سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات158
تعداد شماره‌ها6,235
تعداد مقالات67,806
تعداد مشاهده مقاله115,281,401
تعداد دریافت فایل اصل مقاله90,023,023
صادقی, زهرا, انصاری, مجتبی, حقیقت بین, مهدی. (1401). شناخت و الویت بندی خدمات فرهنگی اکوسیستم مبتنی بر ادراک کاربران در فضای سبز شهری )نمونه موردی پارک های شهری تهران(. , 55(1), 223-239. doi: 10.22059/jhgr.2022.329248.1008366
زهرا صادقی; مجتبی انصاری; مهدی حقیقت بین. "شناخت و الویت بندی خدمات فرهنگی اکوسیستم مبتنی بر ادراک کاربران در فضای سبز شهری )نمونه موردی پارک های شهری تهران(". , 55, 1, 1401, 223-239. doi: 10.22059/jhgr.2022.329248.1008366
صادقی, زهرا, انصاری, مجتبی, حقیقت بین, مهدی. (1401). 'شناخت و الویت بندی خدمات فرهنگی اکوسیستم مبتنی بر ادراک کاربران در فضای سبز شهری )نمونه موردی پارک های شهری تهران(', , 55(1), pp. 223-239. doi: 10.22059/jhgr.2022.329248.1008366
صادقی, زهرا, انصاری, مجتبی, حقیقت بین, مهدی. شناخت و الویت بندی خدمات فرهنگی اکوسیستم مبتنی بر ادراک کاربران در فضای سبز شهری )نمونه موردی پارک های شهری تهران(. , 1401; 55(1): 223-239. doi: 10.22059/jhgr.2022.329248.1008366

شناخت و الویت بندی خدمات فرهنگی اکوسیستم مبتنی بر ادراک کاربران در فضای سبز شهری )نمونه موردی پارک های شهری تهران(

پژوهشهای جغرافیای انسانی
مقاله 13، دوره 55، شماره 1، اسفند 1401، صفحه 223-239    اصل مقاله (1.58 M)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2022.329248.1008366
نویسندگان
زهرا صادقی؛ مجتبی انصاری* ؛ مهدی حقیقت بین
گروه معماری، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده
خدمات فرهنگی اکوسیستم به عنوان منافع غیرمادی فضای سبز در بهبود کیفیت زندگی تأثیر قابل توجهی دارد. مطالعات خدمات فرهنگی اکوسیستم در ایران محدود است. پژوهش حاضر قصد دارد عوامل خدمات فرهنگی و میزان اهمیت آن‌ها با رویکرد مشارکتی مشخص کند. هدف پژوهش کاربردی بوده که به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. در این راستا با مطالعات اسنادی ٣٣ گویه برای ارزیابی خدمات فرهنگی فضای سبز تدوین گردید تا با پیمایش سنجیده شود. جامعة آماری شامل مراجعه‌کنندگان به پارک‌های طالقانی، ملت، آب و آتش و باغ ایرانی در شهر تهران هستند. حجم نمونه‌ بر اساس تعداد گویه‌ها، ٤٠٠ نفر برآورد و با روش نمونه‌گیری در دسترس (توزیع پرسشنامه‌های آنلاین در شبکه‌‌های اجتماعی) اقدام به جمع‌آوری داده‌ها شد. روایی با تحلیل عاملی و اعتباریابی با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ صورت گرفته است. نتایج آزمون کایزر– مایر–الکین (٨٧/٠KMO =) کفایت حجم نمونه و آزمون کرویت بارتلت توانایی عاملی‌شدن داده‌ها را تایید نمود. تحلیل عاملی اکتشافی با روش استخراج تحلیل مولفه‌های اصلی و چرخش واریماکس همراه با نرمال‌سازی کایزر ٧ عامل ارزش‌های تفریحی، میراث فرهنگی، اجتماعی، آموزشی، معنوی، الهامات و حس‌مکان را تأیید کرد (٨٠/٣١٥٧ =٣٧٨ 2χ، =df، ٠٠٥/٠=p) که با دسته‌بندی سیستم‌های بین المللی منطبق است. برای رتبه‌بندی عوامل از آزمون فریدمن استفاده شده است. نتایج نشان داد تفریح بیشترین و حس مکان کمترین ارزش خدمات فرهنگی پارک‌ها هستند. به این ترتیب مردم پارک‌ها را به عنوان محل مناسبی برای تفریح و فعالیت‌های اجتماعی درک کرده‌ا‌ند اما پارک‌ها زمینه مناسبی برای ارتباط روحی و عاطفی مردم با فضای سبز شهری ایجاد نمی‌کنند.
کلیدواژه‌ها
ادراک مردم؛ پارکهای شهری؛ تحلیل عاملی؛ خدمات فرهنگی؛ رتبه بندی خدمات
عنوان مقاله [English]
Recognize and Prioritize Cultural Ecosystem Services Based on Users' Perceptions in Urban Green Spaces (Case Study of Tehran Urban Parks)
نویسندگان [English]
zahra sadeghi؛ mojtaba ansari؛ Mehdi Haghighat bin
Department of Architecture, Faculty of Arts, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
چکیده [English]
Introduction

In the late twentieth century, the importance of the role of nature in human life was considered with a new approach. To improve the quality of human life and the role of socio-cultural dimensions, Ecosystem Services performance were studied. The term "Cultural Ecosystem Services" (CES) describes the intangible services of the nature. These benefits include the meanings that people receive from green spaces. Understanding these benefits will improve well-being. The evaluation of CES, in addition to the perception of the local community, should be done on the basis of a specific green space, and the characteristics of the site are effective in shaping Cultural Services (CS). The urban parks provide a context for the connection between man and nature. While the scope of studies on CS is expanding globally, in Iran, the concept of CES in urban green spaces has not yet been identified. Therefore, the issue of the present study is the evaluation and identification of CS in the urban parks, based on public perception. Taleghani, Mellat, Ab-o-Atash and Bagh-e-Irani parks in Tehran, which have appropriate management criteria, are studied purposefully. Then the CS are prioritized based on people's participation. The results of this research can pave the way for future studies of green space and its CS.

Methodology

First, the theoretical foundations of the research were prepared based on the study of international researches, in order to develop a framework for evaluating CS then based on that, the researcher-made questionnaire was prepared to determine people's perception of CS by surveying. The research method was descriptive-analytical and the statistical population included the users of the mentioned parks in Tehran. The sample size was calculated based on the number of items, 400 people. The questionnaires were provided to participants online and collected. Exploratory Factor Analysis was used to identify CS factors, Cronbach's alpha test was used to examine the internal consistency of items in each factor, and Friedman test was used to rank the factors related to CS in SPSS.

Results and discussion

In the present study, the Kaiser-Meyer-Olkin test confirmed the adequacy of the sample size (KMO = 0/87) and the Bartlett’s Test of Sphericity (2x 3157/80, df = 378, p = 0/001). Also, the principal component analysis method with varimax rotation showed that 7 factors in total explained 75.5% of the total variance of the items. Values of cultural heritage, spirituality, awareness, recreation, social relations, sense of place and inspiration, formed the factors of CS of the parks. Incidentally, approved items were identified in each of the factors. In relation to the internal consistency of the questions of each factor, the results of Cronbach's alpha test showed that the reliability coefficient of cultural heritage factors: 0/85; spiritual: 0/95; awareness: 0/87; fun: 80/0; social: 90/0; place sense: 0/90; inspirations: 0/84 and total questionnaire: 0/93, which indicates the internal consistency suitable for each factor questions. However, the question-by-question method for reviewing internal consistency did not increase the alpha coefficient. According to Friedman test, there was a significant difference between the rankings of factors related to CS. Wilcoxon test was used to compare two rankings of factors that the results showed between the recreational factor and all other factors (cultural heritage, social relations, awareness, spiritual, inspiration, and sense of place); Social factor and factors of awareness, spirituality, inspiration, and sense of place; Cultural heritage factor and factors of awareness, spirituality, inspiration; The factor of awareness and spiritual and the sense of place factors; Spiritual factor and inspiration; Inspiration and sense of place were significantly different (ps <0/05), but no significant difference was observed between the mean rank of other factors (ps <0/05). In this way, the characteristics, sub-characteristics and prioritization of CS were determined based on the participatory perception of the people. According to people's priorities, recreational values, social relations and cultural heritage are the most important, while the values of inspiration and sense of place are poorly perceived.

Conclusion

The results of Exploratory Factor Analysis showed that the classification of CS agents is almost similar to international reports. 4 items were removed from a total of 33 items. The content of the item in each of the factors reflects the concept of each category of CS. People in recreational services prefer active recreation, and solitude is not in the concepts of inspiration, which shows the importance of the social dimension of parks. The spiritual values of green space to some extent include monotheistic concepts. The results also showed the prioritization of CS based on public perception, considering both objective and subjective dimensions for the CS, objectively the social and recreational values of the park are perceived by the users and they consider the park as a suitable place to spend their leisure time. But the park's CS are not well perceived mentally. The spiritual values, inspirations and sense of place that lead to the emotional connection of people with the nature and create a kind of attachment, are very insignificant in people's perceptions. The findings of the study raise concerns about the meaningful relationship between people and nature. It seems that the reason for the weak mental connection of users with the park should be investigated in the design of the parks. In urban green spaces, recreational and social activities should be planned in the appropriate context of the natural. The present study has taken the first steps towards promoting a meaningful relationship between people and urban green space. Future research is needed to examine the impact of the park design on the formation of CS so that appropriate design can be used to enhance the park's CS. Certainly, promoting people's perceptions of the intangible benefits of the green spaces will be effective in improving the quality of life.
کلیدواژه‌ها [English]
Cultural Services, People', s Perception, Urban Parks, Exploratory Factor Analysis, Service Ranking
مراجع
  1. اشتگ، لیندا؛ وان‌دن برگ، اگنس‌ای و دگروت، جودیت‌آی.ام. (۱۳۹۶). مبانی روانشناسی محیطی. ترجمه؛ سیدباقر حسینی، چاپ اول، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران.
  2. پرچکانی، پروانه. (۱۳۹۵). چیستی منظر گردشگری شهری.فصلنامه هنر و تمدن شرق، 4 (13)، ۵۲-۵۹.‌
  3. پژوهانفر، مهدیه. (۱۳۹۴). بررسی انگیزه استفاده از پارک‌های شهری و متغیرهای جمعیت شناختی مرتبط با آن (موردمطالعه: شهروندان شهر گرگان). مجله آمایش جغرافیایی فضا، 5 (15)، ۱۶۳- ۱۷۶.
  4. تبریزی، نازنین؛ زال، محمدحسن و جعفرپیشه، ملیکا. (1399). نقش فعالیت‌های گردشگری در توسعه خدمات فرهنگی اکوسیستم‌های شهری (مطالعه موردی: منطقه 3 شهر اصفهان). پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، 8 (1)، ۱۱۵-۱۳۶.
  5. تقوایی، سید حسن. (1391). معماری منظر- درآمدی بر تعریف‌ها و مبانی نظری. چاپ اول، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
  6. جنگی، حسن؛ توکلی نیا، جمیله و رضویان، محمدتقی. (1399). چارچوبی مشارکتی به مفهوم زیبایی‌شناسی چشم‌انداز در خدمات فرهنگی اکوسیستم (مطالعه موردی: منطقه ۲۲ تهران). پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، 8 (4)، ۶۷۱-۶۹۳.
  7. حمزه‌نژاد، مهدی و گرجی، فاطمه. (1396). تبارشناسی پارک‌های معاصر تهران و بررسی زمینه‌های شکل‌دهنده به آن‌ها. باغ نظر، 14 (55)، ۲۹-۴۶.
  8. سوافیلد، سایمون. (1390). نظریه در معماری منظر. ترجمه؛ محسن فیضی، چاپ اول، انتشارات دانشگاه شهید رجایی، تهران.
  9. سمیاری، امیر؛ صادقی، زهرا؛ رحمانی، فرشته و خواجه سعید، فرناز. (1397). ارزیابی پسندهای منظر؛ برنامه‌ریزی بوستان‌های محلی شهر تهران، با رویکرد جامعه‌محور.فصلنامه علوم محیطی، 16 (2)، ۱۵-۳۰.
  10. درویشی، یوسف؛ سارلی، رضا؛ شیراوند، مریم و آزادبخت، جاسم. (1397). تأثیر عوامل مکانمند و بی‌هویت در فضاهای سبز بر التفات ذهن و دل‌بستگی به شهر (موردمطالعه: پارک شهرداری، پارک چاله باغ، پارک ملت شهر گرگان).جغرافیا و روابط انسانی، 1 (1)، ۵۳۵-۵۵۱.
  11. ربانی، رسول؛ نظری، جواد و مختاری، مرضیه. (1390). تبیین جامعه‌شناختی کارکرد پارک‌های شهری مطالعه موردی پارک‌های شهر اصفهان. مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، 3 (10)، ۱۱۱- ۱۳۴.
  12. صادقی، زهرا؛ انصاری، مجتبی و حقیقت‌بین، مهدی. (1400). بررسی الگوی کاشت گیاهان مبتنی بر مقیاس بصری مطلوب در پارک‌های محله‌ای (نمونه موردی: پارک‌های محله‌ای منطقه ۱۸ و ۱ تهران). فصلنامه مطالعات شهری، 11 (41)، 31-42.
  13. کبیری هندی، مریم؛ میرکریمی، سید حامد و سلمان ماهینی، عبدالرسول. (1399). ارزیابی خدمات فرهنگی اکوسیستم در استان گلستان.مطالعات علوم محیط‌زیست، 5 (2)، ۲۵۶۰-۲۵۶۸.
  14. مشاری، محمد؛ سپهری، عادل؛ بارانی، حسین و دانه‌کار، افشین. (1398). طراحی معیارها و شاخص‌های اندازه‌گیری ارزش‌گذاری خدمات فرهنگی اکوسیستم بر اساس مختصات بومی ایران. نقش‌جهان - مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی، 9 (4)، ۳۰۵-۳۱۲.
  15. نقی‌زاده، محمد. (1384). جایگاه طبیعت و محیط‌زیست در فرهنگ و شهرهای ایرانی. چاپ اول، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران.
  16. Bertram, C., & Rehdanz, K. (2015). Preferences for cultural urban ecosystem services: Comparing attitudes, perception, and use. Ecosystem Services, 12, 187-199.
  17. Bryce, R., Irvine, K. N., Church, A., Fish, R., Ranger, S., & Kenter, J. O. (2016). Subjective well-being indicators for large-scale assessment of cultural ecosystem services. Ecosystem Services, 21, 258-269.
  18. Canedoli, C., Bullock, C., Collier, M. J., Joyce, D., & Padoa-Schioppa, E. (2017). Public Participatory Mapping of Cultural Ecosystem Services: Citizen Perception and Park Management in the Parco Nord of Milan (Italy). Sustainability, 9(6), 891.
  19. Cheng, X., Van Damme, S., & Uyttenhove, P. (2021). Applying the evaluation of cultural ecosystem services in landscape architecture design: Challenges and opportunities. Land, 10(7), 6-65.
  20. Dade, M. C., Mitchell, M. G., Brown, G., & Rhodes, J. R. (2020). The effects of urban greenspace characteristics and socio-demographics vary among cultural ecosystem services. Urban Forestry & Urban Greening, 49, 126641.
  21. Darwishi, Y., Sarley, R., Shiravand, M., & Azadbakht. J. (2019). The effect of spatial and anonymous factors in green spaces on mindfulness and attachment to the city (Case study: Municipal Park, Chaleh Bagh Park, Gorgan Nation Park). Geography and Human Relations, 1, 535-55. [inPersian].
  22. Haines-Young, R., & Potschin, M. (2011). Common international classification of ecosystem services (CICES): 2011 Update. Nottingham: Report to the European Environmental Agency. p 36.
  23. Hamzenejad, M., & Gorji, F. (2018). Genealogy of Recent Parks of Tehran and Analyzing their Forming Background. Bagh-E Nazar, 14, 29-46. [inPersian].
  24. Ives, C. D., Oke, C., Hehir, A., Gordon, A., Wang, Y., & Bekessy, S. A. (2017). Capturing residents’ values for urban green space: Mapping, analysis and guidance for practice. Landscape and Urban Planning, 161, 32-43.
  25. Jangi,, Tavakolinia, J.& Razavian, M. T. (2020). A participatory framework in the concept of landscape aesthetic in Cultural Ecosystem Services. Case Study: District 22 of Tehran. Geographical Urban Planning Research (GUPR), 4, 671-693. [inPersian].
  26. Kabiri Hendi M., Mirkarimi S. H. & Salmanmahiny, A. (2020). Cultural ecosystem services assessment in Golestan Province. Journal of Environmental Science Studies, 2, 2560-2568. [inPersian].
  27. Ko, H., & Son, Y. (2018). Perceptions of cultural ecosystem services in urban green spaces: A case study in Gwacheon, Republic of Korea. Ecological indicators, 91, 299-306.
  28. La Rosa, D., Spyra, M., & Inostroza, L. (2016). Indicators of Cultural Ecosystem Services for urban planning: A review. Ecological Indicators, 61, 74-89.
  29. Mao, Q., Wang, L., Guo, Q., Li, Y., Liu, M., & Xu, G. (2020). Evaluating cultural ecosystem services of urban residential green spaces from the perspective of residents' satisfaction with green space. Frontiers in public health, 8, 2-26.
  30. Markus, K. A. (2012). Principles and practice of structural equation modeling. by Rex B. Kline.
  31. Mashari, M., Sepehri, A., Barani, H., & Danehkar A. (2020). The time and value of value in Iran. Nagh-e- Jahan - theoretical studies and new technologies in architecture and urban planning, 4, 305-312. [inPersian].
  32. Millennium Ecosystem Assessment (MA). (2005). Ecosystems and human well-being: biodiversity synthesis. Island, Washington, D.C., USA.
  33. Naghizadeh, M. (2005). The Place of Nature and Environment in Iranian Culture and Cities. first edition, Islamic Azad University Press, Tehran. [inPersian].
  34. Pajoohanfar, M., (2015). Analysis on Motives of Urban Park User and Influence of Socio-Demographics on Motives (a case study: Residents of Gorgan City). Geographical Planning of Space,15, 163-176. [inPersian].
  35. Parchekani, P. (2016). What is Urban Tourism Landscape. Journal of Art and Civilization of the Orient, 13, 52-59. [inPersian]
  36. Rabbani, R., Nazari, J. & Mokhtari, M. (2011). Sociological explanation of the function of urban parks: A case study of parks in Isfahan. Urban and regional studies and researches, 10, 111- 134. [inPersian]
  37. Riechers, M., Barkmann, J., & Tscharntke, T. (2016). Perceptions of cultural ecosystem services from urban green. Ecosystem Services, 17, 33-39.
  38. Ryfield, F., Cabana, D., Brannigan, J., & Crowe, T. (2019). Conceptualizing ‘sense of place’in cultural ecosystem services: A framework for interdisciplinary research. Ecosystem Services, 36, 100907.
  39. Sadeghi, Z., Ansari, M. & Haghighat Bin, M. (2021). Investigating the Planting Pattern Based on Desirable Visual Scale in Neighborhood Parks (Case Study: Neighborhood Parks in Districts 18 and 1 of Tehran). Motaleate Shahri, 11(41), 42-31. [inPersian].
  40. Semiari, A., Sadeghi, Z., Rahmani, F., & Khaje Saeed, F. (2018). Landscape preferences evaluation: Planning of neighborhood parks in Tehran with community-oriented approach. Environmental Sciences, 2, 15-30. [inPersian].
  41. Steg, L.,van den Berg, A. E., & de Groot, J. (2012). Environmental psychology: An introduction. Wiley-Blackwell. [inPersian]
  42. Sukhdev, P. (2010). Putting a price on nature: the economics of ecosystems and biodiversity. Solut J, 1(6), 34-43.
  43. Swaffield, S. (2002). Theory in landscape architecture: a reader. Univ of Pennsylvania Pr. [inPersian].
  44. Tabrizi, N., Zal, M. H. & Jafar Pishe, M. (2020). Assessing the role of tourism activities in Cultural ecosystem services (CES) development (Case study: District 3 of Isfahan). Geographical Urban Planning Research, 1, 115-136. [inPersian]
  45. Taqhvaei, S. H. (2012). Landscape Architecture - An Introduction to Theory and Meanings. First Edition, Shahid Beheshti University, Tehran. [inPersian]
  46.  
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 766
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 195


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب