تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,021 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,497,584 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,759,058 |
تأثیر فشارۀ عاطفی بر ناپایداری معنای عنوان در نسبت بینامتنی با متن در شعر «پیغام» از مهدی اخوان ثالث | ||
ادب فارسی | ||
مقاله 6، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 26، اسفند 1399، صفحه 103-123 اصل مقاله (602.04 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2021.311392.1795 | ||
نویسندگان | ||
ساره زیرک* 1؛ مهرنوش کاشانی منصور2 | ||
1استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران | ||
2دانشآموختۀ کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
ناامیدی از دلالتهای پرتکرار در شعر مهدی اخوان ثالث است. این حالت عاطفی منفی، بر عنوان سرودههای شاعر نیز تأثیر گذارده است. عنوان اثر، نشانهای پیرامتنی است که با متن، رابطهای تنگاتنگ دارد. بر این اساس، عنوان «پیغام» بر یکی از سرودههای اخوان، این پرسش را برمیانگیزد که این نشانة عاطفی مثبت، چگونه با شعری سراسر ناامیدانه، رابطة معنایی برقرار کرده است. هدف نگارندگان در تحقیق حاضر، تبیین نحوة تغییر نشانهمعناشناختی در معنای اوّلیّه و مثبتِ نشانة پیرامتنی عنوان، در سایة فضای ناامیدانة متن است. تحلیل گفتمانی شعر نشان میدهد پیغام در معناپذیریای مجدّد، به معنای منفی تغییر یافته و دلالت ثانویّه پذیرفته است. سوژة گفتهپرداز، درها را بر هرگونه تغییر میبندد؛ درحالیکه اگر یاری کنشگر پیغامگزار بیرونی را میپذیرفت، امید بود معضل هستیشناختیاش سامان پذیرد و گفتمان متن به مدد دخالت کنشگر بیرونی از قطب منفی به مثبت تغییر یابد؛ امّا فشارة عواطف منفی و شدید حسرت و ناامیدی، سوژه را به دشمن هستیشناختی خویش بدل ساخته است. سیر زایشی معنا، تقابل معنایی را در قالب مرگ-زندگی نشان میدهد. همراستا با این تقابل، نشانة مثبت پیرامتنی در عنوان شعر، از معنای اوّلیّه و اجتماعیاش که بر انفصال، گفتوگو و دیگرپذیری دلالت دارد، دور شده و در سیطرة اتّصال گفتمانی، معنای نقیض خود، یعنی «نهپیغام» (ردّ «دیگری») را یافته است. | ||
کلیدواژهها | ||
نشانهمعناشناسی؛ عواطف؛ اخوان ثالث؛ شعر؛ پیغام؛ معناپذیری | ||
مراجع | ||
آیتی، اکرم (۱۳۹۲)، «بررسی نشانهمعناشناسی گفتمان در شعر پی دارو چوپان نیما یوشیج»، جستارهای ادبی، سال 46، ش۱۸۰، ص ۱24-۱05. ـــــــــــــ (۱۳۹4)، «تقابل من و دیگران در شعر منظومه به شهریار نیما یوشیج»، جستارهای زبانی، دورة 6، ش1 (پیاپی۲۲)، ص۲۱-39. ـــــــــــــ و نجمه اکبری (۱۳۹۵)، «تحلیل نشانهمعناشناختی احساس حسادت در داستان طلب آمرزش اثر صادق هدایت»، جستارهای زبانی، دورة 7، ش۲ (پیاپی۳۰)، ص۱-17. احمدپور، علی (۱۳۸۸)، «م. امید (مهدی اخوان ثالث) در میانههای یأس و امید»، ادبیّات فارسی، سال5، ش۱۴، ص۷۱-90. اخوان ثالث، مهدی (1396)، آخر شاهنامه، تهران، زمستان. انوشیروانی، علیرضا (۱۳۸۴)، «تأویل نشانهشناختی ساختارگرای شعر زمستان اخوان ثالث»، زبانهای خارجی، ش۲۳، ص۵-20. بابک معین، مرتضی (۱۳۹۱)، «تحلیل نشانهشناختی مفهوم بینالأذهانی حسادت در رمان قوی همچون مرگ اثر موپاسان»، پژوهشهای ادب و زبان فرانسه، ش ۱، ص۳۵-5۵. ــــــــــــــ (۱۳۹۴)، معنا بهمثابة تجربة زیسته، تهران، سخن. خسرویشکیب، محمّد و مجتبی جوادینیا (۱۳۹۱)، «دیالکتیک شکل و محتوا در شعر زمستان اخوان ثالث»، بوستان ادب، ش2، پیاپی ۱۲، ص77-98. دهرامی، مهدی (۱۳۹۴)، «حوزة تجربیّات شاعرانة اخوان ثالث و نقد و بررسی زیباشناختی آن»، ادبیّات پارسی معاصر، سال 5، ش4، ص۴۳-60. رجبی، فرهاد (۱۳۹۰)، «دغدغههای اجتماعی شعر عبدالوهّاب البیّاتی و مهدی اخوان ثالث»، زبان و ادبیّات عربی، ش۴، ص47-۷۵. زیرک، ساره (1395)، «نشانهمعناشناسی عاطفی گسست و انسداد گفتمانی در داستان حسنک وزیر»، نقد و نظریّۀ ادبی، سال اول، ش پیاپی1، ص75-92. ژولین گرمس، آلژیرداس (۱۳۸۹)، نقصان معنا، ترجمة حمیدرضا شعیری، تهران، علم. شعیری، حمیدرضا (۱۳۸۴)، «مطالعة فرآیند تنشی گفتمان ادبی»، پژوهش زبانهای خارجی، ش۲۵، ص ۱۸۷-204. ـــــــــــــ ( ۱۳۸۵)، تجزیه و تحلیل نشانه- معناشناختی گفتمان، تهران، سمت. ـــــــــــــ (۱۳81)، مبانی معناشناسی نوین، تهران، سمت. ـــــــــــــ (۱۳۹۵)، نشانهمعناشناسی ادبیّات؛ نظریّه و روش تحلیل گفتمان ادبی، تهران، دانشگاه تربیت مدرّس. ـــــــــــــ (۱۳۹۸)، «تحلیل نشانهمعناشناختی گفتمان اجتماعی مد؛ از عقلمحوری تا آرمانگرایی»، زبانشناسی اجتماعی، ش۴ (سری جدید)، پیاپی ۶، ص۳7-۳1. ـــــــــــــ و ترانه وفایی (۱۳۸۸)، ققنوس راهی به نشانهمعناشناسی سیّال، تهران، علمی و فرهنگی. عبّاسی، علی (۱۳۹۵)، نشانهمعناشناسی روایی مکتب پاریس؛ جایگزینی نظریّة مدلیتهها بر نظریّة کنشگران: نظریّه و عمل، تهران، دانشگاه تربیت مدرّس. گرمس، آلژیرداس ژولین (1389)، نقصان معنا، ترجمه حمیدرضا شعیری، نشر علم. نبیلو، علیرضا (۱۳۹۲)، «خوانش نشانهشناختی زمستان و پیامی در راه سپهری»، ادبیّات پارسی معاصر، سال۳، ش۴، ص113-۱۳۶. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 519 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 445 |