تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,479 |
تعداد مقالات | 70,032 |
تعداد مشاهده مقاله | 123,003,571 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,235,680 |
میراث موبدان شریف آباد از آغاز صفویه تا پایان قاجاریه | ||
پژوهشهای علوم تاریخی | ||
دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 25، خرداد 1400، صفحه 117-135 اصل مقاله (322.04 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhss.2021.318954.473362 | ||
نویسندگان | ||
مهرداد قدردان1؛ زهره زرشناس* 2 | ||
1دانشجوی دکتری فرهنگ و زبانهای باستانی ایران دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران | ||
2استاد گروه فرهنگ و زبان های باستانی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی | ||
چکیده | ||
شریفآباد اردکان یزد، حدود قرن هشتم هجری، با دو روستای مجاور خود، احمدآباد و ترکآباد، مثلثی تاثیرگذار بر حیات دینی زرتشتیان را تشکیل دادند. این تاثیرگذاری نتیجۀ مهاجرت موبد موبدان و گروه موبدان همراه طی همین قرن از فارس به این خطه بوده است. با تحقیق پیش رو این نتیجه حاصل آمد که با سکونت دستکم دو خاندان از موبدان در شریفآباد، آنها سه وظیفۀ مهم را بر عهده گرفتند، نخست نگاهبانی از آتش مقدس که همراه موبد موبدان از فارس و آتشکدۀ آذر فرنبغ به شریفآباد آورده شده بود، دوم نسخهبرداری از نسخ خطی متون اوستایی که خود اکنون نسخ کهن و قدیمی به شمار میروند و سوم پاسخگویی به پرسشهای فقهی همکیشان پارسی خود در هندوستان. برای رسیدن به این کارکردِ مهم موبدان شریفآباد، علاوه بر بررسی متون و مقالات متعدد مرتبط، دفتر قدیمی صورتجلسات انجمن ناصری شعبۀ شریف آباد و دفتر صورتجلسات دهههای گذشته مورد بررسی دقیق قرار گرفت. با کاوش و جستجو در دفتر کهن موقوفات و اسناد و مدارک خاندان موبدی و کدخدایان پیشین روستا اطلاعات مهمی به دست آمد و در این راستا با پرسش از کهنسالان شریفآبادی نکات غامض مرتفع گردید. به تبع این جستجوها علاوه بر یافت شدن دفتر کهن موقوفات روستا، با شناسایی خانههای قدیمی موبدان، مکان احتمالی کتابت یکی از کهنترین نسخ اوستای جهان (نسخۀ 976) معرفی گردید. | ||
کلیدواژهها | ||
شریفآباد؛ موبدان؛ آذرخروه؛ دستنویس اوستا؛ پارسیان هند | ||
مراجع | ||
آبادانی، فرهاد، «سهم پارسیان در نگهداری فرهنگ ایران». هنر و مردم، شمارۀ 181، 55-64، 1355.
آذرگشسب، اردشیر، «تاریخچۀ تاسیس انجمن موبدان تهران». فروهر، شمارۀ 1 و 2، 18-22، 1369.
اوشیدری، جهانگیر، دانشنامۀ مزدیسنا، تهران، نشر مرکز، 1371.
برومندامین، بهرام، «کاتبان نسخههای پهلوی و اوستایی از خاندان مرزبان»، نامۀ بهارستان. شمارۀ 1 و 2، 355-364، 1384.
بلاردی، والتر، «روابط خویشاوندی میان دستنوشتههای بندهش»، نامۀ پارسی ترجمۀ حسن رضاییباغ بیدی، شمارۀ 4، 65-78، 1383.
بویس، مری، چکیدۀ تاریخ کیش زرتشت، ترجمۀ همایون صنعتیزاده، تهران، صفیعلیشاه، 1377.
ـــــــــــ، زرتشتیان، باورها و آداب دینی آنها، ترجمۀ عسکر بهرامی، تهران، ققنوس، 1381.
ـــــــــــ، کانون دین زرتشتی در ایران، ترجمۀ حسین ابراهیمیان، تهران، توس، 1397.
تبریزی، محمدحسین بن خلف، برهان قاطع، جلد دوم تصحیح و شرح محمد معین، تهران، امیرکبیر، 1376.
جهانپور، فاطمه، «وندیداد آستان قدس»، نامۀ بهارستان. س 8 و 9. دفتر 13 و 14، 389-400، 1386.
چوکسی، کرشاسب، ستیز و سازش، زرتشتیان مغلوب و مسلمانان غالب در جامعه ایران نخستین سدههای اسلامی، ترجمۀ نادر میرسعیدی، تهران، ققنوس، 1381.
دالوند، حمیدرضا، «روایت ایتهوتر، دستنویس نویافتۀ کتابخانۀ ملی و چاپ ماریو ویتالونه». زبانشناخت، س 5، شمارۀ 1، 81-101، 1393.
ـــــــــــــــ، «سرآغاز شکلگیری فرقههای تقویمی در میان زرتشتیان هند»، مطالعات فرهنگ و هنر آسیا، س 1، شمارۀ 2، 43-54، 1396.
ـــــــــــــــ، تاریخ و سنت زرتشتی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1399.
سپهریاردکانی، علی، تاریخ اردکان، جلد دوم اردکانیزد، حنین، 1374.
شهمردان، رشید، پرستشگاه زرتشتیان، بمبئی، نشریه سازمان جوانان زرتشتی بمبئی، 1346.
ــــــــــــــــ، تاریخ زرتشتیان، تهران، فروهر، 1360.
ــــــــــــــــ، تاریخ زرتشتیان، فرزانگان زرتشتی، تهران، فروهر، 1363.
صبوریفر، فرهاد، تاریخ روابط هند و زرتشتیان ایران، تهران، فروهر، 1395.
کجباف، علیاکبر؛ تشکری علیاکبر، «درآمدی بر شرایط اجتماعی زرتشتیان یزد از تاسیس سلسله صفوی تا پایان پادشاهی شاه عباس اول»، فرهنگ، شمارۀ 68، 155-181، 1387.
قانعی، مریم؛ فیروزبخش پژمان، «چهار دستنویس نویافتۀ اوستا در یزد»، نامۀ بهارستان، س 16، 93-108، 1397.
مزداپور، کتایون، «سرآغاز یزشن»، فرهنگ، شمارۀ 17، 71-83، 1375.
ـــــــــــــ، الف، «خرده اوستا در نگارشهای نوین»، کتاب جرعه بر خاک، یادنامۀ یحیی ماهیارنوابی، به کوشش محمود جعفریدهقی، 1387.
ـــــــــــــ، ب، «چند دستنویس نویافته اوستا»، نامۀ ایران باستان، س 8، شمارۀ 1 و 2، 3-19، 1387.
ـــــــــــــ، ج، «یادداشت دربارۀ فریدون مرزبان»، نامۀ بهارستان، س 8 و 9، 527-528، 1387.
ـــــــــــــ، «نویافتههای کهنسال»، جهان کتاب، س 7، شمارۀ 7 و 8، 10-14، 1381.
ـــــــــــــ، زرتشتیان، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی، 1384.
ـــــــــــــ، «وندیداد دستورروانیان (اوستا 1001)»، نامۀ بهارستان، س 10، 245-252، 1388.
ـــــــــــــ، پیشگفتار کتایون مزداپور بر کتاب وندیداد دانشگاه تهران (وندیداد ساده «اوستای 976ت»، تهران، فروهر، 1392.
Cantra, Alberto. Building Tree: Genealogical Relations Between the Manuscripts of Wīdewdād. in www.academia.edu. pp. 279-346, 2014.
Skjaervo, Prods Oktor. Philological Gleanings from the pahlavi Videvdad, Iran Nameh. V. 29. N. 3. pp. 6- 21, 2014.
Gholami Saloumeh and Pouladi Mehraban. Colophons and Marginal Notes of the Avestan Manuscripts of the Pouladi’s Collection in Yazd, Iranian Studies. https://doi.org/10.1080/00210862.2019.1605286. pp. 1-57, 2019.
Unvala, Jamshidji Maneckji (1940). Collection Of Colophons Of Manuscripts Bearing On Zoroastrianism In Some Libraries Of Europe. Bombay, 1940.
Unvala. M.R. (ed). Darab Hormozyar`s Rivayat. 2vol. Bombay, 1922.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 409 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 447 |