تهران: ثالث.
  • شکربیگی، عالیه (1390). مدرن‌گرایی و سرمایۀ اجتماعی (درآمدی بر جامعه‌شناسی خانواده در ایران). تهران: جامعه‌شناسان.
  • عاملی، سعیدرضا (1390). مطالعات جهانی‌شدن؛ دوفضایی‌شدن‌ها و دوجهانی‌شدن‌ها. تهران: سمت.
  • عباس‌زاده، محمد، علیزاده اقدم، محمدباقر و اسلامی بناب، سید رضا (1391). بررسی رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی و آنومی اجتماعی. مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 1(1)، 145-172.
  • عبدی، عباس و گودرزی، محسن (1396). صدایی که شنیده نشد. تهران: نشرنی.
  • قانعی‌راد، محمدامین (1396). زوال پدرسالاری؛ فروپاشی خانواده یا ظهور خانوادۀ مدنی؟. تهران: نقد فرهنگ.
  • کیوی، ریمون (1380). روش تحقیق در علوم اجتماعی. ترجمه عبدالحسین نیک‌‍‌گهر. تهران: توتیا.
  • لبیبی، محمدمهدی (1393). خانواده در قرن بیست و یکم. تهران: علم.
  • محسنی، منوچهر (1374). آگاهی‌ها، نگرش‌ها و رفتارهای اجتماعی و فرهنگی ایرانی. تهران: شورای فرهنگ عمومی کشور.
  • میچل، ملانی (1400). سیری در نظریۀ پیچیدگی. ترجمۀ رضا امیررحیمی. تهران: نشر نو.
  • وکیلی، شروین (1389). نظریۀ سیستم‌های پیچیده. تهران: نقد افکار.
 

  • Abazari, Y. (2002). Family breakdown. Aftab, 2(19), 32-41. (In Persian)
  • Abbaszadeh, M., Alizadeh Aghdam, M. B., & Eslami Bonab, S. R. (2012). A Studying the relations between social capital and social anomy. Quarterly of Social Studies and Research in Iran, 1(1), 145-172. (In Persian)
  • Abdi, A., & Gouderzi, M. (2016). A voice that was not heard. Tehran: Ney Publishing. (In Persian)
  • Abercrombie, N. (2007). Sociology. Translated by: H. Jalili. Tehran: Nashre Ney. (In Persian)
  • Ameli, S. R. (2012). Globalization Studies; Two-spatializations and two-worldizations. Tehran: Samt. (In Persian)
  • Azadaramaki, T. (2016). Changes, challenges and future of the Iranian family. Tehran: Tisa Publications. (In Persian)
  • Bauman, Z. (2008). ‎Liquid love on the frailty of human bonds. Translated by: E. Sabeti. Tehran: Qaqnoos. (In Persian)
  • Hajiani, E. (2006). Future studies and its role in strategic reviews. The Scientific Journal of Strategy, 15(3), 280-299. (In Persian)
  • Hajiani, E. (2019). Methodological evaluation criteria of future study techniques. Strategy Quarterly, 20(59), 75-105. (In Persian)
  • Hajiani, E., & Akhlaghi, A. (2009). Foresight of changes in family structure. National Conference on Family Issues in Iran. Strategic Research Center of Expediency Analysis Council. (In Persian)
  • Hajiani, E., Rezaei, A. A., & Falahzadeh, M. A. R. (2012). Social Confidence in Urban Management and the Factors Affecting It. Quarterly of Social Studies and Research in Iran, 1(2), 55-90. https://doi.org/10.22059/jisr.2012.36556 (In Persian)
  • Labibi, M. M. (2014). Family in the 21st century. Tehran: Elm. (In Persian)
  • Legkauskas, V., Stankevičienė, D(2009). Premarital Sex and Marital Satisfaction of Middle Aged Men and Women: A Study of Married Lithuanian Couples. Sex Roles60, 21–32.
  • Mitchell, M. (2021). Complexity: A guided tour. Translated by: R. Amirrahimi. Tehran: Nashre Now. (In Persian)
  • Mohseni, M. (1975). Iranian social and cultural awareness, attitudes and behaviors. Tehran: General Culture Council of the Country. (In Persian)
  • Qaneirad, M. A. (2016). Decline of patriarchy; The collapse of the family or the rise of the civil family?. Tehran: Naqd Farhang Publications. (In Persian)
  • Shekarbeigi, A. (2019). Modernism and social capital (introduction to the sociology of the family in Iran). Tehran: Sociologists. (In Persian)
  • Touraine, A. (2021). Return of the actor: Social theory in postindustrial society. Translated by: S. Sadeghizadeh. Tehran: Saless. (In Persian)
  • Vakili, Sh. (2010). Theory of complex systems. Tehran: Naqdafkar publishing company. (In Persian)
  • Zijderveld, A. (2021). The abstract society: A cultural analysis of our time. Translated by: M. Abdullahzadeh. Tehran: Saless. (In Persian)
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 654
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 457


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب