پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,994,165 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,663,560 |
تصحیح چند تصحیف و تحریف در دیوان خاقانی شروانی | ||
| ادب فارسی | ||
| مقاله 9، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 23، شهریور 1398، صفحه 161-179 اصل مقاله (687.86 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2019.254768.1154 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا نصیری شیراز* 1؛ نصرالله امامی2؛ سجاد دهقان3 | ||
| 1استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
| 2استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
| 3دانش‌آموختۀ کارشناسی‌ارشد زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
| چکیده | ||
| خاقانی شروانی، شاعر نام‌آوری است که طرز سخن و غرابت کلامش، از دیرباز زبانزد خاصّ و عام بوده است. سخن خاقانی دارای ویژگی‌هایی نظیر استفاده از اصطلاحات علوم مختلف، بازی‌های کلامی و ... است؛ چنان‌که کمتر پیش می‌آید خوانندۀ شعر او از مراجعۀ مکرّر به شرح‌ها و فرهنگ‌های لغت بی‌نیاز باشد. در گذر زمان و تحتتأثیر عواملی مانند بروز جنگ‌ها، آشفتگی‌ها و دیگر حوادث روزگار، نسخه‌های خطّی اصیل دیوان خاقانی، کم‌کم از بین رفته است و تنها تعدادی انگشت‌شمار از آنها وجود دارد که اساس کار مصحّحان و محقّقان قرار گرفته است. بااینحال، وجود چند نسخۀ چاپی معتبر از دیوان وی، تاحدودی نیاز دانشجویان و علاقه‌مندان را در دهه‌های اخیر برطرف کرده است، امّا هنوز فقدان وجود یک تصحیح علمی-انتقادی پیراسته از این دیوان احساس می‌شود. نگارندگان باتوجّهبه فراگیربودن موارد تصحیف و تحریف در دیوان خاقانی، و باتوجّهبه اهمیّت ساحت لفظ در نظر خاقانی و تأثیر آن بر بُعد معنایی شعر او، درصدد رفع برخی اشتباهات در دیوان چاپی تصحیح سجادی برآمده و کوشیده‌اند با استفاده از سایر نسخه‌های چاپی یا خطّی، این اشتباهات را اصلاح کنند. همین نمونه‌های اندک، نشانگر ضرورت و اهمیّت پیراستن سروده‌های خاقانی از نقیصۀ مذکور است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تصحیف؛ تحریف؛ سجادی؛ دیوان خاقانی؛ خاقانی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Textual criticism, Correction, Sajjadi, Khaqani’s divan, Khaqani. | ||
| نویسندگان [English] | ||
| zahra nasirishiraz1؛ nasrollah emami2؛ sajjad dehghan3 | ||
| 1Assistant Professor in Persian Language and literature, Shahid Chamran University of Ahvaz | ||
| 2Professor in Persian Language and literature, Shahid Chamran University of Ahvaz | ||
| 3MA. Graduate in Persian Language and literature, Shahid Chamran University of Ahvaz | ||
| چکیده [English] | ||
| Khaqani Sharvani, whose eloquence and fluency has long been recognized, is one of the most prominent Persian poets of the sixth century. In his poetry, he uses the terminology of different sciences and wordplay to the extent that the reader is often required to consult dictionaries and references repeatedly. The original manuscripts of Khaqani’s divan gradually disappeared due to factors such as war. A mere handful of these manuscripts are available now which form the basis of research projects. Nevertheless, the availability of several valid copies of his divan has partially satisfied students and poetry enthusiasts in the last decades; yet, the lack of an immaculate critical correction of his divan still exists. In this study, considering the abundant errors in Khaqani’s divan, which have entered it by the scribes and correctors of the manuscripts, and also considering the fact that Khaqani emphasized the importance of form and its influence on the semantic dimension of his poems, the authors try to correct some of the errors in Sajjadi’s version using other print versions or manuscripts. Undoubtedly, these very few samples indicate the necessity and significance of correction of Khaqani’s poetry. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Textual criticism, Correction, Sajjadi, Khaqani’s divan, Khaqani | ||
| مراجع | ||
|
تبریزی، محمدحسین بن خلف (1335)، برهان قاطع، به اهتمام محمّد معین، تهران، امیرکبیر. ترکی، محمدرضا (1394)، نقد صیرفیان (فراز و فرود خاقانیشناسی معاصر)، تهران، سخن. خاقانی شروانی، افضلالدین ابراهیم (1317)، دیوان خاقانی شروانی، به تصحیح علی عبدالرّسولی، تهران، خیّام. ـــــــــــــ (1324-1325ق)، کلیّات خاقانی، حاشیهنویس مولوی م‍ح‍مّ‍دص‍ادق علی غ‍ال‍ب ل‍ک‍ه‍ن‍وی، جلد 1، لکهنو، م‍طب‍ع م‍ن‍ش‍ی ن‍ول‍ک‍ش‍ور. ـــــــــــــ (1336)، دیوان حسّانالعجم افضلالدین بدیل بن علی خاقانی شروانی، به کوشش حسین نخعی، تهران، امیرکبیر. ـــــــــــــ (1375)، دیوان خاقانی، ویراستۀ میرجلالالدین کزّازی، تهران، مرکز. ـــــــــــــ (1380)، دیوان خاقانی شروانی، مطابق نسخۀ خطّی 763 هجری (از مجموعۀ شخصی)، با مقدّمۀ بدیعالزمان فروزانفر، به اهتمام جهانگیر منصور، تهران، نگاه. ـــــــــــــ (1385)، دیوان خاقانی شروانی، به کوشش ضیاءالدین سجّادی،چاپ هشتم، تهران، زوّار. ـــــــــــــ (بیتا)، دیوان خاقانی، نسخۀ خطّی ش971، کتابخانۀ مجلس. ـــــــــــــ (بیتا)، دیوان خاقانی، نسخۀ خطّی ش1816، کتابخانۀ ملی پاریس. ـــــــــــــ (تحریر 664ق)، دیوان خاقانی، نسخۀ خطّی شor.7942، کتابخانۀ میوزیوم بریتیش لندن، کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران، میکروفیلم ش1871. دهخدا، علیاکبر (1373)، لغتنامه، تهران، دانشگاه تهران. رادویانی، محمّد بن عمر (1949)، ترجمان البلاغه، تصحیح احمد آتش، استانبول، ابراهیم خروس. رودکی، جعفر بن محمّد (1387)، دیوان، تصحیح، ویرایش و توضیح نصراالله امامی، چاپ دوم، تهران، مؤسسـۀ تحقیقـات و توسعۀ علوم انسانی. سجّادی، ضیاءالدین، (1393)، فرهنگ لغات و تعبیرات با شرح اعلام و مشکلات دیوان خاقانی شروانی، جلد دوم، چاپ چهارم، تهران، زوّار. سعدی، مشرفالدین مصلح بن عبدالله (1359)، بوستان (سعدینامه)، تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، تهران، انجمن استادان زبان و ادبیّات فارسی. فردوسی، ابوالقاسم (1366)، شاهنامه، به تصحیح جلال خالقی مطلق، جلد1، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. کزّازی، میرجلالالدین (1385)، گزارش دشواریهای دیوان خاقانی، تهران، مرکز. مایل هروی، نجیب (1380)، تاریخ نسخه‌پردازی و تصحیح انتقادی نسخه‌های خطّی، تهران، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. مساح، رضوان و محمّدنوید بازرگانی، (1367)، «تصحیف»، دانشنامۀ بزرگ اسلامی، ج15، 377-380. ناصرخسرو قبادیانی، ابومعین (1357)، دیوان اشعار حکیم ناصرخسرو قبادیانی، به اهتمام مجتبی مینوی و مهدی محقق، تهران، دانشگاه تهران. نظامی، الیاس بن یوسف (1389)، لیلی و مجنون، تصحیح و شرح مجدد از روی 14 نسخۀ خطّی، بهروز ثروتیان، چاپ دوم، تهران، امیرکبیر. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 445 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 731 |
||