سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,578
تعداد مقالات71,072
تعداد مشاهده مقاله125,697,091
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,928,294
سلیمان کلوانق, امین, باقری, احمد, مرتاضی, احمد. (1399). واکاوی مستندات دیۀ جنایت بر مجموع پلک‌ها و کمتر از آن (نقد و کاوشی فقهی در مبانی مادۀ 590 و 591 قانون مجازات اسلامی). , 16(3), 403-428. doi: 10.22059/jorr.2019.270747.1008274
امین سلیمان کلوانق; احمد باقری; احمد مرتاضی. "واکاوی مستندات دیۀ جنایت بر مجموع پلک‌ها و کمتر از آن (نقد و کاوشی فقهی در مبانی مادۀ 590 و 591 قانون مجازات اسلامی)". , 16, 3, 1399, 403-428. doi: 10.22059/jorr.2019.270747.1008274
سلیمان کلوانق, امین, باقری, احمد, مرتاضی, احمد. (1399). 'واکاوی مستندات دیۀ جنایت بر مجموع پلک‌ها و کمتر از آن (نقد و کاوشی فقهی در مبانی مادۀ 590 و 591 قانون مجازات اسلامی)', , 16(3), pp. 403-428. doi: 10.22059/jorr.2019.270747.1008274
سلیمان کلوانق, امین, باقری, احمد, مرتاضی, احمد. واکاوی مستندات دیۀ جنایت بر مجموع پلک‌ها و کمتر از آن (نقد و کاوشی فقهی در مبانی مادۀ 590 و 591 قانون مجازات اسلامی). , 1399; 16(3): 403-428. doi: 10.22059/jorr.2019.270747.1008274

واکاوی مستندات دیۀ جنایت بر مجموع پلک‌ها و کمتر از آن (نقد و کاوشی فقهی در مبانی مادۀ 590 و 591 قانون مجازات اسلامی)

مجله علمی "پژوهشهای فقهی"
مقاله 2، دوره 16، شماره 3، مهر 1399، صفحه 403-428    اصل مقاله (549.17 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2019.270747.1008274
نویسندگان
امین سلیمان کلوانق* 1؛ احمد باقری2؛ احمد مرتاضی3
1دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکدۀ الهیات، دانشگاه قم، قم، ایران
2استاد، دانشکدۀ الهیات، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3استادیار، دانشکدۀ الهیات، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده
مطابق مادۀ590 و 591 قانون مجازات اسلامی دیۀ قطع پلک به‌صورت مجموع، دیۀ کامل و در شکافتن و قطع در کمتر از مجموع، یک‌سوم دیه برای دو پلک بالایی و نصف دیۀ کامل برای دو پلک پایینی ثابت شده، این در حالی بوده که میان فقهای امامیه اختلاف است؛ اکثر قریب به اتفاق فقها قائل به ثبوت دیۀ کامل در مجموع هستند، ولی در قطع کمتر از مجموع، برخی قائل به ثبوت یک‌چهارم دیه در هر یک از پلک‌ها شده‌اند، برخی نیز به ثبوت دوسوم دیه در دو پلک بالایی و یک‌سوم دیه در دو پلک پایینی فتوا داده‌اند، گروهی نیز به ثبوت یک‌سوم دیه در دو پلک بالایی و نصف دیه در دو پلک پایینی حکم می‌دهند. منشأ اختلاف آرا، تفاوت استنباط از روایات متعرض حکم و معقد اجماع بوده است. یافته‌های جُستار پیش‌رو که با روش توصیفی - تحلیلی صورت گرفته، حاکی از آن است که در قطع مجموع، دیۀ کامل ثابت می‌شود و اشکال مطرح‌شده نسبت به اجماع، وارد نیست و بر فرض مدرکی بودن نیز مفاد مدرک با معقد اجماع یکی است و دلیل مستحکمی در مقابل مدرک محتمل وجود ندارد. همچنین، با تضعیف مستند سایر اقوال در دیۀ جنایت بر کمتر از مجموع چهار پلک، حکم به یک‌چهارم دیه در هر یک از پلک‌ها منطقی است.
کلیدواژه‌ها
ارش؛ پلک؛ جنایت بر عضو؛ دیه؛ دیۀ کامل
مراجع

ـ قانون مجازات اسلامی.

  1. ابن‌اثیر، مبارک‌بن محمد (1376). النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، چ چهارم، قم: اسماعیلیان.
  2. ابن‌ادریس حلی، محمدبن منصوربن احمد (1410 ق). السرائر الحاوی لتحریرالفتاوی، قم: انتشارات اسلامی.
  3. ابن‌سیده، علی‌بن اسماعیل (1421 ق). المحکم و المحیط الأعظم، چ اول، بیروت: دارالعلمیه.
  4. ابن‌فارس، احمد (1404 ق). معجم مقاییس اللغه، چ اول، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
  5. ابن‌غضائری، احمدبن ابی‌عبدالله (بی‌تا). رجال ابن‌الغضائری - کتاب الضعفاء، قم: بی‌نا.
  6. ابن‌منظور، محمدبن مکرم (1414 ق). لسان العرب، چ سوم، بیروت: دار صادر.
  7. ازدی، عبدالله‌بن محمد (1387). کتاب الماء، چ اول، تهران: دانشگاه علوم پزشکی ایران.
  8. ازهری، محمدبن احمد (1421 ق). تهذیب اللغة، چ اول، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
  9. اراکی، محمد علی (1414 ق). المسائل الواضحة، چ اول، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  10. اردبیلی، احمدبن محمد (1403 ق). مجمع الفائدة و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان، چ اول، قم: انتشارات اسلامی.
  11. اصفهانی، محمد باقربن محمد تقی (1406 ق). ملاذ الأخیار فی فهم تهذیب الاخبار، چ اول، قم: کتابخانۀ مرعشی.
  12. ـــــــــــــــــــــ (1404 ق). مرآة العقول فی شرح اخبار الرسول، چ دوم، تهران: دارالکتب الإسلامیة.
  13. ــــــــــــــــــــــ (1420 ق). الوجیزة فی الرجال، چ اول، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  14. بازگیر، یدالله (1378). قانون مجازات اسلامی در آیینة آرای دیوان عالی، تهران: ققنوس.
  15. ترحینی عاملی، سید محمد حسین (1427 ق). الزبدة الفقهیة فی شرح الروضة البهیه، چ چهارم، قم: دارالفقه.
  16. تبریزی، جوادبن علی (1428 ق). تنقیح مبانی الأحکام - کتاب الدیات، چ اول، قم: دارالصدیقة (س).
  17. جزایری، عبداللّه‌بن نورالدین (بی‌تا). التحفة السنیة فی شرح النخبة المحسنیة، چ اول، تهران: بی‌نا.
  18. جمعی از پژوهشگران زیر نظر شاهرودی (1417 ق). معجم فقه الجواهر، چ اول، بیروت: الغدیر.
  19. جوهری، اسماعیل‌بن حماد (1376 ق(. الصحاح فی‌اللغة، چ اول، بیروت: دارالعلم للملایین.
  20. حایری اصفهانی، محمد حسین‌بن عبدالرحیم (1404 ق). الفصول الغرویه، چ اول، قم: دارالاحیاء العلوم.
  21. حایری طباطبایی، سید علی‌بن محمد (1409 ق). الشرح الصغیر فی شرح مختصر النافع، چ اول، قم: کتابخانۀ مرعشی.
  22. ــــــــــــــــــــــ (1418 ق). ریاض المسائل (ط - الحدیثه)، چ اول، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).
  23. حر عاملی، محمدبن حسن (1409 ق). وسائل الشیعة، چ اول، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).
  24. حسینی خامنه‌ای، سید علی (1393). درس خارج فقه، جلسۀ اول، اردیبهشت ماه.
  25. حسینی شیرازی، سید صادق (1426 ق). المسائل الإسلامیة مع المسائل الحدیثه، چ اول، قم: منشورات رشید.
  26. ــــــــــــــــــــــ (1427 ق). بیان الأصول، چ دوم، قم: دارالانصار.
  27. حسینی شیرازی، سید محمد (بی‌تا). منتخب المسائل الإسلامیة، بی‌جا: بی‌نا.
  28. حسینی‌عاملی، سید جوادبن محمد (بی‌تا). مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامه (ط - القدیمه)، چ اول، بیروت: دارالإحیاء التراث العربی.
  29. حلی، احمدبن محمد اسدی (1410 ق). المقتصر من شرح المختصر، چ اول، مشهد: الإسلامیه.
  30. ــــــــــــــــــــــ (1407 ق). المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، چ اول، قم: انتشارات اسلامی.
  31. حلی، حسن‌بن علی‌بن داود (1383 ق). رجال ابن‌داود، تهران: دانشگاه تهران.
  32. حلی، شمس‌الدین محمد (1424 ق). معالم الدین فی فقه آل یاسین، چ اول، قم: مؤسسۀ امام صادق(ع).
  33. حلی، محمدبن حسن‌بن یوسف (1387 ق). إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، چ اول، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
  34. حلی، جعفربن حسن (1418 ق). المختصر النافع فی فقه الامامیه، چ ششم، قم: المطبوعات الدینیه.
  35. ــــــــــــــــــــــ (1408 ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، چ دوم، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
  36. خمینی، سید روح‌اللّه (بی‌تا). تحریر الوسیلة، چ اول، قم: دارالعلم.
  37. خوانساری، سید احمدبن یوسف (1405 ق). جامع‌المدارک فی شرح مختصرالنافع، قم: اسماعیلیان.
  38. خویی، سید ابوالقاسم (1410 ق). تکملة المنهاج، چ بیست‌وهشتم، قم: نشر مدینة العلم.
  39. ـــــــــــــــــــ (1419 ق(. دراسات فی علم‌الأصول، چ اول، قم: مؤسسۀ دایرة المعارف.
  40. ـــــــــــــــــــ (1422 ق). مبانی تکملة المنهاج، چ اول، قم: مؤسسة الخوئی.
  41. ـــــــــــــــــــ (1410 ق). منهاج الصالحین، چ بیست‌وهشتم، قم: مدینة العلم.
  42. روحانی، سید صادق (1412 ق). فقه الصادق(ع)، جلد 26، چ اول، قم: دارالکتاب.
  43. زبیدی، محمدبن محمد (1414 ق). تاج العروس، چ اول، بیروت: دارالفکر.
  44. زراعت، عباس (1396). شرح مبسوط قانون مجازات اسلامی، تهران: انتشارات جاودانه، جنگل.
  45. زمخشری، محمودبن عمر (1979). أساس البلاغه، چ اول، بیروت: دارالصادر.
  46. سبحانی، جعفر (1389). کلیات علم الرجال، ترجمۀ مسلم قلی‌پور، قم: قدس.
  47. ــــــــــــ (1391). درس خارج فقه، 20 شهریور ماه.
  48. سبزواری، سید عبدالأعلی (1413 ق). مهذّب الأحکام، چ چهارم، قم: مؤسسۀ المنار.
  49. سیوری حلی، مقدادبن عبدالله (1404 ق). التنقیح‌الرائع لمختصرالشرائع، چ اول، قم: کتابخانۀ مرعشی.
  50. شبیری زنجانی، سید موسی (1419 ق). کتاب نکاح، قم: مؤسسۀ رأی‌پرداز.
  51. شوشتری، محمد تقی (1406 ق). النجعة فی شرح اللمعة، چ اول، تهران: کتابفروشی صدوق.
  52. شهید اول، محمدبن مکی (بی‌تا). القواعد و الفوائد، چ اول، قم: کتابفروشی مفید.
  53. ــــــــــــــــــ (1410 ق). اللمعة ‌الدمشقیة فی فقه‌ الإمامیة، چ اول، بیروت: الإسلامیه.
  54. ــــــــــــــــــ (1414 ق). غایة‌المراد فی شرح نکت‌الإرشاد، چ اول، قم: انتشارات اسلامی.
  55. شهید ثانی، زین‌الدین‌بن علی (1410 ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیه، چ اول، قم: کتابفروشی داوری.
  56. ــــــــــــــــــ (1414 ق). حاشیة الإرشاد، چ اول، قم: انتشارات اسلامی.
  57. ــــــــــــــــــ (1413 ق). مسالک الأفهام، چ اول، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیه.
  58. صاحب، اسماعیل‌بن عباد (1414 ق). المحیط فی اللغة، چ اول، بیروت: عالم الکتب.
  59. صدر، محمد باقر (1417 ق). بحوث فی علم الأصول، چ سوم، قم: مؤسسۀ دائرةالمعارف.
  60. صدوق، محمدبن علی (1413 ق).من لایحضره الفقیه، چ دوم، قم: انتشارات اسلامی.
  61. صیمری، مفلح‌بن حسن (1420 ق). غایة المرام فی شرح شرائع الاسلام، چ اول، بیروت: دارالهادی.
  62. طبرسی، فضل‌بن حسن (1410 ق). المؤتلف من المختلف بین أئمة‌السلف، چ اول، مشهد: الإسلامیه.
  63. طریحی، فخرالدین‌بن محمد (1375). مجمع البحرین، چ سوم، تهران: مرتضوی.
  64. طوسی، ابوجعفر (1406 ق). الخلاف، چ اول، قم: انتشارات اسلامی.
  65. ـــــــــــــــ (1400 ق). النهایة فی مجردالفقه و الفتاوی، چ دوم، بیروت: دارالکتاب العربی.
  66. ـــــــــــــــ (1387 ق). المبسوط فی فقه الإمامیة، چ سوم، تهران: المکتبة المرتضویه.
  67. ـــــــــــــــ (1407 ق). تهذیب الأحکام، چ چهارم، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
  68. ـــــــــــــــ (1427 ق). رجال الشیخ الطوسی، چ سوم، قم: انتشارات اسلامی.
  69. ـــــــــــــــ (1417 ق). العُدة فی أصول الفقه، چ اول، قم: بی‌نا.
  70. علامه حلی، حسن‌بن یوسف‌بن مطهر اسدی (1410 ق). إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان، چ اول، قم: انتشارات اسلامی.

71. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1420 ق). تحریرالأحکام الشرعیة علی مذهب الامامیه (ط - الحدیثه)، چ اول، قم: مؤسسۀ امام صادق(ع).

  1. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1413 ق). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، چ اول، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  2. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1381 ق). خلاصة‌الأقوال فی معرفة‌الرجال، چ دوم، نجف: منشورات المطعبة الحیدریة.
  3. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1425 ق). نهایة‌الوصول الی علم‌الأصول، چ اول، قم: مؤسسۀ امام صادق(ع).
  4. عمانی، ابن ابی‌عقیل (1413 ق). حیاة ابن‌ أبی‌عقیل و فقهه، چ اول، قم: مرکز معجم فقهی.
  5. فاضل لنکرانی، محمد (1418 ق). تفصیل الشریعة - الدیات، چ اول، قم: مرکز فقهی ائمۀ اطهار(ع).
  6. ــــــــــــــــــــ (1425 ق). ثلاث رسائل، قم: مرکز فقهی ائمۀ ‌اطهار(ع).
  7. فاضل لنکرانی، محمد جواد (1387). تقریرات درس خارج اصول، 21/11/1387.
  8. فاضل هندی، محمدبن حسن (1416 ق). کشف اللثام، چ اول، قم: انتشارات اسلامی.
  9. فقعانی، علی (1418 ق). الدر المنضود، چ اول، قم: مکتبة إمام العصر (عج).
  10. فیاض کابلی، محمد اسحاق (بی‌تا). منهاج الصالحین، قم: بی‌نا.
  11. فیروزآبادی، محمدبن یعقوب (1415 ق). القاموس المحیط، چ اول، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  12. فیض کاشانی، محمد محسن (بی‌تا). مفاتیح الشرائع، چ اول، قم: کتابخانۀ مرعشی.
  13. کلینی، محمدبن یعقوب (1407 ق). الکافی، چ چهارم، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
  14. گنجی، مهدی (1376). تقریرات درس خارج اصول، چ اول، قم: مدرسة الامام علی(ع).
  15. مامقانی، ملاعبداللّه (1350 ق). نهایة المقال فی تکملة غایة الآمال، چ اول، قم: مجمع الذخائر.
  16. مدنی کاشانی، رضا (1408 ق). کتاب الدیات، چ اول، قم: انتشارات اسلامی.
  17. مرتضوی، سید فتاح (1382). شرح قانون مجازات اسلامی، تهران: مجد.
  18. مرعشی نجفی، سید شهاب‌الدین (1406 ق). منهاج المؤمنین، چ اول، قم: کتابخانۀ مرعشی.
  19. مشکینی، میرزا علی (بی‌تا). مصطلحات الفقه، بی‌جا: بی‌نا.
  20. مکارم شیرازی، ناصر (1427 ق). الفتاوی الجدیده، چ دوم، قم: مدرسۀ امام علی(ع).
  21. منتظری، حسینعلی (1429 ق). مجازات‌های اسلامی و حقوق بشر، قم: ارغوان دانش.
  22. منصوری، ایاد (1427 ق). البیان المفید فی شرح الحلقة الثالثة، چ اول، قم: حسنین(ع).
  23. منسوب به امام رضا(ع) (1406 ق). الفقه - فقه الرضا، مشهد: مؤسسة آل‌البیت(ع).
  24. مهنا، عبدالله علی(1413 ق). لسان اللسان، چ اول، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  25. نجاشی، ابوالحسن احمد (1407 ق). رجال النجاشی، قم: انتشارات اسلامی.
  26. نجفی، محمد حسن (1404 ق). جواهر الکلام، چ هفتم، بیروت: دارالإحیاء التراث العربی.
  27. وحید خراسانی، حسین (1428 ق). منهاج الصالحین، چ پنجم، قم: مدرسۀ امام باقر(ع).
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 500
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 422





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب