پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,759 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,133,039 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,898,064 |
"ظلوم" و "جهول" مدح انسان یا مذمت انسان؟ (تحلیلی از آیۀ 72 سورۀ احزاب) | ||
| پژوهش های قرآن و حدیث | ||
| دوره 53، شماره 1، شهریور 1399، صفحه 161-176 اصل مقاله (235.08 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2020.296208.669459 | ||
| نویسندگان | ||
| رضا مهدیان فر* 1؛ سیدمحمود طیب حسینی2 | ||
| 1استادیار گروه تفسیر دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم- ایران | ||
| 2دانشیار گروه علوم قرآن و تفسیر پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم | ||
| چکیده | ||
| آیۀ 72 سورۀ احزاب از مشکل‌ترین آیات قرآن است که مفسران در فرازهای مختلف آن دارای آرای مختلفی هستند. از جمله فرازهای این آیه، عبارت "إِنَّهُ کانَ ظَلُوماً جَهُولا" است که دیدگاه‌های مختلف مفسران را به دنبال داشته و به گونه‌ای سرگردانی در فهم آیه را در پی دارد. شمار زیادی از مفسران، این عبارت را سرزنش انسان دانسته‌اند و گروهی از مفسران متأخر، با برداشتی متفاوت، آنرا مدح انسان دانسته‌اند. در این مقاله، با مراجعه به بیش از 150 تفسیر، به 10 معنا از ظلوم و 14 معنا از جهول در تفاسیر، دست یافتیم که بیشتر این آرا، از معنای واقعی این دو وصف در آیۀ شریفه به دور هستند. با بررسی و نقد دیدگاه مفسران طرفدار ذم انسان و دیدگاه طرفداران مدح، ادلۀ هر دو گروه را ناتمام یافتیم. براساس یافته‌های پژوهش، این دو وصف به ویژگی طبیعی و اختصاصی انسان‌ها اشاره دارد که زمینۀ پذیرش امانت از سوی خدا شده تا در سایۀ آن، خود را از ظلم و جهل رهانیده و به عدل و معرفت برساند. از اینرو، این عبارت بهرغم سرزنش‌نما بودن، ذم انسان نمی‌باشد. چنانکه برداشت مدح انسان از این اوصاف نیز دشوار و غیر قابلپذیرش است، و این دو صفت، تنها به بیان ویژگی‌های اختصاصی انسان اشاره دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آیۀ 72 سورۀ احزاب؛ جهول؛ ذم انسان؛ ظلوم؛ مدح انسان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Oppressed" and "Ignorant", praise or condemnation of man? (Analysis of the verse 72 of Surah Al- Aḥzāb) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| reza mahdyanfar1؛ S.Mahmud TayyebHosinny2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Interpretation, University of Sciences and Teachings of the Holy Qur’an, Iran | ||
| 2Associate Professor, Research Institute of Hawzah and University, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The Verse 72 of Surah Al-Aḥzāb is one of the most difficult verses in which the commentators have different opinions on its phrases. One of its phrases is "إِنَّهُ کانَ ظَلُوماً جَهُولاً" which conveys different views of the commentators with confusion of understanding the verse. They mostly considered the phrase as a human reproach, while some later commentators, with a different interpretation, considered it as a human praise. Referring to more than 150 exegeses, in the present article 10 meanings of the word “ظَلُوماً” (oppressed) and 14 meanings of “جَهُولاً” (ignorant) are found, most of which are far from the true meaning of these two descriptions in the verse. Examining and criticizing the views of the proponents of human guilt and those of human praise, the arguments of both groups are proved to be incomplete. As a result, according to this research, these two descriptions refer to the natural and specific characteristics of human beings, that have become the basis for accepting trust from God in order to free themselves from oppression and ignorance and reach justice and knowledge. Hence, this phrase is not human fault despite being reprehensible apparently. Just as it is difficult and unacceptable to take human praise from these attributes, but these two attributes only refer to specific human characteristics. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Oppressed, Ignorant, Human Praise, Human Reproach, Verse 72 of Al-Aḥzāb | ||
| مراجع | ||
|
[1]. قرآن کریم. با ترجمۀ آیت الله ناصر مکارم شیرازی؛ حسین انصاریان. [2]. نهج البلاغه. شریف الرضی، محمد بن حسین (1414). تحقیق: صبحی صالح، قم، هجرت. [3]. آلوسی، محمود (1415). روح المعانی. بیروت، دارالکتب العلمیه. [4]. ابن ابی حاتم، عبدالرحمن بن محمد (1419). تفسیر القرآن العظیم. محقق: طیب اسعد محمد، ریاض، مکتبه نزار. [5]. ابن عاشور، محمدطاهر (1420). التحریر و التنویر. بیروت، مؤسسه التاریخ العربی. [6]. ابن عبدالسلام، عبدالعز (1429). تفسیر العزبن عبدالسلام. حاشیه نویس: عبدالرحمن، احمدفتحی، بیروت، دارالکتب العلمیه. [7]. ابن عربی، محمد (1422). تفسیر ابن عربی. محقق: سمیر مصطفی رباب، بیروت، دار احیاءالتراث العربی. [8]. ابنجوزی، عبدالرحمن بن علی (1422). زاد المسیر. بیروت، دار الکتاب العربی. [9]. ابن منظور، محمدبن مکرم (1414). لسان العرب. بیروت، دار صادر. [10]. اکرمی، میرجلیل (1384). "ظلومی و جهولی انسان در متون تفسیری و عرفانی". فصلنامۀ نشریۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی تبریز، شمارۀ 196، صص 1-17. [11]. بقاعی، ابراهیم (1427). نظم الدرر فی تناسب السور. محقق: مهدی عبدالرزاق، بیروت، دارالکتب العلمیه. [12]. بنت الشاطی، عایشه (؟). القرآن و قضایا الانسان. قاهره، دارالمعارف. [13]. بیضاوی، عبدالله بن عمر (1418). انوارالتنزیل. بیروت، دار احیاءالتراث العربی. [14]. پانی پتی، ثناءالله (1412). التفسیر المظهری. کویته، مکتبه رشدیه. [15]. ثعلبی، احمد بن محمد (1422). الکشف و البیان. محقق: ابی محمد ابن عاشور، بیروت، دار احیاء التراث العربی. [16]. جرجانی، عبدالقاهر (1430). درج الدرر. مصحح: شکور، محمد ادیب، اردن، دارالفکر. [17]. حقی بروسی(؟)، روح البیان. بیروت، دارالفکر. [18]. راغب، حسین بن محمد (1412). مفردات. بیروت، دارالقلم. [19]. شیخ علوان، نعمت الله (1999). الفواتح الالهیه. قاهره، دار رکابی. [20]. شیخ‌زاده، محمدبن مصطفی (1419). حاشیه شیخ‌زاده علی تفسیرا لبیضاوی. محقق: محمد عبدالقادر، بیروت، دارالکتب العلمیه. [21]. صادقی تهرانی، محمد (1406). الفرقان. قم، فرهنگ اسلامی. [22]. طباطبایی، محمدحسین (1390). المیزان. بیروت، مؤسسه الاعلمی. [23]. طبرسی، فضل بن حسن (1372). مجمع البیان. تهران، ناصرخسرو. [24]. طبری، محمدبن جریر (1412). جامع البیان. بیروت، دارالمعرفه. [25]. طوسی، محمد بن حسن (؟). التبیان. محقق: احمد حبیب، عاملی، بیروت، دار احیاءالتراث العربی. [26]. طیب، عبدالحسین (1369). اطیب البیان. تهران، اسلام. [27]. عاملی (ابن ابی جامع)، علی (1413). الوجیز. محقق: مالک، محمودی، قم، دارالقرآن الکریم. [28]. فخر رازی (1420). التفسیرالکبیر. بیروت، دار احیاء التراث العربی. [29]. فضل الله، محمدحسین (1419). من وحی القرآن. بیروت، دار الملاک. [30]. قرشی، علی اکبر (1371). قاموس قرآن. تهران، دارالکتب الاسلامیه. [31]. ـــــــــــــــ (1375). احسن الحدیث. تهران، بنیاد بعثت. [32]. قرطبی، محمد بن احمد (1364). تفسیر قرطبی(الجامع لاحکام القرآن). تهران، ناصر خسرو. [33]. قشیری، عبدالکریم (2000). لطائف الاشارات. محقق: ابراهیم، بسیونی، قاهره، الهیئه المصریه العامه للکتاب. [34]. کاشانی، فتح الله (1336). منهج الصادقین. تهران، کتابفروشی محمد علمی. [35]. کاشانی، محمدبن مرتضی (1410). تفسیر المعین. تحقیق: حسین درگاهی، قم، کتابخانۀ آیت الله مرعشی. [36]. مدرسی، محمدتقی (1419). من هدی القرآن. تهران، دار محبی الحسین. [37]. مراغی، احمد مصطفی (؟). تفسیر المراغی. بیروت، دارالفکر. [38]. مغنیه، محمد جواد (1424). التفسیر الکاشف. قم، دار الکتاب الاسلامی. [39]. مقاتل بن سلیمان (1423). تفسیر مقاتل. محقق: عبدالله محمود شحاته، بیروت، دار احیاءالتراث العربی. [40]. مکارم شیرازی، ناصر (1371). تفسیر نمونه. تهران، دارالکتب الاسلامیه. [41]. مهائمی، علی بن احمد (1403). تبصیر الرحمن. بیروت، عالم الکتب. [42]. نظام الاعرج، حسن بن محمد (1416). تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان. محقق: زکریا، عمیرات، بیروت، دار الکتب العلمیه. [43]. هدایتی، محمد و محمد علی شمالی (1388). "جستاری در عقل نظری و عقل عملی". معرفت فلسفی، سال ششم، شمارۀ سوم، صص 213-262. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 768 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 412 |
||