
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,623 |
تعداد مقالات | 71,544 |
تعداد مشاهده مقاله | 126,888,872 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,934,044 |
فرهنگ موسیقایی مجالس زنانه تهران: مطالعه ی موردی روضه خوانی و مداحی | ||
پژوهشهای انسانشناسی ایران | ||
مقاله 3، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 21، شهریور 1400، صفحه 69-94 اصل مقاله (715.88 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijar.2021.327423.459688 | ||
نویسندگان | ||
یاسمین پزشکی* 1؛ مریم قرسو2 | ||
1کارشناس ارشد دانشکده هنرهاى نمایشى و موسیقى، پردیس هنرهاى زیبا، دانشگاه تهران | ||
2استادیار دانشکده هنرهاى نمایشى و موسیقى، پردیس هنرهاى زیبا، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
پژوهش حاضر متمرکز بر درک جایگاه و کارکرد موسیقی در مجالس مذهبی زنانۀ شهر تهران است. همگام با تحلیل موسیقایی و ارائۀ دستهبندی این مجالس با محوریت موسیقی (آوازی یا آواز به همراه ساز) تلاش شده است تا نقش کلیدی موسیقی در این جلسات و شکلگیری آنها بررسی شود. پس از بررسی مناطق گوناگون شهر تهران، محلۀ سنگلج بهعلت داشتن بافت فرهنگی و طبقاتی متنوع و همچنین تحولات فرهنگی-اجتماعی منطقه در سالهای اخیر بهعنوان میدان پژوهش انتخاب شد. در این پژوهش از روش مردمنگاری از طریق مشاهدۀ مشارکتی استفاده شد و با شرکت در جلسات و مصاحبه با افراد شرکتکننده، روش تحقیق کیفی به شکل مطالعۀ موردی بهعنوان ابزاری برای فهم موضوع در بازۀ زمانی مشخص چهارده ماه بهکار رفت. به این ترتیب که در تمامی مراسمهای مبتنی بر تقویم شیعی (اعم از سور و سوگ) مشاهدۀ مشارکتی انجام شده است. در بخش پیشینۀ تاریخی از روش مطالعۀ کتابخانهای و بررسی اسناد، سفرنامهها و روزنامۀ خاطرات استفاده کردیم. بهمنظور بررسی و تحلیل موسیقایی، قطعات خواندهشده در این مراسم، آوانگاری و دستهبندی شدند. همچنین برمبنای تحلیل دادهها، طبقهبندی هیئتهای زنانه با توجه به موسیقی صورت گرفت. بهعلت ملاحظات مذهبی و سنتی مبنی بر ممنوعیت خواندن زنان در جامعۀ ایران، مناسک و آیینهای زنانه به دور از رسانه، دوربین و ضبط و پخش عمومی برگزار میشود. با وجود چند پژوهش انجامشده درمورد مجالس مذهبی زنانه، پژوهش حاضر با درنظرگرفتن موسیقی بهعنوان بخش اصلی این مراسم، از زاویهای جدید به این مجالس میپردازد. | ||
کلیدواژهها | ||
آیینهای زنانه؛ روضهخوانی؛ سفرههای نذری؛ مجالس مذهبی؛ مداحی؛ موسیقی آیینی؛ مولودی | ||
مراجع | ||
بنس، نانی (1391). «ادراک، کنش و همذاتپنداری در تئاتر»، ترجمۀ نریمان افشاری، کتاب صحنه، 5، 133-144.
دستوری، مژگان (1394). مناسک مذهبی زنانه در آینۀ تاریخ: نگاهی جامعهشناختی به فرایند تکوین هیئتهای مذهبی زنان. قم: خیمه.
دورکیم، امیل (1383). صور ابتدایی حیات دینی. ترجمۀ باقر پرهام. تهران: مرکز.
دیولافوا، ژان (1385). سفرنامۀ مادام دیولافوا: ایران، کلده و شوش. ترجمۀ همایون فرهوشی. تهران: خیام.
رحمانی، جبار (1394). آیین و اسطوره در ایران شیعی. تهران: خیمه.
ـــــــــــــ (1397). هیئتهای عزاداری در جامعۀ ایران. اصفهان: نشر آرما.
رحمانی، جبار و فرحزاد، یاسمن (1394). «سفرههای نذری در تهران: عاملیت زنانه در جماعت آیینی»، پژوهشهای انسانشناسی ایران، 5(2)، 183-200.
Hegland, M. E. (1998). “The Power Paradox in Muslim Women's Majales: North-West Pakistani Mourning Rituals as Sites of Contestation over Religious Politics, Ethnicity, and Gender”, Signs, 23(2), 391-428.
Kalinoch, S. (2004). “Touching a Sensitive Topic: Research on Shiite Rituals of Women in Tehran”, Iranian Studies, 37(4), 665-674.
Kaskoff, E. (2014). A Feminist Ethnomusicology: Writing on Music and Gender, Urbana, Chicago: University of Illinois Press.
Ortner, S. B. (1974). “Is Female to Male as Nature Is to Culture?” Woman, culture, and society, Stanford, CA: Stanford University Press, pp. 67-89.
Turner, V., & Abrahams, R. D. (1969). The Ritual Process: Structure and Anti-Structure, Cornell University Press, pp 94-130.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 830 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 310 |