تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,103,834 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,209,958 |
تحلیل عوامل مؤثر در بازتولید منظر شهری پس از بهسازی و نوسازی بافت (مطالعۀ موردی: منطقۀ 12 تهران) | ||
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری | ||
مقاله 10، دوره 7، شماره 1، فروردین 1398، صفحه 171-188 اصل مقاله (645.77 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2019.256167.898 | ||
نویسندگان | ||
ایرج قاسمی* 1؛ هادی سلطانیفرد2 | ||
1هیئتعلمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی | ||
2هیئتعلمی دانشکدة جغرافیا و علوم محیطی دانشگاه حکیم سبزواری | ||
چکیده | ||
منظر شهری مقولهای است که ناظر و کنشگر فعال در فضا آن را درک و از آن برداشت میکند. از دیدگاه برنامهریزی، برداشت ساکنان و عواملی که بر این درک مؤثرند، اهمیت دارد. این برداشت بهدلیل مداخلة بافت، بهویژه در بافتهایی که عناصر تاریخی و سابقة ذهنی و هویت دارند حساسیت بیشتری دارد. برایناساس، شناسایی عوامل تأثیرگذار بر بازتولید منظر شهری و برداشت ذهنی پس از مداخله ضروری است. مقالة حاضر بهدنبال شناسایی عوامل تأثیرگذار بر بازتولید منظر شهری پس از بازسازی و نوسازی است. پژوهش پیشرو با رویکرد ترکیبی انجام شده است؛ بدینصورت که ابتدا گویهها به روش کیفی و تکنیک دلفی مشخص شد و سپس در نمونة 500 عضوی در منطقة 12، دیدگاه مردم بهکمک پرسشنامه و پرسشهای بسته با طیف لیکرت واکاوی شد. سنجش دادههای پیمایش نیز با تحلیل عاملی صورت گرفت. نتیجه اینکه میتوان گویهها را در ده عامل نهایی قرار داد که این عوامل بیش از 8/65 درصد واریانس کل را تبیین میکنند. همچنین براساس یافتهها، آنچه در دید ناظر قرار میگیرد، جذابیت بصری، سهولت دسترسی، خوانایی، تنوع و هماهنگی، کاهش اغتشاش بصری، تعلقخاطر، سازگاری و تنوع عوامل تأثیرگذار بر بازتولید منظر است. از اینرو پیشنهاد میشود در نوسازی و بهسازی بافت، این عوامل با مشارکت مردم مدنظر قرار بگیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
بازتولید منظر شهری؛ تهران؛ منظر ذهنی؛ منظر شهر؛ مؤلفههای منظر شهری؛ منطقة 12 | ||
مراجع | ||
انصاری، مجتبی و همکاران، 1387، «هویت معماری و ساختار شهری: هویتبخشی به محلات بافتهای فرسودة شهری با تأکید بر ساماندهی نظام بصری»، نشریة آیینة خیال، شمارة 11، صص، 93-100. پاکزاد، جهانشاه، 1385، «منظر شهری: آنچه کوین لینچ از آن میفهمید»، فصلنامة آبادی، سال شانزدهم، شمارة 53، صص 20-26. پورجعفر، محمدرضا، تقوایی، علیاکبر و علیرضا صادقی، 1388، «خوانش تأثیر ساماندهی محورهای بصری بر ارتقای کیفیت محیط فضاهای عمومی شهری»، دو فصلنامة مدیریت شهری، سال7، شمارة 24، صص80-65. توسلی، محمود، 1382، اصل ارتباط در طراحی شهری، هنرهای زیبا، شمارة 14، صص 39-32. خاکزند، مهدی و همکاران، 1393، «شناسایی عوامل مؤثر بر طراحی بدنههای شهری با تأکید بر ابعاد زیباییشناسی و زیستمحیطی، مطالعة موردی: خیابان ولیعصر عج شهر قشم»، فصلنامة علمی- پژوهشی مطالعات شهری، سال 3، شمارة 10، صص15-26. رضازاده، راضیه، 1386، اصول و معیارهای ساماندهی و ضوابط و مقررات سیمای شهری، طرح تحقیقاتی انجامشده در مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری ایران. رفیعیان، مجتبی، مؤیدی، محمد و حسن سلمانی، 1393، «سنجش احساس امنیت شهروندان با استفاده از مؤلفههای منظر شهری، نمونة مورد مطالعه: محلة اوین تهران»، فصلنامة علمی - پژوهشی علوم جغرافیایی، سال10، شمارة 21، صص 33-59. شالین، کلود، 1372، دینامیک شهری یا پویایی شهرها، ترجمة اصغر نظریان، ناشر: معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی. فلامکی، منصور، 1376، فارابی و سیر شهروندی در ایران، چاپ اول، نشر نقره، تهران. فلامکی، منصور، 1384، نوسازی و بهسازی شهری، چاپ اول، انتشارات سمت، تهران. کالن، گوردون، 1377، گزیدة منظر شهری، ترجمة منوچهر طبیبیان، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول. کریمی مشاور، مهرداد، سجادزاده، حسن و سلمان وحدت، 1394، «سنجش اولویتهای خوانش منظر فضاهای شهری از دیدگاه شهروندان، نمونة موردی: میدانهای شهری همدان»، مجلة باغ نظر، سال دوازدهم، شمارة 37، صص3-14. کریمی مشاور، مهرداد، منصوری، سید امیر و علیاصغر ادیبی، 1389، «چگونگی قرارگیری ساختمانهای بلندمرتبه و منظر شهری»، باغ نظر، شمارة 13، صص 99-89. کلانتری، حسین و اخوت، هانیه، 1390، برنامهریزی منظر شهری، تهران، سازمان زیباسازی شهر تهران. گلکار، کوروش، 1382، از تولد تا بلوغ طراحی شهری، صفه، شمارة 32، صص 9-23. لینج، کوین، 1387، سیمای شهر، ترجمة دکتر منوچهر مزینی، دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ. معروفی، سکینه و انصاری، مجتبی، 1393، «ارزیابی تأثیر عناصر منظر شهری بر میزان احساس تعلق محلی، مطالعة موردی: محلة نارمک تهران»، نشریة هویت شهر، سال هشتم، شمارة 18، صص 39-46. مقیمی، مهدی و سلطانی، مهرداد، 1393، بازپردازی منظر شهری در بافت فرسودة زنجان، سازمان زیباسازی شهر تهران. منزوی، مهشید و همکاران، 1389، «آسیب بافتپذیری بافتهای فرسودة بخش مرکزی شهر تهران در برابر زلزله (مورد: منطقة 12)»، پژوهشهای جغرافیای انسانی، شمارة 73، صص 1-18. نعمتیمهر، مرضیه السادات، 1384، اصل کلیت در طراحی شهری، هنرهای زیبا، شمارة 22، صص 5-14. نگارستان فرزین، تیموری، محمود و آتشینبار محمد، 1389، «تئوری منظر، رویکردی بر تداوم هویت در روند نوسازی شهری»، باغ نظر، سال هفتم، شمارة 14، ص 59-68. وحدت، سلمان، سجادزاده، حسن و مهرداد کریمی مشاور، 1394، «تبیین ابعاد مؤثر بر منظر خیابان در جهت ارتقای خوانش منظر فضاهای شهری: مطالعة موردی خیابانهای بافت مرکزی شهر همدان»، مجلة مطالعات شهری شمارة 15، صص 17-37. یوسفی، علی و همکاران، 1393، منظر شهری، ششمین کنفرانس ملی برنامهریزی و مدیریت شهری با تأکید بر مؤلفههای شهر اسلامی، مشهد، شورای اسلامی شهر مشهد. Ansari, M. et al., 2008, Urban Architecture and Urban Identity: Identity To Urban Waste Urban Texts, With an Emphasis on the Organization of the Visual System, Journal of Ayineh Khial, No. 11, PP. 93-100. (In Persian) Pakzad, J., 2006, Image of City: What Kevin Lynch Understands, Abadi, Vol. 16, No. 53, PP. 20-26. (In Persian) Pour Jafar, M. R., Devil, A. A., and Sadeghi, A., 2009, Reading the Effect of Organizing Visual Axes on Improving the Quality of the Urban Public Spaces, Urban Managemen, Vol.7, No. 24, PP 65-80 (In Persian) Tavasoli, M., 2002, Principle of Connectivity in Urban Design, Vol.-, No. 14, PP.32-39. (In Persian) Khazand, M. et al., 2014, Identification of Effective Factors on the Design of Urban Housing with Confirmation on Aesthetic and Environmental Dimensions, Case Study: Valiasr Ave. In Qeshm City, Journal of Urban Studies, Vol.3 No. 10, PP.15-26 (In Persian) Rezazadeh, R., 2006, Principles and Criteria for Organizing and Rules for Urban Design, A Research Project Carried Out at the Center for Urban and Architectural Studies And Research Of Iran. (In Persian) Rafiyan, M., Mo'idi, M., and Salmani, H., 2014, Measurement of Citizens' Sense of Security Using Urban Paradigms, Case Study, Evin District, Tehran, Journal of Geographic Sciences, Vol.10, No. 21, PP. 33-59. (In Persian) Shalin, C., 1993, Urban Dynamics or Dynamics of Cities, Translate to Persian By: Asghar Nazarian, Publisher: Astan Quds Razavi Cultural Affair. (In Persian) Falamaki, M., 1997, Farabi and Citizenship in Iran, First Edition, Nogh-E-Yi Publishing, Tehran. Falamaki, M., 2004, Urban Renovation and Improvement, SAMT Publishing, Tehran. Cullen, G., 1998, Urban Landscape, Translated By: Manouchehr Tabibian, Tehran, Tehran University Press, First Edition. Karimi Moshaver, M., Sajjadzadeh, H., and Vahdat, S., 2014, Measurement of Urban Landscape from the Viewpoint of Citizens, Case Study: Maidan Shahri Hamedan, Journal of Bage Nazar, Vol. 12, No. 37, PP.3-14. Karimi Moshaver, M., Mansouri, A., and Adibi, A., 2011, How to Build High-Rise Buildings and Urban Landscape, Bagh-E-Nozeh, No 13. PP. 89-99. Kalantari, H., and Brotherhood, H., 2011, Urban Landscape Planning, Tehran, Beautification Organization of Tehran. Golkar, K., 2002, From Birth to Maturity of Urban Design, Safav, No. 32, PP. 9-23. Lynch, K., 2007, Image of City, Translated By: Manouchehr Mazini, University of Tehran. Maaruofi, S., and Ansari, M., 2014, Evaluation of the Impact of Urban Landscape Elements on the Sense of Local Belonging, Case Study: Narmak Neighborhood of Tehran, Howiat-Shahr, Vol. 8, No. 18, PP. 39-46. Moghimi, M., and Soltani, M., 2014, Rebuliding of Urban Landscape in Worn-Out Texture of Zanjan, Tehran Beatification Organization Monzavi, M., et al., 2010, Wound Fabrics Damage in the Central Part of Tehran City Against Earthquake (Case: District 12), Human Geography Research, No. 73, PP. 1-18. Nemati Mehr, M., 2005, The General Principle of Urban Design, Fine Arts No. 22, PP. 5-14. Negarestan F., Timouri, M., and Firebark, M., 2010, Landscape Theory, An Approach to Identity Continuity in the Urban Modernization Process, Bagh-E- Nazar No. 14, PP. 59-68. Wahdat, S., Sajjadzadeh, H., and Karimi Advisor, M., 2014, Explaining Effective Dimensions on Street View to Improve Landscape Reading of Urban Spaces: A Study on the Streets of the Central Textures of Hamedan City, Journal of Urban Studies, No. 15, PP. 17-35. Yusefi, A. et al., 2013, Urban Landscape, Sixth National Conference on Urban Planning and Management With Emphasis on the Components of Islamic City, Mashhad, Mashhad Islamic Council. Alon-Mozes, T., 2006, From “Reading” Thelandscape To “Writing” a Garden, Journal of Landscape Architecture, No. 1, PP. 30-37. Attila, F., 2007, Space Syntax in Urban Research, Thesis Summary of Doctoral Dissertation, Landscape Architecture and Decision Support Systems (Theme: Landscape Architecture). Bjorn, H., and Mirazimazadeh, A., 2004, Evolving Urban Culture in Transforming Cities: The Role the Configuration of the Network of Public Space in Urban Life, Chalmers School of Architecture, Sweden. Caves, R., 2005, Encyclopedia of the City, Routledge, London and New York. De Rosa F, and Di Palma M, 2013, Historic Urban Landscape Approach and Port Cities Regeneration: Naples Between Identity and Outlook, Sustainability 5: 4268–4287. Durmuş, Ö., and Kubat, A., 2015, The Evaluation of the Integration of Industrial Heritage Areas To Urban Landscape: The Case Study Of Sumerbank Kayseri Cotton Factory. ITU J Faculty Arch.12 (1): 31-36. Mayor of London, 2014, Bank Station Capacity Upgrade Project Details, London. Miles, S., and Paddison, R., 2005, Introduction: The Rise and Rise of Culture-Led Urban Regeneration, Urban Studies, Vol. 42, No. 5-6, PP. 833-839. Sassano, G. et al., 2018, Involving Citizens in the Reuse and Regeneration of Urban Peripheral Spaces, The Journal of ERSA, Vol. 5, No. 1, PP. 33-51. Scannell, L., and Gifford, R., 2014, Comparing the Theories of Interpersonal and Place Attachment, Place Attachment: Advances In Theory, Methods and Applications, 23-36 Tanca, M., 2016, Cagliari’s Urban Landscape: A Common? Journal of Research and Didactics in Geography (J-READING), 1, 5, June, 2016, PP. 79-88. Tavassoli, M., 2016, Urban Structure in Islamic Territories, In Urban Structure in Hot Arid Environments (11-18), Springer International Publishing. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 832 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,274 |