پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,572 |
| تعداد مقالات | 71,006 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,494,453 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,755,469 |
شناسایی فرهنگ یاز I (آهن آغازین) در یاریم‌تپۀ درگز، خراسان | ||
| باستان پژوه | ||
| مقاله 2، دوره 21، شماره 27، بهمن 1401، صفحه 1-22 اصل مقاله (1.5 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| محمد شیخ1؛ مینا جعفری خان ببین2؛ روح الله شیرازی3 | ||
| 1مدرس باستان شناسی دانشگاه تربت حیدریه ایران | ||
| 2دانش آموختۀ کارشناسی ارشد باستا نشناسی و مدرس گروه باستا نشناسی دانشگاه تربت حیدریه | ||
| 3دانشیار گروه باستا نشناسی دانشگاه سیستان و بلوچستا ن | ||
| چکیده | ||
| شمال‌شرق فلات ایران در حدود 1500 پ.م پس از گذر از چالش‌های ناشناخته و سهمگین موج دوم شهر نشینی وارد عصر آهن می‌شود. یکپارچگی فرهنگی‌ای که در طول دورۀ مفرغ پایانی باعنوان «تمدن خراسان بزرگ» یا مجموعۀ باستان‌شناختی بلخی-مروی(BMAC) بر شمال شرق فلات و آسیای‌میانه حاکم بود، پس از ورود به نیمۀ دوم هزارۀ دوم پ.م به روشنی دچار گسست می‌شود به طوری که در نیمۀ‌غربی آن یعنی جنوب‌شرق خزر تا غرب درۀ اترک در خراسان‌شمالی، فرهنگی با شاخصۀ سفال خاکستری ظریف و داغدار به نام «دهستان» ظاهر و در مقابل، در مرکز و نیمۀ‌شرقی خراسان و جنوب ترکمنستان فرهنگی متمایز با شاخصۀ سفال دست‌ساز با کیفیت ساخت پائین و غالبا منقوش موسوم به یاز (یاز I) وارد عصر آهن می‌شود. این فرهنگ ظاهراً هیچ نوع نسبت فن‌آورانه و قرابت فرهنگی‌ای با عصر آهن فلات و حتی ناحیۀ دهستان که در همسایگی آن قرارگرفته، ندارد. در برآیند چند پژوهش جسته و گریختۀ میدانی در دشت درگز اساساً پیرامون جایگاه و نوع فرهنگ عصر آهن اظهار نظری صریح صورت نگرفته و گاه نیز از اصطلاح گنگ و ناکارآمد "هزارۀ اول پ.م" سخن به میان آمده است اما پیوستگی جغرافیایی دشت درگز به سرزمین‌های پست قره قوم و یکپارچگی فرهنگی آن، به وضوح نشان از حضور فرهنگ یاز دارد. در پژوهش پیش رو با بررسی یافته‌های سفالی منتسب به عصر آهن حاصل از بررسی سیستماتیک یاریم تپۀ درگز(1) به ترسیم نمای کلی این دوران در این ناحیه پرداخته شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| خراسان؛ دشت درگز؛ عصر آهن؛ فرهنگ یازI | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 269 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 460 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب