سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,533
تعداد مقالات70,504
تعداد مشاهده مقاله124,124,925
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,233,468
عرفان منش, ساحل, امانی, حجت, امانی, حامد. (1400). تحلیل متن‌های آستانه‌ای در شاهنامه‌‌های مصور دوره شاه عباس اول با رویکرد تولید اجتماعی هنر (نمونه موردی شاهنامه 490). , 11(1), 281-297. doi: 10.22059/ijar.2022.334142.459717
ساحل عرفان منش; حجت امانی; حامد امانی. "تحلیل متن‌های آستانه‌ای در شاهنامه‌‌های مصور دوره شاه عباس اول با رویکرد تولید اجتماعی هنر (نمونه موردی شاهنامه 490)". , 11, 1, 1400, 281-297. doi: 10.22059/ijar.2022.334142.459717
عرفان منش, ساحل, امانی, حجت, امانی, حامد. (1400). 'تحلیل متن‌های آستانه‌ای در شاهنامه‌‌های مصور دوره شاه عباس اول با رویکرد تولید اجتماعی هنر (نمونه موردی شاهنامه 490)', , 11(1), pp. 281-297. doi: 10.22059/ijar.2022.334142.459717
عرفان منش, ساحل, امانی, حجت, امانی, حامد. تحلیل متن‌های آستانه‌ای در شاهنامه‌‌های مصور دوره شاه عباس اول با رویکرد تولید اجتماعی هنر (نمونه موردی شاهنامه 490). , 1400; 11(1): 281-297. doi: 10.22059/ijar.2022.334142.459717

تحلیل متن‌های آستانه‌ای در شاهنامه‌‌های مصور دوره شاه عباس اول با رویکرد تولید اجتماعی هنر (نمونه موردی شاهنامه 490)

پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران
مقاله 11، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 21، شهریور 1400، صفحه 281-297    اصل مقاله (687.38 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijar.2022.334142.459717
نویسندگان
ساحل عرفان منش* 1؛ حجت امانی2؛ حامد امانی3
1استادیار، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه سیستان و بلوچستان
2استادیار تاریخ تطبیقی تحلیلی هنر اسلامی، دانشگاه تهران
3مربی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه کردستان
چکیده
متن‌های آستانه‌ای به مثابه صفحات بدرقه‌اند که مخاطب برای ورود به متن اصلی با آن ها مواجه می‌شود. در میان متن‌های مصور موجود در دوره‌های مختلف، شاهنامه‌نگاری از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. صفحات آستانه ی شاهنامه‌های مصور تا پیش از دوران شاه عباس اول به دو موضوع رزم و بزم پادشاهان، تمثال فردوسی و شعرای غزنه محدود شده‌اند؛ در حالی‌که در آستانه‌های بیشتر شاهنامه‌های مصور دوره شاه عباس اول مانند شاهنامه 490، تصاویری از به تخت نشستن سلیمان و بلقیس مشاهده می‌شود. بنابراین پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به تفاوت و جایگزینی این پیرامتن‌ها با دیگر متن‌های آستانه‌ای در شاهنامه‌های موجود است. از آنجا که هدف پژوهش، خوانش متن‌های آستانه‌ای در شاهنامه‌های دوره ی شاه عباس با تکیه بر شاهنامه 490 و تبیین نقش شرایط اجتماعی و فرهنگی در این تحول است، برای دستیابی به اهداف مورد نظر بر اساس نظریه تولید اجتماعی هنر می‌توان متن‌های موجود را تحلیل کرد. لذا شیوه گردآوری مطالب کتابخانه‌ای و به روش توصیفی- تحلیلی است. در تحلیل تصاویر بر اساس دیدگاه جانت ولف می‌توان به این نتیجه رسید که اغلب صفحات بدرقه تا پیش از دوران شاه عباس اول، آشکارا به سفارش دهنده اختصاص داشته است. درحالی‌که تغییر این پیرامتن از پادشاه دوران به سلیمان نبی، بیانگر آن است که در این دوران هدف بر آن بوده که به‌طور ضمنی شاه عباس را در قالب سلیمان معرفی کنند. به بیان دیگر نگارگران با جایگزینی شاهان در حال به تخت نشستن، با تصاویری به صورت پادشاه- پیامبر سعی بر این‌همانی با او و مشروعیت‌بخشی به حکومت مذکور را داشته‌اند.
کلیدواژه‌ها
تولید اجتماعی هنر؛ شاه عباس اول؛ شاهنامه490؛ شاهنامه های مصور؛ متن های آستانه ای
مراجع
  • گراهام، آلن (1380). بینامتنیت. ترجمۀ پیام یزدانجو، تهران: مرکز.
  • اسماعیل‌زاده، یوسف، نوریان، سیدمهدی و باباصفری، علی‌اصغر (1388). «تحقیق در مثنوی سلیمان و بالقیس حیاتی گیلانی و تطبیق آن با کتب قصص‌الأنبیا، تفسیر و تاریخ به همراه شرح احوال و آثار شاعر». فصلنامۀ پژوهش زبان و ادبیات فارسی، 12، 53-74.
  • اکبریان، رضا (1388). جایگاه انسان در حمت متعالیۀ ملاصدرا. تهران: علم.
  • بلخاری قهی، حسن (1399). «سیمرغ اوستایی، سیمرغ اشراقی (پژوهشی در ریشه‌شناسی تاریخی سیمرغ در حکمت اسلامی-ایرانی)». تاریخ فلسفه، 10(4)، 77-98.
  • بهرام‌نژاد، محسن (1398). مقدمه‌ای بر شناخت مبانی و زیرساخت‌های هویت سیاسی-ملی دولت صفوی. تهران: پژوهشکدۀ تاریخ اسلام.
  • پورداوود، ابراهیم (1377). یشت‌ها. جلد اول. تهران: اساطیر.
  • پورنامداریان، تقی (1385). داستان پیامبران در کلیات شمس. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  • تمیم‌داری، احمد (1372). عرفان و ادب در عصر صفوی. جلد اول. تهران: حکمت.
  • جزایری، نعمت‌الله (1388). تاریخ انبیا از خلقت آدم تا رحلت خاتم. ترجمۀ صادق حسن‌زاده. قم: اجود.
  • جکسون، پیتر و لاکهارت، لورنس (سرویراستار) (1389). تاریخ ایران دوره صفویان (از مجموعۀ تاریخ کمبریج). ترجمۀ یعقوب آژند. چاپ پنجم. تهران: گلشن.
  • حسینی، مهدی (1390). «شاهنامۀ قرچغای‌خان (شاهنامۀ وینزور)». فصلنامۀ هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی، 45، 13-21.
  • خسروی شکیب، محمد و حیدری، رسول (1399). «بررسی شخصیت هدهد در منطق‌الطیر عطار براساس نظریۀ خودشکوفایی آبراهام مزلو». نشریۀ علمی پژوهش‌های ادب عرفانی، 4(1)، 87-102.
  • رامین، علی (1387). مبانی جامعه‌شناسی هنر. تهران: نشر نی.
  • شاهمرادی، علی (1384). تاریخ یهود- از آغاز تا تجزیۀ امپراوری سلیمان (ع). زنجان: نیکان کتاب.
  • صادقی‌پور، محمدصادق، فهیمی‌فر، اصغر و بیات، زینب (1393). «سکنای اصیل: از خوانش هایدگر تا اصفهان صفوی؛ مطالعه‌ای پیرامون باغ شهر اصفهان در دورۀ صفوی». نقش جهان، 4(3)، 51-62.
  • صداقت، معصومه (1386). «پیامبران الوالعزم در نگاره‌های قصص‌الانبیا ابواسحاق نیشابوری». دوفصلنامۀ مطالعات هنر اسلامی، 7، 23-46.
  • طبری، محمد (1362). تاریخ طبری. جلد دوم. ترجمۀ ابوالقاسم پاینده. چاپ پنجم. تهران: اساطیر.
  • غیبی، مهرآسا (1385). هشت هزارسال پوشاک اقوام ایرانی. تهران: هیرمند.
  • فلسفی، نصرالله (1347). زندگانی شاه عباس اول. جلد دوم. چاپ چهارم. تهران: دانشگاه تهران.
  • فردوسی، ابوالقاسم (1394). داستان‌های شاهنامۀ فردوسی، براساس نسخۀ مسکو. تهران: پیام عدالت.
  • کاظم، مژده (1385). «تحلیل منتخبی از نگاهرهای نسخۀ قصص‌الانبیاء». فصلنامۀ هنر، 68، 122-163.
  • کربن، هانری (1399). تاریخ فلسفۀ اسلامی. ترجمۀ جواد طباطبایی. چاپ چهارم. تهران: مینوی خرد.
  • موسوی‌لر، اشرف‌السادات و رسولی، اعظم (1389). «بررسی نمودهای اساطیری خورشید و مهر در فرش دستباف ایران». گلجام، 16، 111-132.
  • نامورمطلق، بهمن (1395). بینامتنیت: از ساختارگرایی تا پسامدرنیسم. تهران: سخن.
  • ــــــــــــــــ (1385). «پیرامتنیت یا متن‌های ماهواره‌ای». مقالات دومین هم‌اندیشی نشانه‌شناسی هنر، 1(12)، تهران: فرهنگستان هنر.
  • نیشابوری، ابواسحاق ابراهیم‌بن منصور ابن خلف (1382). قصص‌العلما. به اهتمام حبیب یغمایی. چاپ سوم. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  • ولف، جانت (1367). تولید اجتماعی هنر. ترجمۀ نیره توکلی. تهران: نشر مرکز.
  • هیلنز، جان راسل (1385). شناخت اساطیر ایران. ترجمۀ باجلان فرخی. تهران: نشر اسطوره.
 

  • Brend, B., & Melvile, Ch. (2010). Epic of the Persian King. The art of ferdowsis’ Shahnameh. London/New York: Tauris.
  • Clark, T. J. (1973). Image of the people: Gustave Courbet and the 1848 Revolution, London: Thames and Hudson.
  • Eagleton, T. (1976). Marxism and Literary Criticism. London: Methuen.
  • Harper, P. O. (1978). The Royal Hunter. New York: Asia Society in Association with J. Weatherhil.
  • Milston, R. (1999). Stories of the Prophet. California: Mazda Publishers.
  • https://gallica.bnf.fr/ark:/ 12148/btv1b84229967/f1.planchecontact (access date 2021/11/13).
  • https://artmuseum.princeton.edu/interactive-projects/peck-shahnama (access date 2021/11/13).
  • https://www.pinterest.com/pin/130815564165736952 (access date 2021/11/13).
  • https://artsandculture.google (access date 2021/11/13).
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 563
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 269


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب