پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,760 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,140,595 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,903,062 |
مکان‌یابی شهر زیز بر اساس منابع تاریخی و بررسیهای باستانشناختی | ||
| مطالعات باستان شناسی | ||
| مقاله 3، دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 20، مهر 1398، صفحه 37-56 اصل مقاله (794.68 K) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2019.73098 | ||
| نویسندگان | ||
| داوود پاکباز1؛ جواد نیستانی* 2؛ حسن کریمیان3 | ||
| 1کارشناسی ارشد باستانشناسی، دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 2دانشیار گروه باستانشناسی، دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 3دانشیار گروه باستانشناسی، دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| یکی از شهرهایی که جغرافیدانان و مورخان سده های اولیه و میانه ی اسلامی از آن یاد کرده‌اند و به توصیف آن پرداخته اند، شهر زیز است. زیز از شهرهای کوره ی ارّجان بود که در بخش شمال شرقی آن واقع شده بود. بر اساس متون تاریخی این شهر بر مسیر ارتباطی ارجان به اصفهان واقع شده بود و منبر و جامع داشت. هدف پژوهشی که نتایج آن در نوشتار حاضر ارائه گردید، تعیین موقعیت جغرافیایی و شناسایی محل دقیق شهر زیز است. در این تحقیق که به روش توصیفی - تحلیلی انجام یافت، تلاش بر آن بود تا با تحلیل مقایسه ای نتایج مطالعات میدانی و دادههای اسنادی (منابع مکتوب) به این پرسش پاسخ گفته شود که کدام محوطه یا محوطه‌های باستانی بقایای شهر زیز را در خود جای داده است؟ نتایج به‌دست‌آمده از داده های میدانی و بررسیهای باستانشناسی و واکاوی متون تاریخی، موقعیت جغرافیایی شهر زیز را در شهرستان کنونی بویراحمد، در ناحیه زیز با محوطه ی «زیزِ نسه» مطابقت می دهند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کوره‌ی ارّجان؛ شهر زیز؛ بررسیهای باستانشناسی؛ متون تاریخی؛ مکان‌یابی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Identifying the Location of Ziz City Using Historical Sources and Archaeological Surveys | ||
| نویسندگان [English] | ||
| daivid pakbaz1؛ javad neyestani2؛ Hasan Karimian3 | ||
| 1MA in Archaeology, University of Tarbiat Modares, Tehran | ||
| 2Associate Professor, Department of Archaeology, University of Tarbiat Modares, Tehran | ||
| 3Associate Professor, Department of Archaeology, University of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| Ziz is one of the important cities that Geographers and Historians have described it in the early centuries and Mid-Islamic period. Ziz was a city of the Arrajan Khore, which is located in the north-east of it. According to historical sources, it was located on the route of Arrajan to Esfahan and this city has pulpit and main (jamea) Mosque. This research is aimed to specify the exact geographical location of Ziz city. The authors of this paper applied descriptive–analytical approach and analysis of field study and documented data (literary sources) attempts to answers regarding question about ancient sites or site including the remains of ziz city? The results of field study and archaeological surveys and analysis of historical texts show that the geographical location of Ziz city is more likely the modern Boyerahmad city located in the Ziz area on the "Ziz Nesah" site. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Arrajan Khore, the Ziz City, Archaeological Surveys, Historical Texts, Early Centuries and Mid-Islamic Period | ||
| مراجع | ||
|
ابن اثیر، (1371)، تاریخ کامل اسلام و ایران، ترجمهی عباس خلیلی و ابولقاسم حالت، جلد 22، تهران، مؤسسه مطبوعات علمی. ابن بلخى، (1374)، فارسنامه، چاپ اول، شیراز، بنیاد فارس شناسى. ابن رسته، ابوعلی احمدابن عمر، (1375)، الاعلاق النفیسه، ترجمه و تعلیق حسین قره چانلو، تهران، امیر کبیر. استروناخ، دیوید، (1379)، پاسارگاد: گزارشی از کاوشهای انجام شده توسط مؤسسه مطالعات ایرانی بریتانیا(از سال 1961 تا 1963)، ترجمه حمید خطیبشهیدی، تهران، سازمان میراث فرهنگی. اصطخرى، ابو اسحاق ابراهیم بن محمد الفارسى، (2004 م)، مسالک الممالک، لیدن افست بیروت، دار صادر. باسورث، ادموند کلیفورد، (1381)، سلسلههای اسلامی جدید راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، جلد 1، ترجمهی فریدون بدرهای، تهران، مرکز باستانشناسی اسلام و ایران. بلاذری، ابواحسن احمد بن یحیی، (1337)، فتوح البلدان، جلد 2، چاپ اول، تهران، نقره. پاکباز، داوود، (1395)، « نگاهی نو به منطقۀ بلادشاپور(بلا شاپور) در دوران اسلامی براساس متون تاریخی و دادههای باستانشناسی»، پایان نامهی کارشناسی ارشد باستانشناسی(منتشر نشده)، استاد راهنما جواد نیستانی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی. تقوی بهبهانی، نعمت اله، (1388)، «رد پای تاریخ و تمدن در کهکیلویه و بویراحمد»، فقه و تاریخ تمدن ملل اسلامی، سال پنجم، شماره 19، ص 9 تا 20. حسن بن محمد بن حسن قمی، (1385)، تاریخ قم، ترجمهی حسن بن علی بن عبدالملک قمی، به تصحیح محمدرضا انصاری قمی، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی. صدیقیان، حسین و غلامی، حسین، (1391)، «سفال اسلامی منقوش بدون لعاب(شبه پبش از تاریخ) ایران»، پژوهشهای باستانشناسی مدرس، سال سوم و چهارم، شماره 6 و 7، ص 134 تا 144. حافظ ابرو، شهاب الدین عبد الله خوافى، (1375)، جفرافیاى حافظ ابرو، جلد 2، تهران، میراث مکتوب. حسینى فسایى، حاج میرزا حسن، (1382)، فارسنامه ناصرى، به تصحیح منصور رستگار فسایى، جلد 2، تهران، امیر کبیر. حسینى منشى، محمد میرک بن مسعود، (1385)، ریاض الفردوس خانی، به کوشش ایرج افشار و فرشته صرافان، تهران، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار. دینورى، ابوحنیفه، (1368)، الاخبار الطوال، به تصحیح عبد المنعم عامر و جمال الدین شیال، قم، منشورات الرضى. علمداری، کوروش، (1388)، گزارش فصل دوم از بررسیهای باستانشناختی شهرستان بویراحمد، جلد اول، آرشیو سازمان میراث فرهنگی استان کهگیلویه و بویراحمد. قزلباش، ابراهیم و پرویز، احمد، (1392)، «بررسی زیستگاههای دورهی اسلامی در ارتفاعات زاگرس جنوبی مطالعه موردی: محوطهی کمبوس بناری کهگیلویه»، مطالعات باستانشناسی، دوره 5، شماره 2، ص 113 تا 128. گاوبه، هاینس، (1359)، ارّجان وکهگیلویه از فتح عرب تا پایان دروه صفوی، ترجمهی سعید فرهودی، تصحیح و تحشیه و تنظیم احمد اقتداری، چاپ اول، انجمن آثار و مفاخر ملی، تهران. مجیدی، نورمحمد، (1371)، تاریخ و جغرافیای کهگیلویه و بویراحمد، تهران، علمی. مستوفى، حمد الله، (1364)، تاریخ گزیده، به تصحیح عبد الحسین نوایى، چاپ سوم، تهران، امیر کبیر. مستوفى، حمد الله، (1362)، نزهه القلوب، به اهتمام و تصحیح گای لسترنج، چاپ اول، تهران، ارمغان. مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین، (1365)، التنبیه و الاشراف، ترجمهی ابوالقاسم پاینده، چاپ دوم، تهران، علمی و فرهنگی. مقدسى، أبو عبد الله محمد بن أحمد، (1411 ق)، احسن التقاسیم فى معرفة الاقالیم، چاپ سوم، قاهره، مکتبه مدبولى. ویتکمب، دونالد، (1382)، «سفال های پیش از تاریخی دروغین از جنوب ایران»، ترجمهی محسن زیدی، باستان پژوهی، شماره 11، ص 95-84. یاقوت حموی، شهاب الدین ابوعبدالله یاقون ابن عبدالله، (1380)، معجم البلدان، ترجمهی علی نقی منزوی، جلد 1، تهران، سازمان میراث فرهنگی. Samner, W., and Witcomb, D. 1999. Islamic Settlement and Chronology in Fars: an Archaeological Perspective. Iranica Antiqua 34: 309-324.
Stien, Aurel., 1938. an Archaeology Journey in Western Iran. the Geographical Jounal. 3: 313-342. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,226 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 771 |
||