پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,764 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,186,865 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,935,708 |
تحلیل و ارزیابی دیدگاه‌های فقهی راجع به میزان دیۀ پلک‌ها؛ «با تأکید بر مادۀ 590 قانون مجازات اسلامی» | ||
| مجله علمی "پژوهشهای فقهی" | ||
| مقاله 7، دوره 15، شماره 3، مهر 1398، صفحه 489-511 اصل مقاله (386.78 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2019.250864.1007954 | ||
| نویسندگان | ||
| صدیقه حاتمی1؛ محمدرضا علمی سولا* 2؛ محمدحسن حائری3 | ||
| 1دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران | ||
| 2استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران | ||
| 3استاد گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران | ||
| چکیده | ||
| در باب میزان دیۀ پلک‌ها (دیة‌الأجفان) بین فقیهان امامیه اختلاف نظر جدی وجود دارد. مشهور فقیهان با تفکیک بین ازالۀ مجموعی و انفرادی، در حالت اول، دیۀ کامل را ثابت دانسته‌اند و در فرض دوم، به ثبوت یک‌سوم دیۀ چشم در پلک بالا و نصف دیۀ همان چشم در پلک پایین نظر داده‌اند. این دیدگاه مستظهر به ادعای اجماع بوده است و خبر «ظریف‌بن ناصح» نیز از دیگر ادلۀ این قول به‌شمار می‌رود. قانونگذار نیز در مادۀ 590 ق.م.از نظریۀ مشهور پیروی کرده است؛ در مقابل، نگارندگان با استقصای در متون فقهی به چهار موضع متفاوت دیگر از فقیهان دست یافته‌اند. آنچه سبب پیدایش چنین دیدگاه‌های متفاوتی شده، برنتابیدن ادعای تحقق اجماع در مسئله، غیرمعتبر شمردن برخی از روایات مورد استناد و وجود اخبار دیگری در فرض بحث بوده که بسیاری از فقیهان را به اتخاذ مواضع دیگر کشانده است. در مقالۀ حاضر با عنایت به اهمیت و لزوم اقتباس و انطباق قانون‌های موضوعه با احکام شرعی، در پژوهشی توصیفی - تحلیلی و با نگاهی مسئله‌محورانه، به نقد و تحلیل دیدگاه‌های موجود در مسئله پرداخته‌ایم و با خدشه در ادلۀ سایر اقوال، درنهایت قول به ثبوت پنج‌ششم دیه، در هر دو حالت ازالۀ انفرادی و اجتماعی پلک‌ها را برگزیده‌ایم. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ازالۀ انفرادی؛ ازالۀ مجموعی؛ پلک بالا؛ پلک پایین؛ دیۀ پلک‌ها؛ روایت ظریف‌بن ناصح | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis and Evaluation of Jurisprudential Views on the Amount of the Blood Money of the Eyelids, with an Emphasis on Article 590 of Islamic Penal Code | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sediqeh Hatami1؛ Mohammad Reza 'Elmi Soula2؛ Mohammad Hassan Haeri3 | ||
| 1Ph.D Student, Department of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, University of Ferdowsi, Mashhad, Iran | ||
| 2Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, University of Ferdowsi, Mashhad, Iran | ||
| 3Full Professor, Department of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, University of Ferdowsi, Mashhad, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| There has been serious dispute among the Imamite jurisprudents regarding the amount of the blood money of the eyelids (diya al-ajfan). The famous jurisprudents, differentiating between the total and solitary destruction, hold that in the former case, the complete amount of blood money is fixed and in the later case, for the upper eyelid it is one-third of the blood money of the eye and for the lower eyelid it is half amount of the blood money of the same eye. This view is based on the claim of consensus and the report of “Zarif ibn Naseh” is another evidence to support this opinion. The Islamic Penal Code also follows the famous theory in this regard in the Article 590. In contrast to the famous promise, the writers have studied exactly the jurisprudential texts and have reached four different standpoints of other jurisprudents. There are several reasons for the development of such different views, including rejecting the claim of reaching a consensus on the matter, invalidating a number of cited traditions, and the existence of other reports on this assumption that have made most of the jurisprudents to hold other positions. The present article, taking into consideration the importance and the necessity of adaption and adaptation of positive law with religious law, uses a descriptive-analytical method and having a problem-based view, analyses the present views on the matter and cast doubts on evidences in other opinions. It finally adopts the view that the amount of blood money in both solitary and total destruction of eyelids is five-sixth of the [complete] blood money. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Eyelids Blood Money, Total Destruction, Solitary Destruction, Upper Lids, Lower Lids, Tradition from Zarif ibn Naseh | ||
| مراجع | ||
28. طباطبایی، علی‌بن محمد علی (1409 ق). الشرح الصغیر فی شرح مختصر النافع ـ حدیقة المؤمنین، چ اول، قم، انتشارات کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی قدس سره.
36. ـــــــــــــــــــــــ (1413 ق). قواعد الاحکام فی معرفة الحلال و الحرام، چ اول، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. 37. ـــــــــــــــــــــــ (1413 ق). مختلف الشیعه فی أحکام الشریعة، چ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. 38. فاضل هندی، محمدبن حسن (1416 ق). کشف اللثام و الابهام عن قواعد الأحکام، چ اول، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
48. مقدس اردبیلی، احمدبن محمد (1403 ق). مجمع الفائده و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، چ اول، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 365 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 264 |
||