![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,696,225 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,925,684 |
تحلیل گفتمان قدرت در داستان سیاوش بر اساس نظریّۀ قدرت میشل فوکو | ||
ادب فارسی | ||
مقاله 10، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 26، اسفند 1399، صفحه 191-212 اصل مقاله (595.88 K) | ||
نوع مقاله: علمی-ترویجی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2020.297557.1639 | ||
نویسندگان | ||
مختار ابراهیمی* 1؛ شفا دهیمی نژاد2 | ||
1استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
چکیده | ||
شاهنامه داستان فرهنگ و تمدّنی باعظمت است که در همۀ دورانها حضوری پویا دارد. این اثرِ روایی نشانۀ ژرفای نهان و آشکار تداوم حیات سیاسی ایران است و هریک از روایتهای آن میتواند در بازتاب این تداوم بررسی و تحلیل شود. از روایتهایی که در شبکۀ روایی اساطیر ایرانی از جایگاه ویژهای برخوردار است، داستان «سیاوش» است. رخدادهای در این داستان، سببساز شکلگیری روایتهای بعدی و جنگهای حماسی و اساطیری شاهنامه میشود. با تحلیل این داستان، میتوان تصویر روشنتری از مفهوم نظام «قدرت»، در سویههای مادّی و معنویاش، در فرهنگ اساطیری و دینی ایران باستان و کرانههای اندیشۀ خسروانی نشان داد. با چنین هدفی و با توجّه به اهمّیّت داستان سیاوش در روند داستانهای شاهنامه، در این مقاله کوشیدهایم روابط قدرت را در این داستان و نظام معناشناختی آن از دیدگاه فوکو بررسی کنیم. بر همین اساس، این مقاله نخست، چارچوب قدرت-حقیقت را در داستان سیاوش براساس شاه-موبد بررسی میکند، سپس در سه محورِ شناسایی فضای تخاصم، منازعات معنایی، و تعیین زمان و مکان، به بررسی گفتمان قدرت در داستان سیاوش میپردازد. | ||
کلیدواژهها | ||
سیاوش؛ قدرت-حقیقت؛ فضای تخاصم؛ منازعات معنایی؛ زمان-مکان؛ فوکو | ||
مراجع | ||
اسپربر، مانس (1379)، تحلیل روانشناختی استبداد خودکامگی، ترجمــۀ علی صباحی، تهران، مرکز. حقیقی، شاهرخ (1379)، گذر از مدرنیته، تهران، آگاه. دوستخواه، جلیل (1380)، حماسۀ ایران یادمانی از فراسوی هزارهها، تهران، آگاه. دلوز، ژیل(1389)، فوکو، ترجمۀ نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، چ2، تهران، نشر نی. رحیمی، مصطفی (1369)، تراژدی قدرت در شاهنامه، تهران، نیلوفر. شیروانی، علی (1384)، اخلاق اسلامی و مبانی نظری آن، چ4، قم، دارالفکر. ضیمران، محمّد(1387)، میشل فوکو: دانش و قدرت، تهران، هرمس. عبادیان، محمود (1369)، فردوسی و سنّت نوآوری در حماسهسرایی آن، تهران، گهـر. فردوسی (1369)، شاهنامه، چاپ جلال خالقی مطلق، کالیفرنیا، مزدا. فوکو، میشل(1379) ایران یک جهان بیروح و نه گفتگوی دیگر با میشل فوکو، ترجمۀ نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران، نشر نی. ــــــــــــــــــ(1392)، دیرینهشناسی دانش، ترجمۀ نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران، نشر نی. ــــــــــــــــــ (1393)، مراقبت و تنبیه، ترجمۀ نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، چ12، تهران، نشر نی. قائمی، فرزاد (1390) «تحلیل انسانشناختی اسطورۀ فرّ و کارکردهای آن در شاهنامهی فردوسی و اساطیر ایران»، جستارهای ادبی، ش174،ص113-148. محمّدی اصل، عبّاس(1392)، جامعهشناسی میشل فوکو،چ 2، تهران، نشر گل آذین. گالبرایت، جان کنت (1381)، آناتومی قدرت، ترجمۀ محبوبه مهاجر، تهران، سروش. گیلرم مرکیور، ژوزه (1385)، میشل فوکو یا نیستانگاری ادبیّات روشنفکری، ترجمۀ اللّهشکر اسداللهی تجرق، تبریز، دانشگاه تبریز. نیچه، فریدریش (1373)، فراسوی نیک و بد، ترجمۀ داریوش آشوری، چ2، تهران، خوارزمی. هنرمند، سعید (1392)، درآمدی بر فوکو؛جستاری دربارۀ قدرت، گفتمان، آگاهی، تاریخ و فضا ، تهران، جوان. Foucault, Michel (1985), The Use of pleasure; Vol. 2 of History Sexuality, Trans from the French by Robert Hurley, New York, Pantheon Books. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 859 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 950 |