
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,621 |
تعداد مقالات | 71,529 |
تعداد مشاهده مقاله | 126,856,566 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,900,455 |
کاربرد روش سیستم دینامیک در ارزیابی اثرات سیاستهای مدیریت تقاضای آب در حوضه آبریز رودخانه خیرآباد | ||
تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران | ||
مقاله 2، دوره 51، شماره 2، تیر 1399، صفحه 195-216 اصل مقاله (1.19 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijaedr.2019.286673.668795 | ||
نویسندگان | ||
قاسم لیانی1؛ محمد بخشوده* 2؛ منصور زیبایی2 | ||
1دانشجوی دکتری، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز. شیراز، ایران | ||
2استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز ، شیراز ، ایران | ||
چکیده | ||
حوضه آبریز رودخانه خیرآباد بخشی از حوضه آبریز زهره-جراحی است که از لحاظ آبهای سطحی از غنای خوبی برخوردار است، ولی با توجه بهرهبرداری غیراصولی از منابع آب و خاک و همچنین، توسعه روزافزون برداشت از منابع آبی تحت شرایط تغییر اقلیم پتانسیل آبی حوضه جهت تأمین تقاضاهای روزافزون را کاهش داده است. کاهش جریاهای ورودی آب سطحی طی سالهای اخیر ذخیره آب سد کوثر که تأمین کننده آب شرب استانهای جنوبی است را کاهش داده و این موضوع نگرانیهایی را به منظور تأمین تقاضای آب ایجاد کرده است. لذا، مدیریت منابع آب در این حوضه امری ضروری است. در این مطالعه تلاش شد تا در سطح حوضه آبریز با استفاده از یک رویکرد سیستمی در زمینه مدیریت یکپارچه منابع، ضمن شناسایی عوامل مؤثر بر عرضه و تقاضای آب، با در نظر گرفتن روابط متقابل و بازخوردها، رفتار سیستم منابع آب در بلندمدت مورد تجزیهوتحلیل قرار گیرد. نتایج مطالعه نشان داد که ادامه وضعیت موجود موجب کاهش حجم آب در دسترس و منفی شدن بیلان آب زیرزمینی می شود. همچنین، رشد جمعیت و توسعه بخش کشاورزی روند افزایشی تقاضای آب و افزایش برداشت از منابع آب سطحی و زیرزمینی در حوضه مورد مطالعه را به دنبال خواهد داشت. تحت این شرایط شاخص کمیابی روندی افزایش داشته و شاخص پایداری سیستم کوچکتر از واحد است. نتایج همچنین نشان داد که با ادامه شرایط فعلی حاکم بر مدل طراحی شده، شاخص آسیب پذیری و شاخص حداکثر کمبود سیستم منابع آب مورد بررسی به ترتیب معادل 119/0 و 213/0 و شاخصهای قابلیت اطمینان و پایداری نیز به ترتیب معادل 50/0 و 703/0 خواهد بود. بنابراین، با توجه به نتایج بهدست آمده در دوره مورد مطالعه احتمال عدم تأمین تقاضای فزاینده آب، درنتیجه افزایش جمعیت و سطح زیرکشت محصولات کشاورزی، با استفاده از منابع آب در دسترس پیشبینی میشود. لذا، اعمال سیاستهای مدیریت تقاضا و عرضه آب در حوضه آبریز رودخانه خیرآباد ضروری بنظر میرسد. در بین سیاستهای مدیریت تقاضای منابع آب، افزایش راندمان آبیاری و حذف محصولات آببر از الگوی کشت، با افزایش شاخص پایداری سیستم منابع آب حوضه آبریز مورد مطالعه از 703/0 به 1، بیشترین کارایی را در جهت مدیریت پایدار منابع آب دارا میباشند. علاوه بر این، کاهش مصرف سرانه آب خانگی نیز نقش مؤثری در افزایش شاخص پایداری سیستم منابع آب دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
تفکر سیستمی؛ سیستم دینامیک؛ مدیریت منابع آب؛ پایداری؛ حوضه رودخانه خیرآباد | ||
مراجع | ||
10. FAO. (2011). Climate Change, Water and Food Security. FAO Water Report, Food and Agricultural Organization. Rome, Italy. 11. Fisher, G., Tubiello, F., van Velthuizen, H., & Wiberg, D. (2006). Climate change impacts on irrigation water requirements: Effects of mitigation, 1990–2080. Technological Forecasting and Social Change, 74, 1083–1107. 12. Ford, F. A. (1999). Modeling the environment: an introduction to system dynamics models of environmental systems. Island Press. 13. Forrester, J. W. (1961). Industrial dynamics. Journal of the Operational Research Society, 48, 1037-1041. 14. Forrester, J.W. (1994). System dynamics, systems thinking, and soft OR. System Dynamics Review, 10, 245-256. 15. Gohari, A., Mirchi, A., & Madani, K. (2017). System Dynamics Evaluation of Climate Change Adaptation Strategies for Water Resources Management in Central Iran. Water Resources Management, 31, 1413-1434. 16. Hashimoto, T., Stedinger, J. R., and Loucks, D. P. (1982). “Reliability, resiliency and vulnerability criteria for water resource system performance evaluation.” Water Resour. Res., 18(1), 14–20. 17. Hassanzadeh, E., Elshorbagy, A., Wheater, H., & Gober, P. (2014). Managing water in complex systems: An integrated water resources model for Saskatchewan, Canada. Environmental Modelling & Software, 58, 12-26. 18. Hjorth, P., & Bagheri, A. (2006). Navigating towards sustainable development: a system dynamics approach. Futures, 38, 74–92. 19. Kotir, J. H., Smith, C., Brown, G., Marshall, N., & Johnstone, R. (2016). A system dynamics simulation model for sustainable water resources management and agricultural development in the Volta River Basin, Ghana. Science of the Total Environment, 573, 444-457. 20. Langsdale, S., Beall, A., Carmichael, J., Cohen, S., & Forster, C. (2007). An exploration of water resources futures under climate change using system dynamics modeling. Integrated Assessment, 7, 1-17. 21. Loucks, D. P. (1997). “Quantifying trends in system sustainability.” Hydrol.Sci. J., 42(4), 513–530. 22. Madani, K. (2010). Towards sustainable watershed management: Using system dynamics for integrated water resources planning. VDM Publishing. 23. Madani, K., & Mariño, M. A. (2009). System dynamics analysis for managing Iran’s Zayandeh-Rud river basin. Water Resources Management, 23, 2163-2187. 24. McCartney, M., Forkuor, G., Sood, A., Amisigo, B., Hattermann, F., & Muthuwatta, L. (2012). The water resource implications of changing climate in the Volta River Basin (Vol. 146). IWMI. 25. McMahon, T. A., Adeloye, A. J., and Sen-Lin, Z. (2006). “Understanding performance measures of reservoirs.” J. Hydrol. (Amsterdam), 324 (2006) 359–382. 26. Meadows, D. H., Meadows, D. L., Randers, J., & Behrens, W. (1972). The limits to growth Universe Books. New York. 27. Mirchi, A., Watkins Jr, D., & Madani, K. (2010). Modeling for watershed planning, management, and decision making. Watersheds: Management, restoration and environmental impact (pp. 1-25). Nova Science Publishers, Inc. 28. Richmond, B. (1993). Systems thinking: critical thinking skills for the 1990s and beyond. System Dynamic Review, 9, 113–133. 29. Sandoval-Solis, S., McKinney, D. C., & Loucks, D. P. (2010). Sustainability index for water resources planning and management. Journal of Water Resources Planning and Management, 137(5), 381-390. 30. Simonovic, S. P. (2012). Managing water resources: methods and tools for a systems approach. Routledge. 31. Simonovic, S. P., & Fahmy, H. (1999). A new modeling approach for water resources policy analysis. Water Resources Research, 35,295–304. 32. Sterman, J. D. (2000). System dynamics modeling: tools for learning in a complex world. California Management Review, 43, 8-25. 33. Sušnik, J., Vamvakeridou-Lyroudia, L. S., Savić, D. A., & Kapelan, Z. (2012). Integrated System Dynamics Modelling for water scarcity assessment: Case study of the Kairouan region. Science of the Total Environment, 440, 290-306. 34. Varian, H. R. (1996). Intermediate Microeconomics: A Modern Approach, WW Norton&Company. New York. 35. Wu, G., Li, L., Ahmad, S., Chen, X., & Pan, X. (2013). A dynamic model for vulnerability assessment of regional water resources in arid areas: a case study of Bayingolin, China. Water Resources Management, 27, 3085-3101. 36. Yang, C. C., Chang, L. C., & Ho, C. C. (2008). Application of system dynamics with impact analysis to solve the problem of water shortages in Taiwan. Water Resources Management, 22, 1561-1577. Zhuang, Y. (2014). A system dynamics approach to integrated water and energy resources management | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 812 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,309 |