پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,244 |
| تعداد مقالات | 67,882 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,528,235 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,300,006 |
سنجش کانسپت معماری فضای نیایشگاهی در دوران ماد در نوشیجان تپه ، زاربلاغ و تپه ازبکی | ||
| نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی | ||
| مقاله 5، دوره 27، شماره 3، آذر 1401، صفحه 59-72 اصل مقاله (5.24 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfaup.2023.346055.672789 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدحسن طالبیان* 1؛ مهرداد ملکزاده2؛ علیرضا طاهری3 | ||
| 1دانشیار گروه مرمت بناها و بافتهای تاریخی، دانشکده معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا،دانشگاه تهران،تهران، ایران. | ||
| 2استادیار پژوهشکده باستانشناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
| 3دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات معماری، گروه مرمت بناها و بافتهای تاریخی دانشکده معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا،دانشگاه تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| مادها به عنوان اولین حکومت یکپارچه و مرکزی ایران شناخته میشوند. معماری این حکومت به واسطه کاوشهای محدود و تاریخگذاریهای مبهم، دچار ابهاماتی است. بخش عمده معماری ماد را تالارهای ستوندار، مجموعه انبارها و فضاهای نیایشگاهی تشکیل میدهند. فضاهای نیایشگاهی به واسطه اطلاعات ناکافی از آیین مادها بهعنوان پر ابهامترین بخش معماری ماد شناخته میشوند. نیایشگاه مرکزی نوشیجان مهم‌ترین فضای نیایشگاهی ماد است که در جریان کاوشهای آن مشخص شد که این نیایشگاه بدون کوچکترین آسیبی مهر و موم شده است. با کاوشهای بیشتر در قلمرو حکومتی ماد، محوطههای دیگری با شرایط یکسان با نوشیجان آشکار شدند که گمان می‌رود سرنوشت یکسانی با این نیایشگاه داشتند. در این پژوهش با روش توصیفی_تحلیلی و مطالعه موردی و با هدف خوانش معماری از کانسپت طراحی و کارکرد فضاهای نیایشگاهی ماد، سنجشی معمارانه بین نیایشگاه مرکزی نوشیجان تپه، نیایشگاه زاربلاغ و تپه ازبکی صورت گرفته است، این سنجش در انتها دستیابی به یک الگوی مفهومی دو بخشی در طراحی این نیایشگاهها را میسر میسازد. در بخش نتیجهگیری، همانندیهای این نیایشگاهها در زمینه کانسپت و ساختار معماری، بستر محیطی و مصالح ساختمانی ذکر خواهد شد. در نهایت به شباهتهای ساختاری و عملکردی بناهای مذکور با نیایشگاه غربی نوشیجان تپه، بنای سنگی واسون کهک، نیایشگاه تخچرآباد بیرجند و نیایشگاه حاجیخان فامنین نیز اشارهای خواهد شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| معماری ماد؛ فضای نیایشگاهی؛ نوشیجان تپه؛ زاربلاغ؛ تپه ازبکی؛ کانسپت معماری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| assessment of the architectural concept of places of worship during the Medes era in Noushijan Tappe, Zarbolagh and Tappe Ozbaki | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Hassan Talebian1؛ mehrdad malekzadeh2؛ alireza taheri3 | ||
| 1Associate Professor, Department of Building Restoration and Historical Structures, School of of Architecture, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| 2Assistant Professor, Archeology Research Institute, Cultural Heritage and Tourism Research Institute, Tehran, Iran. | ||
| 3Master of Architectural Studies, Department of Building Restoration and Historical Structures, School of Architecture, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The Medes are known as the first unified and central government of Iran. The historiography of this government faces many uncertainties, but there is no doubt that they were able to establish a unified government in Iran for the first time. The Median period is one of the least well defined periods of Iranian Archeology and Architecture. To speak of Median Art means, first of all, mentioning the huge gaps in our knowledge of Median history. However, architecture in the Medes Dynasty is surrounded with ambiguity due to limited explorations and ambiguous dates. An important part of the Medes architecture is devoted to places of worship. The central shrine of Noushijan Tappe is one of the most important ritual spaces of the Medes, and as a result of excavations and observation of the fillings, it was found that this shrine was sealed without the slightest damage. Further excavations in the territory of the Medes, revealed other sites with the same conditions as Noushijan Tappe. It was believed that these shrines had a similar fate as the central shrine of Noushijan Tappe. In this research, which is based on a descriptive-analytical method and a case study, with the aim of studying architecture from the concept of design to the function of ritual spaces of the Medes, an architectural comparison is made between the central shrine of Noushijan in Malayer, Zarbolagh shrine in Aliabad Qom and Ozbaki shrine in Nazarabad, in order to reach a design pattern specific to these places of worship. The research concludes that most of the religious buildings built at the time of the Medes Empire were blocked during the Achaemenid rule. The Achaemenids only hindered access to the Medes places of worship and did not destroy them. It seems that the (XPh) inscription of Xerxes and the law against atheistic religions in the Achaemenid period caused these shrines to be blocked. We find that these religious buildings used a special architectural pattern and this pattern is repeated in different forms in most of the religious buildings constructed under the rule of the Medes. It is understood that while the function and architectural concepts remain the same in these buildings, each shows a different architectural design. The architects of that period designed the building in such a way that the sacred space is separated from the main building. Not everybody was allowed into the sacred parts, and those who wished to enter had to wait beforehand in a spare room. Some constructs had a window built in the spare room that gave the person-in-waiting a view to the sacred room. Unfortunately, some of the religious buildings of this historical period were destroyed after many years, which made it difficult to identify this architectural concept in them. Finally, the paper will highlight similarities between the western shrine of Noshijan Tappe and Vasun stone building in Kahak and Takhcharabad shrine in Birjand and Hajikhan shrine in Famenein with the above sites. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| medes architecture, places of worship, Noushijan Tappe, Zarbolagh, Tappe Ozbaki, Architectural concept | ||
| مراجع | ||
|
آموزگار، ژاله (1371)، دیوها در آغاز دیو نبودند، کلک، شماره 30، ص16-24
استروناخ، دیوید، و رف، مایکل (1390)، نوشیجان 1، ترجمة کاظم ملازاده. همدان: انتشارات دانشگاه بوعلی سینا
بریان، پی‌یر (1391)، تاریخ هخامنشیان از کوروش تا اسکندر، تاریخ شاهنشاهی ایران، ترجمه مرتضی ثاقب‌فر، جلد دهم، بخش اول، انتشارات توس.
دانا، محسن (1394)، گزارش مقدماتی کاوش در تپه‌ی تخچرآباد بیرجند: محوطه‌ای از آغاز دوران تاریخی در شرق ایران، پژوهش‌های باستانشناسی مدرس، شماره 12 و 13، سال ششم و هفتم،59-72
دیاکونوف، ا.م. (1395)، تاریخ ماد، مترجم کریم کشاورز، چاپ11، چاپ اول 1345، تهران، انتشارت علمی فرهنگی
سامی، علی (1389)، تمدن هخامنشی، جلد اول، چاپ دوم، تهران، سمت
عبدی، کامیار (1399)، "اردشیر اول بر تخت خشایارشا: چگونه یک مشاهده باستان‌شناختی بر دانش تاریخی ما می‌افزاید؟"، در جهان هخامنشیان، گردآورندگان جان کرتیس و سنت جان سیمپسون، ترجمه خشایار بهاری، تاریخ هنر و جامعه در ایران باستان، چاپ اول، تهران، نشر فرزان روز.
گوپنیک، هیلاری، و راثمن، میشل (1396)، در مسیر شاهراه، ترجمه محمدامین میرقادری، هادی صبوری، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی محمدی‌فر، یعقوب، و حبیبی، حسین (1395)، کرکنس‌داغ، کلنی مادی یا شهری فریگی؟. جستارهای باستانشناسی ایران پیش از اسلام, 1(2), 1-16.
مجیدزاده، یوسف (1382)، گزارش سومین فصل حفریات در محوطه باستانی ازبکی، تهران، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، پژوهشکده باستانشناسی
مجیدزاده، یوسف (1389)، کاوشهای محوطه باستانی ازبکی، جلد اول: هنر و معماری، تهران، سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری
ملازاده، کاظم (1390)، مطالعه معماری مذهبی دوره ماد و تداوم آن تا دوره اشکانی بر اساس داده‌های باستانشناسی به دست آمده از نوشیجان و قومس. پژوهش های باستانشناسی ایران, 1(1), 123-136
ملازاده، کاظم، و محمدیان منصور، صاحب (1390)، مطالعه و معرفی شیوه بدیع طاق‌زنی دوره ماد در تپه نوشیجان ملایر. مطالعات باستانشناسی (دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران), 129-148
ملازاده، کاظم (1396)، باستانشناسی ماد، چاپ سوم، تهران، سمت
ملکزاده، مهرداد (1382)، بنای سنگی زاربُلاغ، نیایشگاهی(؟) از دوره ماد: گزارش بازدید و بررسی مقدماتی، باستانشناسی و تاریخ، سال17، شماره2، ص52-64.
ملکزاده، مهرداد (1383)، "بنای سنگی واسون کهک، سازه‌ای از دوره ماد(؟)، گزارش بازدید و بررسی مقدماتی، باستانشناسی و تاریخ، سال18، شماره2، 42-51
همتی ازندریانی ،اسماعیل، و ملکزاده ،مهرداد، و ناصری صومعه،حسین (1398)، گزارش مقدماتی فصل اول کاوش نجات بخشی در محوطه‌ی «حاجیخان» فامنین-استان همدان معبد و نیایشگاهی نویافته از دوره‌ی مادها. پژوهش های باستانشناسی ایران, 91-110 Abdi, Kamyar (2007), the ‘Daivā’ Inscription Revisited, Nāme-irān-e Bāstān, 6/1&2, 45-74.
Dandamayev, M.A (1976), Persian unter den ersten Achämeniden, Wiesbaden, übersetzt von heinz-dieter pohl Dandamaev.M. and Lukonin. VG (2004), the culture and social institutions of ancient iran, Cambridge. Herzfeld.E (1947), Zoroasterand his World, Vol 1. Princeton Malekzadeh, M., Saeedyan, S. D., & Naseri, R. (2014). Zar Bolagh: a late Iron Age site in Central Iran. Iranica Antiqua, 49, 159-191. Mohamadifar, Y. Sarraf, M, R. Motarjem, A. (2015). A PRELIMINARY REPORT ON FOUR SEASONS OF EXCAVATION AT MOUSH TEPE, HAMEDAN, IRAN, Iranica Antiqua 50: 231-248 Olmstead.A.T, (1948), History of the Persian empire, the university of Chicago press. Srtonach, D. (1967), Urartian and Achaemenian Tower Temple, Journal of Near Eastern Studies 26: 278-288. Stronakh, D and M.Roof, (2007), “Nush-i Jan 1: The major Buildings of The Median Settlement”, Biritish Institute of Persian Studise, Peeters, london. Xin, W. and Lecomte, O., (2012). Clay sealings from the Iron Age citadel at Ulug Depe. Archäologische Mitteilungen aus Iran und Turan, 44, pp.313-328. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,434 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 910 |
||