تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,524,664 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,785,337 |
محکم و متشابه از دیدگاه ابنبرّجان | ||
پژوهش های قرآن و حدیث | ||
دوره 53، شماره 2، اسفند 1399، صفحه 524-507 اصل مقاله (262.36 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2021.320703.669714 | ||
نویسنده | ||
حامد نظرپور* | ||
استادیار ادیان و عرفان، گروه معارف اسلامی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
چکیده | ||
از مباحث مهم در تفاسیر قرآن، بحث محکم و متشابه است. یکی از عرفا و مفسرین غرب اسلامی در سدۀ ششم هجری، ابنبرّجان است. این پژوهش به دنبال بررسی دیدگاه ابنبرّجان دربارۀ محکم و متشابه است. روش این پژوهش، اسنادی و توصیفی-تحلیلی است. یافتهها حاکی از این است که از دیدگاه ابنبرّجان معنای اولِ متشابه، تفصیلِ محکم است. مبنای او در این معنا، سلسله مراتب وحی الهی و نزول آن است که عبارت است از: امالکتاب (یا همان کتاب مبین و لوح محفوظ)، حروف مقطعه و قرآن. معنای دوم متشابه عبارت است از شبیه بودن آیات با یکدیگر در اعجاز و حقانیت، شباهت آیات قرآن با آیات کتاب مبین و شبیه بودن برخی آیات قرآن با برخی دیگر که منجر به اشکال و تحیر در خواننده میشود. از نظر ابنبرّجان حروف مقطعه از جهتی محکم و از جهتی متشابه هستند. همچنین شباهتها و شواهد لازم برای تأثیرپذیری ابنبرّجان از دیگران یافت نشد و به نظر میرسد دیدگاه او دربارۀ محکم و متشابه مبتنی بر دریافت و اجتهاد خود او از آیات قرآن و روایات نبوی است. | ||
کلیدواژهها | ||
ابنبرّجان؛ امالکتاب؛ متشابه؛ محکم | ||
مراجع | ||
[1]. قرآن کریم. [2]. ابنابّار، محمدبنعبدالله (2008). التکمله لکتابالصله. تصحیح و تعلیق: جلال اسیوطی، جلد 2، بیروت، دارالکتبالعلمیه. [3]. ابنابیزمنین، محمدبنعبدالله (2003). تفسیر ابنابیزمنین. جلد 1، بیروت، دارالکتب العلمیه. [4]. ابنالعربی، ابوبکر محمدبنعبدالله(1408). احکام القرآن. تحقیق: علی محمد بجاوی، جلد1، بیروت، دارالجیل. [5]. ابنبرّجان،عبدالسلامبنعبدالرحمن(2016). ایضاح الحکمه بأحکام العبره. تحقیق و مقدمه: جرهارد بورینغ و یوسف کاسویت، لیدن، بریل. [6]. ---------- (2013). تفسیر ابنبرّجان: تنبیه الأفهام الی تدبر الکتاب الحکیم و تعرف الایات و النبا العظیم. مجلدات 1 و 3- 5، تحقیق: احمد فریدالمزیدی، بیروت، دارالکتب العلمیه. [7]. ابنخطیب، لسانالدین محمدبنعبد الله (1424). اعمال الاعلام فیمن بویع قبل الاحتلام من ملوک الاسلام و مایتعلق بذلک من الکلام. تحقیق: سید کسروی حسن، جلد2، بیروت، دارالکتبالعلمیه. [8]. ابنعطیه، عبدالحقابنغالب (1422). المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز. تحقیق: عبدالسلام عبدالشافی محمد، جلد 1، بیروت، دارالکتبالعلمیه. [9]. ذهبی، شمسالدین محمدبناحمد (1414). سیر اعلام النبلاء. تحقیق: شعیب الأرنؤوط، الطبعه العاشره، جلد 20، بیروت، موسسهالرساله. [10]. رشیدرضا، محمد (1414). تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار. جلد 3، بیروت، دارالمعرفه. [11]. طباطبایی، محمدحسین (1390). المیزان فی تفسیر القرآن. چاپ دوم، جلد 3، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات. [12]. طبرسی، فضلبنمحمد (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تصحیح: فضلالله یزدی طباطبایی و هاشم رسولی، چاپ سوم، جلد 2، تهران، ناصر خسرو. [13]. طبری، محمدبنجریر (1412). جامع البیان فی تفسیر القرآن. جلد 3، بیروت، دارالمعرفه. [14]. فاکر میبدی، محمد (1387). «هستی و چیستی محکم و متشابه». دو فصلنامۀ علمی-پژوهشی تحقیقات علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا، تهران، سال پنجم، شمارۀ اول، بهار و تابستان، شمارۀ پیاپی 9، صص79-110. [15]. فخررازی، محمدبنعمر (1420). التفسیرالکبیر (مفاتیح الغیب). چاپ سوم، جلد 7، بیروت، داراحیاء التراثالعربی. [16]. قیسی، مکیبنابیطالب (1429). الهدایه الی بلوغالنهایه. جلد 2، امارات، جامعهالشارقه. [17]. Bowering, Gerhard and Yousef Casewit (2016). “Ibn Barrajan: His Life and Work”. A Qur’an Commentary by Ibn Barrajan, Leiden, Brill, pp. 1- 46. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 461 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 391 |