سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,493
تعداد مقالات70,185
تعداد مشاهده مقاله123,323,002
تعداد دریافت فایل اصل مقاله96,530,545
زارعی, بهادر, طاهرخانی, سعیدرضا, احمدی, سید عباس, شریعی نیا, محسن. (1402). ارزیابی فرصت‌های ژئوپلیتیکی برنامه همکاری جامع (25 ساله) ایران و چین. , 55(2), 19-37. doi: 10.22059/jhgr.2021.328601.1008361
بهادر زارعی; سعیدرضا طاهرخانی; سید عباس احمدی; محسن شریعی نیا. "ارزیابی فرصت‌های ژئوپلیتیکی برنامه همکاری جامع (25 ساله) ایران و چین". , 55, 2, 1402, 19-37. doi: 10.22059/jhgr.2021.328601.1008361
زارعی, بهادر, طاهرخانی, سعیدرضا, احمدی, سید عباس, شریعی نیا, محسن. (1402). 'ارزیابی فرصت‌های ژئوپلیتیکی برنامه همکاری جامع (25 ساله) ایران و چین', , 55(2), pp. 19-37. doi: 10.22059/jhgr.2021.328601.1008361
زارعی, بهادر, طاهرخانی, سعیدرضا, احمدی, سید عباس, شریعی نیا, محسن. ارزیابی فرصت‌های ژئوپلیتیکی برنامه همکاری جامع (25 ساله) ایران و چین. , 1402; 55(2): 19-37. doi: 10.22059/jhgr.2021.328601.1008361

ارزیابی فرصت‌های ژئوپلیتیکی برنامه همکاری جامع (25 ساله) ایران و چین

پژوهشهای جغرافیای انسانی
دوره 55، شماره 2، مرداد 1402، صفحه 19-37    اصل مقاله (1.65 M)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2021.328601.1008361
نویسندگان
بهادر زارعی* 1؛ سعیدرضا طاهرخانی2؛ سید عباس احمدی1؛ محسن شریعی نیا3
1گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2گروه جغرافیای سیاسی، پردیس البرز، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3گروه سیاست جهانی و منطقه‌ای، دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
بعد از جنگ سرد و با شکست رقابت‌های دوقطبی و ایدئولوژی‌محور، روابط مبتنی بر اقتصاد گسترش یافت. انتهای قرن بیستم و آغاز قرن بیست و یکم دهه‌های ظهور قدرت‌های جدید اقتصادی در قاره آسیا بود. یکی از این قدرت‌ها کشور چین بود که با اصلاحات گسترده از سال 1979 میلادی و توسعه روابط خود با غرب و جذب سرمایه‌گذاری کشورهای توسعه‌یافته شاهد جهشی بزرگ در اقتصاد خود بود. در دو دهه اول قرن بیست و یکم هیچ کشوری به اندازه چین مورد توجه ابرقدرت جهان یعنی ایلات متحده نبوده است؛ چراکه بزرگترین چالشگر قدرت اقتصادی آمریکا بوده است. لذا سیاست‌های مهار چین همیشه در دستور کار آمریکا و غرب بوده است. کشور چین برای مقابله با اقدامات غرب با محوریت آمریکا، دست به اقدامات گسترده‌ای در مشارکت با کشورهای نوظهور اقتصاد جهان در قالب بریکس، بانک اوراسیایی و نیز «ابتکار کمربند و جاده» زده است که آخرین مورد به عنوان یک سازوکار ژئواکونومیکی مورد توجه جهانیان است. این ابرپروژه دارای پیوست‌های در قالب توافق‌های همکاری دو و چندجانبه است که نمونه آن توافق همکاری جامع (25 ساله) ایران و چین است که مورد توجه این مقاله است. لذا در این پژوهش سعی بر این بوده تا به بررسی فرصت‌های ژئوپلیتیکی این توافق برای ایران در قالب یک سوال اساسی پرداخته شود: براساس سند برنامه همکاری‌های جامع (25 ساله) ایران و چین مهم-ترین فرصت‌های ژئوپلیتیکی برای ایران در این سند کدامند؟ این مقاله که با روشی تحلیلی-توصیفی و براساس مفهوم ژئواکونومی و رویکرد وابستگی متقابل نگارش شده به عوامل مثبت و فرصت‌های ژئوپلیتیکی توافق مذکور پرداخته است.
کلیدواژه‌ها
ایران؛ چین؛ ژئواکونومی؛ ژئوپلیتیک؛ توافق همکاری جامع 25 ساله
مراجع
  1. آدابی، محمدرضا؛ کیانی؛ داوود و حیدرپور، ماشااله. (1397). جایگاه منابع انرژی خاورمیانه در راهبرد سیاست خارجی چین در دوران پسا جنگ سرد (مطالعه موردی ایران و عربستان سعودی). فصلنامه سپهر سیاست، 5 (16)، 12-1.
  2. باقری، سامیه. (01/07/1399). مطلوبیت‌های ایران در صحنه رقابت‌های چین و هند. اندیشکده راهبردی تبیین، اندیشکده راهبردی تبیین، قابل بایابی در: http://tabyincenter.ir/38658/
  3. رئیسی‌نژاد، آرش. (28/04/1400). نبرد نوین چین و آمریکا. دنیای اقتصاد، https://donya-e-eqtesad.com/.
  4. زارعی، بهادر و شهیدی، سیدمهدی موسوی. (1399). همکاری‌های ژئواکونومیکی و رقابت‌های ژئوپلیتیکی چین و آمریکا در منطقه آسیا - پاسیفیک در قرن بیست و یکم. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 52(3)، 1130-1103.
  5. شافعی، غلامحسین. (25/12/1399). تأثیرگذاری پیوستن به این طرح بر بخش‌های مختلف تجارت. روزنامه دنیای اقتصاد، شماره خبر: ۳۷۴۸۸۷۸.
  6. شریعتی‌نیا، محسن. (1399) تحولات چشم‌انداز محیط ژئواکونومیک ایران. مرکز پژوهش‌های اتاق ایران.
  7. شریعتی‌نیا، محسن. (1399). روابط ایران و چین؛ گذار از مثلث رمانتیک به پیوند پایدار. فصلنامه رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، 11،(3)، 114-95.
  8. شفیعی، نوذر. (1398). رقابت هند و چین بر سر ایران، وب‌سایت روزنامه شرق، ۲ دی ۱۳۹۸، قابل بازیابی در: https://www.magiran.com/article/3997212.
  9. کلومبیس، تئودور و جیمز، ولف. (۱۳۷۵). رویکردهای مختلف در مطالعه سیاست. ترجمه وحید بزرگی، تهران: مؤسسه انتشارات جهاد دانشگاهی.
  10. مرکز پژوهش‌های مجلس. (1395). بررسی جامع روابط دوجانبه ایران و چین. معاونت پژوهش‌های سیاسی - حقوقی دفتر: مطالعات سیاسی، شماره مسلسل: 52801، اردیبهشت.
  11. رضایی، مسعود و وثوقی، سعید. (1395). ابعاد و محدودیت‌های روابط نظامی ایران و چین پس از برجام. فصلنامه رهیافت های سیاسی و بین­المللی، 7 (3)، 121- 93.
  12. مشیرزاده، حمیرا. (1388). تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل. تهران: انتشارات سمت.
  13. وردی‌نژاد، فریدون. (25/12/1399). اهمیت ایران برای چین. روزنامه دنیای اقتصاد، شماره خبر: ۳۷۴۸۸۷۸.
  14. یزدانی، عنایت‌الله و شاه‌محمدی، پریسا. (1393). بررسی وجوه مثبت و لزوم پویایی ایران در ابتکار کمربند اقتصادی از منظر مکتب کپنهاگ. فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، 22 (88)، 12-1.
 

References

  1. Columbis, T., & James, W. (1996). Different Approaches in the Study of Politics. translated by Vahid Zaghari, Tehran: Jihad Academic Publications Institute. [in Persian].
  2. Rezaei, M., & Votoghi, S. (2015). Dimensions and limitations of military relations between Iran and China after the JCPOA. Journal of Political and International Approaches 7 (3), 93-121. [in Persian].
  3. Shariati Nia, M. (2019). Evolution of Iran's geo-economic environment. Research Center of Iran Chamber. [In Persian].
  4. Shariati Nia, M. (2019). Iran-China relations; Transition from the romantic triangle to a stable relationship. Political and International Approaches Quarterly, 11(3), 114-95. [in Persian].
  5. Adabi, M. R., Kayani, D., & Haidar pour, M. (2017). The position of Middle East energy resources in China's foreign policy strategy in the post-Cold War era (Case study of Iran and Saudi Arabia). Sepehr Tista Quarterly, 5 (16), 1-12. [in Persian].
  6. Almujeem, N. S. (2021). GCC countries’ geoeconomic significance to China’s geopolitical ends. Review of Economics and Political Science, 6(1), 1-12.
  7. Bagheri, S. (07/01/2019). Iran's interests in the China and India competition scene. Tabayin Strategic Think Tank, Tabayin Strategic Think Tank, available at: http://tabyincenter.ir/38658/. [in Persian].
  8. Blackwill, R. D. & Jennifer, M. H. (2016). War by Other Means: Geoeconomics and Statecraf  Harvard University Press.
  9. Business, L. (2021/04/09). India has accelerated work on Chabahar Port. likely to be declared operational by May: CRS, Retrievable at: https://www.thehindubusinessline.com/economy/logistics/india-has-accelerated-work-on-chabahar-port-likely-to-be-declared-operational-by-may-crs/article34278034.ece.
  10. Farchy, J., James. K., Chris, C., & David, B. (2016/09/14). The New Trade Routes: Silk Road Corridor One belt, one road A ribbon of road, rail and energy projects to help increase trade, Financial Times. Retrievable at: https://ig.ft.com/sites/special-reports/one-belt-one-road/.
  11. Financial Times. (2017/05/03). China encircles the world with One Belt, One Road strategy, Retrievable at: https://www.ft.com/content/0714074a-0334-11e7-aa5b-6bb07f5c8e12.
  12. Ghosh, I. (2020). The $88 Trillion World Economy in One Chart, Visual Capitalist, Retrievable at: https://www.visualcapitalist.com/the-88-trillion-world-economy-in-one-chart/.
  13. Gilpin, R.G. (1986). The richness of the tradition of political realism, Pp. 301–321 in Neorealism and its Critics, ed. R. O. Keohane. New York: Columbia University Press.
  14. Keohane, R. (1984). After Hegemony: Cooperation and Discord in World Political Economy. International Affairs 61(2),1-12.
  15. Keohane, R. O. & Joseph, S. N. (1977). Power and Interdependence: World Politics in Transition. Little, Brown, and Company.
  16. Korybko, A. (2019/01/15). China & India In Central Asia: Competition Or Convergence?. Pakistan Politico, Retrievable at: https://pakistanpolitico.com/china-india-in-central-asia-competition-or-convergence/.
  17. Luttwak, E. N. (2004). Strategy: The Logic of War and Peace. Belknap Press.
  18. Majlis Research Center. (2015). comprehensive study of bilateral relations between Iran and China. Vice President of Political-Legal Research, Office: Political Studies, serial number: 52801, Ardibehesht. [in Persian].
  19. Merriam, W. (2021). geo-economics. Retrievable at: https://www.merriam-webster.com/dictionary/geo-economics.
  20. Ministry of Foreign Affairs of The People’s Republic of China. (2013/07/09). President Xi Jinping Delivers Important Speech and Proposes to Build a Silk Road Economic Belt with Central Asian Countries, Retrievable at: https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/topics_665678/xjpfwzysiesgjtfhshzzfh_665686/t1076334.shtml.
  21. Moshi Zadeh, H. (2008). Evolution in theories of international relations. Tehran: Samit Publications. [In Persian].
  22. National Statistics. (2021). What does "national wealth" mean? National Statistics, Republic of China (Taiwan). Retrievable at: https://eng.stat.gov.tw/ct.asp?xItem=9357&ctNode=1641.
  23. (2019). 2019 Production Statistics, International Organization of Motor Vehicle Manufacturers (OICA), Retrievable at: https://www.oica.net/category/production-statistics/2019-statistics/.
  24. Raisi-Nejad, A. (28/04/2021). New Battle between China and America, World Economy, https://donya-e-eqtesad.com/ [in Persian].
  25. Schneider-Petsinger, M. (2016/12/09). Geoeconomics explained. Chatham House,
  26. Statista Research Department. (2015/05/14). China's crude oil imports by source country 2014, Statista Research Department, Retrievable at: https://www.statista.com/statistics/221765/chenese-oil-imports-by-country/.
  27. Tang, F. (2017/02/21). How does China’s ‘One Belt, One Road’ match up against the TPP?. South China Morning Post, Retrievable at: https://www.scmp.com/news/china/economy/article/2064967/xis-one-belt-one-road-better-idea-tpp.
  28. Vardinjad, F. (25/12/2019). Importance of Iran for China, Dunyai Ekhtaz newspaper, news number: 3748878. [In Persian].
  29. Verma, N., & Shu, Z. (2021/03/08). Analysis: Iran slips record volume of oil into China, reaches out to Asian clients for trade resumption, Reuters, Retrievable at: https://www.reuters.com/article/us-oil-iran-asia-analysis-idUSKBN2B00OL.
  30. Wong, E., Lau, K., Chi, S. T., & Wen, T. (2017). One Belt One Road, Monthly Review. 68, (08) (January 2017). Retrievable at: https://monthlyreview.org/2017/01/01/one-belt-one-road/.
  31. Workman, D. (2021). Top 15 Crude Oil Suppliers to China, World's Top Exports. Retrievable at: https://www.worldstopexports.com/top-15-crude-oil-suppliers-to-china/.
  32. Yazdani, E. U., & Shah Mohammadi, P. (2013). Investigation of the positive aspects and necessity of Iran's dynamic in the economic belt initiative from the perspective of the Copenhagen school. Central Asia and Caucasus Studies Quarterly, 22 (88), 141-166. [In Persian].
  33. Zarei, B., & Mousavi-Shahidi, S. M. (2019). Geoeconomic cooperation and geopolitical competition between China and the US in the Asia-Pacific region in the 21st century. Human Geography Research, 52 (3), 1103-1130. [In Persian].
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,294
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 453


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب