پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,502 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,117,315 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,222,791 |
ساختار ارتباطی انواع مکالمه در تذکره‌‌الاولیاء | ||
| ادب فارسی | ||
| مقاله 7، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 25، شهریور 1399، صفحه 121-146 اصل مقاله (820.98 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2019.291135.1558 | ||
| نویسندگان | ||
| پارسا یعقوبی جنبه‌سرایی* 1؛ فاتح احمدپناه2 | ||
| 1استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه کردستان | ||
| 2دانش‌آموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان | ||
| چکیده | ||
| تذکره‌های عرفانی بنا به ماهیّت مکتوب خود تابع محدودیّت‌های نظام نوشتاریاند؛ منتها مکالمههای مندرج در آن‌ها، از منظر روابط میان مشارکان گفت‌وگو؛ اعم از نوبتگیریها، لحن، توالی و غیره، از قواعد ارتباطات شفاهی پیروی می‌کند و حاوی افزودههای دلالتیِ ضمنیای هستند که کشف یا برساخت آن‌ها از جانب خواننده در گرو توصیف و تفسیر آن‌ها به کمک قواعد تحلیل مکالمه است. تذکرةالاولیاء عطّار تقریباً شاخصترین تذکرة عرفانی در فرهنگ ایرانی- اسلامی است که با منطق مذکور سامان یافته است؛ لیکن در خوانشهای مکرّر و متفاوتی که از آن شده، دلالتهای مذکور مغفول مانده است؛ از این رو در نوشتار حاضر پس از مشخص‌کردن چهار رخداد گفتاری الگو و تکرار شونده در تذکرةالاولیاء با تکیه بر مدل تحلیل مکالمة هایمز، موسوم به الگوی «SPEAKING»، رخدادادهای گفتاری مذکور در دو سطحِ «توصیف» و «تفسیر»، طبقهبندی و تحلیل شده است. نتیجه نشان میدهد به رغم مضمونگرایی منتسب به تذکرةالاولیاء، شیوة تولید و صورت‌بندی مکالمههای مندرج در رخدادهای گفتاری آن، حاوی دلالتهای افزوده و ضمنیای است که در تقویّت یا تثبیت معنا (واقعیّتِ مفروض یا مطبوعِ مؤلّف) راوی بسیار مؤثّر بوده است. نمود این مطلب را میتوان در انتخاب موقعیّت مکالمهها؛ اعم از زمان و مکان، چینش مشارکان گفت‌وگو، اهداف مکالمه و ساختار فضایی تعامل، روند توالی رخدادها و شکل نوبتدهی، منش و لحن گفتار سخنگویان و مواردی مشابه مشاهده کرد که ضمن آشکارکردن ساختار نظام دانایی میان طبقات یا فِرَق عرفا، میزان پایبندی آن‌ها را به آن باورها نشان میدهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عطّار؛ تذکرةالاولیاء؛ مکالمه؛ الگوی هایمز؛ رخدادهای گفتاری | ||
| مراجع | ||
|
آقاگل‌زاده، فردوس (1392)، فرهنگ توصیفی تحلیل گفتمان و کاربردشناسی، تهران، علمی. احمدی، بابک (1379)، چهار گزارش از تذکرةالاولیاء عطّار، تهران، مرکز. باختین، میخائیل (1387)، تخیّل مکالمه‌ای؛ جستارهایی دربارة رمان، ترجمة رویا پورآذر، تهران، نی. بهار، محمّدتقی (1337)، سبک‌شناسی، ج2، تهران، توس. پیش‌قدم، رضا و فاطمه وحیدنیا (1394)، «کاربردهای دعا در فیلم‌های فارسی و انگلیسی در پرتو الگوی هایمز»، جستارهای زبانی، سال 6، ش28، ص53-72. تفضلّی، احمد (1376)، تاریخ ادبیّات پیش از اسلام، تهران، سخن. چگینی، ابراهیم (1384)، فرهنگ توصیفی آموزش زبان و زبان‌شناسی کاربردی، تهران، رهنما. حسن‌پور آلاشتی، حسین و مرضیه حقیقی (1394)، «بررسی مقایسه‌ای گفت‌وگو در گلستان سعدی و قابوس‌نامه‌ی عنصرالمعالی با تکیه بر منطق گفت‌وگویی میخائیل باختین»، پژوهش‌نامة ادبیّات تعلیمی، سال 7، ش26، ص 29-60. خالقی مطلق، جلال (1357)، «اسدی طوسی»، مجلة دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، ش1، ص68-130. رضوانیان، قدسیه (1380)، «ابزارها و عناصر شخصیّت‌پردازی در متون داستانی عرفانی»، آینة میراث، سال چهارم، ش2، ص 3-8. شریف نسب، مریم (1390)، «ارتباط کلامی در شعر کهن فارسی (سؤال و جواب، مکالمه، مناظره و دیالکتیک)»، کهن‌نامة ادب پارسی، سال 2، شمارة3، صص88-71. شمیسا، سیروس (1369)، انواع ادبی، تهران، فردوس. عطّار نیشابوری، فریدالدّین (1355)، تذکرةالاولیاء، تصحیح محمّد استعلامی، تهران، زوّار. موسوی، حمزه و محمّد عموزاده (1393)، «معرفی الگوی نمایه‌ای سیلورستاین و تحلیل مکالمه‌هایی از زبان لری و لکی بر اساس آن، پژوهش‌های زبان‌شناسی»، سال 6، ش10، ص77-96. میرباقری‌فرد، علی‌اصغر و مریم روضاتیان (1387)، اولیاء در تذکرةالاولیاء، نامة انجمن، سال 8، ش30، ص31-46. Bernstein, B (1971), Class, Codes and Control, V1, London, Routledge and Kegan Paul.
Herman, V (1998), “Turn Management in Drama”, In Exploring the Languge of Drama, Culpeper et.al (Ed), London, Routledge.
Holmes, J (1992), An Introduction to Sociolinguistics,London and New York, Longman.
Hymes, D (1986), "Models of the Interaction of Language and Social life", In Gumperz, J.J. Hymes, D, «Directions in Sociolinguistics: The Ethnography of Communication», New York, Holts Rinehart & Wiston, pp. 35-71.
Malinowski, B (1923), " The Problem of Meaning in Primitive Language", In Ogden, C.K and Richards, I, The Meaning of Meaning, London: Routldge and Kegan Paul, p.p 146-152.
Trask, R.L. (2007), Language and Linguistics: The key Concept, New York, Routledge.
Whorf, B. L. (1956), "Language, Thought, and Reality: Selected Writings of Benjamin lee Whorf", In Carroll, J. B. (ed), Cambridge, M.I.T Press.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,114 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 336 |
||