![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,579 |
تعداد مقالات | 71,071 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,679,756 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,910,484 |
الهیات سلبی در حوزه هستیشناسی صفات الهی در اندیشه علامه طباطبایی | ||
فلسفه و کلام اسلامی | ||
دوره 53، شماره 2، بهمن 1399، صفحه 326-307 اصل مقاله (244.34 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2020.297906.523187 | ||
نویسندگان | ||
محمدعلی اسماعیلی* 1؛ مهری چنگی اشتیانی2 | ||
1دانشجوی دکتری رشته فلسفه جامعة المصطفی العالمیة | ||
2استادیار گروه معارف دانشکده دکتر شریعتی | ||
چکیده | ||
«الهیات سلبی» بهمثابه نظریهای مهم در حوزه «زبان دین»، در الهیات یهودی، مسیحی و اسلامی پیروان زیادی دارد و در سه حوزه هستیشناسی، معرفتشناسی و معناشناسی صفات الهی مطرح است و میان آنها پیوند مستحکمی برقرار است. از رهگذر این جستار مشخص میشود که بر پایه یافتههای این تحقیق، علامه طباطبایی در برخی رسالههای فلسفی و عرفانی و در مواردی از تفسیر المیزان، با گذر از الهیات ایجابی در حوزه هستیشناسی صفات الهی و با تأثیرپذیری از عرفا بهویژه سیداحمد کربلایی، الهیات سلبی را در این حوزه پذیرفته، بر این باور است که فیلسوفان بزرگی نظیر فارابی، ابنسینا و حتی صدرالمتألهین به درک این دیدگاه نرسیدهاند. به باور علامه طباطبایی، نامتناهیبودن ذات الهی از یکسو و محدودیت مفهوم بما هو مفهوم از سوی دیگر، توجیهکننده الهیات سلبی و مانع پذیرش الهیات ایجابی و صدق مفاهیم کمالی بر ذات الهی است. | ||
کلیدواژهها | ||
الهیات سلبی؛ زبان دین؛ علامه طباطبایی؛ نظریه عینیت؛ هستیشناسی صفات الهی | ||
مراجع | ||
[1] نهج البلاغة، 1425ق، نسخه صبحی صالح، قم، دار الاسوة. [2] ابنمیمون، موسی (1972م)، دلالة الحائرین، تحقیق یوسف اتای، مکتبة الثقافة الدینیة. [3] ابنترکه، صائن الدین (1360) تمهید القواعد، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و آموزش عالی، چاپ اول. [4] افلوطین (1366)، دوره آثار فلوطین، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران، شرکت سهامی انتشارات خوارزمی، چاپ اول. [5] آشتیانی، سیدجلالالدین (1378)، منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران، قم، بوستان کتاب، چاپ دوم. [6] پترسون، مایکل و همکاران (1389)، عقل و اعتقاد دینی، ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران، طرح نو، چاپ هفتم. [7] پل تیلیش (1376)، الهیات فرهنگ، ترجمه مراد فرهادپور و فضلالله پاکزاد، تهران، طرح نو، چاپ اول. [8] تفتازانی، سعدالدین، 1409ق، شرح المقاصد، تحقیق عبد الرحمن عمیره، قم، الشریف الرضی. [9] تهرانی، سیدمحمدحسین (1424ق)، توحید علمی و عینی، مشهد، نشر علامه طباطبایی، چاپ اول. [10] جان هیک (1381)، فلسفه دین، ترجمه بهزاد سالکی، تهران، انتشارات بینالمللی الهدی، چاپ سوم. [11] جرجانی، میرسیدشریف (1325ق)، شرح المواقف، الشریف الرضی، افست قم، چاپ اول. [12] حلی، حسن بن یوسف، 1382، کشف المراد، تحقیق جعفر سبحانی، قم، مؤسسة الإمام الصادق(ع). [13] دن کوهن شرباک (1383)، فلسفه یهودی در قرون وسطی، ترجمه علیرضا نقدعلی، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، چاپ اول. [14] دوانی، جلال الدین، 1381، سبع رسائل، رسالة اثبات الواجب الجدیدة، تهران، میراث مکتوب. [15] رازی، فخرالدین (1420ق)، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، سوم. [16] سبزواری، ملاهادی، 1384، شرح المنظومة، با تعلیقات علامه حسن زاده آملی، تهران، نشر ناب، چاپ سوم. [17] سعدیا بن یوسف (1880م)، کتاب الأمانات و الاعتقادات، بر اساس نسخه اصلی کتاب در کتابخانه دانشگاه کالیفورنیا در آمریکا. [18] شهرستانی، محمدبن عبدالکریم، 1364، الملل و النحل، قم، نشر الشریف الرضی. [19] شیرازی، قطب الدین، 1383، شرح حکمة الاشراق، تهران، نشر انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. [20] صدرالمتألهین، محمد (1981م)، الأسفار العقلیة الأربعة، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم. [21] ـــــــــــــــــــــــــــــ، 1378، المظاهر الإلهیة، تحقیق سید محمد خامنهای، تهران، بنیاد حکمت صدرا. [22] ـــــــــــــــــــــــــــــ، 1387، المبدء و المعاد، تحقیق سید جلال الدین آشتیانی، قم، بوستان کتاب. [23] ـــــــــــــــــــــــــــــ، 1383، شرح أصول الکافی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی. [24] صدوق، محمدبن علی (1398ق)، التوحید، قم، موسسة النشر الاسلامی، چاپ اول. [25] طباطبایی، سیدمحمدحسین (1423ق)، بدایة الحکمة، تحقیق عباس علی سبزواری، قم، مؤسسة النشر الإسلامی. [26] ـــــــــــــــــــــــــــــ(1385)، نهایة الحکمة، با تصحیح و تعلیقات استاد فیاضی، مؤسسه آموزشی امام خمینی(ره)، چاپ سوم. [27] ـــــــــــــــــــــــــــــ(1411ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، مؤسسة الاعلمی، بیروت، چاپ اول. [28] ـــــــــــــــــــــــــــــ(1428ق)، الإنسان و العقیدة (مجموعه رسائل توحیدی)، قم، باقیات، چاپ دوم. [29] ـــــــــــــــــــــــــــــ(2007م) مجموعة رسائل العلامة الطباطبایی، تحقیق صباح الربیعی، قم، فدک، چاپ اول. [30] عبدالجبار، ابوالحسن، 1422ق، شرح الأصول الخمسة، بیروت، دار احیاء التراث العربی. [31] قاضی سعید قمی، محمد بن محمد (1386)، شرح توحید الصدوق، تصحیح و تعلیق: دکتر نجفقلی حبیبی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ دوم. [32] قونوی، صدرالدین (1371)، النصوص، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، چاپ اول. [33] کاپلستون، فردریک (1375ش) تاریخ فلسفه غرب، ترجمه سیدجلالالدین مجتبوی، تهران، سروش، چاپ سوم. [34] کلینی، محمدبن یعقوب (1407ق)، الکافی، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ چهارم. [35] مجلسی، محمدباقر (1408ق)، مرآة العقول، دارالکتب الاسلامیّة، تهران، چاپ اول. [36] مفید، محمد بن محمد، 1413ق، أوائل المقالات فی المذاهب والمختارات، قم، الموتمر العالمی للشیخ المفید. [37] ولفسن، هری اوسترین (1387)، بازتابهای کلام اسلامی در فلسفه یهودی، ترجمه علی شهبازی، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، چاپ اول.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 603 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 476 |