تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,113,192 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,217,035 |
حامل صدقبودن گزاره و استحالۀ اشاره به معدوم؛ راه حل پارادوکس دروغگو | ||
فلسفه | ||
دوره 18، شماره 1 - شماره پیاپی 34، شهریور 1399، صفحه 189-205 اصل مقاله (688.26 K) | ||
نوع مقاله: علمی -پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jop.2020.293294.1006487 | ||
نویسندگان | ||
مرتضی متولی* 1؛ مهدی عظیمی2 | ||
1دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران | ||
2دانشیار فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
دو رویکرد عمده در حل یک دسته از تقریرهای پارادوکس دروغگو، یعنی دستهای که در آن از اسم اشاره استفاده میشود، عبارتاند از: انکار جملات خودارجاع و انکار قضیهبودن جملۀ دروغگو که حامل اولیه و حقیقی صدق است. اشکال عمدۀ رویکرد اول این است که توضیحی داده نشده است که چرا جملات خودارجاعی نداریم و معمولاً سعی دارند با وضع قراردادهایی جملات خودارجاع را خارج کنند. رویکرد دوم نیز با این اشکال اساسی مواجه است که توضیحی برای قضیهنبودن جملۀ دروغگو ندادهاند. در این جستار پس از طرح تقسیمبندی دوگانهای نو در رابطه با تقریرهای پارادوکس دروغگو به عرضه راه حل یا گویا راه انحلال، یک دسته از تقریرها، یعنی دستهای که در آن از اسم اشاره، تصریحاً یا تقدیراً استفاده میشود پرداخته میشود؛ راه حلی که دو رویکرد مذکور به نوعی در آن منطویاند. راه حل این است: از آنجا که اولاً، گزاره حامل اولیه و بالذات صدق است و ثانیاً، اشاره به معدومی که نه موجود بوده و نه در ارتباط با موجودی است، محال میباشد؛ بنابراین گزارهای متناظر با جملۀ «این جمله کاذب است» شکل نمیگیرد؛ زیرا پیش از تحقق کامل این جمله و پیش از حمل محمول بر موضوع، هنوز جملهای محقق نشده است تا بتوان بدان اشاره کرد و آنگاه بر آن حکمی کرد؛ بنابراین، گزارهای متناظر با این جمله نخواهیم داشت تا اولاً و بالذات متصف به صدق/کذب شود و جمله نیز به تبع آن صادق/کاذب باشد؛ زیرا بخشی از این جمله، یعنی موضوع، معنا ندارد؛ یعنی پیش از حکم «این جمله» نداریم. | ||
کلیدواژهها | ||
پارادوکس دروغگو؛ مطابقت؛ حامل صدق؛ گزاره؛ جمله | ||
مراجع | ||
ابن سینا (1387)، الشفاء: الإلهیات، تحقیق حسن حسنزادۀ آملی، الطبعة الثالثة، قم، بوستان کتاب. ابهری، اثیرالدین (1396)، خلاصة الأفکار و نقاوة الأسرار، تصحیح مهدی عظیمی و هاشم قربانی، تهران، مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران. ـــــــــــــ (بیتا)، کشف الحقائق، نسخۀ خطی، ش2310 میکروفیلم، دانشگاه تهران. اسدی، مهدی (1393)، «راه حلی به پارادوکس معدوم مطلق»، منطقپژوهی، سال پنجم، ش2، پاییز و زمستان، ص1-30. البغدادی، عبدالقاهر (1928)، اصول الدین، استانبول، مطبعة الدولة. تفتازاتی، مسعود بن عمر (1989)، شرح المقاصد، تحقیق عبدالرحمن عمیره، قم، منشورات الشریف الرضی. حلی، حسن بن یوسف (1337)، ایضاح المقاصد من حکمة عین القواعد، تصحیح علینقی منزوی، تهران، دانشگاه تهران. شریفی، احمدحسین (1387)، معیار ثبوتی صدق قضایا، قم، موسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی. شیرازی، قطبالدین (1369)، درةالتاج، تصحیح محمد مشکات، چاپ سوم، تهران، حکمت. طوسی، نصیرالدین (1353)، تعدیل المعیار فی نقد تنزیل الافکار در ضمن منطق و مباحث الفاظ،به اهتمام مهدی محقق و توشی هیکو ایزوتسو، تهران، دانشگاه تهران. عارفی، عباس (1388)، مطابقت صور ذهنی با خارج، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی. فان اس، یوزف (1365-1366)، «ساخت منطقی علم کلام»، ترجمۀ احمد آرام، تحقیقات اسلامی، ش2 و 3، زمستان و بهار، ص33-78. فرامرز قراملکی، احد (1386)، دوازده رساله در پارادوکس دروغگو، تهران، موسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفه. فیّاضی، غلامرضا (بیتا)، «صوت درسگفتار اسفار»، www.eshia.ir. ملاصدرا (1383)، الحکمة المتعالیة فی الأسفار الأربعة، تصحیح و تحقیق غلامرضا اعوانی، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا. هروی، محمدزاهد (2004)، شرح الرسالة المعمولة فی التصور و التصدیق و تعلیقاته، تحقیق مهدی شریعتی، بیروت، دار الکتب العلمیة.
Audi, Robert. (1999), The Cambridge Dictionary of Philosophy, New York, Cambridge University Press.
Buridan, John. (1996), Sophisms on Meaning and Truth, Translated and with an introduction by Theodore Kermit Scott, New York, APPLETON-CENTURY-CROFTS Division of Meredith Publishing Company.
Clark, Michael. (2007), Paradoxes from A to Z, London and New York, Routledge: Taylor and Francis Group.
David, Martin. (1994), Correspondence & Disquotation, Oxford, Oxford University Press.
Haack, Susan. (1978), Philosophy of Logics, Great Britain, Cambridge University Press.
Horwich, Paul. (1998), Truth, New York, Clarendon Press.
Kirkham, Richard L. (2001), Theories of Truth: A Critical Introduction, United States of America, MIT Press.
Miller, Lorry B. (1989), “A Brief History of the Liar Paradox” in “Of Scholars, Savants, and their Texts: Studies in Philosophy and Religious Thought”, New York, Peter Lang, pp. 173-182.
Pleitz, Martin. (2018), Logic, Language, and the Liar Paradox, Germany, Münster.
Quine, W. V. (1982), Theories and Things, United States of America, The Belknap Press of Harvard University Press.
ـــــــــــــــــــــ (1996), Pursuit of Truth, United States of America, Harvard University Press.
Rescher, Nicholas. (2001), “Paradoxes: Their Roots, Range, and Resolution”, United States of America, Open Court Publishing Company.
Sainsbury, R. M. (2009), Paradoxes, New York, Cambridge University Press.
Soames, Scott. (1999), Understanding Truth, Oxford New York, Oxford University Press.
Beall, Jc, Glanzberg, Michael and Ripley, David. (2017), "Liar Paradox" in "The Stanford Encyclopedia of Philosophy", Fall: https://plato.stanford.edu/archives/fall2017/entries/liar-paradox/.
Van Heijenoort, John. (1967), ‘Logical Paradoxes’ in "The Encyclopedia of Philosophy", ed. Paul Edwards, vol. 5, pp. 44-51.
Yablo, Stephen. (1993), Paradox without Self-Reference, Oxford University Press, Analysis, vol. 53, No. 4 (Oct.), pp. 251-252. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 516 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 418 |