سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,532
تعداد مقالات70,501
تعداد مشاهده مقاله124,098,625
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,206,254
ده ده زاده سیلابی, پروین, احمدی فرد, نرگس. (1401). تجزیه و تحلیل فقر شهری با تاکید بر شاخص‌های اجتماعی بین سال های 1385 و 1395 (مطالعه موردی: شهر اردبیل). , 54(4), 1323-1339. doi: 10.22059/jhgr.2021.315697.1008223
پروین ده ده زاده سیلابی; نرگس احمدی فرد. "تجزیه و تحلیل فقر شهری با تاکید بر شاخص‌های اجتماعی بین سال های 1385 و 1395 (مطالعه موردی: شهر اردبیل)". , 54, 4, 1401, 1323-1339. doi: 10.22059/jhgr.2021.315697.1008223
ده ده زاده سیلابی, پروین, احمدی فرد, نرگس. (1401). 'تجزیه و تحلیل فقر شهری با تاکید بر شاخص‌های اجتماعی بین سال های 1385 و 1395 (مطالعه موردی: شهر اردبیل)', , 54(4), pp. 1323-1339. doi: 10.22059/jhgr.2021.315697.1008223
ده ده زاده سیلابی, پروین, احمدی فرد, نرگس. تجزیه و تحلیل فقر شهری با تاکید بر شاخص‌های اجتماعی بین سال های 1385 و 1395 (مطالعه موردی: شهر اردبیل). , 1401; 54(4): 1323-1339. doi: 10.22059/jhgr.2021.315697.1008223

تجزیه و تحلیل فقر شهری با تاکید بر شاخص‌های اجتماعی بین سال های 1385 و 1395 (مطالعه موردی: شهر اردبیل)

پژوهشهای جغرافیای انسانی
دوره 54، شماره 4، دی 1401، صفحه 1323-1339    اصل مقاله (893.02 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2021.315697.1008223
نویسندگان
پروین ده ده زاده سیلابی1؛ نرگس احمدی فرد* 2
1دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2استادیار گروه معماری، دانشگاه ایوان کی، ایوان کی، ایران
چکیده
روند شهری شدن در کشورهای درحال‌توسعه با عدم تعادل‌های فضایی، قطبی شدن مناطق و گروه‌های اجتماعی، رشد بی‌قواره شهری و شکل‌گیری گستره‌های فقر در حوزه‌های شهری همراه شده است. فقر شهری افراد را با محدودیت‌های بسیاری ازجمله دسترسی محدود به فرصت‌های شغلی - درآمدی، عدم بهره‌مندی از مسکن و خدمات مناسب، محیط‌های ناسالم و خشن، عدم بهره‌مندی از خدمات اجتماعی، سازوکارهای حمایتی بهداشتی و آموزشی، مواجه می‌سازد. تحلیل فضایی این گستره‌ها، میزان محرومیت نواحی مختلف را مشخص و اولویت اقدامات را برای ارتقای سطح زندگی معلوم می‌نماید. هدف پژوهش حاضر بررسی نابرابری‌های موجود و نشان دادن الگوی فقر در بلوک‌های شهری اردبیل با تأکید بر شاخص‌های اجتماعی طی سال‌های 1385 تا 1395 است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. تحلیل فضایی فقر در سطح بلوک‌های شهر اردبیل با استفاده از 21 شاخص اجتماعی و با بهره‌گیری از مدل‌های آمار فضایی، تحلیل لکه‌های داغ و خودهمبستگی فضایی در نرم‌افزار آرک جی‌آی‌اس انجام‌شده است. بر اساس نتایج پژوهش، بلوک‌های شهری اردبیل در هر دوره موردمطالعه در طیف‌های متفاوتی قرار دارند؛ بخش‌های غربی و شمال غربی جز بلوک‌های فقیر، در مقابل شرایط ساکنین بخش‌های جنوبی و بخشی از شمال شرقی شهر به لحاظ اجتماعی بسیار مطلوب می‌باشند. همچنین پژوهش نشان داد که شاخص محاسبه موران برای سال 1385 برابر با 100517/0 و برای سال 1395 برابر با 137205/0 می‌باشد که این نشان‌دهنده خودهمبستگی فضایی داده‌های موردنظر است. الگوی پراکنش فقر در شهر اردبیل از مدل خوشه‌ای تبعیت می‌کند که باعث ایجاد نظام دوقطبی بالاشهری و پایین‌شهری شده است.
کلیدواژه‌ها
فقر شهری؛ شاخص‌های اجتماعی؛ آمار فضایی؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ شهر اردبیل
مراجع
  1. حسن‌زاده، محمد و میرزا ابراهیمی، رضا. (1386). استراتژی کاهش فقر، تجربه کشورهای شرق آسیا، تهران: موسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد.
  2. ذکایی، محمد سعید و رشیدی، جمال. (1398). سازه فقر شهری: تجربه مردم‌نگارانه اتوبیوگرافیک فقر در فضاهای شهری تهران نمونه موردی: محله هرندی. برنامه‌ریزی رفاه توسعه اجتماعی، 10 (40)، 113-63.
  3. رشیدی، پیام و ناجی میدانی، علی‌اکبر. (1392). بررسی شاخص‌های فقر در مناطق شهری استان خراسان رضوی (1385-1391). فصلنامه اقتصاد و الگوسازی، 4 (15-14)، 155-133.
  4. رئیس دانا، فریبرز. (1379). نقد روش در پدیده‌شناسی فقر، مجموعه مقالات فقـر در ایـران. تهـران: انتشـارات علـوم بهزیستی و توان‌بخشی.
  5. سلیمانی مقدم، هادی؛ زندی، رحمان و اکبری، ابراهیم. (1400). پهنه‌بندی و تحلیل فضایی فقر شهری با استفاده از تحلیل‌های مکانی (موردمطالعه: شهر مشهد). تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 60 (21)، 239-258.
  6. شارع‌پور، محمود. (1392). جامعه‌شناسی شهری. تهران: انتشارات سمت.
  7. شریفی‌نیا، زهرا و مهدوی حاجیلویی، مسعود. (1390). نقش فقر اجتماعی و اقتصاد روستایی بر تخریب محیط‌زیست، مطالعه موردی: مرتع ممیزی شده شوررود بخش شیب آب شهرستان زابل. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 76، 84-67.
  8. شکویی، حسین. (1373). دیدگاه‌های نو در جغرافیای شهری، تهران: انتشارات سمت.
  9. عسگری، علی. (1390). تحلیل‌های آمار فضایی با ArcGis، چاپ اول، تهران: انتشارات سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران.
  10. عنابستانی، علی‌اکبر و علیزاده، لیدا. (1397). بررسی ارتباط بین فقر روستایی و میزان مراجعه به مراکز بهداشتی – درمانی، مطالعه موردی: شهرستان سبزوار. مجله جغرافیا و برنامه‌ریزی، 23(67)، 243- 223.
  11. قانعی راد، محمدامین. (1384). رویکرد توسعه اجتماعی به برنامه فقرزدایی در ایران. فصلنامه رفاه اجتماعی، 18، 18-1.
  12. کلانتری، صمد؛ ربانی، رسول و صداقت، کامران. (1384). ارتباط فقر با قانون‌گریزی و شکل‌گیری آسیب اجتماعی»، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، 5 (18)، 23-1.
  13. مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن مرکز آمار ایران (1395-1385).
  14. مهدنژاد، حافظ و غلامی، علیرضا. (1400). تحلیل جغرافیایی قطبش اجتماعی در کلان‌شهر اصفهان. فصلنامه جغرافیا (فصلنامه علمی پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیایی ایران)، 19، 130-115
  15. میری آشتیانی، الهام. (1390). مقدمه‌ای بر آسیب‌شناسی مسائل اجتماعی در ایران. تهران: فرهنگ.
  16. نیک پور، عامر، رضازاده، مرتضی و الهقلی تبارنشلی، فاطمه. (1397). تحلیل الگوی فضایی شاخص‌های فقر شهری در بابل. مجله جغرافیا و برنامه‌ریزی، 24(71)، 418- 391.
  17. یاراحمدی، معصومه و نیک پور، عامر. (1400). تغییرات فضایی فقر شهری در نورآباد ممسنی. چشم‌انداز مطالعات شهری و روستایی، 2(3)، 74-89.
  18. Allen, T., & Thomas, A. (Eds.). (2000). Poverty and Development into the 21st century. London: UK Oxford University Press.
  19. Alloush, M., & Bloem, J. (2022). Neighborhood violence, poverty, and psychological well-being. Journal of Development Economics, 154, 102756.
  20. Berner, E. (2000). Poverty Alleviation and the Eviction of the Poorest: towards Urban Land Reform in the Philippines. International Journal of Urban and Regional Research, 24(3), 554–566.
  21. Bourguignon, F., & Chakravarty, S. R. (2003) The measurement of multidimensional poverty. Journal of Economic Inequality, 1(1), 25–49.
  22. Curley, A. (2005). Theories of urban poverty and implications for public housing policy. J. Soc. & Soc. Welfare.
  23. Dai, X., Guo, Z., Zhang, L., & Li, D. (2010). Spatio-temporal exploratory analysis of urban surface temperature field in Shanghai, China .Stoch Environ Res Risk Assess, 24(2): 57- 247
  24. Duclos, J. Y., & Araar, A. (2006). Poverty and Equity: Measurement Policy and Estimstion with DAD. Springer, New York.
  25. FAN, Sh., & EunYoung CHO, E. (2021) Paths out of poverty: International experience«Journal of Integrative Agriculture, 20(4), 857-867
  26. Gemmer M, Becker S, Jiang T (2004) Observed monthly precipitation trends in China 1951–2002. Theor Theor Appl Climatol, 77(1):39-45.
  27. Gerber, John J., & Macionis, Linda M. (2010).  Sociology (7th Canadian ed. ed.). Toronto: Pearson Canada.
  28. Gilbert, A. (2014). Environment studies. Chapter 5:6 - Housing the Urban Poor in The companion to development studies, 257-262.
  29. Haslam, P. A., Schafer, J., & Beaudet, P. (Eds.). (2017) Introduction to international development: Approaches, actors, issues and practice, New York: Oxford University Press.
  30. Instituto, N. (2009). Poverty And Its Measurement, The Presentation Of A Range Of Methods To Obtain Measures Of Poverty.
  31. Langlois, A., & Kitchen, P. (2001). Identifying and measuring dimensions of urban deprivation in Montreal: An analysis of the 1996 census data. Urban Studies, 38(1), 119–139.
  32. Marshall J.D., McKone, T.E., Deakin, E. & Nazaroff, W.E. (2005). Inhalation of motor vehicle emissions: effects of urban population and land area. Atmospheric Environment, 39(2), 283-295.
  33. Moser, G., & Ishida, T. (2001). Economic growth and poverty reduction in Sub-Saharan Africa. Available at: https://www. imf. org/external/pubs/ft/wp/2001/wp01112. Pdf.
  34. Niu, T., Chen, Y., & Yuan, Y. (2020). Measuring urban poverty using multi-source data and a random forest algorithm: A case study in Guangzhou. Sustainable Cities and Society, 54, 1-12.
  35. Noble, M., Wright, G., Smith, G., & Dibben, C. (2006). Measuring multiple deprivation at the small-area level. Environment & Planning, 38(1), 169–185.
  36. Poku-Boansi, M., Amoako, C., Owusu-Ansah, J. K., & Brandful Cobbinah, P. (2020). The geography of urban poverty in Kumasi, Ghana. Habitat International, 103, 1-13.
  37. Ren, C. (2011). Modeling poverty dynamics in moderate-poverty neighborhoods: a multi-level approach, Doctoral dissertation, The Ohio State University.
  38. Ren, C. (2011). Modeling poverty dynamics in moderate-poverty neighborhoods: a multi-level approach. Doctoral dissertation, The Ohio State University.
  39. Rowntree, B.S. (1901) Poverty: A Study of Town Life, Macmillan, London. Seventh Annual Report of the United States Commissioner of Labor.
  40. Samat, N., & Elhadary, Y. A. E., (2012). Political economy and urban poverty in the developing countries: Lessons learned from Sudan and Malaysia. Journal of geography and Geology, 4(1). 227-235.
  41. Schouten, M.A.C., & Mathenge, R.W. (2010). Communal sanitation alternatives for slums: a case study of Kibera, Kenya. Journal of Physics and Chemistry of Earth, 35(13-14), 815-822.
  42. Sen, A. (1985). Well-being, agency and freedom: The dewey lectures 1984. Journal of Philosophy, 82(4), 169–221.
  43. Sen, A. (1983). Poor Relatively Speaking. Oxford Economic Papers, 35, 153-169.
  44. Townsand, P. (1985). A Sociological Approach to the Measurement of Poverty: a Rejoinder to Professor AmartyaSen. Oxford Economic Papers, 659-668.
  45. Townsend, P. (1987). Deprivation. Journal of Social Policy, 16(2), 125–146.
  46. UNDP and Oxford Poverty Initiative. (2019) Global multi-dimensional poverty index 2019, illuminating inequalities.
  47. United Nations Development Programme (UNDP). (2010) Human development report 2010: The real wealth of nations: Pathways to human development. New York City: Palgrave Macmillan.
  48. Vearey, J., Thomson, K., Sommers, T., & Sprague, C. (2017). Analysing local-level responses to migration and urban health in Hillbrow: the Johannesburg Migrant Health Forum. BMC public health, 17(3), 427.
  49. Wang, Z.B., & Fang, C.L., (2016). Spatial-temporal characteristics and determinants of PM 2.5 in the Bohai Rim Urban Agglomeratio. Chemosphere, 148, 62- 148.
  50. Weldearegay, S.K., Tefera, M.M., & Feleke, S.T. (2021). Impact of urban expansion to peri-urban smallholder farmers' poverty in Tigray. North Ethiopia. Heliyon, 7(6), 1-11.
  51. World Bank. (2002). Poverty Reduction and the World Bank, Progress in Operationalizing the WDR2000/2001.Washington DC,World bank.
  52. Wu, J.G., Jenerette, G.D., Buyantuyev, A., & Redman, C.L. (2011). Quantifying spatiotemporal patterns of urbanization: The case of the two fastest growing metropolitan regions in the United States. Ecological Complexity, 8, 1, 1–8.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 614
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 354


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب