
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,692 |
تعداد مقالات | 72,229 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,185,139 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,015,633 |
فنون روایی پسانوگرایی در رمان «دل فولاد» منیرو روانیپور | ||
پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت | ||
مقاله 3، دوره 9، شماره 4 - شماره پیاپی 20، بهمن 1399، صفحه 39-62 اصل مقاله (875.62 K) | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2020.296415.1405 | ||
نویسندگان | ||
صادق خدادوست1؛ علی دهقان* 2؛ حمیدرضا فرضی2 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. | ||
چکیده | ||
فنون روایی به شگردهای روایت داستان گفته میشود که در ادبیات پسامدرن، دگرگونی پیدا کردهاست. به طور کلی، آثار پستمدرن، نابهنجار و آشفته به نظر میرسند و نمیتـوان آنهـا را ماننـد آثـار سنّتی تحلیل و تفسیر نمود. در رمانهای این سبک ادبی، اصولی که در ادبیات داستانی به طرح، آغاز و پایان مشخص، روایت خطی منسجم، زبان صریح و نظاممندی روایت تعلق دارد، به هم میریزد و اگر خواننده آثار پـستمـدرن درباره شیوۀ نگارش آنها اطلاعی نداشته باشد، خواندن این آثار برایش ملالآور مـیشـود و مطالعۀ آنها نیمهتمام میماند. فرم این گونه نوشتهها نیز بر پیچیدگی متن میافزاید و زمینه را برای خـوانشهای متعدد فراهم میکند. این نوع ادبی، تأثیری انکارناپذیر بر جریان هنر و ادبیات ایران گذاشتهاست. با وجود شناخته و پذیرفته شدن این سبک، به علت عدم آشنایی کامل با خاستگاهها، اصول و مؤلفههای آن، هنوز نسبت به حضورش در ادبیات داستانی ایران تردید وجود دارد. این تردید انگیزۀ کافی را برای بررسیهای مصداقی به وجود آوردهاست تا زمینهها، اصول و شاخصههای پسانوگرایی در داستانهای فارسی تحقیق و شناخته شود. در میان آثار داستانی ایرانی، رمانِ «دل فولاد» اثر روانیپور از گونۀ رمانهای پسانوگرایی شمرده شدهاست و در این مقاله، رمان یادشده از منظر عناصر روایی مطالعه گردید تا اعتبار دیدگاه موجود ارزیابی شود. بدین منظور، «دل فولاد» بر مبنای نظریههای پسامدرنیستی بازخوانی، و فنون روایی و نقش روایت در برجسته کردن سبک آن بررسی شد. نتیجۀ این جستارِ تحلیلی ـ توصیفی گویای آن است که مؤلفههایی همچون بینظمی زمانی در روایت رویدادها، دور باطل، شخصیتهای خاص، بازی زبانی و افراط در کاربرد صُوَر خیال، تناقض، بینامتنیت و چندصدایی در این رمان روانیپور برجستگی خاصی دارد. از این رو، اعتبار دیدگاههای مربوط به تأثیرپذیری این رمان از مکتب ادبی پستمدرن، از پشتوانۀ تحقیقی برخوردار است و میتواند به عنوان گواهی بر تأثیرپذیری ادبیات داستانی فارسی از ادبیات پسامدرن غرب تلقی شود. | ||
کلیدواژهها | ||
دل فولاد؛ پسامدرن؛ روانیپور؛ روایت؛ بینظمی | ||
مراجع | ||
احمدی، بابک (1370)، ساختاروتأویلمتن (نشانهشناسی و تأویلگرایی)، تهران، مرکز. اخوت، احمد (1392)، دستور زبان داستان، چ 2، اصفهان، فردا. باختین، میخائیل (1383)، زیباییشناسیونظریۀرمان،ترجمۀ آذین حسینزاده، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات هنری. بامشکی، سمیرا (1391)، روایتشناسی داستانهای مثنوی، تهران، هرمس. بوشعیر، الرشید (1997م.)، الشعر العربی فی منطقه الخلیج، عوامل تطوّره و اتّجاهاته و قضایاه، ط 1، بیروت، دارالفکر. بینیاز، فتحاالله (1392)، درآمدی بر داستاننویسی و روایتشناسی، تهران، افراز. پاینده، حسین (1383)، مدرنیسموپسامدرنیسمدررمان، تهران، روزنگار. ــــــــــــ (1386)، رمان پسامدرن و فیلم: نگاهی به ساختار و صناعات فیلم میکس، تهران، هرمس. تدیّنی، منصوره (1387)، «مدرنیسم و پستمدرنیسم در ادبیات داستانی معاصر»، آموزش زبان و ادب فارسی، د 25 ش 3، صص 12ـ17. ــــــــــــ (1388)، پسامدرنیسم در ادبیات، تهران، نشر علمی. تودوروف، تزوتان (1377)، منطق گفتوگویی میخائیل باختین، ترجمۀ داریوش کریمی، تهران، مرکز. داد، سیما (1383)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران، مروارید. روانیپور، منیرو (1383). دل فولاد، چ 5، تهران، قصه. رستمی، فرشته (1389)، «زیباشناسی دریافت در دل فولاد»، پژوهشهایادبی، ش 29 و 30، صص 49ـ70. سالمن، رابرت (1392)، «معنای زندگی»، ترجمۀ مسعود فریامنش، ماهنامۀ اطلاعات معرفت و حکمت، س 8، ش 1، صص 9ـ15. سلدن، رامان و پیتر ویدسون (1377)، راهنمای نظریۀ ادبی معاصر، ترجمۀ عباس مخبر، تهران، طرح نو. فتوحی، محمد (1385)، «ارزش ادبی ابهام از دومعنایی تا چندلایگی معنا»، نشریۀ زبان و ادبیات فارسی، د 62، ش 8، صص 17ـ36. فرمهینی، محسن (1383)، پستمدرنیسم و تعلیم و تربیت، تهران، آییژ. لوئیس، بری (1383)، «پسامدرنیسم و ادبیات»، مدرنیسم و پسامدرنیسم در رمان، گردآوری و ترجمۀ حسین پاینده، تهران، روزنگار، صص 77ـ109. لیکاف، جرج و مارک جانسون (1395)، استعارههایی که با آنها زندگی میکنیم، ترجمۀ هاجر آقاابراهیمی، چ 2، تهران، نشر علم. مقدادی، بهرام (1393)، دانشنامۀ نقدادبی از افلاتون تا به امروز، تهران، چشمه. مککافری، لری (1381)، ادبیات داستانی پسامدرن، در ادبیات پسامدرن، تدوین و ترجمۀ پیام یزدانجو، تهران، مرکز. مکهیل، برایان (1383)، «گذار از مدرنیسم به پسامدرنیسم»، مدرنیسم و پسامدرنیسم در رمان، گردآوری و ترجمۀ حسین پاینده، تهران، روزنگار. مهاجر، مهران و محمد نبوی (1384)، دانشنامۀ نظریههای ادبی معاصر، تهران، آگه. نوبخت، محسن (1391)، «چندصدایی و چندشخصیتی در رمان پسامدرن ایران با نگاهی به رمان اسفار کاتبان از ابوتراب خسروی»، زبانشناخت، س 3، ش 2،، صص 85ـ120. وو، پاتریشیا (1389)، فراداستان، ترجمۀ وقفیپور، تهران، چشمه. ــــــــــ (1393)، «مدرنیسم و پسامدرنیسم: تعریفی جدید از خودآگاهی ادبی»، مدرنیسم و پسامدرنیسم در رمان، گردآوری و ترجمۀ حسین پاینده، ویراست دوم، تهران، نیلوفر. هاجری، حسین (1384)، «انعکاس اندیشههای پستمدرن در ادبیات داستانی معاصر ایران»، مجموعهمقالات ماو پستمدرنیسم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. Ahmadi, Babak (1992), The Text-Structure and Textual Interpretation (Semiotics and Interpretivism), Tehran, Markaz [In Persian]. Bakhtin, Michaeil (2004), Aesthetics and Novel Theory, Trans. by Azin Hosseinzadeh, Tehran, Center for Art Studies and Research [In Persian]. Bamshki, Samira (2012), Narrative of Masnavi Stories, Tehran, Hermes [In Persian]. Biniaz, Fathollah (2013), An Introduction to Fiction and Narrative Studies, Tehran, Afraz [In Persian]. Busheer, Rashid (1997), Arabic Poetry in the Gulf Region, Factors of Evolution, Reflections and Judgments, 1th Ed, Beirut, Dar al-Fikr [In Ariabic]. Dad, Sima (2004), Dictionary of Literary Terms, Tehran, Morvarid. [In Persian]. Farmahini, M. 2004, Postmodernism and Education, Tehran, Ayizh [In Persian]. Fotohi, Mahmoud (1385), "Literary Value of Ambiguity from Two Meanings to Several Layers of Meaning", Journal of Persian Language and Literature, Vol. 62, No. 8, Pp. 17-36 [In Persian]. Hajri, Hossein (2005), "Reflection of Postmodern Thoughts in Contemporary Iranian Fiction", Proceedings of Postmodernism, Tehran, Institute of Humanities and Cultural Studies [In Persian]. Likoff, Jeorg and Johnson, M (2016), The Metaphors We Live With, Trans. by Hajar Agha Ebrahimi, Tehran, Elm Publishing [In Persian]. Lodge, David & Nigel Wood (2000). Modern Criticism and Theory: A Reader 2ed. Longman: Iser wolfgan, The Reading process, a Phenomenological Approach [In English]. Louis, Barry(2004), "Postmodernism and Literature", Modernism and Postmodernism in the Novel, Translated by Hossein Payendeh, Tehran, Rooznegar, Pp. 77-109 [In Persian]. McCaffrey, Louis (2002), “Postmodern fiction”, Postmodern Literature, Translated by Payam Yazdanjoo, Tehran, Markaz [In Persian]. McHale, Braian (2004), “Transition from Modernism to Postmodernism, Modernism and Postmodernism in the Novel, Translated by Hossein Payendeh, Tehran, Rooznegar [In Persian]. Meqdadi, Bahram (2014), Critical Encyclopedia from Plato to the Present, Tehran, Cheshmeh [In Persian]. Mohajer, Mehran and Mohammad Nabavi (2005), Encyclopedia of Contemporary Literary Theories, Tehran, Agah. Nobakhat, Mohsen (2012), "Polyphony and Multi-Personality in the Postmodern Iranian Novel with a Look at the Novel of the Writers' Journey by Abu Trab Khosravi", Linguistics, Vol. 3, No. 2, Pp. 85-120 [In Persian]. Okhovat, Ahmad (2013), The Grammar of Stories, 2th Ed, Esfahan, Farda [In Persian]. Patricia Woo (2010), Faradastan, Translated by Waqfipour, Tehran, Cheshmeh [In Persian]. ---------------- (2014), "Modernism and Postmodernism: A New Definition of Literary Self-Awareness", Collection of Modernism and Postmodernism in the Novel, Selected and Translated by Hossein Payandeh, 2th Ed, Tehran, Niloufar [In Persian]. Payende, Hossein (2004), Modernism and Postmodernism in the Novel, Tehran, Rooznegar [In Persian]. ---------------------- (2007), Postmodern Novel and Film: A Look at the Structure and Industries of Mix Film, Tehran, Hermes [In Persian]. Ravanipour, Moniru (2004), Del Foolad, 5th Ed, Tehran, Story [In Persian]. Rostami, Fereshteh (2010), "Aesthetics of Receiving in the Heart of Steel", Literary Research, Vol. 29-30, Pp. 49-70 [In Persian]. Salman, Rabert (1392), "The Meaning of Life", Translated by Massoud Faryamanesh, Knowledge and Wisdom Information Monthly, Vol. 8, No. 1, Pp. 9-15 [In Persian]. Selden, Raman and Widson, Pieter. (1998), Handbook of Contemporary Literary Theory, Translated by Abbas Mokhber, Tehran, Tarheh Now [In Persian]. Tadayyoni, Mansoureh (2008), "Modernism and Postmodernism in Contemporary Fiction", Persian Language and Literature Education, Vol 25, No 3, Pp. 12-17 [In Persian]. ----------------------------- (2009), Postmodernism in Literature, Tehran, Scientific Publishing [In Persian]. Todorov, Tezvetan (1998), The Conversational Logic of Mikhail Bakhtin, Translated by Dariush Karimi, Tehran, Markaz [In Persian]. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 513 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 401 |