پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,228 |
| تعداد مقالات | 67,752 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,086,826 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,826,592 |
بررسی چگونگی بهره‌گیری تفسیر مجمع‌البیان از تضمین نحوی | ||
| پژوهش های قرآن و حدیث | ||
| دوره 53، شماره 2، اسفند 1399، صفحه 389-377 اصل مقاله (247.81 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2021.294247.669426 | ||
| نویسندگان | ||
| اعظم صادقی1؛ محمد ابراهیم خلیفه شوشتری* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عرب دانشگاه شهید بهشتی | ||
| 2استاد گروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه شهید بهشتی | ||
| چکیده | ||
| گاهی یک لفظ در لفظ دیگری درآمیخته میگردد و دو معنا را با خود همراه میسازد که نحویان و مفسرین به آن تضمین نحوی گفتهاند. این پدیدۀ نحوی به لحاظ نقشی که در ترجمه و تفسیر قرآن دارد، همواره در ذیل تفسیر آیات شریفه، مورد توجه مفسران و پژوهشگران قرآنی قرارگرفته است. در این مقاله پدیدۀ تضمین نحوی بنابر جایگاه، کارکرد و نقش آن در تفسیر مجمع‌البیان در سه نوع فعلی، اسمی و حرفی مورد بررسی قرارگرفته است. رهاورد این پژوهش، معطوف به این حقیقت است که طبرسی همچون نحویان، تضمین را پذیرفته و از آن به عنوان تعلیل نحوی در لازم و متعدی بودن افعال و همینطور بالعکس، نوع اعراب توابع مشتقات و مبنی بودن اسماء فعل و ادات شرط در تفسیر خود استفاده کرده است؛ ولی اصطلاح تضمین نحوی را اصلاً به کار نمیگیرد، بلکه از اصطلاحات جایگزین یعنی «أی، معنا»، برای این پدیدۀ نحوی استعمال کرده است. ناگفته نماند که این مفسر بزرگ تنها به تضمین نحوی برخی آیات اشاره کرده و برخی از مصادیق تضمین نحوی در تفسیر از دید تفسیری او پنهان مانده است که این خود خطای تفسیری را به همراه دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آیات قرآن‌کریم؛ تضمین نحوی؛ تفسیر؛ مجمع‌البیان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Application of Syntactic Tadmīn in the Commentary of Majma' al-Bayān | ||
| نویسندگان [English] | ||
| azam sadegh1؛ ebrahim Khalifa Shoushtari2 | ||
| 1PhD Candidate of Arabic Language and Literature, University of Shahid Beheshti, Iran | ||
| 2Professor, Department of Arabic Language and Literature, University of Shahid Beheshti | ||
| چکیده [English] | ||
| Sometimes one word is mixed with another and brings two meanings. This is called Syntactic Tadmīn by scholars and commentators. This syntactic phenomenon, in terms of its role in the translation and interpretation of the Qur’an, has always been considered by Qur’anic commentators and scholars for interpreting verses. This article studies the phenomenon of Syntactic Tadmīn according to its position, function and role in the interpretation of Majma' al-Bayān in three types of verb, noun and letter. It is concluded that Tabrisī, like scholars, has accepted Tadmīn and used it as a syntactic Ta'līl in transitive and intransitive verbs, and vice versa, the type of Arabization following derivations and the firm state (of Arabization) of nouns and conditional tools. He did not use the term Syntactic Tadmīn at all, but he has used alternative terms such as “Meaning, That Is” for this syntactic phenomenon. Additionally, though this great commentator only referred to the Syntactic Tadmīn of some verses in his book, he ignored others, that may be an exegetical error as well. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Syntactic Tadmīn, Qur’anic Verses, Tafsīr, Majma' al-Bayān | ||
| مراجع | ||
|
[1]. قرآن کریم. [2]. الأنباری، عبدالرحمن بن عبیدالله (1997). اسرار العربیة. دراسة و تحقیق: محمد حسین شمسالدین، الطبعة الأولی، بیروت، دارالکتب العلمیة. [3]. ابنعقیل، بهاء الدین عبدالله (2010). شرح ابنعقیل علی الفیة الإمام أبی عبدالله محمد جمالالدین بن مالک. بیروت، دارالفکر. [4]. ابنمنظور، محمد بن مکرم (1994). لسانالعرب. بیروت، دارالصادر. [5]. أبی‌حیان، محمد بن یوسف (2010).البحر المحیط فی التفسیر. الطبعۀ الأولی، بیروت، دارالفکر. [6]. ابنعصفور، محمد بن علی (1998). شرح جملالزجاجی. بیروت، دارالکتب العلمیة. [7]. ابنهشام الأنصاری، جمالالدین (1991). مغنیاللبیب عن کتب الأعاریب. تحقیق: محمد محییالدین عبدالحمید، بیروت، مکتبۀ العصریۀ. [8]. الآلوسی، شهاب (؟). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی. بیروت، احیاء التراث العربی. [9]. الراغب الإصفهانی، حسین بن محمد (2009).مفردات ألفاظ القرآن. محقق: صفوان عدنان داوودی، دمشق، دارالقلم. [10]. جلالیان، حبیب الله (1374). تاریخ تفسیر قرآن. تهران، اسوه. [11]. الجوهری، اسماعیل بن حماد (1956). الصحاح تاج اللغة و صحاح العربیة. تحقیق: احمد عبدالغفور عطار، الطبعة الأولی، بیروت، دارالعلم للملائین. [12]. حنفی، اسماعیل بن محمد (2001). حاشیة القونوی علی تفسیر الامام البیضاوی. الطبعة الأولی، بیروت، دار الکتب العلمیة. [13]. خلیفه شوشتری، محمد ابراهیم (1381). مقالۀ «ظاهرة التضمین».مجلة العلوم الإنسانیة، تهران، السنة السابعة، العدد التاسع، صص17-1. [14]. الدرویش، محی‌الدین (1999). إعراب القرآن‌الکریم و بیانه. الطبعة السابعة، بیروت، دارابنکثیر. [15]. الرازی، فخرالدین (1981). تفسیر الفخر الرازی. دارالفکر. [16]. الزرکشی، محمد بن عبدالله (1957).البرهان فی علوم القرآن. تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، القاهرة، دارالتراث. [17]. الزمخشری، أبی‌القاسم جارالله (1988). تفسیرالکشاف عن حقائق التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل. بیروت، دارالمعرفة. [18]. الزوبعی، طالب محمداسماعیل (1996). من أسالیب التعبیر القرآنی. الطبعة الأولی، بیروت، اصدارات الجوهرة. [19]. السیوطی، جلال‌الدین (1992). همع الهوامع فی شرح جمع الجوامع. تحقیق و شرح: عبدالسلام محمدهارون، عبدالعال سالم مکرم، بیروت، مؤسسة الرسالة. [20]. الشنقیطی، محمد أمین (1393). أضواء البیان فی ایضاح القرآن بالقرآن. دارالعلم الفوائد. [21]. الطبرسی، فضل‌بن‌الحسن (2006). مجمع البیان. بیروت، دارالمرتضی درویش و مصطفی المصری؛ الطبعة الأولی، بیروت، مؤسسة الرسالة. [22]. الطریحی، فخرالدین (2007). تحقیق احمد الحسینی، مؤسسة التاریخ العربی.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 378 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 296 |
||