تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,117,370 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,222,910 |
جستاری در تاریخ زرتشتیان با استناد به اسناد یافت شده در مجموعۀ پولادی (دورۀ قاجار و پهلوی اول) | ||
پژوهش های ایران شناسی | ||
مقاله 3، دوره 10، شماره 2، بهمن 1399، صفحه 45-65 اصل مقاله (1.88 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2020.299644.816 | ||
نویسندگان | ||
مهربان پولادی* 1؛ محسن ابوالقاسمی2 | ||
1دانشجوی دکتری فرهنگ و زبانهای باستانی دانشگاه آزاد اسلامی - واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران. | ||
2استاد فرهنگ و زبانهای باستانی دانشگاه آزاد اسلامی - واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
در این پژوهش ضمن معرفی محلۀ زرتشتیان یزد به عنوان مهمترین پایگاه فرهنگی زرتشتیان ایران، به بررسی برخی از اسناد به دست آمده در این محله پرداخته میشود که در موزۀ اسناد و نسخ یزد (اسناد و نسخ مجموعۀ پولادی) نگهداری میشود. محلۀ زرتشتیان یزد یکی از مهمترین مراکز تاریخی و سنتی شهر یزد است و میتوان آن را بزرگترین آرشیو اسناد و نسخ زرتشتیان در ایران نامید. در طول سالیان گذشته، اسناد فراوان و نسخههای دستنویس اوستا از این محله به دست آمده است. از مهمترین این یافتهها میتوان به مجموعۀ پولادی اشاره کرد که در سال 1394 خورشیدی در منزل ارباب مهربان پولاد کشف شد و شامل تعدادی نسخۀ اوستا و همچنین هزاران نامه تجاری، مذهبی، شخصی و اسناد و قرارداد مربوط به سالهای 1210 تا 1314 خورشیدی است. قدمت برخی از این اسناد به زمان پولاد تیرانداز، پدر مهربان پولاد برمیگردد. این اسناد و نسخ که سالهای طولانی در زیرزمین منزل ارباب مهربان پولادی، به دور از چشم ساکنان خانه در زیر خروارها خاک محبوس بوده است؛ به صورت کاملاً اتفاقی توسط نوه وی که همنام اوست، یافت شده و پس از بررسیهای کارشناسی و دقیق توسط اساتید دانشگاه، اهمیت و ارزش این آثار مشخصشده و اقدامات لازم برای به نمایش گذاشتن آنها در قالب موزۀ اسناد و نسخ صورت گرفته است. این مجموعه شامل چندین نسخۀ خطی اوستا است که قدیمیترین آنها مربوط به سال 1023 خورشیدی (1645 م) است. این مجموعه همچنین شامل هزاران نامه و سند است که بیشتر این اسناد مربوط به قراردادها، نامههای تجاری، صلحنامهها، نامههای خانوادگی و مسائل اجتماعی است. درونمایه آن نامهها و اسناد به خوبی نشاندهنده نقش مهم و مثبت زرتشتیان در مسائل تجاری، سیاسی و اقتصادی عصر قاجار و پهلوی است. ارباب مهربان پولاد علاوه بر فعالیتهای گسترده تجاری در شهرهای یزد، شیراز، اهواز و بروجرد و نیز کشورهایی چون هند و انگلیس و عراق، در فعالیتهای اجتماعی جامعۀ زرتشتیان از جمله عضویت در انجمن ناصری و نیز تأسیس باغ وقفی شیراز نقش اساسی داشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
محلۀ زرتشتیان یزد؛ مجموعۀ پولادی؛ ارباب مهربان پولادی؛ اسناد و نسخ؛ دورۀ قاجاریه و پهلوی | ||
مراجع | ||
آیتی، عبدالحسین، 1317، تاریخ یزد، یزد، گلبهار یزد. اشیدری، جهانگیر، 2535، تاریخ پهلوی و زرتشتیان، تهران، هوخت. افشار، ایرج، ۱۳۵۴، یادگارهای یزد (شهر یزد)، ج 2، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. بلوکی، سجاد و هانیه اخوت، 1395، «بررسی تطبیقی تشابهات و تمایزات خانههای مسلمانان و زرتشتیان در یزد»، مطالعات شهر ایرانی اسلامی، ش 22، صص 51-66. تشکری، علیاکبر، 1384، «درآمدی بر شرایط اجتماعی و اقتصادی زرتشتیان یزد در دورۀ قاجاریه (1210- 1344 ه. ق)»، جستارهای تاریخی (فرهنگ)، ش 56، صص 17-38. جعفری، جعفر بن محمد، ۱۳۴۳، تاریخ یزد. چاپ ایرج افشار، تهران. رمضانخانی، صدیقه و زهرا دهنوی، 1387، «فرهنگ زرتشتیان یزد» گنجینهای از تاریخ و فرهنگ ایرانی، یزد، انتشارات سبحان نور، پایگاه میراث فرهنگی. شهمردان، رشید، 1363 تاریخ زرتشتیان فرزانگان زرتشتی، تهران، فروهر. ــــــــــــــــ، 1360، تاریخ زرتشتیان پس از ساسانیان، تهران، راستی. مزداپور، کتایون، 1387، «چند دستنویس نویافته اوستا»، نامه ایران باستان، ش 1 و 2. مسرت، حسین، 1377، یزد، یادگار تاریخ یزد، یزد، انتشارات انجمن کتابخانههای عمومی یزد. مفید مستوفی بافقی، محمد، جامع مفیدی (به کوشش ایرج افشار 1348)، تهران، امیرکبیر. Gholami, S. and M. Pouladi, 2019, “Colophons and Marginal Notes of the Avestan Manuscripts of the Pouladi’s Collection in Yazd", Iranian Studies,52, 3-59. Martínez-Porro, Jaime, 2017, “The Avestan Manuscript 4162 of the Pouladi Collection. Is it the Eldest Iranian Videvdād SādeManuscript?”, In: Fәrā amәshạ̄ spәnṭā gāθā˚ gəuruuāin. Homenağe a Helmut Humbach en su 95 aniversario, ed. A. Cantera and J.J. Ferrer. Estudios Iranios y Turanios 3, 99–117. Rapoport, A.,1969, House Form and Culture. Prentice-Hall, Inc., Englewood Cliffs, N.J. West, E.W, 1914, “The Late Dr.E.W.West’s letter on knowledge and learning of the Parsee priesthood of India, about four centuries ago”. The Sir J. J. Z. Madressa Jubilee Volume. Bombay: Fort Printing Press: 439-446. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,097 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 598 |