سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,578
تعداد مقالات71,072
تعداد مشاهده مقاله125,681,514
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,911,694
حسام‌قاضی, روژان, نژادایران, محمد. (1401). ریشه یابی تحول نگرش داریوش شایگان به مدرنیته. , 52(3), 690-665. doi: 10.22059/jpq.2023.318019.1007734
روژان حسام‌قاضی; محمد نژادایران. "ریشه یابی تحول نگرش داریوش شایگان به مدرنیته". , 52, 3, 1401, 690-665. doi: 10.22059/jpq.2023.318019.1007734
حسام‌قاضی, روژان, نژادایران, محمد. (1401). 'ریشه یابی تحول نگرش داریوش شایگان به مدرنیته', , 52(3), pp. 690-665. doi: 10.22059/jpq.2023.318019.1007734
حسام‌قاضی, روژان, نژادایران, محمد. ریشه یابی تحول نگرش داریوش شایگان به مدرنیته. , 1401; 52(3): 690-665. doi: 10.22059/jpq.2023.318019.1007734

ریشه یابی تحول نگرش داریوش شایگان به مدرنیته

فصلنامه سیاست
دوره 52، شماره 3، آذر 1401، صفحه 690-665    اصل مقاله (350.05 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpq.2023.318019.1007734
نویسندگان
روژان حسام‌قاضی* 1؛ محمد نژادایران2
1استادیار، گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، رباط کریم، ایران
2دانش‌آموخته دکتری علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
چکیده
داریوش شایگان، از روشنفکران برجسته ایرانی و آشنا با میراث سنتی و فرهنگ جامعه ایرانی است و شناخت کمابیش کاملی نیز از مدرنیته و مبانی فلسفی آن دارد؛ ولی آنچه اندیشه‌های وی را ارزشمند کرده، دگرگونی‌هایی است که در نگرش او نسبت به  مدرنیته روی داده است. شایگان در دوره نخست ارائه اندیشه‌های خود به‌شدت مدرنیته‌ستیز بود و آن را پدیده‌ای اروپامحور تلقی می‌کرد که در مرحله نیست‌انگاری و پوچی قرار گرفته است. وی نگران سیطره مدرنیته بر فرهنگ و معنویت شرقی بود، ولی پس از گذشت چند سال آن را به‌عنوان فراروایتی برتر به ‌رسمیت شناخت و بر این باور بود که چیرگی مدرنیته بر سایر فرهنگ‌ها و تمدن‌ها اجتناب‌ناپذیر است. در این پژوهش تلاش می‌شود تا به پرسش مهمی در اندیشه داریوش شایگان درباره تأثیر تغییر رویکرد نیچه‌ای- هایدگری شایگان به رویکرد کانتی در رویارویی با مدرنیته پاسخ داده شود. در فرضیه اصلی بیان می‌شود که تغییر بنیادین رویکرد شایگان به مدرنیته ریشه در تحولات در مبانی فکری وی دارد که در آن مدرنیته به‌صورت یک فراروایت جهانی پذیرفته می‌شود. با رویکردی تحلیلی-توصیفی، از روش تحلیل مفهومی مهم‌ترین نوشته‌های شایگان برای بررسی تأثیر تحولات سیاسی و اجتماعی بر دگرگونی نگرش این اندیشمند به مدرنیته استفاده شد. دلیل انتخاب موضوع اهمیت و تأثیر آثار شایگان در دوره‌های مختلف فکری وی در میان روشنفکران ایرانی است. شایگان به این باور رسید که نوشکوفایی میراث سنتی شرق در عصر مدرن، نه‌تنها آن را جایگزین مدرنیته نمی‌کند، بلکه به چیرگی دوچندان مدرنیته بر سنت‌های شرقی منجر خواهد شد.
کلیدواژه‌ها
جهانی شدن؛ داریوش شایگان؛ رویکرد کانتی؛ رویکرد هایدگری؛ مدرنیته
مراجع
  1. ‌استراترن، پل. (1378) آشنایی با نیچه، ترجمه مهرداد جامعی ندوشن. تهران: نشر مرکز.
  2. برمن، مارشال. (1379) تجربه مدرنیته، ترجمه مراد فرهادپور. تهران: طرح‌نو.
  3. بروجردی، مهرزاد. (1377) روشنفکران ایرانی و غرب، ترجمه جمشید شیرازی. تهران: فرزان روز.
  4. روح‌الامین، سید احسان؛ مرتضی افشاری. (1400، تیر) «مقایسه آرای جلال آل‌احمد و داریوش شایگان پیرامون هنر معاصر ایران با تاکید بر مسئله هویت،» فصلنامه نگره، 16, 58: 71-87، <DOI:10.22070/negareh.2020.5252.2435>.
  5. ساداتی‌نژاد، سیدمهدی؛ ناهید قمریان نصراباد. (1396) «واکاوی مفهوم سنت از دید متفکران ایرانی: بررسی اندیشه‌های داریوش شایگان و سیدحسین نصر،» فصلنامه سیاست، 47، 2: 410-393، <DOI:10.22059/jpq.2017.61762>.
  6. ‌شایگان‌، داریوش. (1345) ادیان و مکتب‌های فلسفی هند. تهران‌: دانشگاه تهران، 2 ج.
  7. ———. (1355) بت‌های ذهنی و خاطره‌های ازلی. تهران‌: امیرکبیر .
  8. ———. (1356) آسیا در برابر غرب‌. تهران‌: امیرکبیر .
  9. ———. (1373، خرداد) «ایدئولوژی شدن سنت،» ترجمه مهرداد مهربان، ماهنامه کیان، 4، 19: 19-10. در: http://ensani.ir/fa/article/283706
  10. ‌———. (1374) زیر آسمان‌های جهان: گفتگوی داریوش شایگان با رامین جهانبگلو، ترجمه نازی عظیما. تهران: فرزان روز.
  11. ———. (1379) «پدیده‌های دیدار در گفتگوی تمدن‌ها»، اندیشه غربی و گفتگوی تمدن‌ها. تهران: فرزان روز.
  12. ———. (1380) افسون‌زدگی جدید: هویت چهل تکه و تفکر سیار، ترجمه فاطمه ولیانی. تهران‌: فرزان‌روز.
  13. ———. (1389) آمیزش افق‌ها؛ منتخباتی از آثار، با گزینش و تدوین محمدمنصور هاشمی. تهران: فرزان روز.
  14. ———. (1392) در جست‌وجوی فضاهای گمشده. تهران: فرزان روز.
  15. ———. (1393) پنج اقلیم حضور: بحثی درباره شاعرانگی ایرانیان. تهران: فرهنگ معاصر.
  16. ———. (1395) «هویت چهل‌تکه ایرانی در گفت‌وگو با داریوش شایگان،» روزنامه اعتماد، 3704: 9-8. در: https://raahak.com/?p=11360 (18 مهر 1400).
  17. ———. (1396) فانوس جادویی زمان. تهران: فرهنگ معاصر.
  18. ———. (1397) «قصه یک گسست،» مجله بخارا، 2، 124: 166-89. در: https://www.noormags.ir/view/fa/search?q (18مهر1400).
  19. فراستخواه، مقصود. (1398) «پنج نسخه داریوش شایگان در پنج دهه،» حکمت معاصر، 10،1: 192-173، <DOI:30465/cw.2019.4213>.
  20. فرخی، سوفیا؛ جاسب نیکفر. (1396) «پروبلماتیک هویت ایرانی در اندیشه داریوش شایگان،» جامعه‌پژوهی فرهنگی، 8، 4: 105-84. در: https://socialstudy.ihcs.ac.ir/article_3052.html  (18 مهر1400).
  21. نظری، میثم؛ حبیب‌اله فاضلی. (1397) «مدرنیته و بحران هویت معاصر؛ بر مبنای آرای داریوش شایگان،» پژوهشنامه علوم سیاسی، 13، 3: 183-157. در: http://www.ipsajournal.ir/article_355.html (18 مهر1400).
  22. نژادایران، محمد. (1398) «بررسی و نقد آراء شایگان در باب ایدئولوژیزاسیون سنت،» ‌فصلنامه نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان، 9، 2: 279-249،<DOI:22059/jstmt.2020.265691.1222>.
  23. نیچه، فریدریش. (1352) چنین گفت زرتشت، ترجمه داریوش آشوری. تهران: نشر آگه.
  24. ———. (1375) فراسوی نیک و بد، ترجمه داریوش آشوری. تهران: انتشارات خوارزمی.
  25. ———. ‌ (1376) اراده معطوف به قدرت، ترجمه محمد باقر هوشیار. تهران: فرزان روز.
  26. ———. (1377) حکمت شادان، ترجمه جمال آل‌احمد، سعید کامران و حامد فولادوند. تهران: جامی.
  27. ———. ‌ (1387) اینک آن انسان، ترجمه بهروز صفدری. تهران: بازتاب نگار.
  28. واتیمو، جیانی. (1374) «پسامدرن، جامعه شفاف؟» ترجمه مهران مهاجر، سرگشتگی‌نشانه‌ها: نمونه‌هایی از نقد پست مدرن. تهران: مرکز.
  29. هایدگر، مارتین. (1373) «پرسش از تکنولوژی،» ترجمه شاپور اعتماد، فصلنامه ارغنون، 1،1: 30-1. در: http://ensani.ir/fa/article/26584 (18 مهر1400).
  30. ———. (1375) «عصر تصویر جهان،» ترجمه یوسف علی اباذری، فصلنامه ارغنون، 3، 11و12: 20-1. در: http://ensani.ir/fa/article/64361 (18مهر1400).
  31. ———. ‌ (1383) متافیزیک چیست؟ ترجمه سیاوش جمادی. تهران: ققنوس.
  32. ———. ‌ (۱۳۹۴) سرآغاز کار هنری، ترجمه پرویز ضیاء شهابی. تهران: هرمس.
  33. Aslan, Mustafa. (2019، April) “Book Review-An Intellectual Journey to Many Worlds: Ahmad Fardid and Modern Iran in the Age of Social Transformation,” KULT Online: Review Journal for the Study of Culture 58, <DOI:22029/ko.2019.271>.
  34. Campbell, Timothy. (2011) Improper Life: Technology and Biopolitics from Heidegger to Agamben. London: University of Minnesota Press.
  35. Dirlik, Arif. (2004) “Spectres of the Third World: Global Modernity and the End of the Three Worlds,” Third World Quarterly 25, 1: 131–48. Available at: http://www.jstor.org/stable/3993781 (Accessed 9 October 2021).
  36. Hasse, Ullrich. (2008) Starting with Nietzsche. Bodmin, Cornwall: MPG Book.
  37. Heidegger, Martin. (1962) Being and Time, trans. John Macquarrie and Edward Robinson. London: SCM Press.
  38. ———. (1993) "Letter on Humanism, in Farrell Krell, ed. The Basic Writings. London: Routledge.
  39. Jenkins, Martin. (2013) “Aristocratic Radicalism or Anarchy? An Examination of Nietzsche’s Doctrine of Will to Power,” Pathways of Philosophy Available at: http://www.philosophypathways.com/fellows/jenkins.pdf (Accessed 23 May 2019).
  40. Kalish, Michael. (2004, June) “Friedrich Nietzsche's Influence on Hitler's Mein Kampf,” (edu) University of California, Santa Barbara (UCSB) History. Available at: https://marcuse.faculty.history.ucsb.edu/classes/133p/ 133p04papers/MKalishNietzNazi046.htm (Accessed 23 May 2019).
  41. Kersten, Carool. (2020, December) "Religion and Literature, Identity and Individual: Resetting the Muslim-Christian Encounter," Poligrafi 25, 99/100: 5-26, <DOI:10.35469/poligrafi.2020.227>.
  42. Mirsepassi, Ali. (2017) Transnationalism in Iranian Political Thought: The Life and Times of Ahmad Fardid. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
  43. Nezafat, Jalal. (2020) “An Explaining of the Components of Occidentosis: A Plague by the West and Returning to Self-identity in Jalal Al-e-Ahmad’s Thoughts,” International Journal of Social Science Research and Review 2, 3: 18-35, <DOI:10.47814/ijssrr.v2i3.24>.
  44. Nisbet, Robert. (1980) A History of the Idea of Progress. New York: Basic Books.
  45. Shamsaei, Maryam; and Mohd Hazim Shah. (2017) "Philosophical Study on Two Contemporary Iranian Muslim Intellectual Responses to Modern Science and Technology," International Journal of Environmental and Science Education 12, 4: 879-891. Available at: https://eric.ed.gov/?id=EJ1144821 (Accessed 9 October 2021).
  46. Shayegan, Dariush. (1992) Cultural Schizophernia; Islamic Societies Confronting the West. Syracuse, NY: Syracuse University Press.
  47. Vahdat, Farzin. (2002) God and Juggernaut: Iran's Intellectual Encounter with Modernity. Syracuse, NY: Syracuse University Press.
  48. Vattimo, Gianni. (1996). Stanford, CA: Stanford University Press .
  49. ———. (1998) "Nietzsche and Heidegger," in Critical Assessments. New York, NY: Routledge, Vol. 3.
  50. ———. (1991) The End of Modernity: Nihilism and Hermeneutics in Postmodern Culture, trans. John R. Snyder. Baltimore, MA: Johns Hopkins University Press.
  51. ———. (1992) The Transparent Society, trans. David Webb. Baltimore, MA: Johns Hopkins University Press.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 460
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 273





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب