تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,121,715 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,229,049 |
واقعهمندی و انواع واقعه در اشعار آزاد نیما | ||
پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت | ||
مقاله 2، دوره 9، شماره 4 - شماره پیاپی 20، بهمن 1399، صفحه 21-38 اصل مقاله (893.66 K) | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2020.289462.1340 | ||
نویسندگان | ||
تقی پورنامداریان1؛ محمدسامان جواهریان* 2 | ||
1استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران. | ||
2دانشآموختۀ دکتری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
«ساختار» به معنی وجود ارتباط میان اجزای یک متن است، به شکلی که وجود هیچ جزئی، اتفاقی یا بیدلیل به نظر نرسد. یکی از وجوه تفاوت شعر نیمایی با شعر سنّتی، در ساختار آن است. شعر سنّتی به طور عمومی، بیشتر در سطح بیت دارای ساختار و انسجام است، تا در کلیت خود. این ادعا بیشتر دربارۀ اشعار غنایی همچون غرل، صادق است، نه دربارۀ اشعار بلندِ آشکارا روایی، همچون شاهنامه یا خسرو و شیرین. تاکنون بحثی همهجانبه دربارۀ ساختار شعر نیمایی صورت نگرفتهاست و بیش از هر چیز بر ارتباط صُوَر خیال تأکید شدهاست. برای تحلیل ساختار شعر نیما میتوان از مفاهیم حوزۀ روایتشناسی پساکلاسیک استفاده کرد. در روایتشناسی کلاسیک یا ساختگرا، اغلب ژانرهایی چون حکایت، داستان کوتاه و رمان که جنبۀ روایی آنها قوی و آشکار است، مورد توجه بودند. در مقابل، در روایتشناسی پساکلاسیک، توجه به ژانرها و یا حتّی رسانههای دیگر که جنبۀ روایی آنها چندان قوی نیست و در گذشته مورد توجه روایتشناسان قرار نداشتند نیز رواج دارد؛ برای مثال، روایتشناسی پساکلاسک به پدیدههایی چون انواع نمایش، شعر غنایی و حتّی موسیقی نیز توجه دارد. «واقعهمندی»، یکی از مفاهیم روایتشناسی است که برای تحلیل ساختار شعر نیمایی میتوان از آن کمک گرفت. واقعه، رخداد یا چرخش تعیینکننده در متن روایی است و ساختار شعر نیما در بسیاری از موارد، ناشی از وجود پیرنگی واحد در سراسر شعر است که در خدمت ایجاد یک واقعه است. میزان واقعهمندی یک رخداد، به میزان تخطی آن از طرحواره وابسته است. طرحوارهها، الگوهای قالبی و آشنا برای ذهن هستند. طرحوارهها خود دو نوعاَند: چارچوب و پیآیند. تفاوت این دو در توالیمند بودن «پیآیند» در مقابل ایستایی «چارچوب» است. سه نوع اصلی واقعه را میتوان به این صورت برشمرد: واقعه در سطح رخدادها، واقعه در سطح ارائه، و واقعه در سطح دریافت. نمونههای هر سه نوع را میتوان در اشعار آزاد نیما یافت. | ||
کلیدواژهها | ||
ساختار؛ نیما؛ واقعه؛ واقعهمندی؛ طرحواره | ||
مراجع | ||
اخوان ثالث، مهدی (1357)، بدعتها و بدایع نیما یوشیج، تهران، مرواید. براهنی، رضا (1371)، طلا در مس، 3 ج، تهران، ناشرـ نویسنده. پورنامداریان، تقی (1377)، خانهام ابری است، تهران، سروش. ــــــــــــــــ (1381)، سفر در مه، تهران، نگاه. ــــــــــــــــ (1382)، گمشدۀ لب دریا، تهران، سخن. حافظ، شمسالدّین محمد (1369)، دیوان خواجه شمسالدّین محمد حافظ شیرازی، به اهتمام محمد قزوینی و قاسم غنی، تهران، زوّار. خلیلی، مریم (1382)، «روایت در شعر نیما»، پژوهشهای فلسفی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، ش 188، صص 107ـ132. دیپل، الیزابت (1389)، پیرنگ، ترجمۀ مسعود جعفری، تهران، نشر مرکز. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1383)، ادوار شعر فارسی از مشروطیت تا سقوط سلطنت، ویرایش 2، چ2، تهران، سخن. فورستر، ادوارد مورگان (1384)، جنبههای رمان، ترجمۀ ابراهیم یونسی، تهران، نگاه. کریمی، فرزاد (1392)، روایتی تازه بر لوح کهن، تهران، قطره. لنگرودی، شمس (1384)، تاریخ تحلیلی شعر نو، 4 ج، چ 4، تهران، نشر مرکز. یوشیج، نیما (1384)، مجموعۀ کامل اشعار نیما یوشیج، گردآوری و تدوین سیروس طاهباز، تهران، نگاه. Akhavan Sales, Mehdi (1978), Bedatha va Badaye’e Nima, Tehran, Morvarid, [in Persian]. Baraheni, Reza (1992), Tala dar Mes, Tehran, Author [in Persian]. Du Plooy, H. J. G. (2010), ''Narratology and the Study of Lyric Poetry: Introductory Article''. Literator: Journal of Literary Criticism, Comparative Linguistics and Literary Studies, No. 31 (3), Pp.1-15. Dipple, E, (2010), Peyrang, Trans; M. Jafari, Tehran, Markaz [in Persian]. Emmott, C. & Alexander, M. (2014), "Schemata”, Hühn, P., Meister, J. C., Pier, J. and Schmid, W. (Eds.) Handbook of Narratology, 2th Eds. Series: De Gruyter Handbook, 1. de Gruyter: Berlin, Pp.756-764. Forster, E. M. (2005), Janbehaye Roman, Trans; Ebrahim Younesi, Tehran, Negah [in Persian]. Hafez, S, (1990), Divane Hafeze Shirazi, Be Ehtemam Mohammad Qazvini, and Ghasem Qani, Tehran, Zavvar [in Persian]. Hühn, P. (2007), "Eventfulness in Poetry and Prose Fiction", Amsterdam International Electronic Journal for Cultural Narratology, Vol. 4.Pp. Hühn, P., & Kiefer, J. (2005), The Narratological Analysis of Lyric Poetry: Studies in English Poetry from the 16th to the 20th Century, Vol. 7, Walter de Gruyter. Karimi, F. (2013), Revayati Tazeh bar Lohi Kohan, Tehran, Qatreh [in Persian]. Khalili, M. (2003), “Revayat dar Shere Nima”, Pazhousheshhaye Falsafi Daneshkade Adabiat va Oloum Ensani Daneshgah Tabriz, No. 177, Pp. 107-122 [in Persian]. Langeroudi, Sh. (2005), Tatikh Tahlili Sher Now, Tehran, Markaz [in Persian]. Phelan, J. (2004), “Rhetorical Literary Ethics and Lyric Narrative: Robert Frost's “Home Burial”. Poetics Today, No. 25(4), Pp. 627-651. Pournamdarian, T. (1998), Khaneam Abrist, Tehran, Soroush [in Persian]. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (2002), Safar dar Meh, Tehran, Negah [in Persian]. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (2003), Gomshodeye Babe Darya, Tehran, Sokhan [in Persian]. Shafei Kadkani, M. (2004), Advar Sher Farsi az Mashroutiat ta Soqout Saltanat, Tehran, Sokhan [in Persian]. Youshij, N. (2005), Majmoue Kamel Ash’ar Nima Youshij, Gerdavari Sirous Tahbaz, Tehran, Negah [in Persian]. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 554 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 369 |