تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,511,475 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,773,874 |
زنان کرد در حوزۀ عمومی: زمینهها، مؤلفه ها و فعالیتهای تشکلهای اجتماعیِ زنانه (مطالعة موردی: استان کردستان) | ||
زن در توسعه و سیاست | ||
مقاله 3، دوره 19، شماره 3، مهر 1400، صفحه 379-403 اصل مقاله (299.12 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwdp.2021.322999.1008006 | ||
نویسندگان | ||
جمال محمدی* 1؛ لطیفه پاشایی2 | ||
1دانشیار گروه جامعهشناسی دانشگاه کردستان، سنندج | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه کردستان، سنندج | ||
چکیده | ||
همزمان با گشایش نسبی فضای سیاسی و برآمدن گفتمان جامعۀ مدنی و گسترش تقریبی حوزۀ عمومی در اواسط دهۀ 1370، زنان شهرنشین جامعۀ کردستان این امکان را یافتند که با ورود به حوزۀ عمومی تشکلهایی اجتماعی با محوریت امر زنانه و به قصد پیگیری مطالبات، حقوق و خواستهای زنان پیریزی کنند. این تشکلها از آن زمان تاکنون، بهرغم محدویتها و موانع ساختاری بسیار، به حیات و فعالیت خود ادامه دادهاند. موضوع این پژوهش چگونگی برساختهشدن سوبژکتیویتۀ زنانه در این تشکلها، بهمثابة نمادی از حوزۀ عمومی، است؛ یعنی این مسئله که سوبژکتیویتۀ زنانه در این تشکلها در متن چه زمینهها، مؤلفهها و فعالیتهایی و در مواجهه با کدام نوع قواعد و عرفها شکل میگیرد؟ و زنان چگونه در تقلای تثبیت موقعیت سوژگی خود از نو خود را در برابر دیگریِ مذکر تعریف میکنند؟ برای پاسخ به این پرسشها، با هجده نفر از فعالترین اعضا و بعضاً پایهگذاران تشکلهای زنانه، در چهار شهر مهم استان کردستان، مصاحبههای عمیق به عمل آمده است. طبق نتایج بهدستآمده، از میان مؤثرترین زمینههای شکلگیری این تشکلها در کردستان میتوان به پیشنیههای تاریخی کنشگری عمومی زنان، رشد فزایندۀ ورود دختران به دانشگاهها، رواج نگرشهای فمینیستی و پیوستن روزافزون زنان به نیروی کار اشاره کرد. همچنین، تعاملها، مناسبات و فضاهایی که سوبژکتیویتۀ زنان در این تشکلها در متن آنها شکل میگیرد واجد مؤلفههایی مثل روابط افقی اعضا، زنانگی معطوف به مقاومت، محوریت فعالیتهای مدنی و خشونتپرهیزی است. دستآخر اینکه فرایند تثبیت موقعیت سوژگی زنان در این تشکلها عمدتاً از خلال تلاش آنها برای ازـ آنِـ خودـ کردنِ فضاهای عمومیِ مردانه، بازپسگیری گسترههای فعالیت مدنی از دیگریِ مذکر و تمرین فردیت و خودآیینی در پیشگاه عموم میگذرد. به باور زنان، بسط این تشکلها یگانه کورسوی امید رهایی آنان از کهنالگوی مردسالاریِ بازتولیدشده در وضعیت کنونی جامعۀ کردستان است. | ||
کلیدواژهها | ||
بازپسگیری؛ دیگریِ مذکر؛ روابط افقی؛ زنانگی؛ سوبژکتیویته | ||
مراجع | ||
آبراهامیان، یرواند (1386). ایران بین دو انقلاب، ترجمة کاظم فیروزمند و دیگران، تهران: مرکز.
تانگ، رزمری (1387). درآمدی جامع بر نظریههای فمینیستی، ترجمة منیژه نجم عراقی، تهران: نی.
تورن، آلن، (1396). پارادایم جدید، ترجمة سلمان صادقیزاده، تهران: علمی و فرهنگی.
دوبووار، سیمون ( 1384). جنس دوم، ترجمة قاسم صنعوی، تهران: توس.
ساناساریان، الیز (1384). جنبش حقوق زنان در ایران، طغیان، افول و سرکوب از 1280 تا انقلاب 57، ترجمة نوشین احمدی خراسانی، تهران: اختران
سجادی، امیر (1398). «بازنمایی سوژة کورد در تاریخنگاری عصر مشروطه»، سایت واکاوی، www.vakawi.ir .
سیدمن، استیون (1395). کشاکش آرا در جامعهشناسی، ترجمة هادی جلیلی، تهران: نی.
عباسنیا، اکرم و مصفا، نسرین (1390). «مشارکت سیاسی زنان در جمهوری اسلامی ایران در پرتو نظریة توانمندسازی زنان در دورة 1375ـ1384 مطالعة کمی»، مجلة تحقیقات زنان، دورة 5، ش 1، ص 76ـ98.
فانون، فرانتس (1355). پوست سیاه صورتکهای سفید، ترجمة محمد امین کاردان، تهران: خوارزمی.
قبادی، گلرخ (1390). شکلگیری و رشد جنبش فمینیستی در کردستان ایران، سایت سرخط www.sarkhat.com.
ــــــــــ (1394). شقایقها بر سنگلاخ، زندگی و زمانة یک زن کرد از کردستان ایران، ناشر مؤلف.
محمدپور، احمد (1390). روش تحقیق کیفی؛ ضد روش 2، تهران: جامعهشناسان.
محمدی، رحیم (1398). گفتمانهای جامعه ایرانی، تهران: نقد فرهنگ.
مرادینیا، محمدجواد و مطلبی، محمد (1398). «مدارس نوین و آموزش دختران در مناطق کردنشین (1304ـ1320)»، فصلنامة تاریخ اسلام و ایران، س 29، ش 41، ص 139ـ161
مشیرزاده، حمیرا (1382). «جنبش زنان و مفاهیم بنیادین سیاست»، مجلة حقوق و علوم سیاسی، ش 59، ص 195ـ226
مشیرزاده، حمیرا (1390). از جنبش تا نظریة اجتماعی: تاریخ دو قرن فمینیسم، تهران: شیرازه.
مکلافین، جانیس (1389). زنان و نظریة اجتماعی و سیاسی، ترجمة حمیرا مشیرزاده، تهران: شیرازه.
هابرماس، یورگن (1392). دگرگونی ساختاری حوزة عمومی، ترجمة جمال محمدی، تهران: افکار.
هال، دونالد (1396). سوژگی، ترجمة هادی شاهی، تهران: پارسه.
هام، مگی (1382). فرهنگ نظریههای فمینیستی، ترجمۀ نوشین خراسانی، فیروزه مهاجر و فرخ قرهداغی، تهران: توسعه.
Du Bois, W. E. B. (1989). The Souls of Black Folkes. New York: Bantam.
Edgar, Andrew and Sedgwick, Peter (eds) (1999) Key Conceps In Cultural Theory, London: Routledge.
Elliot, J. (2005). Using Narrative in Social Research: Qualitative and Quantitative Approaches. London: Sage.
Hooks, Bell (1990). Marginality as site of resistance, MIT Press, New Museum of Contemporary Art; Cambridge, Mass New York, N.Y. Documentary sources in contemporary art.
Mojab, Sh. (2001). “Women and Nationalism in the Kurdish Republic of 1946”, In Women of a Non-State Nation: the Kurds (etd) Shahrzad Mojab, Canada: Costa Mesa. Mazda publisher.
Mojab, Sh. (2009), Women and War in the Middle East: Post-war Reconstruction’, Imperialism and Kurdish Women’s NGOs, Bloomsbury Publishing PLC, p: 99 – 130.
Smith, D. E. (1987). The Everyday World as Problematic: A Feminist Sociology. Boston: Northwestern University Pres
Spivak, G. Ch. (1988). Can the Subaltern Speak? in Marxism and the Interpretation of Culture, eds. Cary Nelson and Lawrence Grossberg, Urbana, IL: Univercity of ILLinoise Pres.
Williams, R. (1958). Culture and Society, New York, Columbia University Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 642 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 552 |