تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,103,823 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,209,950 |
شناسایی و اولویتبندی عوامل مرتبط با بعد اقتصادی زیستپذیری شهری (مطالعۀ موردی: کلانشهر تبریز) | ||
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری | ||
مقاله 8، دوره 7، شماره 1، فروردین 1398، صفحه 127-149 اصل مقاله (1.14 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2019.271201.1020 | ||
نویسندگان | ||
برهان ویسیناب* 1؛ فریدون بابایی اقدم2؛ رسول قربانی3 | ||
1دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تبریز | ||
2دانشیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تبریز | ||
3استاد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
از پیششرطهای اساسی برنامهریزی بهمنظور ارتقای کیفیت زندگی و افزایش سطح پایداری در جوامع گوناگون، شناسایی عوامل و عناصر تأمینکننده و مؤثر بر زیستپذیری شهری است که نقش بسیاری در برنامهریزیهای راهبردی دولت دارند. یکی از مهمترین عوامل اثرگذار بر تمام جنبههای زندگی شهری، بهویژه زیستپذیری شهری عوامل اقتصادی مانند شغل مناسب، درآمد مناسب، مسکن مناسب و... است؛ بنابراین پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی –تحلیلی و بهکمک تکنیک مدلسازی ساختاری–تفسیری (ISM) در پی آن است که شاخصهای اقتصادی مؤثر بر زیستپذیری کلانشهر تبریز را شناسایی، سطحبندی کند. درنهایت نیز مدلی مناسب با وضعیت زیستپذیری کلانشهر تبریز ارائه شود. در ابتدا شاخصهای مورد نیاز پژوهش بهکمک روش تحلیل محتوا، روش دلفی و مصاحبه با خبرگان در قالب 12 شاخص شناسایی شد. در مرحلة بعد با استفاده از تکنیک مدلسازی ساختاری – تفسیری وضعیت شاخصها و سطحبندی آنها انجام شد و درنهایت بهکمک تکنیک میکمک نوع شاخصها در قالب چهار نوع شاخص مستقل، وابسته، پیوندی و کلیدی شناسایی شدند. نتایج پژوهش نشان میدهد پنج شاخص وضعیت امنیت شغلی، درآمد مناسب و کافی، داشتن شغل مناسب، فرصتهای شغلی مناسب و فرصتهای درآمدزایی در منطقه با میزان تأثیرگذاری 12، مؤثرترین شاخصهای اقتصادی در زمینة بهبود وضعیت زیستپذیری کلانشهر تبریز هستند؛ بنابراین بهرهبرداری از اقتصاد قوی بازار در راستای ایجاد شغل مناسب و سرمایهگذاری در منطقه پیشنهاد میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
بعد اقتصادی؛ زیستپذیری شهری؛ کیفیت زندگی؛ کلانشهر تبریز | ||
مراجع | ||
اسدی، علی و همکاران، 1393، «ارزیابی و تحلیل کیفیت زندگی در محلههای بافت فرسودة شهر کوهدشت»، پژوهشهای جغرافیا و برنامهریزی شهری، دورة دوم، شمارة 2، صص 195-218. اکبری، نعمتالله، مؤیدفر، روزیتا و فرزانه میرزائی خوندابی، 1396، «تحلیل زیستپذیری در بافت فرسودة شهر اصفهان با تأکید بر استراتژی توسعة شهری». اقتصاد و مدیریت شهری، سال ششم، شمارة 21، صص 33-50. ایراندوست، کیومرث، عیسیلو، علیاصغر و بهزاد شاهمرادی، 1394، «شاخص زیستپذیری در محیطهای شهری (مطالعة موردی: بخش مرکزی شهر مقدس قم)»، اقتصاد و مدیریت شهری، دورة چهارم، شمارة 13، صص 101-118. بندرآباد، علیرضا، 1390، شهرزیستپذیرازمبانیتامعانی، نشر آذرخش، تهران. پریزادی، طاهر و لیلا بیگدلی، 1395، «سنجش زیستپذیری محلات منطقة 17 شهرداری تهران»، نشریة تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، دورة سوم، شمارة 1، صص 65-90. حاتمینژاد، حسین، خسروی کردستانی، فریبا و نادر تابعی، 1396، مقدمهایبرزیستپذیریشهری(راهبردینویندربرنامهریزیشهری)، آراد کتاب، تهران. حاتمینژاد، حسین و لیلا محمدی کاظمآبادی، 1396، «سنجش رضایتمندی از شاخصهای کیفیت زندگی در شهرهای جدید، مطالعة موردی: شهر جدید مهاجران»، مجلة آمایش جغرافیایی فضا، دورة هفتم، شمارة 23، صص 53-68. حاتمینژاد، حسین و همکاران، 1397، «ارزیابی کیفیت زندگی در محلة سیروس تهران»، مجلة پژوهشهای جغرافیایی انسانی، دورة پنجاهم، شمارة 3، صص 513-535. حیدری، تقی و همکاران، 1394، «ارزیابی قابلیت زیستپذیری بافتهای فرسوده و راهبردهای تقویت آن، مطالعة موردی: بافت فرسودة شهر زنجان»، شهر پایدار، دورة دوم، شمارة 2، صص 19-34. خراسانی، محمدامین، 1391، تبیین زیستپذیری روستاهای پیرامون شهری با رویکرد کیفیت زندگی (مطالعة موردی شهرستان ورامین)، رسالة دکتری جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه تهران. خراسانی، محمدامین، 1395، «تأملی در مفهوم زیستپذیری؛ شناخت، سنجش و رویکردها»، نشریة علمی-تخصصی پژوهش در هنر و علوم انسانی، سال اول، شمارة 2، صص 9-15. خراسانی، محمدامین، 1397، «تحلیل و ارزیابی تطبیقی دیدگاه ساکنان و مدیران محلی در رابطه با زیستپذیری روستاهای پیرامون شهری در شهرستان ورامین»، نشریة جغرافیا و توسعه، دورة شانزدهم، شمارة 51، صص 261-280. داداشپور، هاشم، عزیزی، داود و پیمان اصغرزاده، 1395، «سنجش ظرفیت زیستپذیری محلات شهری در کلانشهر تهران (موارد مطالعاتی: محلات هرندی، تختی و کوثر)»، مجلة جغرافیا و توسعة فضای شهری، سال سوم، شمارة 2، صص 53-68. رجبپور، ابراهیم، 1394، «مدلسازی ساختاری-تفسیری از عوامل مؤثر بر آمادگی الکترونیکی»، فصلنامة مطالعات مدیریت فناوری اطلاعات، دورة چهارم، شمارة 13، صص 65-89. رخشانینسب، حمیدرضا و ناصر نیری، 1397، «ارزیابی وضعیت شاخصهای زیستپذیری از دیدگاه شهروندان (موردشناسی: مناطق پنجگانة زاهدان)»، جغرافیا و آمایش شهری-منطقهای، دورة هشتم، شمارة 27، صص 55-74. رشیدی ابراهیم حصاری، اصغر و همکاران، 1395، «تحلیل فضایی منطقة کلانشهری تبریز با رویکرد زیستپذیری»، فصلنامة فضای جغرافیایی، دورة شانزدهم، شمارة 54، صص 155-176. سازمان آمار ایران، 1395، گزیدة نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن. ساسانپور، فرزانه، تولایی، سیمین و حمزه جعفری اسدآبادی، 1394، «سنجش و ارزیابی زیستپذیری شهری در مناطق بیست و دوگانه کلانشهر تهران»، فصلنامه برنامهریزی منطقهای، دوره 5، شماره 18، صص 42-27. ساسانپور، فرزانه، علیزاده، سارا و حوریه اعرابیمقدم، 1395، «قابلیتسنجی زیستپذیری شهری ارومیه با مدل RALSPI»، نشریة تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال هجدهم، شمارة 48، صص 241-258. ساسانپور، فرزانه، موحد، علی و امید لطیفی، 1396، «تحلیل قابلیت زیستپذیری در مناطق کلانشهر اهواز»، نشریة مطالعات نواحی شهری، سال چهارم، شمارة 1، صص 23-44. سلیمانی مهرنجانی و همکاران، 1395، «زیستپذیری شهری: مفهوم، اصول، ابعاد و شاخصها»، پژوهشهای جغرافیای و برنامهریزی شهری، دورة چهارم، شمارة 1، صص 27-50. ضرابی، اصغر و همکاران، 1394، «ارزیابی سطح رضایت شهروندان از کیفیت محیط شهری (نمونة موردی: مناطق شهری دهگانة کلانشهر تبریز)»، مجلة جغرافیا و برنامهریزی، سال نوزدهم، شمارة 51، صص 193-219. علوی، سید علی، عبودی، محمدرضا و مهناز دانشور، 1397، «سنجش شاخصهای ذهنی کیفیت زندگی شهری با رویکرد شهر سالم (مطالعة موردی: شهر بهبهان)»، مجلة آمایش جغرافیایی فضا، دورة هشتم، شمارة 28، صص 1-18. علیاکبری، اسماعیل و مجید اکبری، 1396، «مدلسازی ساختاری - تفسیری عوامل مؤثر بر زیستپذیری کلانشهر تهران»، برنامهریزی و آمایش فضا، دورة بیستویکم، شمارة 1، صص 1-31. مرصوصی، نفیسه و همکاران، 1392، «ارزیابی توسعة پایدار کلانشهر تبریز»، دو فصلنامة پژوهشهای بومشناسی شهری، دورة چهارم، شمارة 8، صص 47-64. نظمفر، حسین و همکاران، 1397، «تحلیل عوامل کلیدی مؤثر بر برنامهریزی شهر خلاق (مطالعة موردی: ارومیه)»، پژوهشهای جغرافیا و برنامهریزی شهری، دورة ششم، شمارة 1، صص 1-22. Abdul Shakur, E. S., Mohamed, A. F., and Abdul Hadi, A. S., 2017, Housing Affordability Factors for Urban Liveability - A Preliminary Study, International Journal of Property Science, Vol. 7, No. 1, PP. 1- 14. Akbari, N., Moayedfar, R., and Mirzaie Khondabi, F., 2018, Analyzing Livability in the Distressed Areas of Isfahan City With an Emphasis on City Development Strategy, IUESA, Vol. 6, No. 21, PP. 33-50. (In Persian) Alawi, S. A., Obodi, M. R., and Daneshvar, M., 2018, Subjective Indicators Measurement of the City Life Quality with Healthy Approach (Case Study: Behbahan City), Geographical Planning of Space Quarterly Journal, Vol. 8, No. 28, PP. 1-18. (In Persian) Aliakbarie, A., and Akbarie, M., 2017, Interpretive- Structural Modeling of the Factors That Affect yhe Viability of Tehran Metropolis, Spatial Planning, Vol. 21, No. 1, PP. 1-31. (In Persian) Aluri, J., and Fellow, F., 2017, Livability Index, Manhattan Community, Board 1. (Q). Asadi, A. et al., 2014, Assessment and Analysis on Quality of Life in Old Textures Neighborhoods, Kuhdasht City, Geographical Urban Planning Research, Vol. 2, No. 2, PP. 195-218. (In Persian) Badland, H. et al., 2014, Urban Liveability: Emerging Lessons from Australia for Exploring the Potential for Indicators to Measure the Social Determinants of Health. Social Science and Medicine, Vol. 111, PP. 64–73. Bandarabad, A., 2011, The Livable City From Theory to the Meannings, Azarakhsh Press, Tehran. (In Persian) Cox, D. et al., 2010, Developing and Using Local Community Wellbeing Indicators: Learning from the Experience of Community Indicators Victoria, Australian Journal of Social Issues, Vol. 45, No. 1, PP. 71–88. Dadashpour, H., Azizi, D., and Asgharzade, P., 2016, Evaluating the Livable Capacity of Urban Neighborhoods in Tehran: A Case Study of Harandi, Takhti and Kosar Neighborhoods, Journal of Geography and Urban Space Development Vol. 3, No. 2, PP. 53-68. (In Persian) Dudgikar, C. S., Savant. R., and Damugade. S., 2017, Comparing Indicators of “Livability” of Oregon, Melbourne, Beijing and Bhopal, International Journal of Engineering Research and Technology, Vol. 10, No. 1, PP. 133-138. Ebook Plus, 2018, Liveable Places. Eldin, R. N., Fattah, D. A., and Aboubakr, D., 2017, Urban Livability Dimensions in the Egyptian New Cities. Case Study: Sheikh Zayed City, International Conference for Sustainable Design of the Built Environment (SDBE 2017), at London. Europäische K., and TNS, Taylor Nelson Sofres Plc (Eds), 2013, Quality of Life in Cities: Perception Survey in 79 European Cities ; Fieldwork: December 2012 (Oct. 2013). European Commission and the Gallup Organisation, 2009, Hungary, Perception Survey on Quality of Life in European Cities. Gallares, D., and Rafee, M., 2017, Urban Livability Indicators for Secondary Cities in the ASEAN Region, 11. Gan, X. et al., 2018, Barriers to the Transition towards Off- Site Construction in China: An Interpretive Structural Modeling Approach, Journal of Cleaner Production, Vol. 197, PP. 8–18. Giap, T. K., Thye, W. W., and Aw, G., 2014, A New Approach to Measuring the Liveability of Cities: The Global Liveable Cities Index, World Review of Science, Technology and Sustainable Development, Vol. 11, No. 2, PP. 176-196. Hatami Nejad, H. et al., 2018, Assessment of Quality of Life in Syroos Neighborhood in Tehran, Human Geography Research, Vol. 50, No. 3, PP. 513-535. (In Persian) Hatami Nejad, H., and Mohammadi, L., 2017, Satisfaction Measurement from Life Quality Indicators in New Cities (Case Study: New Town Mohajeran), Geographical Planning Space Quarterly Journal, Vol. 7, No. 23, PP. 53-68. (In Persian) Hatami Nejad, H., Khosravi Kurdistan, F., and Taabe'ee, N., 2017, Introduction to Urban Livability (a New Strategy in Urban Planning), Aradbook Press. (In Persian) Heydari, T. et al., 2015, The Assess of Livability in Urban Distressed Areas Capabilities and Strategies to Strengthen It: Old Textures of Zanjan (a Case Study), Journal of Sustainable City, Vol. 2, No. 2, PP. 19-34. (In Persian) Irandoost, K., Isaloo, A. A., and Shahmoradi, B., 2016, Viability Index in Urban Environments (Case Study: The Central Part of Holy City of Qom), IUESA, Vol. 4, No. 13, PP. 101-118. (In Persian) Kabir, K., 2006, Planning Sustainable and Livable Cities in Nigeria, Research Journal of Social Sciences, Vol. 1, No. 1, PP. 40-50. Khorasani, M. A., 2018, Comparative Analysis and Evaluation o the Views of Residents and Local Managers on the Issue of Viability in the Villages Around the City of Varamin, Geography and Development Iranian Journal, Vol. 16, No. 51, PP. 261-280. (In Persian) Khorasani, M. A., 2012, Explaining Urban Villages With Quality of Life Approach (Case Study of Varamin County), Ph.D., Thesis Geography and Rural Planning, University of Tehran. (In Persian) Khorasani, M. A., 2016, Thinking About the Concept of Liviability, Knowledge, Measurement, and Approaches, Journal of Research in the Arts and Humanities, Vol. 1, No. 2, PP. 9-15. (In Persian) Lagas, P. et al., 2015, Regional Quality of Living in Europe, REGION, 2(2), 1. Lawanson, T., Salau, T., and Yadua, O., 2013, Conceptualizing the Livable African City, Journal of Construction Project Management and Innovation, Vol. 3, No. 1, PP. 573- 588. Leby, J. L., and Hashim, A. H., 2010, Liveability Dimensions and Attributes: Their Relative Importance in the Eyes of Neighbourhood Residents, Journal of Construction in Developing Countries, Vol. 15, No. 1, PP. 67–91. Lowe, M. et al., 2013, Liveable, Healthy, Sustainable: What are the Key Indicators for Melbourne Neighbourhoods? Research Paper 1, Place, Health and Liveability Research Program, University of Melbourne. Maine Development Foundation, 2002, Indicators of Livable Community, a Report on Smart Growth and the Impact of Land Use Decisions on Maine’s Communities, Environment and Countryside. Mangla, S. K. et al., 2018, Enablers to Implement Sustainable Initiatives in Agri-Food Supply Chains, International Journal of Production Economics, Vol. 203, PP. 379–393. Marsousi, N. et al., 2014, Evaluation of Sustainable Development of Tabriz Metropolis, Journal of Urban Ecology Researches, Vol. 4, No. 8, PP. 45-66. (In Persian) Mature Market Institute, 2013, Livable Community Indicators for Sustainable Aging in Place, New York. (P). Merriam-Webster, 2018, Livability, http://merriam-webster.com (July 11 2018). Mesimaki, M. et al., 2017, Neo-Spaces for Urban Livability? Urbanites’ Versatile Mental Images of Green Roofs in the Helsinki Metropolitan Area, Finland. Land Use Policy, Vol. 61, PP. 587-600. Nazmfar, H. et al., 2018, Analyzing Key Factors Influencing the Planning of a Creative City (Case Study: Urmia), Geographical Urban Planning Research, Vol. 6, No.1, PP. 1-22. (In Persian) Norouzian Maleki, S. et al., 2015, Developing and Testing a Framework for the Assessment of Neighbourhood Liveability in Two Contrasting Countries: Iran and Estonia. Ecological Indicators, Vol. 48, PP. 263–271. Okulicz-Kozaryn, A., 2011, City Life: Rankings (Livability) Versus Perceptions, Satisfaction, Social Indicators Research, Vol. 110, No. 2, PP. 433–451. Outer Suburban/ Interface Services and Development Committee, 2012, Inquiry Into Liveability Options in Outer Suburban Melbourne, Parliament of Victoria: Melbourne, Victoria. Owens, C., 2009, Challenges in Evaluating Livability in Vancouver, Canada. Available From http://unhabitat.org/grhs/2009 Parizadi, T., and Bigdeli, L., 2016, (2016), Viability Assessment in District 17 of Tehran Municipality, JSAEH, Vol. 3, No.1, PP. 65-90. (In Persian) Partners for Livable Communities, 2007, Building Livable Communities For All Ages. Rajabpour, E., 2015, Interpretive Structural Modeling of the Factors Affecting E-Readiness, BI Management Studies, Vol. 4, No. 13, PP. 65-89. (In Persian) Rakhshani Nasab H, R., and Nayeri, N., 2018, Evaluating the Status of Livability Indicators From Citizens' Perspectives (Case Study: Five Zahedan Regions), Geography and Urban-Regional Planning, Vol. 8, No. 27, PP. 55-74. (In Persian) Ramesh, A., Banwet, D. K., and Shankar, R., 2010, Modeling the Barriers of Supply Chain Collaboration, Journal of Modelling in Management, Vol. 5, No. 2, PP. 176–193. Rashidi Ebrahim Hessari, A. et al., 2016, Spatial Analysis of Tabriz Metropolitan Area With Livability Approach, Journal of Geographical-Spacevol, 16, No. 50, PP. 155-176. (In Persian) Ravi, V., and Shankar, R., 2004, Analysis of Interactions Among the Barriers of Reverse Logistics, Technological Forecasting and Social Change, Vol. 72, No. 8, PP. 1011-1029. Sasanpoor, F., Alizadeh, S., and Arabi, H., 2018, Investigating the Feasibility of Urumia Urban Areas Livability Using RALSPI Model, Researches in Geographical Sciences, Vol. 18, No. 48, PP. 241-258. (In Persian) Sasanpoor, F., Movahed, A., and Latifi, O., 2017, Analysing the Capacity of Livability in Metropolitan Areas of Ahvaz, Urban Social Geography, Vol. 4, No. 1, PP. 23-44. (In Persian) Sasanpour, F., Tavalaiy, S., and Jafari Asasabadi, H., 2016, Study of Urban Livability in Twenty-Two Districts of Tehran Metropolitan, Regional Planning, Vol. 5, No. 18, PP. 27-42. (In Persian) Singh, M. K. et al., 2018, Competitiveness of Electronics Manufacturing Industry in India: An ISM–Fuzzy MICMAC and AHP Approach, Measuring Business Excellence, Vol. 22, No. 1, PP. 88–116. Soleimani Mehreniani, M. et al., 2016, Urban Livability: The Concept, Principles, Aspects and Parameters, Geographical Urban Planning Research, Vol. 4, No. 1, PP. 27-50. (In Persian) Statistical Centre of Iran, 2016, General Census of Population and Housing 2016. (In Persian) Teo, S., 2014, Political Tool or Quality Experience? Urban Livability and the Singaporean State’s Global City Aspirations, Urban Geography, Vol. 35, No. 6, PP. 916–937. The Economist Intelligence Unit., 2018, A Summary of the Liveability Ranking and Overview, A Report by the Economist Intelligence Unit, August 2018. The Economist Intelligence Unit’s., 2018, Quality-of-Life Index. Timmer, V., and Seymoar, N. K., 2005, The Livable City. Vancouver Working Group Discussion Paper, The World Urban Forum 2006, Vancouver: UN Habitat– International Centre for Sustainable Cities. Tsuang, H. C., and Peng, K. H., 2018, The Livability of Social Housing Communities in Taiwan: A Case Study of Taipei City, International Review for Spatial Planning and Sustainable Development, Vol. 6, No. 3, PP. 4–21. West, S., and Badham, M., 2008, A Strategic Framework For Creating Liveable New Communities: Final Report, Victorian Growth Areas Authority: Melbourne, Victoria, 1-30. Zarrabi, A. et al., 2015, Evaluation the Rate of Citizen Satisfaction From the Quality of Urban Environment (Case Study: 10 Zones of Tabriz City), Journal of Geograohy and Planning, Vol. 19, No. 51, PP. 193-219. (In Persian) Zhan, D. et al., 2018, Assessment and Determinants of Satisfaction With Urban Livability In China. Cities, Vol. 79, PP. 92–101. Zhao, Z. Y., Chen, Y. L., and Li, H., 2019, What Affects the Development of Renewable Energy Power Generation Projects in China: ISM Analysis?, Renewable Energy, Vol. 131. PP. 506–517. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,293 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,219 |