پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,991,424 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,660,547 |
تبیین چارچوب بهینۀ تحقق‌پذیری بازآفرینی خلاق در بافت تاریخی تهران | ||
| پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری | ||
| دوره 9، شماره 3، آذر 1400، صفحه 615-635 اصل مقاله (580.06 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2021.313333.1400 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم کنگرانی فراهانی1؛ میثم بصیرت* 2؛ مرجان شرفی3 | ||
| 1کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2استادیار دانشکدۀ شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 3استادیار گروه طراحی شهری، دانشگاه هنر، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| یکی از چالش‌های مهمی که بسیاری از مراکز شهرها و به‌ویژه بافت‌های تاریخی با آن مواجه‌اند، عدم انطباق ساختار فضایی این بافت‌ها با نیازها و فعالیت‌های امروزی است. در سال‌های اخیر، بی‌توجهی به بافت‌های تاریخی، آن‌ها را از جریان زندگی دور کرده است. این بافت‌ها از یک سو با فرسودگی و چالش‌های بسیاری از جنبه‌های کالبدی، اقتصادی و اجتماعی مواجه هستند و از سوی دیگر ظرفیت‌ها و ارزش‌های هویتی، فرهنگی، تاریخی، اجتماعی و اقتصادی بسیاری دارند که این امر بازآفرینی را به اقدامی مهم و ضرورتی انکارناپذیر در مواجهه با آن‌ها تبدیل کرده است. این بافت‌ها از ظرفیت‌های بی‌نظیری برای ساخت و احیای فضاهای خلاق، شکل‌گیری صنایع خلاق و جذب و نگه‌داشت گروه‌های خلاق برخوردار هستند. به همین سبب الگوی بازآفرینی خلاق مبتنی بر ارتباط میان اقتصاد و فرهنگ و تولید مکان‌های خلاق در زمینۀ مراکز شهری به‌ویژه مراکز تاریخی از ظرفیت قابل‌توجهی برخوردار است. هدف این پژوهش تبیین چارچوب تحقق رویکرد بازآفرینی خلاق در بافت تاریخی تهران است؛ چرا که این بافت علی‌رغم ارزش‌های هویتی با فرسودگی مفرط به‌ویژه در سال‌های اخیر روبه‌رو بوده است. رویکرد این پژوهش آمیخته است و از روش دلفی به‌منظور تدوین شاخص‌ها و از روش تحلیل محتوای کیفی داده‌های متنی حاصل از مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته در تبیین چارچوب تحقق رویکرد بازآفرینی خلاق در بافت تاریخی شهر تهران استفاده شده است. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که بافت تاریخی تهران با دوگانه‌ای از دارایی‌ها و محدودیت‌های ساختاری در مواجهه و تحقق رویکرد بازآفرینی خلاق روبه‌رو است که نتیجۀ آن همچنان افت کیفیت بافت و عدم بهره‌گیری حداکثری از توان و ظرفیت‌های موجود در بافت بوده است. در چنین شرایطی رویکرد بازآفرینی خلاق می‌تواند به الگویی مناسب برای بافت تاریخی و به موتوری برای توسعۀ اقتصادی و فرهنگی شهر تهران تبدیل شود. در این پژوهش به‌منظور ارائۀ چارچوب تحقق‌پذیری رویکرد بازآفرینی خلاق در بافت تاریخی تهران، شاخص‌ها و مفاهیم استخراج‌شده در قالب مفاهیم در ارتباط با فرایند بازآفرینی و مفاهیم مربوط به محتوا و محورهای موضوعی بازآفرینی، در سه بخش شاخص‌های بازآفرینی خلاق، ساختارهای پیشران و محدودکنندۀ تحقق رویکرد بازآفرینی خلاق و راهکارهای مواجهه بازتنظیم می‌شوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بازآفرینی شهری خلاق؛ بافت تاریخی؛ شهر تهران؛ شهر خلاق | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Defining an optimal framework for achieving creative regeneration in the historic fabric of Tehran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Maryam Kangarani Farahani1؛ Maysam Basirat2؛ Marjan Sharafi3 | ||
| 1Ma in Urban Planning;School of Urban and Regional Planning College of Fine Arts University of Tehran Tehran, Iran | ||
| 2Assistant Professor School of Urban and Regional Planning College of Fine Arts, University of Tehran | ||
| 3Ph. D. in Urban Planning, School of Architecture and Urban Studies, Iran University of Science and Technology (IUST), Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Urban regeneration and adaptation of cities to the changes of modern life is one of the main measures of urban planning in all countries. Considering historic urban fabrics and using them to improve socio-economic conditions and address the social, demographic, technologic and economic geography of cities is an indispensable necessity. The scope of study in this article is the historical center of Tehran, which is equal to12th district of the Tehran municipality according to urban plans. This study uses mixed method. In the quantitative section, the indicators of realization of the creative regeneration of historic fabrics of Tehran were compiled in the quantitative section in the qualitative section, the content analysis of the semi-structured interviews with experts with some practical experience in the regeneration of the urban fabrics of Tehran. Finally, the framework for the realization of the approach of creative regeneration in the urban fabrics of Tehran described. The findings of this study indicate that the urban fabrics of Tehran is confronted with a dual set of restrictive assets and structures from both creative process and axis aspects, which results in a loss of fabrics quality and a lack of maximum utilization of existing fabrics capacities. Exposure to restrictive structures needs a set of solutions. Finally, it found that hybrid socio-economic planning, along with physical actions and interventions in the urban fabrics could provide the basis for the realization of a creative regeneration approach. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Creative regeneration, creative city, historic fabrics, Tehran city | ||
| مراجع | ||
|
احمدپور، احمد، حبیبی، کیومرث و کشاورز، مهناز (1389). سیر تحول مفهوم‌شناسی بازآفرینی شهری به‌عنوان رویکردی نو در بافت‌های فرسودة شهری. فصلنامۀ مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 1(3)، 73-92.
احمدی‌فرد، نرگس، پوراحمد، احمد و ده‌زاده سیلابی، پروین (1398). تحلیل عوامل مؤثر بر توسعۀ صنایع فرهنگی در بازآفرینی بافت تاریخی (نمونۀ موردی: منطقۀ 12 شهر تهران). فصلنامۀ نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، 11(3)، ۱۳۷-۱۴۸.
مهندسین مشاور باوند (1385). طرح تفصیلی منطقۀ 12 (طرح تجدید ساختار مرکز تاریخی تهران). شهرداری تهران.
پوراحمد، احمد، فرهودی، رحمت‌اله، زنگنه شهرکی، سعید و شفاعت قراملکی، طهورا (1399). تبیین الگوی بازآفرینی بافت تاریخی با رویکرد توسعۀ گردشگری (مطالعۀ موردی: شهر تبریز). نشریۀ جغرافیا و برنامه‌ریزی، 24(۷۴)، ۴۳-۶۰.
پورذکریا، مریم و فدائی‌نژاد بهرامجردی، سمیه (1398). بازخوانی رویکرد بازآفرینی فرهنگ‌مبنا در ساخت شهر خلاق (تدوین چارچوب تحلیلی بازآفرینی قطب خلاق و فرهنگی). باغ نظر، 16(۷۷)، ۵-۱۴.
تقی‌نژاد، کاظم، یزدانی، سعید، شیخ‌الاسلامی، علیرضا و ملک‌حسینی، عباس (1399). رویکرد آینده‌پژوهانه به بازآفرینی خلاق بافت تاریخی شهر گرگان. فصلنامۀ جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، 10(۳)، ۲۰۱-۲۱۷.
حبیب‌پور گتابی، کرم و صفری شالی، رضا (1391). راهنمای جامع کاربردSPSS در تحقیقات پیمایشی (تحلیل داده‌های کمی). تهران: لویه.
خان‌محمدی، مرجان (1394). تعیین قلمرو فرهنگی در بافت‌های تاریخی برای حضور صنایع خلاق. رسالۀ دکتری. دانشگاه هنر اصفهان.
ربانی‌خوارسگانی، علی و رسول، ربانی (1390). بررسی نقش تنوع اجتماعی در شهرهای خلاق و نوآور (مطالعۀ موردی: اصفهان). جغرافیا و توسعه، 9(۲۱)، 159-180.
شبانی، امیرحسین و ایزدی، محمدسعید (1393). رویکردی نوین به بازآفرینی شهر خلاق. نقش‌جهان، 4(2)، 54-63.
صحی‌زاده، مهشید و ایزدی، محمدسعید (1383). حفاظت و توسعۀ شهری دو رویکرد مکمل یا مغایر. فصلنامۀ شهرسازی و معماری آبادی، 14(۴)، 12-21.
کلانتری، محسن، رجایی، عباس و فتوحی مهربانی، باقر (1395). تحلیلی بر برخورداری کلان‌شهرهای ایران از شاخص‌های شهر خلاق. پژوهش‌های جغرافیایی برنامه‌ریزی شهری، 4(4)، 587-612.
کیانی سلمی، صدیقه و صفری، حامد (1398). تحلیل و بررسی شاخص‌ها و عوامل گردشگری خلاق در بافت‌های فرسودۀ شهری اصفهان (نمونۀ موردی: محلۀ جویباره). ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 9(1)، ۱۱۵-۱۵۲.
مختاری ملک‌آبادی، رضا، سقایی، محسن و ایمان، فاطمه (1393). سطح‌بندی مناطق پانزده‌گانۀ شهر اصفهان از لحاظ شاخص‌های شهر خلاق با استفاده از مدل‌های برنامه‌ریزی منطقه‌ای. مجلۀ پژوهش و برنامه‌ریزی، 5(16)، 105-120.
مشکینی، ابوالفضل، احمدی‌فرد، نرگس و موحد، علی (1396). شناسایی کانون‌های محرک توسعة خلاق در بافت تاریخی با رویکرد گردشگری (مطالعۀ موردی: منطقة 12 شهر تهران). پژوهش‌های جغرافیایی برنامه‌ریزی شهری، 5(3)، 405-423.
Acs, Z., & Megyesi, M. (2009). Creativity and Industrial Cities: A Case Study of Baltimore. Entrepreneurship and Regional Development, 21(4), 421–439.
Baycan, T. (2011). Creative Cities: Context and Perspective. In L. Fusco Girard, T. Baycan, & P. Nijkamp (Eds.), Sustainable City and Creativity: Promoting Creative Urban Initiatives. USA: Ashgate Publishing Company, 15-54.
Bell, D., & Jayne, M. (2004). City of Quarters: Urban Villages in the Contemporary City. London: Ashgate.
Bower, H., Moesen, W., & Sleuwaegen, L. (2008). A Composite Index of the Creative Economy. Review of Business and Economics, 4, 375-397.
Clark, T. N., Lloyd, R., Wong, K. K., & Jain, P. (2002). Amenities Drive Urban Growth. Journal of Urban Affairs, 24(5), 493–515.
Coletta, C. (2008). Fostering the Creative City. CEOs for Cities. Retrieved September 2018 from https://ceosforcities.org/wp-content/uploads/2017/02/Fostering-the-Creative-City.pdf
Correia, C., & da Silva Costa, J. (2014). Measuring Creativity in the EU Member States. Investigaciones Regionales, 30, 7–26.
Department of Culture, Media and Sport (DCMS) (2001). The Creative Industries Mapping Document, London: DCMS. Retrieved June 2019 from https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/183544/2001part1-foreword2001.pdf Duxbury, N. (2004). Creative Cities: Principles and Practices. Ottawa: Canadian Policy Research Networks Inc. (CPRN).
Florida, R. (2002). The Rise of the Creative Class: And How It’s Transforming Work, Leisure and Everyday Life. New York: Basic Books.
Florida, R. (2005). Cities and the Creative Class. New York: Routledge.
Florida, R. (2012). The Rise of the Creative Class-Revisited: Revised and Expanded. New York: Basic Books.
Florida, R. (2011). Creativity and Prosperity: The Global Creativity Index. Martin Prosperity Institute. Retrieved 24 September, 2019 from http://martinprosperity.org/wp-content/uploads/2011/10/Creativity-and-Prosperity_The-Global-Creativity-Index.pdf. Florida, R., & Tinagli, I. (2004). Europe in the Creative Age. Carnegie Mellon Software Industry Center. Retrieved 14 May, 2019 from http://www.creativeclass.com/rfcgdb/articles/Europe_in_ the_ Creative_Age_2004.pdf.
Fusco Girard, L., Baycan, T., & Nijkamp, P. (2011). Sustainable City and Creativity: Promoting Creative Urban Initiatives. Ashgate.
Glaeser, E. (2005). Smart Growth: Education, Skilled Workers, & the Future of Cold Weather Cities. Cambridge, MA: Harvard University, Kennedy School, Policy Brief.
Hartley, J., Potts, J., & MacDonald, T. (2012). The CCI Creative City Index 2012. Cultural Science Journal, 5(1), 138.
Home Affairs Bureau the Hong Kong Special Administrative Region Government (2005). A Study on Creativity Index. Director 1–100.
Kloudova, J., & Stehlikova, B. (2010). Creativity Index for the Czech Republic in Terms of Regional Similarities and Geographical Location. Economics and Management, 15(1), 100-109.
Lak, A., Gheitasi, M., & Timothy, D. J. (2019). Urban Regeneration through Heritage Tourism: Cultural Policies and Strategic Management. Journal of Tourism and Cultural Change. 18(4), 386–403.
Landry, C. (2008). The Creative City: A Toolkit for Urban Innovators. New York: Routledge.
Landry, C., & Bianchini, F. (1995(. The Creative City. London: Demos.
Landry, C. (2011). The Creativity City Index. City, Culture and Society, 2(3), 173–176.
Larkham, P. (2006). The study of Urban Form in Great Britian. Urban Morphology, 10(2), 117-141.
Lasuén, J. R. (2006). Creative Industries and Economic Competitiveness. Cuadernos de Economía, 29, 73-84.
Lindner, C., & Meissner, M. (2014). Slow Art in the Creative City: Amsterdam, Street Photography and Urban Renewal. Journal of Space and Culture, 8(3), 1-20.
Mousseau, V., & Slowinski, R. (1998). Inferring an ELECTRE TRI Model from Assignment Examples. Journal of Global Optimization, 12(2), 157–174.
Navarrete, J., Larraín de Andraca, I., & Trejo, H. F. (Eds.) (2019). Creative and Cultural Industries in Urban Revitalization; A Practice Based Handbook. BOP Consulting with the Korean Research Institute on Human Settlement, for the Inter-American Development Bank.
Peterlin, M., Žaucer, T., Uršič, M., Očkerl, P., & Marn, T., (2011). Potentials of creative urban regeneration - Spatial distribution of creative industries, Creative Cities - Development and Promotion of Creative Industry Potentials in Central European Cites. Work package 5, IPoP, Institute for Spatial Policies.
Rawson, B., Kreidler, J., & Trounstine, P. (2005). Creative Community Index. Cultural initatives Silicon Valley, 5-31.
Reckwitz, A. (2009). Die Selbstkultivierung der Stadt. Zur Transformation moderner Urbanität in der creative city. Mittelweg 36, 18(2), 2-34.
Roberts, P. W., & Sykes, H. (2000). Urban Regeneration: A Handbook. London: SAGE.
Rhodes, M. (1961). An Analysis of Creativity. The Phi Delta Kappan, 42(7), 305–310.
Sasaki, M. (2008). Developing Creative Cities through Networking. Policy Science, 15(3), 77-88.
Sasaki, M. (2010). Urban Regeneration through Creativity and Social Inclusion: Rethinking Creative City Theory through a Japanese Case Study. Cities, 27, 3–9.
Sepe, M. (2014). Urban Transformation, Socio-Economic Regeneration and Participation: Two Cases of Creative Urban Regeneration. International Journal of Urban Sustainable Development, 6(1), 20-41.
Tiesdell, S., Oc, T., & Heath, T. (1996). Revitalizing Historic Urban Quarters. Oxford: Architectural Press.
Törnqvist, G. (2012). The Geography of Creativity. Cheltenham: Edward Elgar. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 862 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 502 |
||