تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,516,414 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,777,520 |
از وحدت عددی تا وحدت حقۀ حقیقیۀ خداوند متعال | ||
مجله علمی " فلسفه دین " | ||
مقاله 8، دوره 16، شماره 3، مهر 1398، صفحه 499-519 اصل مقاله (418.26 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2019.273938.1005637 | ||
نویسنده | ||
مهدی عبداللهی* | ||
استادیار، مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
در این مقاله پس از مفهومشناسی وحدت، توحید و اشاره به اقسام واحد، دیدگاه فیلسوفان اسلامی و مفاد متون دینی دربارۀ توحید ذاتی را تبیین خواهیم کرد. همۀ فیلسوفان اسلامی واجب بالذات را منحصر در یک مصداق میدانند و معتقدند مصداق دیگری برای واجبالوجود ممکن نیست. اما دیدگاه ایشان دربارۀ مصادیق فرضی واجب تطور داشته و از وحدت عددی واجب به وحدت حقۀ حقیقیه رسیدهاند و به اینترتیب به وحدت شخصی عرفانی نزدیک شدهاند. در روایات اسلامی نیز وحدت عددی خداوند، بهصراحت نفی شده است. قرآن کریم نیز با توصیف وحدت خداوند متعال به قهاریت، بیان میکند که وحدت خداوند متعال بهگونهای است که مجالی برای فرض غیر باقی نمیگذارد. | ||
کلیدواژهها | ||
توحید ذاتی؛ وحدت حقه؛ وحدت شخصی وجود؛ وحدت عددی | ||
مراجع | ||
10. ـــــــــــــــــــ (1382). رحیق مختوم شرح حکمت متعالیه، تنظیم و تدوین حمید پارسانیا، چ دوم، قم: مرکز نشر اسراء، بخش دوم از جلد دوم (ج 7).
12. الرازی، فخرالدین محمد (1410 ق). المباحث المشرقیۀ فی علم الإلهیات و الطبیعیات، تحقیق محمد المعتصم بالله البغدادی، الأولی، بیروت: دارالکتاب العربی.
14. سهروردی، شهابالدین یحیی (1380الف). کتاب التلویحات اللوحیۀ و العرشیۀ، (در مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ج 1: 1 - 122)، تصحیح و مقدمۀ هنری کربن، چ سوم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 15. ـــــــــــــــــــــــــــــ (1380ب). کتاب المشارع و المطارحات (در مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ج 1: 193-506)، تصحیح و مقدمۀ هنری کربن، چ سوم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
20. ـــــــــــــــــــــــــــ (1393). شرح الهدایۀ الأثیریۀ، تصحیح، تحقیق و مقدمه مقصود محمدی، اشراف: سید محمد خامنهای، چ اول، تهران: انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا. 21. ـــــــــــــــــــــــــــ (1383). شرح أصول الکافی، تصحیح محمد خواجوی، جلد 3، چ دوم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 22. ــــــــــــــــــــــــــــ (1420 ق). کتاب العرشیۀ، تصحیح و تعلیق فاتن محمد خلیل اللَّبون فؤاد وکار، الأولی، بیروت: مؤسسۀ التاریخ العربی. 23. الصدوق (1423). التوحید، صحّحه و علّق علیه: السید هاشم الحسین الطهرانی، قم، مؤسسۀ النشر الإسلامی التابعۀ لجماعۀ المدرسین بقم المشرّفۀ. 24. العلامۀ الطباطبائی، السید محمدحسین (1420 ق). بدایۀ الحکمۀ، تحقیق و تعلیق: عباسعلی الزارعی السبزواری، السابع عشر، قم: مؤسسۀ النشر الإسلامی.
26. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1430 ق).المیزان فی تفسیر القرآن، العشرون قم: مؤسسۀ النشر الإسلامی التابعۀ لجماعۀ المدرسین بقم المشرّفۀ،. 27. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1416 ق). نهایۀ الحکمۀ، الثانی عشر، قم: مؤسسۀ النشر الإسلامی التابعۀ لجماعۀ المدرسین بقم المشرفۀ. 28. عبودیت، عبدالرسول (1385). درآمدی به نظام حکمت صدرایی، جلد 1، چ اول، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها و مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امامخمینی (ره). 29. العلامۀ الحلی (1337). ایضاح المقاصد من حکمۀ عین القواعد أو شرح حکمۀ العین، تصحیح سید محمد مشکوۀ و علینقی منزوی، تهران: دانشگاه تهران.
32. المدنی الشیرازی، سید علیخان (1435 ق). ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیّد الساجدین، التحقیق السید محسن الحسینی الأمینی، الثامنۀ، قم: مؤسسۀ النشر الإسلامی التابعۀ لجماعۀ المدرسین بقم المشرفۀ. 33. مصباح یزدی، محمد تقی (1376). شرح نهایۀ الحکمۀ، تحقیق و نگارش عبدالرسول عبودیت، جلد 2، چ اول، قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). 34. ـــــــــــــــــــــــــــ (1391). شرح الهیات شفا، تحقیق و نگارش محمد باقر ملکیان، جلد 1، چ دوم، قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدّسسرّه.
36. میرداماد، محمد باقر (1376). تقویم الإیمان و شرحه کشف الحقائق، شارح سید احمد العاملی، تعلیقات: الملاعلی النوری، حقّقه و قدّم له: علی اوجبی، چ اول، تهران: مؤسسۀ مطالعات اسلامی دانشگاه تهران. 37. ـــــــــــــــــــ (1422 ق). شرح الصحیفۀ الکاملۀ السجادیّۀ، برعایۀ: السید محمود بحرالعلوم المیردامادی، المحقق: السید مهدی الرجائی، الثانیۀ، اصفهان: بهار قلوب. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 550 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 364 |