پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,037 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,521,968 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,781,544 |
«بازشناسی معنایی واژگان «غیظ»، «غضب» و «سَخَط» در قرآن کریم با رویکرد تفسیری» | ||
| پژوهش های قرآن و حدیث | ||
| دوره 54، شماره 1، شهریور 1400، صفحه 239-219 اصل مقاله (308.79 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2021.322181.669740 | ||
| نویسندگان | ||
| زهره نریمانی1؛ مسعود اقبالی* 1؛ مجید چهری2 | ||
| 1استادیار گروه تفسیر و علوم قرآن دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم | ||
| 2استادیار گروه تفسیر و علوم قرآن دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم؛ | ||
| چکیده | ||
| جایگاه هر واژه در قرآن، صرفاً در خدمت ارائۀ مفهومی است که کلمات هم‌معنا نمیتوانند آن معنا را القا کنند. بررسی معنایی واژگان «غیظ»، «غضب» و «سخَط» در قرآن، با بهرهگیری از روش تحلیل واژگانی و با رویکرد تفسیری، بیانگر آن است که واژگان مذکور با توجه به مقتضای حال، جهت تبیین مفهومی خاص بیان شده است و هرگونه تغییری در چینش آنها، موجب خلل در معنا خواهد بود. بررسی مفهومی این واژگان نشان میدهد: «غیظ» با رویکرد تبیین عواطف انسانی، مختص کفار و منافقان بوده و ذات خداوندی و انبیاء از آن مبرا هستند. پژوهش حاضر بیانگر آن است که واژه «غضب»، مختص خداوند و گاه جلوهای از احساسات انبیاء و مؤمنان است، در حالی که «سخَط» در ادبیات قرآن، اوج ناخشنودی خداوند از بندگان است که جلوۀ این «سخط» خداوندی، صرفاً در برخورد با منافقان بیان شده است و متقابلاً نیز، منافقان از خدا و رسولش دچار «سخَط» میشوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اختلاف معنایی؛ سخَط؛ غضب؛ غیظ؛ مفهوم‌شناسی | ||
| مراجع | ||
|
[1]. قرآن کریم.
[2]. آلوسی، محمود بن عبدالله (1415). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی. 16جلد، بیروت، دار الکتب العلمیة.
[3]. ابراهیمی، محمود (1381). شرح فارسی دیوان أبوالعلاء معری (سقط الزند). سنندج، انتشارات دانشگاه کردستان.
[4]. ابن شهاب (1996). دیوان ابن شهاب. صنعاء، دار التراث الیمین.
[5]. ابن فارس، احمد (1404). معجم مقاییس اللغة. مصحح: محمد هارون عبدالسلام، قم، مکتب الاعلام الاسلامی.
[6]. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414). لسان العرب. الطبعة الثالثة، بیروت، دار صادر.
[7]. اِدلمن، جرالدم (1394). طبیعت ثانوی علم مغز و معرفت بشر. ترجمه: خسرو پارسا و محمدرضا خواجهپور، تهران، فرهنگ معاصر.
[8]. اسامة بن منقذ (؟). دیوان اسامة بن منقذ. حققه و قدّم له: احمد احمد بدوی، القاهره، نشر عالم الکتب.
[9]. امیة أبی الصلت (1934). دیوان أمیه بن ابی الصلت. حققه بشیر یموت، بیروت، المکتبة الاهلیة.
[10]. امیل بدیع، یعقوب (1982). فقه اللغة العربیة و خصائصها. جلد ۱، بیروت، بلا مکان.
[11]. بابایی، پرویز (1392). مکتبهای فلسفی از دوران باستان تا امروز. تهران، مؤسسة انتشارات نگاه.
[12]. بنت الشاطی، عایشه (1376). اعجاز بیانی قرآن. ترجمه: حسین صابری، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
[13]. ثعلبی، احمد بن محمد (1422). الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبی. 10 جلد، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
[14]. جاحظ، عمرو بن بحر (1423). البیان و التبیین. محقق: علی أبو ملحم، بیروت، دار و مکتبة الهلال.
[15]. جمیل بثینة (1979). دیوان جمیل، شعر الحب العذری. قاهرة، دار مصر للطباعة.
[16]. جوهری، اسماعیل بن حماد (1984). تاج اللغه و صحاح العربیه. بیروت، دار العلم للملایین.
[17]. الخطیب التبریزی (1414). شرح دیوان أبی تمام. بیروت، دار الکتاب العربی.
[18]. خوش منش، ابوالفضل و دیگران (1399). «بازشناسی مفهوم «کظم» در سیاق ایات قرآن کریم». دو فصلنامۀ علمی پژوهشهای زبانشناختی قرآن، سال نهم، شمارۀ اول، بهار و تابستان، صص 15- 32.
[19]. ذوالرمّة (؟). دیوان ذو الرّمه. قدّم له: احمد حسن بسج، بیروت، دار الکتب العلمیة.
[20]. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1383). ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن. تهران، المکتبه المرتضویه لإحیاء آثار الجعفریه.
[21]. زمخشری، محمود بن عمر (1407). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل. 4جلد، بیروت، دار الکتاب العربی.
[22]. صادقی تهرانی، محمد (1406). الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنه. 30 جلد، قم، فرهنگ اسلامی.
[23]. طباطبایی، محمدحسین (1374). ترجمه تفسیر المیزان. 20 جلد، چاپ پنجم، قم، جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیة قم، دفتر انتشارات اسلامی.
[24]. طبرسی، فضل بن حسن (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران، ناصر خسرو.
[25]. عسکری، ابوهلال (؟). معجم الفروق اللغویه. حققه: محمد ابراهیم سلیم، قاهرة، دار العلم و الثقافة.
[26]. علمالهدی، علی بن الحسین (1431). تفسیر الشریف المرتضی المسمّی بنفائس التأویل. بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوع.
[27]. فراهیدی، خلیل بن أحمد (1409). کتاب العین. تحقیق: الدکتور مهدی المخزومی، بیروت، دار و مکتبة الهلال.
[28]. فلاح، محمدجواد؛ عواطفی، زهرا (1396). «معناشناسی قرآنی حلم وکظم غیظ با رویکرد تفسیری». فصلنامۀ مطالعات تفسیری، سال هشتم، شمارۀ 32، زمستان، صص 161- 176.
[29]. مصطفوی، حسن (۱۴۱۶). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران، وزارت ارشاد.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 813 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 476 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب