سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,532
تعداد مقالات70,502
تعداد مشاهده مقاله124,116,630
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,221,347
لیث, نادر, رستمی, فرحناز, علی بیگی, امیر حسین. (1400). تحلیل ادراک کشاورزان حوضة آبریز دریاچة ارومیه از خشک‏سالی و اثرات آن (مورد مطالعه: شهرستان میاندوآب). , 53(3), 957-976. doi: 10.22059/jhgr.2020.293300.1008042
نادر لیث; فرحناز رستمی; امیر حسین علی بیگی. "تحلیل ادراک کشاورزان حوضة آبریز دریاچة ارومیه از خشک‏سالی و اثرات آن (مورد مطالعه: شهرستان میاندوآب)". , 53, 3, 1400, 957-976. doi: 10.22059/jhgr.2020.293300.1008042
لیث, نادر, رستمی, فرحناز, علی بیگی, امیر حسین. (1400). 'تحلیل ادراک کشاورزان حوضة آبریز دریاچة ارومیه از خشک‏سالی و اثرات آن (مورد مطالعه: شهرستان میاندوآب)', , 53(3), pp. 957-976. doi: 10.22059/jhgr.2020.293300.1008042
لیث, نادر, رستمی, فرحناز, علی بیگی, امیر حسین. تحلیل ادراک کشاورزان حوضة آبریز دریاچة ارومیه از خشک‏سالی و اثرات آن (مورد مطالعه: شهرستان میاندوآب). , 1400; 53(3): 957-976. doi: 10.22059/jhgr.2020.293300.1008042

تحلیل ادراک کشاورزان حوضة آبریز دریاچة ارومیه از خشک‏سالی و اثرات آن (مورد مطالعه: شهرستان میاندوآب)

پژوهشهای جغرافیای انسانی
دوره 53، شماره 3، مهر 1400، صفحه 957-976    اصل مقاله (481.66 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2020.293300.1008042
نویسندگان
نادر لیث1؛ فرحناز رستمی* 2؛ امیر حسین علی بیگی3
1دانشجوی دکتری توسعة کشاورزی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه رازی
2استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه رازی
3دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه رازی
چکیده
تأثیرات اجتماعی، بیولوژیکی، و اقتصادی خشک‏سالی‏ها بستگی به آمادگی کشاورزان برای پاسخ به آن دارد و اقدامات کشاورزان تحت تأثیر چگونگی ادراک آنان از خشک‏سالی است. ادراک کشاورزان از خشک­سالی، عامل مهمی در سیاست­گذاری­ها  و برنامه ریزی­های مدیریت منابع آب ذکر شده است. بنابراین، این پژوهش کیفی با هدف تحلیل ادراک کشاورزان حوضة آبریز دریاچة ارومیه (شهرستان میاندوآب) از خشک‏سالی و اثرها و پیامدهای آن انجام گرفت. جامعة موردمطالعه کشاورزان حوضة آبریز زرینه‏رود و سیمینه‏رود بودند؛ نمونه‏گیری به صورت هدفمند ملاک‏محور و با استفاده از روش گلولة برفی انجام گرفت. اطلاعات مورد نیاز از طریق مصاحبه‏های عمیق فردی و بحث‏های گروهی متمرکز با کشاورزان گردآوری شد و تجزیه و تحلیل داده‏ها نیز با استفاده از تحلیل محتوای جهت‏دار و نرم‏افزار مکس‏کیودا انجام گرفت. نتایج نشان داد بیشتر کشاورزان خشک‏سالی را پدیده‏ای اقلیمی می‏دانند؛ هرچند که عده‏ای نیز آن را ناشی از خشم و غضب خداوند، رفتارهای مخرب برخی کشاورزان، و سوء مدیریت مسئولان می‏دانند. کشاورزان افزایش نگرانی از آینده، تشدید خشک‏سالی و کم‏آبی، و افزایش اثرهای مخرب خشک‏سالی را انتظار دارند. هزینه‏کردن پس‏اندازها، استفاده از آبیاری پیشرفته، کشت گیاهان جای‏گزین و سازگار با خشک‏سالی، ذخیره‏سازی و بهینه‏سازی مصرف آب، دست روی دست گذاشتن، توکل به خدا و کمک گرفتن از نهادهای مذهبی، و مهاجرت به شهر از جمله کارهایی است که برای مقابله با خشک‏سالی یا کاهش اثرهای آن انجام می‏دهند. نتایج این مطالعه می‏تواند به اجرای مداخلات مناسب برای افزایش تاب‏آوری کشاورزان در برابر خشک‏سالی کمک کند.
کلیدواژه‌ها
ادراک؛ تجارب؛ خاطرات؛ خشک‏سالی؛ دریاچة ارومیه؛ کشاورزان
مراجع
  1. احمد آلی، جمال و رضایی، رضا، 1389، بررسی علل عدم استقبال کشاورزان دشت میاندوآب در زمینة ایجاد تشکل‏های آب‏بران، نشریة آبیاری و زهکشی ایران، دورة 4، ش 3، صص ۳۹۷-407.
  2. امیرخانی، ستاره و چیذری، محمد، 1388، بررسی عوامل مؤثر در نوع مدیریت گندم‏کاران شهرستان ورامین در زمینة خشک‏سالی، مجموعه مقالات سومین کنگره علوم ترویج و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی ایران، مشهد: انجمن ترویج و آموزش کشاورزی ایران.
  3. حسینی، سیدمجتبی؛ روستا، کوروش؛ زمانی‏پور، اسدالله و تیموری، مصطفی، 1395، ادراک کشاورزان نسبت به پیامدهای خشک‏سالی با رویکرد پدیدارشناسی مطالعة موردی (استان خراسان جنوبی)، فصل‏نامة پژوهش‏های ترویج و آموزش کشاورزی، دورة 10، ش 4، صص ۵۹-70.
  4. حکمت‏نیا، مهران و اسلامی، فرزانه، 1395، مطالعة درک کشاورزان از پدیدة خشک‏سالی (مطالعة موردی: شهرستان گرگان)، دومین همایش ملی پدافند غیرعامل در بخش‏های کشاورزی، منابع طبیعی، و محیط زیست با رویکرد توسعة پایدار.
  5. رستمی‏فر، فریبا، 1379، مسئلة خشک‏سالی در دهة 1990، نیوار: مجلة علمی و فنی سازمان هواشناسی کشور، ش 33، صص ۴۹-50.
  6. حیدری شریف آبادی، حسن، 1381، مقایسه نتایج به دست آمده از عکس­های هوایی و جفت تصاویر برجسته ماهواره ای اسپات در تهیه نقشه های توپوگرافی ( مطالعه موردی در کشور ترکیه)، فصل­نامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی، دوره 13، ش 2، صص24-21.
  7. رکن‏الدین افتخاری، عبدالرضا؛ موسوی، سیدمحمد؛ پورطاهری، مهدی و فرج‏زاده اصل، منوچهر، 1393، تحلیل نقش تنوع معیشتی در تاب‏آوری خانوارهای روستایی در شرایط خشک‏سالی (مورد مطالعه: مناطق در معرض خشک‏سالی استان اصفهان)، پژوهش‏های روستایی، دورة 5، ش 3، صص ۶۳۹-662.
  8. ریاحی، و. و پاشازاده، ا.، 1392، اثرات اقتصادی و اجتماعی خشک‏سالی بر نواحی روستایی شهرستان گرمی (مطالعة موردی: دهستان آزادلو)، چشم‏انداز جغرافیایی در مطالعات انسانی، دورة 8، ش 25، صص ۱۷-37.
  9. زمان، محمدرضا؛ مرادی، سعید و دلاور، مجید، 1395، ارزیابی استراتژی های سازگاری با محیط زیست در تولید محصولات کشاورزی حوضة سیمینه‏‏رود و زرینه‏رود دریاچة ارومیه، ایران، با استفاده از SWAT در چارچوب OECD سیستم‏های کشاورزی، تحقیقات منابع آب ایران، ش 147، صص ۹۸-۹۹.
  10. سیاح مفضلی، اردشیر و همکاران، 1396، الگوسازی مشارکت جوامع محلی در احیای دریاچة ارومیه از طریق استقرار کشاورزی پایدار، تهران: نشر مهر صادق، ش 1، صص ۱۴-۱۵.
  11. صفیاری، رسول، 1393، تأثیر بحران کاهش سطح آب دریاچة ارومیه در پایداری سکونتگاه‏های روستایی، پایان‏نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه زنجان.
  12. عباس‏زاده، محمد، 1391، تأملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی، جامعه‏شناسی کاربردی، دورة 23، ش 1، صص ۱۹-34.
  13. عزیزی خالخیلی، طاهر؛ زمانی، غلام‏حسین و کرمی، عزت‏اله، 1395، ﺳﺎزﮔﺎری ﻛﺸﺎورزان ﺑﺎ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت اﻗﻠﻴﻤﻲ: ﻣﺸﻜﻼت و ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﻮﺟﻮد و راﻫﻜﺎرﻫﺎی ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدی، پژوهش‏های اقتصاد و توسعة کشاورزی، دورة 30، ش 3، صص ۱۴۸-159.
  14. غلامی، مصیب؛ علی‏بیگی، امیرحسین و سواری، مسلم، 1394، پدیدارشناسی ادراک کشاورزان از خشک‏سالی (مطالعة موردی: شهرستان سرپل ذهاب)، تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دورة 46، 3، صص ۴۳۹-456.
  15. غیور، حسن‏علی، ۱۳۷۶، بزرگی، گستردگی، و فراوانی خشک‏سالی‏ها در ایران، فصل‏نامة تحقیقات جغرافیایی، دورة 12، ش 2، صص ۲۵-39.
  16. کشاورز، محمد؛ کرمی، عزت‏اله و ونکلی، فرانک، 1392، تجربة اجتماعی خشک‏سالی در مناطق روستایی ایران، سیاست استفاده از زمین، دورة 30، ش 1، صص 12۰–12۹.
  17. لک، راضیه؛ درویشی خاتونی، جواد و محمدی، علی، 1390، مطالعات پالئولیمنولوژی و علل کاهش ناگهانی تراز آب دریاچة ارومیه، زمین‏شناسی کاربردی، دورة 7، ش 4، صص 343-358.
  18. محمدی، علی، 1384، بررسی تاریخچة رسوب‏گذاری هولوسن دریاچة ارومیه بر اساس مطالعة مغزه‏های تهیه‏شده در مسیر بزرگراه شهید کلانتری، پایان‏نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم، دانشگاه تهران.
  19. نادری، مصطفی، 1394، پارک ملی دریاچة ارومیه و بررسی زوال آن، مرکز پژوهش و فناوری علم و توسعه، منتشرشده در مقالات پنجم اردیبهشت 1394، oilenergy.ir.
  20. هاشمی‏نیا، مجید، 1383، مدیریت آب در کشاورزی، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
  21. ولایی، محمد، 1392، تنوع‏بخشی به اقتصاد روستایی جهت تحقق توسعة پایدار (مورد مطالعه: دهستان مرحمت‏آباد شمالی)، پایان‏نامة کارشناسی ارشد ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زنجان.
  22. Abbaszadeh, M., 2012, A Reflection on Validity and Reliability in Qualitative Research, Applied Sociology, Volume 23, Issue 1, PP. 19-34. (In Persian).
  23. Ahmadali, J.; and Rezaei, R, 2010, Investigating the reasons for the lack of acceptance of farmers in Miandoab plain in the field of establishing water users, Iranian Journal of Irrigation and Drainage, Vol. 4, No 3, pp. 397-407. (In Persian).
  24. Aldunce, P.; Araya, D.; Sapiain, R.; Ramos, I.; Lillo, G.; Urquiza, A., & and Garreaud, R. (, 2017)., Local Perception of Drought Impacts in a Changing Climate: The Mega-Drought in Central Chile. Sustainability, 9, 2053; doi:10.3390/su9112053.
  25. Amirkhani, S.; and Chizari, M, 2009, Study of effective factors in the management of wheat farmers in Varamin city in the field of drought, Proceedings of the 3rd Congress of Agricultural Extension and Education Sciences and Natural Resources of Iran, Mashhad: Iranian Agricultural Extension and Education Association. (In Persian).
  26. Ansari, M.A.; Joshi, S., and Raghuvanshi, R. (, 2018)., Understanding farmer’s perceptions about climate change: a study in a North Indian State. Adv Agr Environ Sci., Vol. 1, (No. 2), PP. 85-89. DOI: 10.30881/aaeoa.00015.
  27. Azizi Khalkheili, T.; Zamani, Gh. H. and Karami, E., 2016, Farmers' Adaptation to Climate Change: Existing Problems and Obstacles and Proposed Solutions, Agricultural Economics and Development Research, Vol 30, No 3, PP 148-159. (In Persian).
  28. Chepkoech, W.; Mungai, N.; Stöber, S.; Bett, H.and Lotze-Campen, H. (, 2018)., Farmers’ perspectives: Impact of climate change on African indigenous vegetable production in Kenya. International Journal of Climate Change Strategies and Management, Vol. 10, No. (4), PP. 551-579. https://doi.org/10.1108/IJCCSM-07-2017-0160
  29. Ghayyur, H.A., 1997, Large, Extensive, and Frequency of Droughts in Iran, Geographical Research Quarterly, Vol. 12, No 2, PP. 25-39. (In Persian).
  30. Gholami, M.; Ali Beigi, A.H. and Savari, M., 2015, Phenomenology of Farmers' Perception of Drought (Case Study: Sarpol-e-Zahab County), Iranian Agricultural Economics and Development Research, Volume 46, 3, pp. 439-456. (In Persian).
  31. Goyol, S. and Pathirage, Ch. (, 2018)., Farmers Perceptions of Climate Change Related Events in Shendam and Riyom, Nigeria. Economies, 6, 70; doi:10.3390/economies6040070.
  32. Hasheminia, M., 2004, Water Management in Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad Press. (In Persian).
  33. Heidari Sharifabadi, H, 2002, Comparison of the results obtained from aerial photographs and pairs of prominent satellite images of Spot in the preparation of topographic maps (a case study in Turkey), Geographical Information Quarterly, Vol 13, No 2, PP. 24-21. (In Persian).
  34. Hekmatnia, M. and Eslami, F, 2016, A Study of Farmers' Perceptions of Drought (Case Study: Gorgan County), The Second National Conference on Passive Defense in Agriculture, Natural Resources, and Environment with a Sustainable Development Approach. (In Persian).
  35. Hosseini, S. M.; Roosta, K.; Zamanipour, A. and Teymouri, M, 2016, Farmers' Perceptions of Drought Consequences with a Phenomenological Approach to a Case Study (South Khorasan Province), Journal of Agricultural Extension and Education Research, Vol 10, No 4, PP. 59 -70. (In Persian).
  36. Hou, L..; & Min, S.; & Huang, Q. & and Huang, J. (, 2018)., Farmers perceptions of, ex ante and ex post adaptations to drought: Empirical evidence from maize farmers in China. Conference, July 28-August 2, 2018, Vancouver, British Columbia, International Association of Agricultural Economists.
  37. Jarawura, F. X. (, 2014)., Perceptions of drought among rural farmers in the Savelugu district in the northern Savannah of Ghana. Ghana Journal of Geography, No. 6, PP. 102 - 120.
  38. Keshavarz, M.; Karami, E. and Vanclay, F. (, 2013)., The social experience of drought in rural Iran. Land Use Policy, Vol. 30(, 1), PP. 120-129.
  39. Lak, R.; Darvishi Khatouni, J. and Mohammadi, A., 2011, Paleolimonological studies and the causes of sudden decrease in water level of Lake Urmia, Applied Geology, Vol. 7, No 4, PP. 343-358. (In Persian).
  40. Mohammadi, A., 2005, A Study of the Holocene Sedimentation History of Lake Urmia Based on the Study of Cores Prepared along the Shahid Kalantari Highway, M.Sc. Thesis, Faculty of Science, University of Tehran. (In Persian).
  41. Moyo, M.; Mvumi, B.M.; Kunzekweguta, M.; Mazvimavi, K.; Craufurd, P. and Dorward, P. (, 2012)., Farmer perceptions on climate change and variability in semi-arid Zimbabwe in relation to climatology evidence. African Crop Science Journal, Vol. 20, (2), PP. 317-335.
  42. Muthelo, D.; Owusu-Sekyere, E. and Ogundeji, A. (, 2019)., Smallholder Farmers’ Adaptation to Drought: Identifying Effective Adaptive Strategies and Measures. Water, 11, 2069; doi:10.3390/w11102069.
  43. Naderi, M., 2015, Urmia Lake National Park and its decline, Science and Development Research and Technology Center, published in the articles of May 25, 2015, oilenergy.ir. (In Persian).
  44. Ouedraogo, N.; Sanou, J.; Kam, H.; Traore, H.; Adam, M.; Gracen, V., and Danquah, E. Y. (, 2017)., Farmers’ perception on impact of drought and their preference for sorghum cultivars in Burkina Faso. Agricultural Science Research Journal, 7, No. (9), PP. 277 - 284, September 2017 Available online at http://resjournals.com/journals/agricultural-science-research-journal.html ISSN: 2026-6073 .
  45. Riahi, V. And Pashazadeh, A., 2013, Economic and social effects of drought on rural areas of Garmi city (Case study: Azadloo village), Geographical perspective in human studies, Vol 8, No 25, PP. 17-37. (In Persian).
  46. Rokanuddin Eftekhari, A. R.; Mousavi, S. M.; Pourtaheri, M. and Farajzadeh Asl, M, 2014, Analysis of the role of subsistence diversity in the resilience of rural households in drought conditions (Case study: Drought-prone areas of Isfahan province), Rural Research, Vol 5, No 3, PP. 639-662. (In Persian).
  47. Rostamifar, F, 2000, The problem of drought in the 1990s, Newar: Scientific and Technical Journal of the Meteorological Organization, Vol. 33, 2, PP. 49-50. (In Persian).
  48. Safiari, R., 2014, The Impact of Lake Urmia Water Crisis on the Sustainability of Rural Settlements, M.Sc. Thesis, Zanjan University. (In Persian).
  49. Siah mafzali, A. and et al., 2017, Modeling the participation of local communities in the revitalization of Lake Urmia through the establishment of sustainable agriculture, Tehran: Mehr Sadegh Publishing, Vol. 1, PP. 14-15. (In Persian).
  50. Singh, N. P.; & Bantilan, Cynthia., and& Byjesh, K. (, 2014)., Vulnerability and policy relevance to drought in the semi-arid tropics of Asia – A retrospective analysis. Weather and Climate Extremes, 3, PP. 54-61.
  51. Slegers, M. F.W. (, 2008)., If only it would rain: Farmers’ perceptions of rainfall and drought in semi-arid central Tanzania. Journal of Arid Environments, 72, PP. 2106-2123.
  52. Taylor, J. G.; Stewart, T. R., & and Downtown, M. (, 1988)., Perception of drought in the Ogallala aquifer region. Environment & Behavior, Vol. 20, (2), PP. 150-175.
  53. Udmale, P., .; Ichikawa, Y., .; Kiem, A. S., & and Panda, S. N. (, 2014a)., Drought impacts and adaptation strategies for agriculture and rural livelihood in the Maharashtra state of India. The open agriculture Journal, 8, PP. 41-47.
  54. Udmale, P., .; Ichikawa, Y., .; Manandhar, S., .; Ishidaira, H., & and Kiem, A. S. (, 2014b)., Farmers' perception of drought impacts, local adaptation and administrative mitigation measures in Maharashtra State, India. International Journal of Disaster Risk Reduction, http://dx.doi.org/
  55. United Nations Environment Programme. (, 2012)., The Drying of Iran's Lake Urmia and its Environmental Consequences.
  56. Urquijo, J., & and De Stefano, L. (, 2016)., Perception of drought and local responses by farmers: a perspective from the Jucar River Basin, Spain. Paper published on Water Resources Management, DOI 10.1007/s11269-015-1178-5.
  57. Valaei, M., 2013, Diversification of Rural Economy for Realization of Sustainable Development (Case Study: North Merhamatabad District), Master Thesis in Literature and Humanities, Zanjan University.
  58. Wilhite, O.V. and Wilhite, D.A. (, 2002)., Assessing vulnerability to agriculture drought: a Nebraska case study. Journal of natural hazards, 25, PP. 37-58.
  59. Wines, M., (2014)., Colorado River Drought forces a painful reckoning for states. New York Times, 1.
  60. Yu, H.; Wainwright, A. L.; Edmunds, M., & and Thomas, D. (, 2013)., Villagers’ Perceptions of Water Crises and the Influencing Factors of Local Perceptions: A Case Study in the Shiyangriver Basin, Northwest China. The Journal of Transdisciplinary Environmental Studies, Vol. 12, (2), 13- 27.
  61. Zaman, M. R.; Moradi, S. and Delavar, M., 2016, Evaluation of Environmental Adaptation Strategies in Agricultural Production of Siminehrood and Zarrinehrood Basins of Urmia Lake, Iran, Using SWAT in the OECD Framework of Agricultural Systems, Water Resources Research Iran, No. 147, PP. 98-99. (In Persian).
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 769
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 336


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب