پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,479 |
| تعداد مقالات | 70,032 |
| تعداد مشاهده مقاله | 123,004,232 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,236,259 |
بررسی سالشمار و مدت زمان حکومت سلیمان‌خان؛ ایلخان دست‌نشاندۀ امرای چوپانی به استناد شواهد سکه‌شناسی و مستندات تاریخی | ||
| پژوهشهای علوم تاریخی | ||
| دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 25، خرداد 1400، صفحه 23-48 اصل مقاله (974.13 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhss.2021.310224.473315 | ||
| نویسندگان | ||
| میرزا محمد حسنی* 1؛ کوروش صالحی2 | ||
| 1استادیار گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی شاهرود | ||
| 2دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد تاریخ ایران دورۀ اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی | ||
| چکیده | ||
| با مرگ سلطان ابوسعید، آخرین ایلخان مغول در سال 736 ﻫ.ق قلمرو ایلخانان بین سربداران و امرای قبایل مختلف تقسیم شد. امرایی مانند چوپانیان و آل‌جلایر در این برهه از تاریخ با برکشیدن افرادی از خاندان سلطنتی با وابستگی‌های خانوادگی به ایلخانان بزرگ مغول را به قدرت رسانیدند. این ایلخانان که تعداد آنها 9 نفر عنوان شده در پژوهشهای تاریخی به نام ایلخانان دست‌نشانده شهرت دارند. یکی از معروفترین این ایلخانان فردی به نام سلیمان‌خان است که با حمایت شیخ‌حسن‌کوچک چوپانی به قدرت رسید. این ایلخان در فاصلۀ سال‌های 744 – 739 ﻫ.ق بر بخش‌های وسیعی از قلمرو امرای چوپانی حکومت کرد. بررسی شواهد سکه‌شناسی اثبات می‌کند 81 ضرابخانۀ مختلف به نام سلیمان‌خان سکه ضرب کرده‌اند. در این مقاله با بررسی مستندات تاریخی و تفکیک سکه‌های موجود بر مبنای سالشمار ضرب آنها سعی شده است داده‌های تاریخی مبنی بر فتح نواحی مختلف با شواهد ضرب سکه در آن قلمرو مقایسه شود. با توجه به اطلاعات بدست آمده از سکه‌ها مشخص می‌شود ضرابخانه‌هایی چند در آناتولی و دیاربکر در فاصلۀ سال‌های 745 تا 748 ﻫ.ق به نام سلیمان‌خان سکه ضرب کرده‌اند. این داده‌ها اثبات می‌کند مدت زمان حکومت سلیمان‌خان پس از پایان رسمی اعلام شده در متون تاریخی (سال 744 ﻫ.ق) چند سالی بیشتر آن هم در بخش‌هایی از قلمرو حکومتی تداوم داشته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ایلخانان دست‌نشانده؛ سیلمان‌خان؛ شیخ‌حسن‌کوچک؛ امرای چوپانی؛ سکه‌های ایلخانی | ||
| مراجع | ||
|
اسمیت، جان ماسون، خروج و عروج سربداران، ترجمۀ یعقوب آژند، تهران، دانشگاه تهران، 1361.
اشپولر، برتولد، تاریخ مغول در ایران، ترجمۀ محمود میرآفتاب، چاپ پنجم، تهران، علمی و فرهنگی، 1374.
اقبال آشتیانی، عباس، تاریخ مغول و اوایل ایام تیموری، چاپ اول، تهران، نشر نامک، 1376.
آژند، یعقوب، برافتادن ایلخانان و برآمدن سلسله‌های محلی، در: [ایلخانان]، چاپ اول، تهران، مولی، 1384.
بیانی، شیرین، تاریخ آل‌جلایر، چاپ دوم، تهران، دانشگاه تهران، 1382.
پاکزادیان، حسن، تاریخ در سکه‌های سربداران و ایلخانان رقیب در شرق، چاپ اول، تهران، خواندنی، 1396.
پره، نوری، سکه‌های عثمانی، ترجمۀ علیرضا بخشعلی‌نژاد اصل، چاپ اول، تهران، پازینه، 1390.
ترابیطباطبایی، سید جمال، «سکه‌های شاهان اسلامی ایران (2)»، موزۀ آذربایجان، شمارۀ 5، 1350.
جدی، محمدجواد، نگاهی به خطوط مهرها و سکه‌های ضرب شیراز (سده‌های هفتم تا نهم هجری)، در: [مجموعه مقالات خوشنویسی مکتب شیراز]، تهران، فرهنگستان هنر، 1390.
جعفریمذهب، محسن، «واپسین ایلخان»، پژوهشهای علوم تاریخی، شمارۀ 3، 25-34، 1390.
حافظ‌ابرو، شهابالدین عبدالله، ذیل جامع التواریخ رشیدی، تصحیح خانبابا بیانی، تهران، علمی، 1317.
حسینیفسائی، حاج میرزاحسن، فارسنامۀ ناصری، جلد اول، تصحیح منصور رستگارفسائی، چاپ اول، تهران، امیرکبیر، 1367.
زرکوبشیرازی، ابوالعباس معینالدین، شیرازنامه، تصحیح اکبر نحوی، شیراز، دانشنامۀ فارس، 1390.
ساوجی، سلمان، دیوان سلمان ساوجی، به کوشش منصور مشفق، با مقدمۀ تقی تفضلی، تهران، صفی علیشاه، 1336.
ستوده، حسینعلی، تاریخ آل‌مظفر، جلد دوم، چاپ دوم، تهران، دانشگاه تهران، 1389.
سرفراز، علی اکبر و آورزمانی، فریدون، سکه‌های ایران، چاپ اول، تهران، سمت، 1379.
شبانکاره‌ای، محمد بن علی بن محمد، مجمع الانساب، تصحیح میرهاشم محدث، چاپ دوم، تهران، امیرکبیر، 1376.
شریعت‌زاده، سید علیاصغر، سکه‌های ایران زمین (مجموعه سکه‌های مؤسسۀ کتابخانۀ و موزۀ ملی ملک)، تهران، پازینه، 1390.
عقیلی، عبدالله. دارالضربهای ایران در دورۀ اسلامی، تهران، موقوفۀ افشار یزدی، 1377.
علاءالدینی، بهرام، سکه‌های ایران در دورۀ ایلخانان مغول، تهران، برگ نگار، 1395.
ـــــــــــــــــ، سکه‌های ایران قره‌قویونلو، آق‌قویونلو و مشعشعیان خوزستان، تهران، برگ نگار، 1398.
فصیحیخوافی، احمد بن محمد، مجمل فصیحی، تصحیح محمود فرخ، جلد سوم، مشهد، باستان، 1339.
قطبیاهری نجم، ابی‌بکر، تواریخ شیخ اویس، به کوشش ایرج افشار، چاپ اول، تهران، ستوده، 1389.
کریمی، فاطمه و دیگران، بزرگداشت ششصدمین سال وفات حافظ، تهران، میراث فرهنگی کشور، 1367.
لوویک، نیکلاس.م، ویژگی‌های بازرگانی خلیج‌فارس در پرتو یافته‌های نوین سکه‌شناسی (در سده‌های میانه: از اسلام تا صفویه)، ترجمۀ محسن جعفریمذهب، در: پژوهشنامۀ خلیج‌فارس (دفتر سوم)، به کوشش عبدالرسول خیراندیش و مجتبی تبریزنیا، تهران، خانۀ کتاب، 1390.
مستوفیقزوینی، حمدالله بن ابی‌بکر، تاریخ گزیده، به اهتمام عبدالحسین نوایی، چاپ پنجم، تهران، امیرکبیر، 1387.
مستوفی قزوینی، زین العابدین بن حمدالله، ذیل تاریخ گزیده، به کوشش ایرج افشار، چاپ دوم، تهران، موقوفۀ افشار یزدی و سخن، 1396.
نبئی، ابوالفضل، اوضاع سیاسی و اجتماعی ایران در قرن هشتم هجری (از سقوط ایلخانان تا تشکیل تیموریان)، مشهد، دانشگاه فردوسی، 1375.
ـــــــــــــــ، تاریخ آل‌چوپان (چوپانیان در تاریخ ایلخانیان)، تهران، دانش امروز، 1352.
Diler, Ömer, Ilkhanids, Istanbul, 2006.
Mitchiner, Michael, The World of Islam, London, Hawkins, 1977.
Stephan Album Rare Coins (specialists Islamic, Indian & oriental coins), Auction 14, September 21-22, 2012, Auction 17, September 19-21, 2013, Auction 18, January 16-18, 2014, Auction 21, January 15-16, 2015, Auction 22, May 14-15, 2015, Auction 23, September 10-12, 2015, Auction 24, January 14-16, 2016, Auction 25, May 19-21, 2016, Auction 21, January 15-16, 2015, Auction 32, September 13-14, 2018, Auction 34, May 23-26, 2019 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 408 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 400 |
||