سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,578
تعداد مقالات71,072
تعداد مشاهده مقاله125,686,481
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,915,279
حیدری شهباز, شیرزاد, محبی, محسن, سیفی زیناب, غلامعلی. (1401). نظام جبران خسارت خودروهای غیرمتعارف در قانون بیمۀ اجباری ‏‏1395 بر مبنای نظریۀ تعاون اجتماعی. , 52(2), 325-344. doi: 10.22059/jlq.2022.336282.1007625
شیرزاد حیدری شهباز; محسن محبی; غلامعلی سیفی زیناب. "نظام جبران خسارت خودروهای غیرمتعارف در قانون بیمۀ اجباری ‏‏1395 بر مبنای نظریۀ تعاون اجتماعی". , 52, 2, 1401, 325-344. doi: 10.22059/jlq.2022.336282.1007625
حیدری شهباز, شیرزاد, محبی, محسن, سیفی زیناب, غلامعلی. (1401). 'نظام جبران خسارت خودروهای غیرمتعارف در قانون بیمۀ اجباری ‏‏1395 بر مبنای نظریۀ تعاون اجتماعی', , 52(2), pp. 325-344. doi: 10.22059/jlq.2022.336282.1007625
حیدری شهباز, شیرزاد, محبی, محسن, سیفی زیناب, غلامعلی. نظام جبران خسارت خودروهای غیرمتعارف در قانون بیمۀ اجباری ‏‏1395 بر مبنای نظریۀ تعاون اجتماعی. , 1401; 52(2): 325-344. doi: 10.22059/jlq.2022.336282.1007625

نظام جبران خسارت خودروهای غیرمتعارف در قانون بیمۀ اجباری ‏‏1395 بر مبنای نظریۀ تعاون اجتماعی

مطالعات حقوق خصوصی
دوره 52، شماره 2، تیر 1401، صفحه 325-344    اصل مقاله (299.65 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlq.2022.336282.1007625
نویسندگان
شیرزاد حیدری شهباز1؛ محسن محبی* 2؛ غلامعلی سیفی زیناب3
1دانشجوی دکتری، رشتة حقوق خصوصی، دانشکدة حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم ‏و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2استادیار گروه حقوق عمومی و بین‌الملل، دانشکدة حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و ‏تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3استادیار گروه حقوق خصوصی، دانشکدة حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
      به موجب تبصرة 3 مادة 8 قانون بیمة اجباری 1395، خسارت مالی واردشده به خودروی غیرمتعارف صرفاً تا میزان خسارت متناظر با گرانترین خودروی متعارف قابل جبران است. حکم این تبصرة به طرح این پرسش منجر می­ شود که حکم قانون ناظر بر تحدید مسئولیت مدنی مسبب حادثه و مسئولیت قراردادی بیمه­ گر است یا ناظر است بر تعیین میزان تکلیف قانونی بیمه ­گر در پرداخت خسارت از محل منابع جمعی؟ به نظر می­ رسد این قانون بر مبنای «تعاون اجتماعی دارندگان خودرو»، نظامی بر پایة جبران جمعی خسارت ایجاد کرده است که بدون ارتباط با قواعد مسئولیت مدنی و ضوابط بیمه ­ای خسارت زیان ­دیده را تا سقف مقرر در قانون قابل جبران می ­داند. هدف قانونگذار از متناظر نمودن خسارت خودروهای غیر متعارف، برداشت برابر خسارت از محل منابع جمعی است و قانون به نوع خودرو و موقعیت اقتصادی و اجتماعی زیان­ دیده یا مسبب حادثه و تحدید مسئولیت توجهی ندارد. ازاین رو مطالبه باقیمانده خسارت که امکان جبران آن از محل منابع جمعی میسر نشده است از مسبب حادثه قابل مطالبه می­ باشد. این مقاله با روش تحلیلی-توصیفی به بررسی این موضوع می­ پردازد که خسارت قابل جبران در این قانون یک حق قانونی مستقل از مسئولیت شخصی مسبب حادثه است و تعریف نمودن خودروی متعارف و متناظر نمودن خسارت خودروی غیر متعارف ابزاری است برای تعیین میزان خسارت و تخصیص برابر آن از محل منابع جمعی.
کلیدواژه‌ها
تحدید مسئولیت؛ خودروی غیرمتعارف؛ نظریۀ تعاون اجتماعی؛ مسئولیت مدنی.‏
مراجع
منابع

الف) فارسی

  1. احمدی، خلیل (1396). «مهم‌ترین نوآوری‌های قانون بیمۀ اجباری خسارت واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه سال 1395»، پژوهشنامۀ بیمه، سال سی‌ودوم، ش 3، ص 122-103،
     DOI: 10.22056/JIR.2016.63288.1906  

  1. اورک بختیاری، حسنعلی (1391). مبانی و اصول مسئولیت مدنی حوادث خودرو، چ اول، تهران: کالج.
  2. ایزانلو، محسن؛ عباس میرشکاری (1389). «ارث دیه»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره 40، ش2، ص 49-64، در: https://dorl.net/dor/20.1001.1.25885618.1389.40.2.4.7. (20 مهر 1399).
  3. ایزانلو، محسن (1387). «نقد و تحلیل قانون اصلاح قانون بیمۀ اجباری»، فصلنامۀ مطالعات حقوق خصوصی، دورۀ 38، ش 4، ص 56-37، در: https://jlq.ut.ac.ir/article_27609_32b3ef6e296f3724076a140ec53b4425.pdf (15 شهریور 1397).
  4. ایزانلو، محسن؛ مرتضی بهادران شیروانی؛ علی مهاجرانی (1395). «تحدید مسئولیت متصدی حمل‌ونقل دریایی در حقوق ایران و کنوانسیون‌های بین‌المللی»، آموزه‌های حقوقی گواه، دورۀ 2، ش 1، ص 54-31،
     DOI: /10.30497/leg.2016.2611 

  1. بابائی، ایرج (1396). حقوق بیمه (ویراست 3: با تجدیدنظر و اضافات)، چ چهاردهم، تهران: سمت.
  2. -------- (1397). حقوق مسئولیت مدنی و الزامات خارج از قرارداد، چ دوم، تهران: میزان.
  3. بادینی، حسن؛ علی اسلامی فارسانی (1393). «صندوق تأمین خسارت‌های بدنی: ترسیم وضع موجود و چشم‌انداز آینده»، تحقیقات حقوقی، دورۀ 17، ش 67، در: https://lawresearchmagazine.sbu.ac.ir/article_56318.html (4 فروردین 1398).
  4. بادینی، حسن (1383). «هدف مسئولیت مدنی»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ش 66، ص 113-55. در: https://jflps.ut.ac.ir/article_11227 (4 فروردین 1398).
  5. ---------- (1384). فلسفۀ مسئولیت مدنی، چ اول، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  6. بادینی، حسن؛ هادی شعبانی کندسری؛ سجاد رادپرور (1391). «مسئولیت محض؛ مبانی و مصادیق»، مجلۀ مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ سوم، ش 1، ص 36-19، DOI:10.22059/jcl.2012.32103 .
    12 برهانی، محسن؛ آرش بادکوبه هزاوه (1400). «جایگاه نظر کارشناس در احراز رابطۀ سببیت»، مجلۀ حقوقی دادگستری، سال هشتادوپنجم، ش 113، ص 91-69،  DOI: 10.22106/jlj.2020.124986.3349.

  1. بهرامی احمدی، حمید (1387). «تحلیلی بر قانون بیمۀ اجباری وسایل نقلیۀ موتوری زمینی در برابر شخص ثالث مصوب 1347 و اصلاحیه قانون مزبور مصوب 1387»، مجلۀ پژوهش‌های تعلیم و تربیت اسلامی، سال دوم، ش 3، ص 118-93، 
DOI: 10.22103/JIR.2012.397

  • بهرامی احمدی، حمید (1388). مسئولیت مدنی،چ اول، تهران: میزان.
  • بهرامی فیل‌آبادی، صادق؛ علیرضا پوراسماعیلی؛ حسن نجفی اصل (1397). «نوآوری‌ها و تحولات قانون بیمۀ اجباری خسارت واردشده به شخص ثالث در اثر حادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب 1395»، پژوهشنامۀ بیمه، سال33، ش 4، ص81 - 
    • DOI:10.22056 ./JIR.2019.86020

  • جواهرکلام، محمدهادی (1400). اصول و مبانی جبران خسارت‌های بدنی، چ اول، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  • حسین‌زاده، جواد؛ خدیجه دوزدوزانی (1392). «مبانی و تعهدات صندوق تأمین خسارت‌های بدنی»، اندیشه‌های حقوق خصوصی، دورۀ 1، ش 1، ص 61-91، در: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=213826 (17 بهمن 1398).
  • خادم سربخش، مهدی؛ هدایت‌الله سلطانی‌نژاد (1392). «اصل قابلیت جبران کلیۀ خسارات»، مجلۀ مبانی فقهی حقوق اسلامی، دورۀ 6، ش 2، ص 48-21، در:
    •        https://jfil.srbiau.ac.ir/article_5242_170405a51037ed189a1726ef12154e4e.pdf (17بهمن 1398).

    1. خدابخشی، عبدالله ‌(1390). «مسئولیت مدنی ناشی از حوادث رانندگی و تحولات آن در حقوق ایران»، مجلۀ حقوقی دادگستری، دورۀ 75، ش 74، ص 128-103، DOI: 10.22106/jlj.2011.11085
    2. خدابخشی، عبدالله (1396). حقوق بیمه و مسئولیت مدنی، چ اول، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    3. رحیمی، حبیب‌الله؛ محمدقاسم حاجیان، (1393). «تحلیل اقتصادی ارکان مسئولیت مدنی ناشی از حوادث رانندگی»، فصلنامۀ پژوهش حقوق خصوصی، دورۀ 2، ش 7، ص 118-89، در:
         https://jplr.atu.ac.ir/article_770_79927e27b271bbe833956ef764bf0ad3.pdf (27 آذر 1399).

    1. رحیمی، سید علی‌اصغر؛ داود محبی انجدانی، (1400). «مبنای تعهد دارنده و بیمه‌گر خودرو در قانون بیمۀ اجباری شخص ثالث مصوب 1395»، پژوهشنامۀ بیمه، دورۀ 36، ش 1، ص 12-145، 
    DOI: 10.22056/JIR.2021.220693.2689

  • ره‌پیک، سیامک (1390). «مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه براساس قانون بیمۀ اجباری مصوب 1387 در مقایسه با قانون 1347»، فصلنامۀ مطالعات حقوق خصوصی، دورۀ 41، ش 3، ص 183-171، در:
    •      https://dorl.net/dor/20.1001.1.25885618.1390.41.3.10.2 (27 آذر 1399).

    1. ریاست جمهوری (1400). مجموعۀ تنقیحی «قانون بیمۀ اجباری خسارت واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه و مقررات مرتبط، چ چهارم (ویرایش سوم)، تهران: معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری.
    2. سیفی زیناب، غلامعلی؛ شیرزاد حیدری شهباز، (1399). «مسئولیت مدنی کارفرما در سوانح رانندگی در حقوق ایران با تأکید بر تئوری‌های مسئولیت ناشی از عمل غیر»، مدرسۀ حقوق، سال پانزدهم، ش 136، ص 53-34، در: http://www.isfahanbar.org/vdcg.u9xrak93zpr4a.html (17 اسفند 1399).
    3. صادقی مقدم، محمدحسن؛ رضا شکوهی­زاده (1392). حقوق بیمه، کلیات عقد بیمه، ج 1، چ دوم، تهران: دانشگاه تهران.
    4. صفایی، سید حسین؛ حسنعلی اورک بختیاری، (1393). «مبنای مسئولیت بیمه‌گر حوادث خودرو در مقایسه با حقوق انگلیس»، دوفصلنامۀ حقوق تطبیقی، دورۀ 1، ش 1، ص 88-67، در:
          http://law.mofidu.ac.ir/article_17940_9e41b16bdefda5b508273bba4b88fd43.pdf(17اسفند 1399).

    1. صفایی، سید حسین؛ حبیب‌الله رحیمی (1398). مسئولیت مدنی(الزامات خارج از قرارداد)، چ دوازدهم، تهران: سمت.
    2. صفایی، سید حسین؛ احمد فراهانی (1393). قانون اصلاح قانون بیمۀ اجباری شخص ثالث، «هست‌ها و بایدها»، فصلنامۀ مطالعات پژوهشی راهور، سال سوم، ش 8، ص 176-137، در:
           http://talar.jrl.police.ir/article_11580_6434836d02a6f2009f261a1b40681aee.pdf (17اسفند1399).

    1. طهماسبی، جواد (1390). «گفتمان دامنۀ مسئولیت در قانون اصلاح قانون بیمۀ اجباری مصوب 1387»، مجلۀ حقوقی دادگستری، دورۀ 73، ش 68، ص 63-31، https://dx.doi.org/10.22106/jlj.2009.11217 (17 اسفند 1399).
    2. عابدی، محمد؛ محمدتقی نادی، (1399). مسئولیت مدنی و نظام جبران خسارت در حوادث رانندگی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    3. -------------------- (1400). محشای قوانین بیمۀ اجباری مربوط به حوادث رانندگی، چ اول، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    4. عباسلو، بختیار؛ سید سعید کشفی (1398). «تحولات قانون اصلاح قانون بیمۀ اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیۀ موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث»، فصلنامۀ مطالعات مدیریت ترافیک، دورۀ 5، ش 19، ص 57-45، در: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=144816 (11 دی 1399).
    5. عسگرزاده، علیرضا (1398). بیمۀ مسئولیت و طرح‌های خاص در صنعت بیمۀ ایران، چ دوم، تهران: پژوهشکدۀ بیمه.
    6. فراهانی، احمد؛ جلال شیرزاد؛ سعید کشفی (1390). «پلیس و نوآوری‌های قانون جدید بیمۀ اجباری و مبانی آن»، فصلنامۀ علمی پژوهش‌های دانش انتظامی، دورۀ 13، ش 1، ص 193-156، در:
          http://pok.jrl.police.ir/article_97060_d486f1625ced6102c315e8a28bcaa57a.pdf (11 دی 1399).

    1. فلاح خاریکی، مهدی (1398). مسئولیت مدنی و بیمۀ جبران خسارات ناشی از حوادث رانندگی، تهران: مجد.
        37.--------------- (1397). «اثر قوۀ قاهره بر دامنۀ مسئولیت در قانون بیمۀ اجباری مصوب 1395ش در مقایسه با قوانین سابق و قواعد عام با مطالعۀ تطبیقی در حقوق فرانسه»، فصلنامۀ مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ 9، ش 1، ص 329-309،

         DOI: 10.22059/jcl.2017.241865.633545.

    1. قبولی درافشان، سید محمدمهدی؛ وحید رضادوست، (1391). «نقش اسباب خارجی در مسئولیت مدنی ناشی از حوادث رانندگی وسایل نقلیۀ موتوری زمینی با توجه به آخرین تحولات قانونی (مطالعۀ تطبیقی در حقوق ایران و فرانسه)»، مجله مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ 3، ش 1، ص 110-93، DOI:10.22059/jcl.2012.32107
    2. قسمتی تبریزی، علی؛ تاجور صفا (1398). «بررسی انتقادی دعوای جانشینی در بیمۀ اجباریِ حوادث ناشی از وسایل نقلیه»، فصلنامۀ پژوهشنامۀ بیمه، دورۀ 34، ش 2، ص 123-106، در:
          http://jir.irc.ac.ir/article_103430.html#:~:text=10.22056/JIR.2019.103430. (13 مهر 1399).

    1. قنواتی، جلیل؛ صابر علائی (1397). «مبنای تحدید مسئولیت در خسارات مالیِ ناشی از حوادث رانندگی (تبصرۀ سه مادۀ 8 قانون بیمۀ اجباری شخص ثالث مصوب 1395»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، سال دهم، ش 19، ص 306-283،
         DOI: 10.22075/feqh.2018.13273.1347.

       41. کاتوزیان، ناصر؛ محسن ایزانلو (1397). مسئولیت مدنی، بیمۀ مسئولیت، ج 3، تهران: گنج دانش.

       42. کاتوزیان، ناصر (1386). دورۀ مقدماتی حقوق مدنی: وقایع حقوقی، چ سوم، تهران: شرکت سهامی انتشار.

       43. ----------- (1390). مسئولیت ناشی از عیب تولید، تهران: دانشگاه تهران.

       44.------------ (1392). الزام‌های خارج از قرارداد، مسئولیت مدنی، قواعد عمومی، ج 1، تهران: دانشگاه تهران.

      45. ------------- (1393). الزام‌های خارج از قرارداد، مسئولیت مدنی، مسئولیت‌های خاص و مختلط، ج 2، تهران: دانشگاه تهران.

      46. کاظمی، محمود (1390). «اقدام به‌عنوان یکی از منابع مسئولیت مدنی در حقوق اسلام»، مجلۀ حقوق تطبیقی، دوره ۲، ش ۱، ص 159-136، در: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1124146/. (13 مهر 1399).

     47. کاظمی، محمود (1391). «اثر فعل زیان­دیده بر مسئولیت مدنی عامل زیان»، فصلنامۀ علمی-پژوهشی دیدگاههای حقوق قضائی، دورۀ 17، ش 57، ص 104-79، در: http://jlviews.ujsas.ac.ir/article-1-36-fa.pdf. (13 مهر 1399).

     48. محبی، محسن؛ غلامعلی سیفی زیناب؛ شیرزاد حیدری شهباز (1399). «سیاست تقنینی و قضایی ایران و انگلستان در قبال میزان تقصیر عابر پیاده و راننده در فرض برخورد وسیلۀ نقلیه با عابر پیاده»، مجلۀ حقوق خصوصی، دورۀ 17، ش 2، ص 457-453، DOI:10.22059/jolt.2020.309162.1006889 .

     49. -------------------------------- (1400). «سازوکار جبران خسارت ناشی از سوانح خودروهای خودران در حقوق ایران با نگاهی بر دکترین آمریکایی جبران خسارت ناشی از این خودروها»، مجلۀ حقوقی دادگستری، مقالات آمادۀ انتشار، DOI: 10.22106/jlj.2021.529437.4147

    50. محقق داماد، سید مصطفی؛ هانی حاجیان (1400). «نظریۀ عمومی جریمۀ مدنی (تعزیرات غیرکیفری) در فقه اسلامی و حقوق ایران»، مجلۀ حقوقی دادگستری، دورۀ 85، ش 114، ص 221-193،

    DOI: 10.22106/jlj.2021.529437.4147

    51. ملائکه‌پور شوشتری، سید محمدحسن (1394). «ماهیت و مبانی بیمۀ مسئولیت مدنی اجباری در حقوق ایران»، دو فصلنامۀ دانش و پژوهش حقوقی، سال سوم، ش 1، ص 202-169، در:

          https://ajkrl.scu.ac.ir/article_11451_fe855be261e24524c5b0f1362dbf9197.pdf. (24مرداد 1398).

    52. میرقاسمی، سید جواد (1399). محشای قانون بیمۀ اجباری خسارت واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب 1395، تهران: پژوهشکدۀ بیمه.

    53. یزدانیان، علیرضا (1393). «مطالعۀ تطبیقی اندیشه جمعی شدن مسئولیت مدنی در حقوق فرانسه و ایران و آثار عملی آن بر نحوۀ جبران خسارت»، فصلنامۀ حقوق، دورۀ 43، ش 3، ص 221-203، DOI: 10.22059/jlq.2013.36050.

    54. یزدانیان، علی‌رضا (1386). قواعد عمومی مسئولیت مدنی، تهران: میزان.

     

    ب) خارجی

    55. Abbott, Ryan. (2018). “The Reasonable Computer: Disrupting the Paradigm of Tort Liability”, George Washington Law Review, Vol. 86, Issue 1, No1-45.

    https://www.gwlr.org/.../uploads/2018/04/86-Geo.-Wash.-L.-Rev.-1.pdf · (Accessed 10  October 2021).

    56. Abraham K.S. & Rabin, R.L. (2019), “Automated Vehicles and Manufacturer Responsibility for Accidents: a New Legal Regime for a New Era”, Virginia Law Review, Vol. 105, Issue 1, No 129-156. https://www-cdn.law.stanford.edu/wp- content/uploads/ 2018/04/auto… · PDF. (Accessed 10 October 2021).

    57. Channon, M, McCormick, L., Noussia, K. (2019). The Law and Autonomous Vehicles Contemporary Commercial Law, UK: Informa Law from Routledge.

    58. Ma’Sum Billah, M., Ghlamallah, E., Christos, A. (2019). Encyclopedia of Islamic Insurance Takaful and Retakaful, UK: Edward Elgar.

     

     

    آمار
    تعداد مشاهده مقاله: 635
    تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 449





    سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب