سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,578
تعداد مقالات71,072
تعداد مشاهده مقاله125,698,660
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,930,946
نوروزی, عاطفه, وطنی, امیر. (1401). تأثیر نحوه انجام رفتار منجر به قتل در عمدی بودن قتل. , 55(1), 219-197. doi: 10.22059/jjfil.2022.336569.669291
عاطفه نوروزی; امیر وطنی. "تأثیر نحوه انجام رفتار منجر به قتل در عمدی بودن قتل". , 55, 1, 1401, 219-197. doi: 10.22059/jjfil.2022.336569.669291
نوروزی, عاطفه, وطنی, امیر. (1401). 'تأثیر نحوه انجام رفتار منجر به قتل در عمدی بودن قتل', , 55(1), pp. 219-197. doi: 10.22059/jjfil.2022.336569.669291
نوروزی, عاطفه, وطنی, امیر. تأثیر نحوه انجام رفتار منجر به قتل در عمدی بودن قتل. , 1401; 55(1): 219-197. doi: 10.22059/jjfil.2022.336569.669291

تأثیر نحوه انجام رفتار منجر به قتل در عمدی بودن قتل

فقه و مبانی حقوق اسلامی
دوره 55، شماره 1، شهریور 1401، صفحه 219-197    اصل مقاله (322.01 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2022.336569.669291
نویسندگان
عاطفه نوروزی1؛ امیر وطنی* 2
1دانشجوی دکترای فقه و حقوق جزا، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی؛
2استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی
چکیده
مطابق بند الف ماده290 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، چنانچه فردی با انجام کاری قصد کشتن کسی را داشته و قتل هم در عمل اتفاق بیافتد، نوع وسیله یا نحوه‌ی رفتار ارتکابی در تحقق قتل، نقشی نداشته و قتل، عمدی محسوب می‌شود. مبنای فقهی ماده مزبور رأی مشهور فقهاست. در مقابل رأی مشهور، جمهور فقهای اهل تسنن و برخی از فقیهان امامیه معتقدند اگر وسیله یا رفتار ارتکابی نوعاً کشنده نباشد، چنین قتلی عمدی محسوب نشده و شبه عمد می‌باشد. مقاله حاضر به تشریح دو دیدگاه بالا و ذکر ادله ایشان پرداخته و به روش فقهی- اجتهادی  بر ترجیح نظر غیرمشهور استدلال کرده و پیشنهاد اصلاح بند الف ماده 290 را داده است که با عنایت به کاستن از موارد قصاص و اعدام، اقدامی شایسته می‌باشد. براساس دستاوردهای مقاله اگر قاتل در رفتار خود عامد بوده و قتل هم اتفاق بیفتد، چنین قتلی در صورتی عمدی است که وسیله یا رفتار ارتکابی نوعاً کشنده باشد و در غیر این‌صورت قتل شبه عمدی خواهد بود،
 
کلیدواژه‌ها
قتل عمد؛ شبه عمد؛ قصد قتل؛ رفتار نوعاً کشنده؛ رفتار نادراً کشنده؛ شبهه
مراجع
منابع

  1. آبی، فاضل، حسن بن ابی طالب یوسفی‏، کشف الرموز فی شرح مختصرالنافع‏، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1417ق.
  2. آقایی‌نیا،‌ حسین، جرائم علیه اشخاص، تهران، نشر میزان، 1384ش.
  3. ابن ادریس حلی، محمد بن منصور بن احمد، السرائرالحاوی لتحریر الفتاوی‏، قم، دفترانتشارات اسلامی، 1410ق.
  4. ابن حمزه، محمد بن علی بن حمزه طوسی‏، الوسیلة إلی نیل الفضیلة، قم، مکتبةآیةالله المرعشی النجفی (ره)، 1408ق.
  5. ابوالصلاح حلبی، تقی‌الدین بن نجم‌الدین، الکافی فی الفقه، ‏اصفهان، مکتبة الامام امیرالمومنین علیه السلام، 1403ق.
  6. اردبیلی،‌ محمدعلی، حقوق جزای عمومی،‌ تهران،‌ نشر میزان، 1393ش.
  7. جزائری، عبداللَّه بن نورالدین‏، التحفة السنیة فی شرح النخبة المحسنیة، ایران، بی‌نا.
  8. الجزیری، عبدالرحمن- غروی، سیدمحمد- یاسر مازح‏، کتاب الفقه علی المذاهب الأربعة ومذهب أهل البیت علیهم السلام‏، بیروت- لبنان، دارالثقلین‏، 1419ق.
  9. جورج پی، فلچر، مفاهیم بنیادین حقوق کیفری، مترجم: سید مهدی سیدزاده ثانی، مشهد، انتشارات دانشگاه علوم رضوی، 1384ش.
  10. حر عاملی، محمد بن حسن بن علی، تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، قم، ‌مؤسسه آلالبیت علیهم السلام، 1409ق.
  11. حلبی، ابن زهره،حمزة بن علی، غنیةالنزوع إلی علمی الأصول و الفروع‏، قم، مؤسسه امام صادق علیه‌السلام، 1417ق.
  12. علامه حلی، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، قواعدالأحکام فی معرفة الحلال و الحرام‏، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1413ق.
  13. محقق حلی،‌ نجم‌الدین جعفربن حسن، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام‏، قم، مؤسسه اسماعلیان، 1408ق.
  14. ---------- ، المختصر النافع فی فقه الإمامیة، قم، مؤسسة المطبوعات الدینیة،‌ 1418ق.
  15. حلّی، فخرالمحققین، محمدبن‌حسن بن یوسف اسدی‏، إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، قم، مؤسسه اسماعیلیان‏، 1387ق.
  16. حلی، یحیی بن سعید، نزهةالناظر فی الجمع بین الأشباه و النظائر، نجف، مطبعة الادب، 1386ق.
  17. خمینی، سیدروح اللَّه الموسوی‏، تحریرالوسیلة، قم، مؤسسه دارالعلم، بی‌تا.
  18. خوانساری، سید احمد، جامع المدارک فی شرح مختصرالنافع‏، قم‏، مؤسسه اسماعیلیان‏، 1405ق.
  19. راغب اصفهانی،‌ حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، بیروت – سوریه، ‌دارالعلم- الدار الشامیة، 1412ق.
  20. روحانی، سیدمحمدصادق، فقه الصادق (ع)، بی‌جا، بی‌نا.
  21. زحیلی، ‌وهبه، الفقه الاسلامی و ادلته، دمشق، دارالفکر، 1997م.
  22. سلاّر (قاضی حلب)، حمزة بن عبدالعزیز دیلمی‏، المراسم العلویة و الأحکام النبویة فی الفقه الإمامی‏،‌ قم، منشورات الحرمین‏، 1404ق.
  23. شهیداول، محمدبن مکی عاملی‏، اللمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة، بیروت- لبنان، دارالتراث- الدارالإسلامیة، 1410ق.
  24. شهیدثانی، زین‌الدین بن علی بن احمد عاملی‏، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، قم، کتابفروشی داوری، 1410ق.
  25. ---------- ، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام‏، قم، مؤسسةالمعارف الإسلامیة، 1413ق.
  26. شیخ بهائی، بهاءالدین محمد بن حسین عاملی و نظام بن حسین ساوجی، جامع عباسی و تکمیل آن (محشی)، تهران، مؤسسة منشورات الفراهانی‏،‌ بی‌تا.
  27. طباطبایی، ‌صاحب ریاض، ‌سیدعلی بن محمد بن ابی معاذ،‌ ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدلائل‏،‌ قم، مؤسسه آل‌البیت علیهم السلام، 1418ق.
  28. طرابلسی، ابن براج قاضی، عبدالعزیز بن نحریر، المهذب، قم، دفترانتشارات اسلامی،‌1406ق.
  29. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن‏، الخلاف، قم، دفتر انتشارات اسلامی1407ق.
  30. ---------- ، المبسوط فی فقه الإمامیة، تهران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، 1387ق.
  31. عیاشی،‌ محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، تهران،‌ المطبعة‌العلمیة، 1380ق.
  32. فاضل لنکرانی، محمدموحدی‏، القصاص (تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة)، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم‌السلام‏، 1421ق.
  33. فاضل هندی، محمدبن حسن بن محمد اصفهانی، کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام‏، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1416ق.
  34. قمّی، شیخ صدوق، محمّد بن علی بن بابویه‏، الهدایة فی الأصول و الفروع‏، قم، مؤسسه امام هادی علیه‌السلام‏، 1418ق.
  35. کلینی، ابوجعفرمحمدبن یعقوب‏، الکافی، تهران، دارالکتب الإسلامیة، 1407ق.
  36. گرجی، ابوالقاسم، حدود، تعزیرات و قصاص، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1381ش.
  37. مجلسی دوم، مولی محمد باقر بن مولی محمد تقی‏، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول‏، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ‌1404ق.
  38. مغنیه، محمدجواد،‌ فقه الإمام الصادق علیه السلام‏، قم، مؤسسه انصاریان‏، 1421ق.
  39. مفید، محمدبن نعمان عکبری‏، المقنعة، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید- رحمةالله علیه، 1413ق.
  40. میرمحمدصادقی، حسین، جرائم علیه اشخاص، تهران، نشر میزان1393ش.
  41. نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام فی شرح شرائع الإسلام‏، بیروت- لبنان، دارإحیاء التراث العربی‏، بی‌تا.
 

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 447
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 429





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب