پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,255 |
| تعداد مقالات | 68,022 |
| تعداد مشاهده مقاله | 116,149,301 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,916,301 |
مقایسۀ هنر بلوچی‌دوزی ایران و پاکستان از نظر شیوۀ نقش‌پردازی، رنگ‌بندی و تکنیک‌های دوخت | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 9، دوره 28، شماره 3، مهر 1402، صفحه 101-113 اصل مقاله (1.14 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2023.352679.667023 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه ساعدی* 1؛ مرضیه قاسمی* 2؛ سکینه خاتون محمودی3 | ||
| 1کارشناس ارشد گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران. | ||
| 2استادیار گروه پژوهش هنر، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ایران، زاهدان | ||
| 3استادیار گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| بلوچی‌دوزی از مشهورترین هنرهای سنتی در میان اقوام بلوچ ساکن در ایران و پاکستان است. مردم این دو خطه در بحث بلوچی‌دوزی دارای فرهنگ یکسانی هستند اما تمایز بین طرح و تکنیک در مناطق مختلف بلوچستان موجب گستردگی جغرافیای این هنر و تنوع بالا به لحاظ نقوش و نحوۀ اجرا گشته است. بر این مبنا پژوهش حاضر به شیوۀ توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای، در پی پاسخگویی بدین پرسش‌ها است که: میان شیوۀ دوخت و طراحی نقوش در بلوچی‌دوزی ایران و پاکستان چه شباهت‌هایی وجود دارد؟ و مهم‌ترین تفاوت‌های موجود در این عرصه کدام‌اند؟ برای بررسی بهتر، نمونه‌ها به شیوۀ انتخابی از میان چهل تکنیک‌دوخت رایج در مراکز عمدۀ بلوچی‌دوزی ایران و پاکستان برگزیده شدند. سپس با در نظر گرفتن سه شاخصۀ اساسی؛ نقش‌پردازی، رنگ‌بندی و تکنیک‌اجرا با رویکرد تطبیقی مقایسه‌ای میان آن‌ها صورت گرفت. یافته‌ها نشان‌گر آن است که با وجود شباهت‌های چشمگیر میان بلوچی‌دوزی ایران و پاکستان، تکنیک‌دوخت و شیوۀ اجرای نقش بر روی پارچۀ، ایجاد تمایز میان بلوچی‌دوزی‌های این دو کشور را امکان‌پذیر می‌سازد. همچنین شمارش تاروپود در بلوچی‌دوزی ایران که نوعی مهارت‌دوخت تلقی می‌شود، سلیقۀ هنری خاصی را در این آثار رقم زده که وجه ممتاز این هنر در ایران است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بلوچی‌دوزی؛ نقوش بلوچی؛ تکنیک‌دوخت؛ ترکیب رنگ | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Comparative of Balochi embroidery art of Iran and Pakistan from the point of view of motifs design, Color combination and sewing techniques | ||
| نویسندگان [English] | ||
| fatemeh saedi1؛ Marziyeh Ghasemi2؛ Sakine Khatoon Mahmoodi3 | ||
| 1Master of Art Research,University of Sistan and Baluchestan,University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran. | ||
| 2Assistant Professor, Art Research Group, University of Sistan and Baluchestan, Iran, Zahedan | ||
| 3Assistant Professore, Art Research Group,University of Sistan and Baluchestan, Iran, Zahedan | ||
| چکیده [English] | ||
| Balochi embroidery is one of the most famous traditional arts among the Baloch people living in Iran and Pakistan. It is of great importance as a national art in the two country. The people of these two regions have the same culture in terms of Balochi embroidery, but the distinction between design and technique in different regions of Balochistan has led to the geographical expansion of this art and high diversity in terms of motifs and methods of execution. The existence of territorial borders and the lack of familiarity with the way of sewing and processing patterns, which has led to ignoring the differences in this art, make it necessary to conduct an independent research in this regard. Based on this, the current research, which was carried out in a descriptive-analytical way and based on field and library studies, seeks to answer the following questions: What are the similarities between the sewing method and pattern design in balochi embroidery of Iran and Pakistan? And what are the most important differences in this field? In order to better investigate this issue, the studied samples were selected among forty common sewing techniques in the main Balochi embroidery centers in the Balochistan Iran and Pakistan, they have been collected in the form of non-random and purposeful sampling. The selection criterion of these works was the patterning, coloring and sewing method. Then, considering three basic indicators; patterning, coloring and execution technique a comparative study was done between them,. The findings indicate that although there are significant similarities between the Balochi embroidery of Iran and Pakistan, the sewing technique and the way of performing the pattern on the background fabric make it possible to differentiate between the Balochi embroidery of these two countries. Also, the counting of taropods in Iranian balochi embroidery, which is considered a kind of skillful sewing, has established a special artistic taste in these works, which is a special feature of this art in Iran.The traditional colors based on the seven-color rule are the same in both lands, with the difference that in the northern parts of Iran's Balochistan, dark red is more common and in the southern parts, bright red, orange, and yellow colors are more common. Monochrome patterns or fancy color schemes, known in the local dialect as youth colors, are seen in the needlework of both countries. In the art of Balochi embroidery, geometric motifs have the highest position; However, in some cities of Balochistan, Pakistan, including Karachi, due to the proximity and influence of Indian clothes, most of the patterns have moved away from the abstract state and moved towards non-geometric and Banarasi motifs. Also, the overall form of the dress is the same among the Baloch women of Iran and Pakistan, but there are differences in the density of motifs and the tendency to be minimal between the Balochi embroidery art of these two lands. In Balochistan of Iran, the designs are more intensive, but in Balochistan of Pakistan, they give more importance to minimal designs | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Balochi embroidery, Balochi motifs, sewing technique, Color combination | ||
| مراجع | ||
|
امینی‌مقدم، زبیده. (28 اردیبهشت 1401) دوخت‌های منطقۀ پنجگور، محل مصاحبه کهنوک محمدی سراوان. مصاحبۀ شخصی.
بلوچ‌زهی، ذاکره. (30 اردیبهشت 1401). دوخت‌های منطقۀ بلیده پاکستان. دهوار سراوان. مصاحبۀ شخصی.
بهدانی، مریم و رادنیا، زیبا (1394). بررسی تطبیقی نقوش سوزندوزی‌های بلوچ و گلیمک‌های بلوچ خراسان جنوبی. اولین همایش ملی فرش دستباف خراسان جنوبی. انجمن علمی فرش ایران. بیرجند. دانشگاه بیرجند.
بیهقی، حسینعلی (1365). هنر و فرهنگ بلوچ. نشریه هنر. دوره 10. شماره 6: ص 444-471.
جهاندیده، عبدالغفور (1388). بررسی و تحلیل شعر بلوچی و سنجش آن با شعر فارسی. رساله جهت اخذ درجه دکتری زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه علامه طباطبائی. دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی.
چاکری، خان‌بی‌بی. (10 خرداد 1401). نحوۀ طراحی نقوش اصلی و فرعی در دوخت‌های تارکش و تارشمار. سراوان، مصاحبۀ شخصی. چاکری‌زاده، شهربانو. (22 اردیبهشت 1401). تکنیک‌های دوخت منطقۀ ناهوک. سراوان، مصاحبۀ شخصی.
خاموشی، زهرا (1387). تحول کاربرد تزئین در سوزندوزی بلوچ و ترکمن به شیوه سنتی و مدرن. مطالعات هنر اسلامی. دوره 9. شماره 5: ص 73-98.
درستان، سارا و مرادی، حوا. (14 تیر 1401). دوخت‌های منطقۀ ایرندگان. ایرندگان. مصاحبۀ شخصی.
درزاده، شعیب (طراح و مدیر تپه‌زنی شعیب). (20 خرداد 1401). طراحی با تپه و تفاوت پوشاک بانوان در بلوچستان ایران و پاکستان. محل مصاحبه پره‌کنت سراوان. مصاحبۀ شخصی.
درزاده، صاحب‌خاتون. (24 اردیبهشت 1401). طراحی نقوش در دوخت تارشمار و تارکش. سراوان. مصاحبۀ شخصی.
دکالی، زیور و دکالی، زینت (1385). هنر سوزندوزی زنان بلوچ. نشریۀ فرهنگ مردم. دوره 17. شماره 6: ص 97-124.
دهانی، مهتاب. (10 تیر 1401). دوخت‌های منطقۀ کیچ و کلات. روستای کهیری. دشتیاری چابهار. مصاحبۀ شخصی.
رئیسی، مولابخش و آزاد، امام. (14 تیر 1401). ریشه‌یابی واژه‌های دوخت‌های بلوچی. چابهار. مصاحبۀ شخصی.
عظیمی، زرخاتون. (16 تیر 1401). دوخت پرکار، خاش. مصاحبۀ شخصی.
قاسمی، مرضیه. محمودی، سکینه‌خاتون و موسوی‌حاجی سیدرسول (1392). ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﺻﻮﺭی ﻧﻘﻮش طبیعی ﺩﺭﺳﻮﺯﻥﺩﻭﺯی ﺯﻧﺎﻥ ﺑﻠﻮﭺ (ﺑﺎ تأﮐﻴﺪﺑﺮﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎی ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺳﺮﺍﻭﺍﻥ). نگره. دوره 27. شماره 8: ص 60-73.
کشاورز، گلناز. عزیز، مونا و منصوری، مهسا (1399). نقوش هندسی در سوزندوزی بلوچ. رجشمار. دوره 1. شماره 1: ص 123-135. کهرازه، محمدگل و میربلوچ‌زهی، بهرام (1393). جاذبه‌های توریستی و گردشگری سیستان و بلوچستان (چاپ اول). تهران: نشر پرنیان اندیش.
محمدحسنی، محمدعلی (استاد دلنواز). (4 خرداد 1401). تفاوت‌های فرهنگی بلوچستان ایران و پاکستان. مصاحبۀ شخصی.
محمودزهی، موسی (1393). هنر بلوچستان. مشهد: نشر راهیان سبز.
مقبلی، آناهیتا و شیرعلی‌یان، فاطمه (1395). نقشمایه‌های به کار رفته در هنر سیستان و بلوچستان (مطالعه موردی سفال، دستبافته‌ها، رودوزی‌ها، زیورآلات. مطالعات تطبیقی هنر. دوره 11. شماره 6: ص 85-98.
ملازهی عبدالحکیم. (15 تیر 1401). ریشه‌یابی واژه‌های بلوچی مرتبط با تکنیک دوخت و نقوش. روستای کوپچ لاشار. مصاحبۀ شخصی. موسوی‌حاجی، سیدرسول. محمودی، سکینه‌خاتون و قاسمی، مرضیه (1393). پوشاک محلی بلوچ‌ها و پیوستگی آن با هویت ملی. فصلنامه مطالعات ملی. دوره 1. شماره 15: ص 179-200.
نرماشیری، ابوبکر (1394). بررسی عناصر نمادین هندسی در هنر سوزندوزی بلوچ. پایان‌نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد پژوهش هنر. دانشگاه سیستان و بلوچستان.
نظری، امیر. کرمانی زکریایی، ایمان و شفیعی سرارودی، مهرنوش (1392). مطالعه تطبیقی سفالینه‌های کلپورگان با نقوش سوزندوزی بلوچ. مطالعات تطبیقی هنر. دوره 8. شماره 4: ص 31-47.
هوت، برکت (استاد برجان بلوچ). (9 تیر 1401). دود ءُ ربیدگ و تاریخچۀ سوزندوزی بلوچ. روستای پیشن چابهار. مصاحبۀ شخصی. Ahmad, Q.S. (2005). Balochistan: Overview of Internal and International Dimensions, Pakistan Horizon. Pakistan Institute of International Affairs. Vol. 58, No. 2: 27-39. Alipour, N., Rahmani, S., & Naeini, H. (2017). An Integration between Baluch’s Costumes and Contemporary Iranian Woman: An Apparel on Aesthetics Elements. Journal of History Culture and Art Research. Vol. 6, No. 1: 59-72. Alizai, M.Q., Agha, N., Alizai, A. & Sajida, N. (2017). Socio-economic Conditions of Women Home-based Balochi Embroidery Workers in Balochistan, Pakista. Bi-Annual Research Journal “balochistan review” Balochistan Study Centre, University of Balochistan, Quetta (Pakistan) VOL. 36, NO. 1: 187-201. Nematiniya, A.G. (2013), Geocultural Inter-relations of Iranian and Pakistani Balochistan in the Globalization Era. Journal of Subcontinent Researches University of Sistan and Baluchestan. Vol. 5, No.15: 135-152. Ourangzeb, A. (2017). Balochi Embroidery Needlework. Journal Balochistaniyat. Department of Balochi. University of Balochistan. Quetta. VOL.6: 1-13. Siddiq, M., Kakar, B. (2017). Hand Embellished Fabrics – An Adoptable Potential to Empower Household Women in Balochistan. Bi-Annual Research Journal “Balochistan Review”. Balochistan Study Centre. University of Balochistan. Quetta (Pakistan). VOL. XXXVI NO. 1: 283-294. . | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 311 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 74 |
||