تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,496 |
تعداد مقالات | 70,200 |
تعداد مشاهده مقاله | 123,384,378 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,610,661 |
بررسی تأثیر پوستههای زیستی بر تبخیر و پویایی آب در محیط خاک | ||
تحقیقات آب و خاک ایران | ||
مقاله 15، دوره 51، شماره 5، مرداد 1399، صفحه 1255-1264 اصل مقاله (866.59 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijswr.2020.292760.668400 | ||
نویسندگان | ||
جلیل کاکه1؛ منوچهر گرجی* 2؛ محمّدحسین محمّدی2؛ حسین اسدی2؛ فرهاد خرمالی3؛ محمد سهرابی4 | ||
1دانشجوی دکتری گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران | ||
2گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران. | ||
3گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران. | ||
4گروه بیوتکنولوژی، سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
پوستههای زیستی ویژگیهای هیدرولوژیکی خاک از جمله تبخیر و پویایی آب در محیط خاک را تحت تأثیر قرار میدهند. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر پوستههای زیستی خاک بر تبخیر و پویایی آب در محیط خاک بهعنوان تابعی از زمان است. بدین منظور از مرتع قرهقیر استان گلستان اقدام به نمونهبرداری توده خاک شور و پوستههای زیستی (دستنخورده به همراه پنج سانتیمتر خاک زیرین آن) شد. در شش ستون (با ارتفاع 50 و قطر 20 سانتیمتر) تا ارتفاع 43 سانتیمتری خاک ریخته شد و سپس لایه پوسته زیستی همراه با پنج سانتیمتر خاک زیرین آن بر روی آنها قرار داده شد. در چهار ستون بدون پوسته تا ارتفاع 48 سانتیمتر خاک ریخته شد. میزان تبخیر برای هر ستون با ترازو در طی 142 روز اندازهگیری شد. همچنین میزان آب خاک در سه زمان 17، 50 و 103 روز پس از شروع آزمایش از چهار عمق 10 (D1)، 20 (D2)، 30 (D3) و 40 (D4) سانتیمتری هر ستون اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که پوستههای زیستی موجب کاهش تبخیر از سطح خاک به ویژه در زمان با نیاز تبخیری بالاتر (تا روز 77) نسبت به ستونهای بدون پوشش پوسته زیستی شدند. اما در طی دوره با نیاز تبخیری کم (روز 77 الی 142) تأثیر پوستههای زیستی بر تبخیر معنیدار نیست. مقدار آب خاک نیز مطابق روند تغییر تبخیر بود. بر اساس این نتایج میتوان نتیجه گرفت که پوستههای زیستی خاک با ایجاد پوشش در سطح خاک تأثیر مهمی بر فرآیند تبخیر و حفظ آب در داخل خاک دارند. | ||
کلیدواژهها | ||
"ویژگی های هیدرولوژیکی خاک"؛ "خزه"؛ "گلسنگ"؛ "تبخیر"؛ "آب خاک" | ||
مراجع | ||
Belnap, J. (2006). The potential roles of biological soil crusts in dryland hydrologic cycles. Hydrological Processes, 20(15), 3159-3178. Belnap, J., Büdel, B., Lange, O. (2003). Biological soil crusts: characteristics and distribution. in: Biological Soil Crusts: Structure, Function, and Management, (Eds.) J. Belnap, O. Lange, Springer-Verlag: Berlin, pp. 3-30. Belnap, J., Weber, B., & Büdel, B. (2016). Biological soil crusts as an organizing principle in drylands. in: Biological soil crusts: an organizing principle in drylands (pp. 3-13). Springer. Bowker, M. A., Koch, G. W., Belnap, J., & Johnson, N. C. (2008). Nutrient availability affects pigment production but not growth in lichens of biological soil crusts. Soil Biology and Biochemistry, 40(11): 2819-2826. Chamizo, S., Belnap, J., Eldridge, D.J., Cantón, Y., Issa, O.M. (2016). The Role of Biocrusts in Arid Land Hydrology. in: Biological Soil Crusts: An Organizing Principle in Drylands, Springer, pp. 321-346. Chamizo, S., Cantón, Y., Lázaro, R., Domingo, F. (2013). The role of biological soil crusts in soil moisture dynamics in two semiarid ecosystems with contrasting soil textures. Journal of Hydrology, 489, 74-84. Chamizo, S., Cantón, Y., Miralles, I., Domingo, F. (2012). Biological soil crust development affects physicochemical characteristics of soil surface in semiarid ecosystems. Soil Biology and Biochemistry. 49, 96–105. Fang, H. Y., Cai, Q. G., Chen, H., & Li, Q. Y. (2007). Mechanism of formation of physical soil crust in desert soils treated with straw checkerboards. Soil & Tillage Research, 93(1): 222-230. Gardner, W. H. (1965). Water Content Agronomy Monograph, Methods of Soil Analysis. Part 1. Physical and Mineralogical Properties, Including Statistics of Measurement and Sampling, 9.1:82-127. Li, X-R., He, M-Z., Zerbe, S., Li, X-J., Liu, L-C. (2010). Micro-geomorphology determines community structure of biological soil crusts at small scales. Earth Surface Processes and Landforms, 35:932–940. Li, XR., Zhang, ZS., Huang, L., Liu, LC., Wang, XP. (2009). The ecohydrology of the soil–vegetation system restoration in arid zones: a review. Journal of Desert Research, 1:0199–0206. Liu, LC., Song, YX., Gao, YH., Wang, T., Li, XR. (2007). Effects of microbiotic crusts on evaporation from the revegetated area in a Chinese desert. Soil Research, 45:422–427. Maestre, F. T., Bowker, M. A., Cantón, Y., Castillo-Monroy, A. P., Cortina, J., Escolar, C., Escudero, A., Lázaro, R., & Martínez, I. (2011). Ecology and functional roles of biological soil crusts in semi-arid ecosystems of Spain. Journal of Arid Environments, 75(12): 1282-1291. Miralles-Mellado, I., Cantón, Y., Solé-Benet, A. (2011). Two-dimensional porosity of crusted silty soils: indicators of soil quality in semiarid rangelands? Soil Science Society of America Journal, 75(4), 1330-1342. Rodríguez-Caballero, E., Cantón, Y., Chamizo, S., Afana, A., & Solé-Benet, A. (2012). Effects of biological soil crusts on surface roughness and implications for runoff and erosion. Geomorphology, 145, 81-89. Wang, CP., Zhou, HS., Liao, CY., Sun, CZ., Han, XH. (2011). Effects of soil algae crust on soil evaporation in the Loess Plateau. Journal of Northwest Forestry University, 26:8–13. Xiao, B., Zhao, Y. G., & Shao, M. A. (2010). Characteristics and numeric simulation of soil evaporation in biological soil crusts. Journal of Arid Environments, 74(1), 121-130. Yu, Z., Lu, H., Zhu, Y., Drake, S., Liang, C. (2010). Long-term effects of revegetation on soil hydrological processes in vegetation-stabilized desert ecosystems. Hydrological Processes, 24:87–95. Zhang, Y. F., Wang, X. P., Pan, Y. X., & Hu, R. (2016). Comparison of diurnal dynamics in evaporation rate between bare soil and moss-crusted soil within a revegetated desert ecosystem of northwestern China. Journal of Earth System Science, 125(1), 95-102. Zhang, ZS., Zhu, HM., Tan, HJ., Chen, YW., Pan, YX. (2007). Evaporation from soils covered with biological crusts in revegetated desert: a case study in Shapotou Desert research and experiment station. Acta Pedologica Sinica, 44:404–410. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 498 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 322 |