پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,757 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,116,475 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,884,084 |
دارالفنون: نیای پلی‌تکنیکی دانشگاه ایرانی | ||
| تاریخ علم | ||
| مقاله 1، دوره 20، شماره 1 - شماره پیاپی 32، مرداد 1401، صفحه 1-24 اصل مقاله (552.96 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jihs.2022.343782.371685 | ||
| نویسنده | ||
| محمدحسین بادامچی* | ||
| عضو هیئت علمی گروه مطالعات علم و فناوری موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت عتف | ||
| چکیده | ||
| در روایت غالب بر تاریخ‌نگاری، سیاست‌گذاری و مدیریت آموزش عالی ایران در دو دهۀ اخیر از تکامل خطی تاریخی نهاد دانشگاه از دانشگاه نسل اول/ آموزشی/ فرانسوی/ ناپلئونی به نسل دوم/ پژوهشی/ آلمانی/ هومبولتی و نهایتاً نسل سوم/ کارآفرینی/ امریکایی/ استارت‌آپی در ایران و جهان بسیار سخن به میان می‌آید. با این حال مرور ادبیات نظری موجود در زبان فارسی نشان می‌دهد که تا کنون جز کلیاتی پراکنده، مطالب چندانی در بارۀ چیستی دانشگاه نسل اول یا همان دانشگاه ناپلئونی/ فرانسوی/ آموزشی و تطابق تاریخی آن با دانشگاه فرانسوی نسل اول در ایران یعنی دارالفنون مطرح نشده، و حال آنکه سنگ‌بنای آموزش عالی در ایران و شاکلۀ اصلی است که الگوهای دوم و سوم بر آن افزوده شده‌اند. با هدف پر کردن این خلأ فکری-تاریخی، این مقاله در گام اول به معرفی ایدۀ دانشگاه پلی‌تکنیک به عنوان دانشگاه فرانسوی نسل اول در چارچوب دولت انقلابی ناپلئون و گفتمان تکنوکراسی دولتی و نظام سیاست پوزیتیویستی سن سیمون و کنت پرداخته و سپس تأسیس یک دانشگاه پلی‌تکنیک را در ایران با بررسی تاریخی جایگاه نهادی دارالفنون در تنظیمات عصر ناصری و حکمرانی در حال نوسازی دولت واکاوی می‌کند. در انتها برخی دلالت‌های تأسیس دارالفنونی دانشگاه ایرانی برای مطالعات آتی حوزۀ آموزش عالی و سیاست‌گذاری آن پیشنهاد می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| الگوی ناپلئونی دانشگاه؛ ایدۀ فرانسوی دانشگاه؛ پلی تکنیک؛ دارالفنون؛ دانشگاه نسل اول | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Dār al-Funūn: The Polytechnique forefather of Iranian university | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Hossein Badamchi | ||
| Institute for Social and Cultural Studies | ||
| چکیده [English] | ||
| Dominant narratives in historiography, policy, and administration of Iranian higher education in recent two decades are talking about the linear historical evolution of universities from the First generation/ educational/ French/ Napoleonic model of higher education to Second generation/research/ German/ Humboldtian model and finally third generation/ entrepreneurial/ American/ startup-oriented model in the world and accordingly in contemporary Iran. However, a literature review of Persian resources shows that except for some sporadic abstract generalities, there aren’t any considerable content about first-generation university i.e. Napoleonic/French/ educational model and its historical conformity with the First French generation of higher education institutes in Iran i.e DarolFonoun; although, that is the main platform of Iranian university upon which second and third models have been built. Trying to relieve this fault in the intellectual and strategic research literature, this paper in the first step introduces the idea of Polytechnique as the First French generation of universities in the context of Napoleon's revolutionary state, technocracy as his government's discourse, and Henri de Saint-Simon and Auguste Comte's "System of Positive Polity". In the second step establishing the Iranian Polytechnique i.e Dār al-Funūn is being studied in the context of Nāṣir al-Dīn Shāh’s reform (Tanẓīmāt) era towards the modernization of governance. Finally, some implications of the Polytechnique-laden foundation of Iranian higher education are noticed for further studies and policy research. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Dār al-Funūn, Ecole Polytechnique, French Idea of University, first-generation university, Napoleonian university | ||
| مراجع | ||
|
اباذری، یوسف. (1400ش). بنیادگرایی بازار. تهران: دانشگاه تهران.
توفیق، ابراهیم؛ یوسفی، سیداحمد و حیدری، آرش. (1399ش). مسألۀ علم و علم انسانی در دارالفنون عصر ناصری. تهران: مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
حیدری، آرش. (1399ش). واژگونه خوانی استبداد ایرانی. تهران: انتشارات مانیاهنر.
ذاکرصالحی، غلامرضا. (1397ش). مسائل آموزش عالی ایران. تهران: مؤسسۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
رینگر، مونیکا. (1381ش). آموزش، دین و گفتمان اصلاح فرهنگی در دورۀ قاجار. ترجمۀ مهدی حقیقت خواه. تهران: ققنوس.
طبیبیان، محمد؛ غنی‌نژاد، موسی و عباسی، حسین. (1380ش). آزادی‌خواهی نافرجام، نگاهی از منظر اقتصاد سیاسی به تجربه ایران معاصر. تهران: نشر گام نو.
فراستخواه، مقصود. (1388ش). سرگذشت و سوانح دانشگاه در ایران. تهران: شرکت خدمات فرهنگی رسا.
گلچین، مسعود؛ توفیق، ابراهیم و خرسندی، زهره. (تابستان 1390ش). «تحلیل گفتمان روشنفکران ایرانی در بارۀ علوم جدید.» مسائل اجتماعی ایران، سال دوم، شمارۀ 1، ص 75-106.
متین، افشین. (1399ش) هم شرقی هم غربی، تاریخ روشنفکری مدرنیته ایرانی. ترجمۀ حسن فشارکی. تهران: نشر شیرازه.
ماحوزی، رضا. (1399ش). «همنشینی الگوی آموزش فرانسوی و ایدۀ وحدت ملّی در آموزش نوین ایران: از مشروطه تا شهریور۱۳۲۰.» فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، 13(1)، ص73-96. doi: 10.22035/jicr.2020.2315.2796
مناشری، دیوید. (1397ش). نظام آموزشی و ساختن ایران مدرن. ترجمۀ محمدحسین بادامچی و عرفان مصلح. تهران: نشر حکمت سینا.
یاسپرس،کارل. (1394ش). ایدۀ دانشگاه. ترجمۀ مهدی و مهرداد پارسا. تهران: ققنوس.
Hayek, F. A. (1952). The Counter-Revolution of Science: Studies on the Abuse of Reason. United States: Liberty Press. Feenberg, A. (2017). Technosystem: The Social Life of Reason. United Kingdom: Harvard University Press. Fischer, F. (1990). Technocracy and the Politics of Expertise. India: SAGE Publications. Lienhard, John H. (1998). The Polytechnic Legacy, for the ASME Management Training Workshop, Sheraton Dallas Brookhollow Hotel, Dallas TX, (Mechanical Engineering Department, University of Houston) in https://uh.edu/engines/asmedall.htm Misa, T. Feenberg, A. Brey. P. (2002). Modernity and Technology. USA: MIT Press Cambridge. Weinstein, J. A. (1982). Sociology/Technology: Foundations of Post academic Social Science. United Kingdom: Transaction Books. Winner, L. (1978). Autonomous Technology: Technics-out-of-Control as a Theme in Political Thought. United Kingdom: MIT Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 398 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 269 |
||