پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,037 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,521,976 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,781,552 |
بازیابی گونه‌ها و روابط فواصلِ آیات یک سوره | ||
| پژوهش های قرآن و حدیث | ||
| دوره 54، شماره 1، شهریور 1400، صفحه 43-25 اصل مقاله (244.86 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2021.320747.669715 | ||
| نویسندگان | ||
| علی اصغر آخوندی* 1؛ سید حسن قاضوی2 | ||
| 1استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه صنعتی شاهرود | ||
| 2استادیار گروه تاریخ و تمدن اسلامی دانشکدۀ معارف و اندیشۀ اسلامی دانشگاه تهران؛ | ||
| چکیده | ||
| فاصله، پدیده‌ای بلاغی و اعجازی در پایان آیۀ قرآن است که از نظر لفظی و ظاهری به موضوع زیباشناختی و موسیقایی آیات یک سوره مربوط می‌شود؛ اما از جنبۀ دلالی و معنایی نیز عبارات و جملات پایانی آیات یک سوره با محتوای آیه خود ارتباط معنایی محکم و وثیقی دارند. اکنون می‌توان پرسید که گونه‌های جملات و عبارات پایانی آیات در یک سوره قابل شناسایی هستند؟ آیا روابط آنها را می‌توان تحت یک قاعده بیان کرد؟ با دقت نظر حداقل چهار نوع از فواصل دلالی در یک سورۀ قرآن قابل بازشناسی است: آیات و فواصل یکسان؛ آیات متفاوت و فواصل یکسان؛ فواصل به هم نزدیک معنایی و فواصل دیگر. اما یک فاصله می‌تواند علاوه بر رابطۀ معنایی با آیۀ خود، یکی یا بیشتر از روابط را در سوره داشته باشد: رابطه با محتوای سوره، رابطه با سیاق، رابطه با آیۀ بعد، رابطۀ فاصلۀ آیۀ اول با محتوای سوره و رابطۀ فاصلۀ آیۀ آخر با محتوای سوره. برای هر کدام از گونه‌ها و روابط، نمونه‌هایی از آیات با توجه به تفاسیر یاد شده است. این پژوهش با روش نقلی – وحیانی و شیوۀ توصیفی-تحلیلی، در صدد بیان انواع فاصلۀ آیات و روابط و مناسباتی است که فواصل در یک سوره دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| روابط فواصل؛ فاصلۀ قرآنی؛ فواصل آیات؛ گونه‌های فواصل | ||
| مراجع | ||
|
[1]. قرآن کریم.
[2]. آخوندی، علی اصغر (1395). «بررسی تطبیقی تعاریف فاصلۀ قرآنی». مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت)، شمارۀ 44، صص96-81.
[3]. ـــــــــــــ (1394). فواصل و چگونگی ارتباط معنایی آنها با آیات. تهران، دانشگاه تهران.
[4]. آخوندی، علی اصغر؛ ربیعی، محمدرضا (1399). «بررسی ساختارشناسانه و تحلیل آماری فواصل قرآنی». مطالعات قرآن و حدیث، 13(2)، صص53-80.
[5]. ابن اثیر، نصرالله بن محمد (؟). المثل السائر فی ادب الکاتب و الشاعر. قاهره، دار نهضة مصر.
[6]. ابن فارس، احمد بن فارس بن زکریا (1399). معجم المقاییس اللغة. بیروت، دار الفکر.
[7]. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414). لسان العرب. بیروت، دار صادر.
[8]. ابوحسان، جمال محمود. (1431). الدلالات المعنویة لفواصل الآیات القرآنیة. عمان، دارالفتح.
[9]. ابوسعود، محمد بن محمد (؟). ارشاد العقل السلیم الی مزایا الکتاب الکریم. بیروت، دار احیاء التراث العربی.
[10]. اتابکی، پرویز (1391). فرهنگ جامع کاربردی فرزان عربی – فارسی. تهران، نشر فرزان روز.
[11]. اسکافی، محمد بن عبدالله (1422). درة التنزیل و غرة التأویل. مکه، جامعة امالقری.
[12]. بابایی، علی اکبر؛ عزیزی‌کیا، غلامعلی؛ روحانی‌راد، مجتبی (1385). روش‌شناسی تفسیر قرآن. قم/ تهران، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
[13]. باقلانی، محمد بن طیب (1997). اعجاز القرآن. قاهره، دار المعارف.
[14]. بدوی، احمد احمد (2005). من بلاغة القرآن. قاهره، نهضة مصر.
[15]. جعفری، یعقوب (1386). «دلالت سیاق و نقش آن در فهم آیات»، ترجمان وحی، سال یازدهم، شماره دوم، صص62-77.
[16]. جوادی آملی، عبدالله (1391). تسنیم؛ تفسیر قرآن کریم. قم، نشر اسراء.
[17]. حسناوی، محمد (1406). الفاصلة فی القرآن. بیروت، المکتب الاسلامی.
[18]. حسینی، سیدعلی اکبر (1378). «وحدت موضوعی سوره های قرآن در ترازوی نقد». فصلنامۀ پژوهشهای قرآنی، 54-55، صص261-206.
[19]. خامه‌گر، محمد (1381). «درآمدی بر تفسیر ساختاری قرآن». فصلنامۀ پژوهشهای قرآنی، 29-30، صص206-271.
[20]. خطیب، عبدالکریم (1395). اعجاز القرآن فی دراسة کاشفة لخصائص البلاغیة و معاییرها (الاعجاز فی مفهوم جدید). جلد دوم، بیروت، دار المعرفة.
[21]. راغب اصفهانی (؟). معجم مفردات الفاظ القرآن. بی‌جا، دار الکاتب العربی.
[22]. رمّانی، علی بن عیسی، خطابی و عبدالقاهر جرجانی (1387). النکت فی اعجاز القرآن؛ فی ثلاث رسائل فی اعجاز القرآن. دوم، قاهره، دار المعارف.
[23]. زرکشی، محمد بن عبدالرحمان (1415). البرهان فی علوم القرآن. جلد دوم، بیروت، دار المعرفة.
[24]. زمخشری، محمد بن عمر (؟). الکشاف عن حقایق التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التأویل. بیروت، دار احیاء التراث العربی.
[25]. سامرایی، فاضل صالح (1418). التعبیر القرآنی. عمان، دار عمار.
[26]. سیوطی، جلال الدین (؟). الاتقان فی علوم القرآن. بیروت، دار الجیل.
[27]. طباطبایی، سید محمد حسین (1370). تفسیر المیزان. ترجمۀ سید محمد باقر موسوی همدانی. چاپ چهارم، تهران، بنیاد علامه طباطبایی.
[28]. عامر، فتحی احمد (1988). فکرة النظم بین وجوه الاعجاز فی القرآن الکریم. اسکندریة، المعارف.
[29]. عباس، فضل حسن (1991). اعجاز القرآن الکریم. عمان.
[30]. عبدالحمید، مصطفی شعبان (1428). المناسبة فی القرآن: دراسة لغویة اسلوبیة للعلاقة بین اللفظ و السیاق اللغوی. اسکندریه، المکتب الجامعی الحدیث.
[31]. فراهیدی، خلیل بن احمد (1410). کتاب العین. قم، انتشارات هجرت.
[32]. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب (1426). القاموس المحیط. بیروت، مؤسسة الرسالة.
[33]. لاشین، عبدالفتاح (1402). من اسرار التعبیر فی القرآن، الفاصلة القرآنیة. ریاض، دارالمریخ للنشر.
[34]. مصباح یزدی، محمدتقی (1387). قرآن شناسی1. تدوین توسط محمود رجبی. قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
[35]. مطعنی، عبدالعظیم ابراهیم محمد (1413). خصائص التعبیر القرآنی و سماته البلاغیة. بی‌جا، مکتبة وهب.
[36]. معرفت، محمد هادی (1386). التمهید فی علوم القرآن. قم، مؤسسة تمهید، ذوی القربی.
[37]. نصار، حسین (1999). الفواصل. قاهره، مکتبة مصر.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 401 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 341 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب