تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,091,931 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,195,803 |
تصویر اگزیستانس در مجموعه داستان گور وگهوارة غلام حسین ساعدی براساس دیدگاه کیر کگور ویاسپرس | ||
پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت | ||
مقاله 6، دوره 10، شماره 3 - شماره پیاپی 23، آذر 1400، صفحه 127-166 اصل مقاله (307.07 K) | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2021.317860.1618 | ||
نویسندگان | ||
امید مجد* 1؛ نیلوفر انصاری2 | ||
1دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
2دانشآموخته دکتری زبان وادبیات فارسی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران. | ||
چکیده | ||
اگزیستانس، خود بودن اصیلِ انسان است که با تصمیمی آزاد و بیقیدوشرط، در موقعیتهای مرزی مانند؛ «اختیار و تردید، رنج، ترس وگناه و...» قرار میگیرد و به خود فعلیت میبخشد. اگزیستانس را با تجربههای عادی نمیتوان درک کرد، با آزادی و انتخاب آن را میتوان محقق ساخت. این وجودِ حاضر انسانی در موقعیت انضمامی و اعتباری در ارتباط با جهان قرار دارد، اما خود را با چندین شاکله و طرحوارۀ انتزاعی، کلّی، اصیل، قابل اعتماد و فراتر از زمان و مکان نمودار میسازد. آنچه ابعاد نهفتۀ وجود انسان را آشکار میکند، قرار گرفتن در موقعیتهای استثنایی و اساساً غریب با ساختار ذهنی است که انسان را به محدودیتها و امکانهای خود آشنا میسازد. این پژوهش با رویکرد توصیفی و اسنادی، درصدد تحلیل مؤلفههای اگزیستانس در مجموع داستان گور و گهواره با توجه به آرای کیرکگور و یاسپرس است. غلامحسین ساعدی بر این باور است که ذهنیتها و موقعیتها در شکلگیری وجود آدمی نقش مؤثری دارد. هستی ما بر اساس اعتباراتی است که آنها را قطعی میپنداریم. اما با قرار گرفتن در موقعیتها درمییابیم که چندان قابل اطمینان نیستند. ساعدی برای ترسیم بیاعتباری وجود و ذهن آدمی، غالباً شخصیتهای داستانش را در وضعیتی شکننده و بحرانی قرار میدهد، تا با سنجش تجربۀ وجودی، هدف و باطن نادرست و منفی آن دستخوش دگرگونی شود. نتایج تحقیق حاکی از آن است که به تعبیر یاسپرس، موقعیتهای مرزی (آزادی، رنج، ترس و گناه) و تجربۀ ناشی از اضطراب در این موقعیتها، در شخصیتهای داستانی این سه مجموعهداستان کوتاه، شاکلههای قالبی انسانها را فرومیریزد و امکان تجربۀ فراسوی محدودیتها را در این شخصیتها شکل میدهد. ساعدی در داستان گور و گهواره نشان میدهد که محیط بیرونی و فیزیکی با درون آدمها در پیوند تنگاتنگ است. با از بین رفتن تعادل میان این دو، هنجارها به سوی ناهنجاری میرود. در این مجموعهداستان، عناصر طبیعی در درون زمینهای کاملاً طبیعی، اغلب برای بازتاب دادن به فرایندهای روانی انجام میپذیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
اگزیستانس؛ گور و گهواره؛ غلامحسن ساعدی؛ کیرکگور؛ یاسپرس | ||
مراجع | ||
استراترن، پُل (1379)، آشنایی با سارتر، چاپ زهرا آیین، تهران، مرکز.
باتلر، جودیت (1381)، ژان پُل سارتر، چاپ خشایار دیهیمی، تهران، ماهی.
بارت، ویلیام (1354)، اگزیستانسیالیسم چیست؟ چاپ منصور مشکینپوش، تهران، آگاه.
بلاکهام، هرولد جان (1368)، شش متفکر اگزیستانسالیست، ترجمۀ محسن کریمی، تهران، مرکز.
پازوکی، بهمن (1391)، «مفهوم اگزیستانس نزد یاسپرس»، نشریۀ فلسفه، س 40، ش 2.
پورافکاری، نصرتاالله (1376)، فرهنگ جامع روانشناسی روانپزشکی، تهران، فرهنگ معاصر.
دستغیب، عبدالعلی (1354)، فلسفههای اگزیستانسیالیسم، تهران، بامداد.
ساعدی، غلامحسین (1345)، گور و گهواره، تهران، آگاه.
سیفالدّینی، علیرضا (بیتا)، نقد آثار غلامحسین ساعدی از نگاه نویسندگان، تهران، بامداد.
شیری، قهرمان (1387)، مکتبهای داستاننویسی در ایران، تهران، چشمه.
فلین، توماس (1390)، اگزیستانسیالیسم، چاپ حسین کیانی، تهران، بصیرت.
کیرکگور، سورن (1391)، مفهوم ترسآگاهی، چاپ منوچهر اسدی، اصفهان، نشر پرسش.
مجابی، جواد (1378)، شناختنامۀ ساعدی، تهران، آتیه.
مصلح، علیاصغر (1384)، تقریری از فلسفههای اگزیستانس، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه.
مککواری، جان (1377)، فلسفۀ وجودی، چاپ محمدسعید حنایی کاشانی، تهران، انتشارات هرمس.
ملکیان، مصطفی (1379)، اگزیستانسیالیسم؛ فلسفۀ عصیان و شورش، قم، غیاثی کرمانی.
مهدیپور عمرانی، روحاالله (1381)، نقد و تحلیل و گزیدهداستانهای ساعدی، تهران، روزگار.
میرعابدینی، حسن (1380)، صد سال داستاننویسی در ایران، تهران، چشمه.
ورنو، روژه و ژان وال (1372)، نگاهی به پدیدارشناسی و فلسفههای هست بودن، برگرفته و ترجمۀ یحیی مهدوی، تهران، خوارزمی.
یاسپرس، کارل (1390)، زندگینامۀ فلسفی من، چاپ عزتاالله فولادوند، تهران، هرمس.
Strattern, P. (2000), Introduction to Sartre; Printed by Zahra Ain, Tehran, Center Publication [In Persian]. Butler, J. (2002), Jean Paul Sartre, Published by Khashayar Deihimi, Tehran, Mahi [In Persian]. Bart, W. (1975), What is Existentialism? Printed by Mansour Meshkinpoosh, Tehran, Agah [In Persian]. Blackham, H. (1989), "Sixth Existentialist Thinker", Translated by Mohsen Karimi, Tehran, Center Publication [In Persian]. Pazouki, B. (2012), "The Concept of Existence under Jaspers", Journal of Philosophy, Vol. 40, No. 2 [In Persian]. Poorafkari, N. (1997), Comprehensive Culture of Psychiatric Psychology, Tehran, Contemporary Culture. [In Persian]. Dastghib, A. (1989), Philosophies of Existentialism, Tehran, Bamdad [In Persian]. Saedi, Gh. (1966), Tomb and Cradle; Tehran, Agah [In Persian]. Saif al-Dini, A. (nd), Critique of the Works of Gholamhossein Saedi from the Perspective of the Authors, Tehran, Bamdad [In Persian]. Shiri, Gh. (2008), Schools of Story Writing in Iran, Tehran, Cheshmeh [In Persian]. Flynn, T. (2011), Existentialism, Published by Hossein Kiani, Tehran, Basirat [In Persian]. Kierkegaard, S. (2012), The Concept of Fear of Consciousness, Published by Manouchehr Asadi, Isfahan, Question Publishing [In Persian]. Mojabi, J. (1999), Cognitive Letter, Tehran, Atieh [In Persian]. Mosleh, A. (2005), A Report on the Philosophies of Existence, Tehran, Research Institute of Culture and Thought [In Persian]. Mc Curry, J. (1998), Existential Philosophy, Published by Mohammad Saeed Hanaei Kashani, Tehran, Hermes Publications [In Persian]. Malekian, M. (2000), Existentialism, Philosophy of Rebellion and Revolt, Qom, Ghiasi Kermani [In Persian]. Mehdipour Omrani, R. (2002), Critique, Analysis and Selection of Saedi Stories, Tehran, Roozgar [In Persian]. Mir Abedini, H. (2001), One Hundred Years of Fiction Writing in Iran, Tehran, Cheshmeh [In Persian]. Verno, R. & Jean Wall (1993), A Look at Phenomenology and Philosophies of Existence, Taken and Translated by Yahya Mahdavi, Tehran, Kharazmi [In Persian]. Jaspers, C. (2011), My Philosophical Biography, Published by Ezatullah Fooladvand, Tehran, Hermes [In Persian]. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 607 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 377 |