تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,500 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,087,663 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,190,698 |
ارزیابی کیفیت محیطی (عینی-ذهنی) و رضایتمندی سکونتی در شهرکهای جدید (مطالعۀ موردی: شهرک توحید سبزوار) | ||
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری | ||
مقاله 11، دوره 6، شماره 4، دی 1397، صفحه 827-844 اصل مقاله (981.24 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2018.219516.591 | ||
نویسندگان | ||
مهدی زنگنه* 1؛ سکینه عبدالملکی2؛ مریم سادات موسوی2 | ||
1استادیار جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه حکیم سبزواری | ||
2کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه حکیم سبزواری | ||
چکیده | ||
ارزشیابی میزان رضایتمندی محیطی الگوی سکونت، طیف گستردهای از مؤلفههای اجتماعی، کالبدی و زیستمحیطی را دربرمیگیرد که درمجموع ارزش کیفیت محیط را بازگو میکنند. این مقاله با هدف ارزشیابی رضایتمندی ساکنان شهرک توحید از مؤلفههای مختلف حاکم بر محیط سکونتی و شناخت شاخصهای تأثیرگذار بر کیفیت محیط شهری، از دو بعد عینی و ذهنی صورت گرفته است. حجم نمونه نیز با استفاده از فرمول کوکران، 374 نفر محاسبه شده است. در این پژوهش توصیفی-تحلیلی، از شیوههای آماری بهویژه روش تحلیل عاملی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. بدینمنظور گویههای پژوهش در 9 شاخص دستهبندی و سپس این شاخصها در سه بعد کیفیت محیطی (عینی-ذهنی)، کیفیت محیطی (عینی)، کیفیت محیطی (ذهنی) تقسیم شدهاند. همچنین بهمنظور تکمیل تجزیه و تحلیل دادهها و بصریسازی آنها از نرمافزار Arc Map در محیط GIS استفاده شده و نتایج در قالب نقشه ارائه شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد سطح رضایتمندی از دیدگاه ساکنان شهرک توحید براساس تحلیل عاملی، در بعد ذهنی با مقدار 97/56 از بعد عینی با مقدار 75/46 بالاتر است. براساس نتایج ضریب همبستگی پیرسونی، میان 9 شاخص حاصلشده از نتایج تحلیل عاملی با ضریب همبستگی پیرسونی رابطة معناداری وجود دارد. بیشترین رضایتمندی از شاخصهای کالبدی و محیطی با مقدار 577/. است. کمترین رضایتمندی نیز به شاخص آسیب اجتماعی با مقدار 126/ مربوط است. همچنین براساس نقشة کیفیت محیطی (نمرة استانداردشدة Z)، بعد عینی کمترین میزان رضایت با مقدار 73/2 و بعد ذهنی با مقدار 36/3 و درمجموع کیفیت (عینی-ذهنی) در حد متوسط با مقدار 47/3 قرار دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
رضایتمندی؛ شهرک توحید؛ عینی و ذهنی؛ کیفیت محیطی؛ محیط مسکونی | ||
مراجع | ||
بحرینی، حسین، 1386، فرایند طراحی شهری، چاپ چهارم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران. پورسراجیان، محمود. 1394، «ارزشهای محلة تاریخی و معیارهای تغییر در آن از نظر ساکنان»، فصلنامة باغ نظر، سال دوازدهم، شمارة 35، صص 39-52. خادم الحسینی، احمد، منصوریان حسین و محمدحسین ستاری، 1389، «سنجش کیفیت ذهنی زندگی در نواحی شهری»، فصلنامة جغرافیا و مطالعات محیطی، سال اول، شمارة 3، صص 45-60. خاکساری، علی و روحانی چولایی الهام، 1393، «پایدارسازی حملونقل در جهت ارتقای کیفیت محیط شهری با تأکید بر بافتهای تاریخی (مطالعة موردی: مقایسة مرکز تاریخی مشهد و فرایبورگ)»، فصلنامة برنامهریزی توسعة شهری، سال اول، شمارة 1، صص 52-73. رضایی، محمدرضا، مؤذن، سهراب و نرگس نفر، 1393، «تحلیل رضایتمندی از شاخصهای کیفیت محیط در شهرهای جدید؛ مطالعة موردی شهر جدید پرند»، مجلة پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری، دورة دوم، شمارة 1، صص 31-47. رفیعیان، مجتبی و جمشید مولوی، 1391، رویکردها و روشهای سنجش کیفیت محیط مسکونی شهر، چاپ اول، انتشارات آذرخش، تهران. رفیعیان، مجتبی، عسگری، علی و زهرا عسگرزاده، 1388، «رضایتمندی شهروندان از محیطهای سکونتی»، مجلة علوم محیطی، سال هفتم، شمارة 1، صص 57-68. زارعی، مجید و فروغ محمد صالحی، 1392، «ارزیابی کیفیت محیط کالبدی محلات شهری با تأکید بر نقش سرمایههای اجتماعی؛ مطالعة موردی محلة علیقلی آقا شهر اصفهان»، مجلة مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، سال پنجم، شمارة 18، صص 155-174. سجادزاده، حسن، سعید ایزدی، محمدسعید و محمدرضا، حقی، 1395، «راهبردهای ارتقای کیفیت محیطی سکونتگاههای غیررسمی بر مبنای نظرات ساکنین؛ نمونة مورد مطالعه: محلة حصار در شهر همدان»، محیطشناسی، دورة چهلودوم، شمارة 1، صص 81-96. سلطانی، لیلا و مریم، دارابی، 1393، «ارزیابی کیفیت محیط در محلههای تاریخی شهرها (مطالعة موردی: محلة نفرآباد شهر ری)»، پژوهشهای جغرافیای انسانی، سال چهلوهشتم، شمارة 3، صص 429-439. شکری فیروزجاه، پری، 1392، «بررسی مؤلفههای تأثیرگذار بر میزان رضایتمندی شهروندان از کیفیت محیط مسکونی (نمونة موردی مناطق 1 و 8 شهر تبریز)»، فصلنامة علمی-پژوهشی فضای جغرافیایی، سال چهاردهم، شمارة 47، صص 67-82. شهابیان، پویان، سعیدپور سمیرا و میلاد پیرایهگر، 1392، «سنجش رضایتمندی سکونتی ساکنان محلة منظریه (بافت جدید) و ساکنان محلة خواهر امام (بافت قدیم) در شهر رشت»، فصلنامة آمایش محیط، سال ششم، شمارة 24، صص 41-62. گلکار، کوروش، 1380، «مؤلفههای سازندة کیفیت محیط شهری»، نشریة صفه دانشگاه شهید بهشتی، سال، یازدهم، شمارة 32، صص 38-68. لنگ، جان، 1388، آفرینش نظریههای معماری- نقش علوم رفتاری در طراحی محیط، ترجمة علیرضا عینیفر، چاپ چهارم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران. مرکز آمار ایران، 1395، سرشماری عمومی. مشکینی، ابوالفضل، سجادی، ژیلا و اکرم تفکری، 1390، «تأثیر سیاستهای واگذاری زمین و مسکن دولتی در گسترش کالبدی شهرهای ایران؛ نمونة موردی شهر کرمانشاه»، مجلة جغرافیا و توسعه، سال نهم، شمارة 23، صص 47-67. Bramley, G., and Power, S., 2008, Urban form and Social Sustainability: The Role of Density and Housing Type, Environment and Planning B: Planning and Design, Vol. 36, No. 1, PP. 30-48. Choguill, C, L., 2008, Developing Sustainable Neighborhoods, Habitat International, Vol. 32, No. 1, PP. 41–48. Costanza, R., 2007, Quality of Life: An Approach Integration Opportunities, Human. Das, D., 2008, Urban Quality of Life: A Case Study of Guwahati 2, Social Indicators Research , No. 88, Environment, Vol. 17, No. 1, PP. .297-310 Eziyio, N., and Iben, D. A., 2013, Subjestive Life Satis Faction in Public Housing In Urban Areas of Ogun State, Nigeria, Vol. 35, No. 1, PP. 51–61 Foo, T. S., 2000, Subjective Assessment of Urban Quality of Life in Singapore (1997- 1998), Habitat International, Vol. 24, No. 1, PP. 31-49 Ge, J., and Kazunori, H., 2006, Research on Residential Lifestyles in Japanese Cities from the Viewpoints of Residential Preference, Residential Choice and Residential Satisfaction, Landscape and Urban Planning, Vol. 78, No. 3, PP. 165-178. Gifford, R., and Steg, L., 2005, Sustainable Transportation and Quality of Life, Journal of Transport Geography, Vol. 13, No. 2, PP. 59-69. Goodey, B., 1993, Two Gentlemen in Verona: The Qualities of Urban Design, Streetwise, Vol. 4, No. 2, PP. 3-5. Jacobs, A and Appleyard., 1987, Toward An Urban Design Manifesto, JAPA, Vol. 53, No. 1, PP. 112-120. Kaplan, S., and Kaplan, R., 1982, Human Scape: Environments for People, Ann Arbor, Ulrich’s Books. Leen, Y. J., 2008, Subjective Quality of Life Measurement in Taipei, Journal Building and Environment, Vol. 43, No. 7, PP. 1205-1215. Marais, L., and Ntema, J., 2013, The Upgrading of an Informal Settlement in South Africa: Two Decades Onwards, Habitat. Marans, R. W., and Couper, M., 2000, Measuring the Quality of Community Life: A Program for Longitudinal and Comparative International Research, In: Proceedings of the Second International Conference on Quality of Life in Cities, Vol. 2, Singapore, Needs and Subjective Well-Being, Economics, Vol. 15, No. 61, PP. 267-276. Owen, K., and Wong, D., 2013, An Approach to Differentiate Informal Settlements Using Spectral, Texture, Geomorphology and Road Accessibility Metrics, Applied Geography, Vol. 38, No. 1, PP. 107-118. Porteous, J., Douglas, J, 1971, Design with People, The Quality of the Urban Environment Environment and Behavior. Journal Environment and behavior, Vol. 3, No. 3, PP. 155-175. Rossouw, S., and Pacheco, G., 2011, Measuring Non-Economic Quality of Life on a Sub-National Level: A Case Study of New Zealand, Journal of Happiness Studies, Online First, Vol. 13, No. 3, PP. 439-454. Schmit, R., 2002, Considering Social Capital in Quality of Life Assessment: Concept and Measurement, Social Indicators Research, Vol. 58, No. 3, PP. 403-428. Sedaghatnia, S. et al., 2013, An Evaluation of Residents Quality of Life Through Neighborhood Satisfaction in Malaysia, Environmental Management and Sustainable Development, Vol. 2, No. 1, PP. 114-125. Seik, T. F., 2000, Subjective Assessment of Urban Quality of Life in Singapore (1997-1998), Journal of Habitat International, Vol. 24, No. 1, PP. 31-49 Usamah, M. et al., 2014, Can the Vulnerable Be Resilient? Co-Existence of Vulnerability and Disaster Resilience: Informal Settlements in the Philippines, International Journal of Disaster Risk Reduction, Vol. 10, No.1, PP. 178- 189. Van K. et al., 2003, Urban Environmental Quality and Human Well-Being Towards a Conceptual Framework and Demarcation of Concepts, Landscape and Urban Planning, Vol. 65, No .2, PP. 5-18. Williams, K., Burton, E., and Jenks, M., 2000, Achieving Sustainable Urban form, Spon Press, London and New York. Bahraini, H., 2007, Urban Design Process, Fourth Edition, Published by Tehran University, Tehran. (In Persian) Golkar, K., 2001, The Quality of the Urban Environment Magazine Platform Components Manufacturer, Martyr Beheshti University, Vol. 11, No. 32, PP. 38-68. (In Persian) Khademolhosseini, A., Mansourian, H., and Sattari M. H., 2010, Subjective Quality of Life in Urban Areas, Geography and Environmental Studies Quarterly, Vol. I, No. 3, PP. 45-60. (In Persian) Khaksari, A., and Rohani, A., 2014, Sustainable Transport to Improve the Quality of Urban Environment with an Emphasis on Historical Textures, Case Study: Comparison of the Historical Center of Mashhad and Freiburg, Quarterly, Urban Development Planning, Vol. 1, No. 1, PP. 52-73. (In Persian) Leng, J., 2009, The Creation of Architectural Theory-The Role of Behavioral Science in Environmental Design, Visual Translation of the Oven, AR, Fourth Edition, Published by Tehran University, Tehran. (In Persian) Meshkini, A., Sajadi, G., and Tafakori A., 2011, The Impact of Government Housing Policy, Land Tenure and Physical Development of Citiesin Kermanshah Case Study, Journal of Geography and Development, Vol. 9, No. 23, PP. 47-67. (In Persian) Poursarajiyan, M., 2015, Historical Neighborhood Values and Measures for Changing it from the Realities of Residents, Journal Bagh Nazar, Vol. 35, No. 12, PP. 25-39. (In Persian) Rafieian, M., Asgari, A., and Asgarzade Z., 2009, Citizensatisfaction Withtheresidential Environment, Journal of Environmental Sciences, Vol. 16, No. 1, PP. 57-68. (In Persian) Rafieian, M., and Molavi, J., 2011, Approaches Andmethods Formeasuring the Quality of Residential Environment, The First Edition, Published Bylightning, Tehran and Preparation Space, Period, Vol. 7, No. 3, PP. 19-38. (In Persian) Rezaee, M., Moazen, S., and Nafar, N., 2014, Satisfactionan Alysis of Environmental Quality Indicators in New Cities Jumping, Case Study New Town Parand, Journal of Geography, Urban Planning, Vol. 2, No. 1, PP. 31-47. Sajjadzadeh, H., Ezadi, S., and Haghi, M., 2016, Strategies for Promoting the Quality of the Environment Informal Settlements Based on Residents, Views, Case Study: Hesar Neighborhood in Hamedan, Journal of Ecology, Vol. 1, No. 42, PP. 81-96. (In Persian) Shahabiyan, P., SaeeidPour, S., and Piraye Gar, M., 2013, Residential Satisfaction Measurement Residents Mnzryh (New Tissue) and Residents Sister of Imam (Old) in Rasht, Journal of Manipulating the Environment, Vol. 7, No. 24, PP. 41-62. (In Persian) Shokrifirouzjah, P., 2013, Study Factors Influencing Citizen Satisfaction with the Quality of Residential Environment (Case Distics 8 of Tabriz), Journal of Geographical Space, The Fourteenth Year, Vol. 14, No. 47, PP. 67-82. Statistical Center Of Iran, Census. 2016. (In Persian) Zarei, M., and Salehi, M., 2013, Assess the Quality Ofthe Physical Environmentin Urban Areas, with Emphasis on the Role Of social Capital incase of aligholi agha neighborhood, Journal Ofurban and Regional Research, Vol. 5, No. 18, PP. 155-174. (In Persian) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,015 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,192 |