پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,764 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,196,846 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,945,079 |
هیدروژئولوژی چشمه های کارستی منطقۀ کلاله، استان گلستان | ||
| اکوهیدرولوژی | ||
| مقاله 4، دوره 5، شماره 2، تیر 1397، صفحه 387-397 اصل مقاله (1.27 M) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ije.2018.232210.576 | ||
| نویسندگان | ||
| قمرالدین میرحسنی1؛ رحیم باقری* 2؛ یعقوب نیک قوجق3 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد آب‌شناسی، دانشکدۀ علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود | ||
| 2استادیار، دانشکدۀ علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود | ||
| 3کارشناس ارشد، شرکت آب منطقه‌ای گلستان، گرگان | ||
| چکیده | ||
| منطقۀ کوهستانی کلاله در شرق استان گلستان واقع شده است. وجود سنگهای آهکی کارستی و میانگین بارش سالانه نسبتاً زیاد منطقه سبب شده است که چشمههای کارستی بزرگی همچون زاو، آق‌سو و یلچشمه در منطقه به وجود آید. در این تحقیق توسعۀ کارست در منطقۀ کلاله و حوضۀ آبگیر چهار چشمۀ نسبتاً بزرگ منطقه براساس فاکتورهای زمین‌شناسی، هیدروژئولوژیکی و هیدروشیمیایی بررسی شده است. در این منطقه سازندهای آهکی لار، تیرگان و مزدوران و سازند شیلی سرچشمه رخنمون داشته است که چشمهها از آنها تخلیه می‌شوند. دو سازند لار و تیرگان در مجاور یکدیگر پتانسیل تشکیل حوضۀ آبگیر چشمۀ بزرگ زاو را داشتند. با بازدید صحرایی و مشاهدۀ عوارض مختلف کارستی همچون گودی مسدود، آبفروچاله و درزه و شکستگی‌های مختلف در سازند کارستی لار، حوضۀ آبگیر این چشمه در این سازند تشخیص داده شد. نوسانات دبی در چشمۀ آق‌سو در سازند مزدوران نسبت به تیرگان (یل‌چشمۀ بالا) بیشتر است، اما میزان حجم ذخیرۀ آن به دلیل کمی ضخامت سازند، کمتر است. نوع جریان در همۀ چشمهها از نوع مجرایی و افشان است. یل‌چشمۀ پایین نیز دبی و نوسانات کم داشته که مشخصۀ سازندهای شیلی همچون سازند سرچشمه است. همچنین، نتایج بررسی منحنی فرود نشان داد چشمههای زاو و یل‌چشمۀ بالایی با سه رژیم خطی فرود مختلف، از یک سفرۀ تکامل‌یافتۀ کارستی تغذیه میشود؛ درحالی‌که منحنی فرود آق‌سو و یل‌چشمۀ پایینی یک رژیم فرود دارد که می‌تواند به دلیل توسعۀ کمتر کارست در حوضۀ آبگیر باشد. ضریب خشکیدگی این چشمهها نیز نتایج یادشده را تأیید کردهاند. همۀ چشمهها تقریباً منشأ یکسان و تیپ غالب بی‌کربناته-کلسیک دارند. فرایند تبادل یونی مستقیم نیز علاوه بر پدیدۀ انحلال در منطقه تا حدودی رخ داده است. همۀ چشمهها نسبت به کلسیت و دولومیت اشباع تا فوق اشباع، ولی نسبت به ژیپس و هالیت تحت اشباع‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| استان گلستان؛ توسعۀ کارست؛ حوضۀ آبگیر؛ چشمه های کارستی؛ منحنی فرود | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Hydrogeology of Karstic Springs in Kalaleh Region, Golestan Province | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ghamar-Odin Mirhasani1؛ Rahim Bagheri2؛ Yaghob Nik Ghojogh3 | ||
| 1Faculty of Earth Sciences- Shahrood University of Technology | ||
| 3Expert of Hydrogeology, Golestan Regional Water Authority | ||
| چکیده [English] | ||
| Kelale mountainous region is located in the east of the Golestan province. There are several karstic springs such as Zav, Aghsoo, Yal-cheshme in the region due to the existing karstic limestone and relatively high average precipitation value. The development of karstic formation in Kelale area and catchment area of four major springs has been investigated in this study based on geology, hydrogeologic and hydrochemical factors. In this area, springs are discharged from Lar, Tirgan, and Mozduran karstic formations and Sarcheshmeh shale formation. Different karst features such as closed depression, sinkhole, joint and fractures were observed in Lar formation during field investigation, then the Lar formation proposed as catchment area. The types of flow in all springs are conduit and diffuse flow. Zav and upper Yal-cheshme with three recession coefficient, are fed by a well-developed karstic aquifer; while the recession curve of Aghsoo and lower Yal-cheshme have one recession coefficient, indicating weaker karstic development in the basin. All the springs have the same origin and mainly have Ca-HCO3 water type. Cation exchange also affects the hydrochemical characteristic of the springs. All springs are super-saturated with calcite and dolomite but under-saturated with gypsum and halite. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Karstic springs, Recession curve, Karst development, Catchment area, Golestan province | ||
| مراجع | ||
|
Ford D, Williams P. Karst geomorphology and hydrogeology. 2nd ed. England: John Wiley & Sons, Ltd; 2007. [2]. Raeisi E, Karami GH. The governing factors of the physicochemical characteristics of Sheshpeer karst spring, Iran. Carbonate and evaporates. 1996;11(2):162-169. [3]. Karimi H. Hydrogeological investigation of Mogermoon and Sar-Asiab karstic springs. Proceeding of 9th symposium of geology society of Iran. 2005;149-157; Tehran.[Persian]. [4]. Maghsoodi M, Karimi H, Safari H, Chahar-Rahi Z. Evaluating the karst development in Prav-Bisetoon region. Physical geography research quarterly journal. 2009;69(8):51-65.[Persian]. [5]. Karami GH. Hydrogeological and hydrochemical assessment of karstic springs in Palangan and Zar Ab region report. 1nd ed. Kurdistan: Kurdestan regional water authority; 2011.[Persain]. [6]. Padilla A, Pulido-Bosch A, Mangin A. Relative importance of baseflow and quickflow from hydrographs of karst spring. Ground water journal. 1994;32(2):267-277. [7]. White WB. Groundwater flow in karstic aquifers. In: Delleur JW, editor. The handbook of groundwater engineering. 2nd ed. Boca Raton: CRC Press; 1998.p.1-47. [8]. Bagheri S, Yamani M, Jafar-Bigloo M, Karimi H, Moghimi A. The assessing of karst development and hydrodynamic characteristics of karstic aquifers in Alvand region. Physical geography research quarterly journal. 2015;47(3):333-346.[Persian]. [9]. Bagheri R. Leakage potential in Seymarreh dam site. MSC thesis. 1nd ed. Shiraz: Shiraz University; 2007 [Persian]. [10]. Mohammadi-Behzad H, Cherchi GH, Kalantari N. Assessing the hydrogeological behavior of Sabz-Abad karstic spring, north of Khozestan province. Advanced applied geology journal. 2014;15(5):10-19.[Persian]. [11]. Bagheri R, Raeisi E, Zare M, Mohamadi Z, Bahadori F. The source of karstic springs in east part of Ravandi Anticline using 2H-18O, hydrochemistry, and water budget. Proceeding of 11th symposium of geology society of Iran. 2007;4-6; Mashhad.[Persian]. [12]. Bagheri R, Raeisi E, Zare M, Mohamadi Z. Leakage potential in Seymareh dam site. The 26th symposium on geosciences. 2008;17-19; Tehran.[Persian]. [13]. Mohammadi Z, Bagheri R, Jahanshahi R. Hydrogeochemistry and geothermometry of Changal thermal springs, Zagros region, Iran. Geothermics. 2010;(39):242–249. [14]. Ahmed M. Lineament as groundwater exploration guides in hard-rock terranes of arid regions. Canadian journal of remote sensing. 1996;22(1):108-116. [15]. Li Sh, Zhang Q, Su M, Wang Z, Wang S. Predicting geological hazards during tunnel construction. Journal of hard rock mechanics and geotechnical engineering. 2010;2(3):232-242. [16]. Ashjari J. In influences of anticlinal structure on regional flow, Zagros, Iran. PhD thesis. 1nd ed. Shiraz: Shiraz University; 2007. [17]. Kukacka M. Self-organization for the detection of local features. The 9th proceedings of contributed papers. 2009;62-67; Prague. [18]. Kovacs A. A quantitative method for the characterisation of karst aquifers based on spring hydrograph analysis. Journal of hydrology. 2005;303(1-4):152–160. [19]. Karimi H. Characterising the main karst aquifers of the Alvand 12- basin, northwest of Zagros, Iran, by a hydrogeochemical approach. Hydrogeology journal. 2005;13(5-6):787–799. [20]. Alavi M. Regional stratigraphy of the Zagros fold-thrust belt of Iran and its pro-foreland evolution. American journal of science. 2004;304(1):1–20. [21]. Stocklin J, Setudehnia A. Stratigraphic lexicon of Iran. 1nd ed. Iran: Geological survey of Iran; 1977. [22]. Maillet E. Essais dhydraulique souterraine et fluviale. 1nd ed. Paris: Hermann; 1985. [23]. Malik P, Vojtkova S. Use of recession-curve analysis for estimation of karstification degree and its application in assessing overflow/underflow condition in closely spaced karstic springs. Environmental earth sciences. 2012;65(8):2245-2257. [24]. Karami GH, Bagheri R, Rahimi F. Determining the groundwater potential recharge zone and karst springs catchment area: Saldoran region, western Iran. Hydrogeology journal. 2016;24(8):1981-1992. [25]. Bagheri R, Jafari H, Momeni AA, Bagheri F. [26]. Allocca V, Manna F, Vita PD. Estimating annual groundwater recharge coefficient for karst aquifers of the southern Apennines (Italy). Hydrology and earth system science. 2014;18:803–817. [27]. Todd DK, Mays LW. Groundwater hydrology. 3nd ed. New York: John Wiley; 2005. [28]. Hem JD. Study and interpretation of the chemical characteristics of natural water. 1nd ed. New York: United State geological survey; 1970. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 520 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 496 |
||