سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,532
تعداد مقالات70,504
تعداد مشاهده مقاله124,123,728
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,231,780
واثق, محمود, بدیعی ازنداهی, مرجان, نبوی, لطف‌‌الله, محمدی, احد. (1397). جستاری پیرامون مسئلۀ قانون در جغرافیا با تأکید بر جغرافیای سیاسی. , 50(3), 749-771. doi: 10.22059/jhgr.2018.236604.1007489
محمود واثق; مرجان بدیعی ازنداهی; لطف‌‌الله نبوی; احد محمدی. "جستاری پیرامون مسئلۀ قانون در جغرافیا با تأکید بر جغرافیای سیاسی". , 50, 3, 1397, 749-771. doi: 10.22059/jhgr.2018.236604.1007489
واثق, محمود, بدیعی ازنداهی, مرجان, نبوی, لطف‌‌الله, محمدی, احد. (1397). 'جستاری پیرامون مسئلۀ قانون در جغرافیا با تأکید بر جغرافیای سیاسی', , 50(3), pp. 749-771. doi: 10.22059/jhgr.2018.236604.1007489
واثق, محمود, بدیعی ازنداهی, مرجان, نبوی, لطف‌‌الله, محمدی, احد. جستاری پیرامون مسئلۀ قانون در جغرافیا با تأکید بر جغرافیای سیاسی. , 1397; 50(3): 749-771. doi: 10.22059/jhgr.2018.236604.1007489

جستاری پیرامون مسئلۀ قانون در جغرافیا با تأکید بر جغرافیای سیاسی

پژوهشهای جغرافیای انسانی
مقاله 14، دوره 50، شماره 3، مهر 1397، صفحه 749-771    اصل مقاله (834.8 K)
نوع مقاله: بنیادی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2018.236604.1007489
نویسندگان
محمود واثق* 1؛ مرجان بدیعی ازنداهی1؛ لطف‌‌الله نبوی2؛ احد محمدی3
1استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران
2استاد گروه فلسفه، دانشگاه تربیت مدرس
3دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران
چکیده
مسئلة قانونمندی در جغرافیا از دیرباز موضوع مجادلات بسیاری بوده و در سطحی گسترده‌‌تر در حوزة فلسفة علوم طبیعی و اجتماعی مطرح شده است. در حوزة علوم اجتماعی، همواره دو رویکرد در زمینة قانونمندی این علوم وجود دارد. در برخی مکاتب با اتکا به رویکرد رئالیستی، بر همانندی علوم طبیعی و اجتماعی اصرار شده است، اما مکاتب ایدئالیستی، علوم اجتماعی را متفاوت از علوم طبیعی می­دانند و قانونمندی این علوم را انکار می­کنند. در علم جغرافیا، مکاتبی مانند محیط‌‌گرایی، رفتارگرایی، فضایی و سیستمی، با تکیه بر رویکرد طبیعت‌‌گرایی، دانش جغرافیا را دانشی قانونمند می­دانند. درحالی­که پیروان مکاتبی از جمله امکان­گرایی، استثناگرایی و مکاتب رادیکال (انتقادی و پست­مدرن) به این قانونمندی اعتقادی ندارند. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی مسئلة قانون در جغرافیا از منظری متفاوت با توجه به دو رویکرد فوق است. همچنین قانونمندبودن یا نبودن دانش جغرافیا در این مطالعه تحلیل می­شود. از دیدگاه ما، از آنجا که جغرافیا جزء علوم اعتباری است نه حقیقی، قانونمندی مبتنی ‌‌بر فراوانی مصادیق نیست. برخلاف دیدگاه جغرافی­دانان طبیعت‌‌‌‌گرا، حتی اگر یک گزارة جغرافیایی، گزاره‌‌‌‌ای شخصی محسوب شود و میان موضوع و محمول آن رابطة علی باشد، آن گزاره در حکم قانون و قاعده­ای کلی خواهد بود که قابل‌‌تعمیم به همة مکان‌‌ها و فضاهاست. نتایج پژوهش حاضر نشان می­دهد جغرافیا در زمرة علوم قانونمند است که این مسئله با اتکا به رویکرد رئالیستی و به کمک تحلیل‌‌های منطقی و معرفت‌‌شناختی در مطالعة حاضر مشخص شده است.
کلیدواژه‌ها
تحلیل‌‌های معرفت‌‌شناختی؛ قانون علمی؛ قوانین حقیقی؛ قوانین اعتباری؛ جغرافیای سیاسی
مراجع
  1. اژه‌‌ای، محمدعلی، 1393، مبانی منطق، چاپ سیزدهم، تهران، انتشارات سمت.
  2. برزگر، ابراهیم، 1382، پیش‌‌بینی در علم سیاست؛ مقایسة علوم دقیقه و علوم انسانی، فصلنامة پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی (سخن سمت)، شمارة 9، صص 4-47.
  3. پوراحمد، احمد، 1386، قلمرو و فلسفة جغرافیا، چاپ دو‌‌م، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
  4. جنسن، آریلدهولت، 1376، جغرافیا: تاریخ و مفاهیم، مکاتب، فلسفه و روش‌‌شناسی، ترجمة جلال تبریزی، تهران، نشر سیر و سیاحت.
  5. حافظ‌‌نیا، محمدرضا و دیگران، (1389)، سیاست و فضا، مشهد، انتشارات پاپلی.
  6. خندان، علی‌‌اصغر، 1393، منطق کاربردی، چاپ دهم، تهران، سمت و مؤسسة فرهنگی طه.
  7. راین، آلن، 1388، فلسفة علوم اجتماعی، ترجمة عبدالکریم سروش، چاپ پنجم، تهران، انتشارات صراط.
  8. روزنبرگ، الکس، 1393، فلسفه علم، ترجمة مهدی دشت‌‌بزرگی و فاضل اسدی‌‌امجد، چاپ دو‌‌م، قم، انتشارات کتاب طه
  9. ساعی، علی، 1392، روش تحقیق در علوم اجتماعی با رهیافت عقلانیت انتقادی، چاپ چهارم، سمت، تهران.
  10. ــــــــــــــــــ 1358، دانش و ارزش، چاپ دو‌‌م، انتشارات یاران، تهران.
  11. ــــــــــــــــــ 1374، درس‌‌هایی در فلسفة علم‌‌الاجتماع (روش تفسیر در علوم اجتماعی)، نشر نی، تهران.
  12. ـــــــــــــــــ 1388، علم‌‌شناسی فلسفی؛ گفتارهایی در فلسفة علوم تجربی، چاپ دو‌‌م، انتشارات مؤسسة فرهنگی صراط، تهران.
  13. ـــــــــــــــــ 1393 الف، تفر‌‌ج صنع، چاپ نهم، تهران، مؤسسة فرهنگی صراط.
  14. ـــــــــــــــــ 1393ب، علم چیست، فلسفه چیست؟، چاپ هجدهم، انتشارات مؤسسة فرهنگی صراط، تهران.
  15. شکویی، حسین، 1382، اندیشه‌‌های نو در فلسفة جغرافیا، (جلد او‌‌ل)، چاپ ششم، انتشارات مؤسسة جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، تهران.
  16. شورچه، محمود، 1394، مکتب‌‌های جغرافیایی (از آغاز تاکنون)، انتشارات پرهان نقش، تهران.
  17. صادقی، رضا، 1390، جایگاه اصل علیت در تبیین علمی، فصلنامة آینة معرفت، سال ؟؟؟، شمارة 26، صص 88-112.
  18. علیجانی، بهلول، 1378، اصول و قوانین در جغرافیا، مجلة رشد آموزش جغرافیا، سال ؟؟؟، شمارة 50، صص 20-26.
  19. غیاثی، عبدالحمید، 1319، تعریف قانون و شریعت، فصلنامة مجموعة حقوقی، سال ؟؟؟، شمارة 159، صص 371-373.
  20. فصیحی، امان‌‌الله، 1389، امکان سازگاری قانونمندی جامعه و تاریخ با آزادی انسان، فصلنامة تاریخ در آینة پژوهش، سال هفتم، شمارة 1، صص 115-140.
  21. فنایی، ابوالقاسم، 1379، تبیین دینی، فصلنامة نقد و نظر، سال ششم، شمارة 3 و 4، صص 44-111.
  22. کاپالدی، نیکلاس، 1390، فلسفة علم؛ تکامل تاریخی مفاهیم علمی و پیامدهای فلسفی آن‌‌ها، ترجمة علی حقی، چاپ سو‌‌م، انتشارات سروش، تهران.
  23. کامران، حسن و محمود واثق، 1386، منطق و روش علمی در جغرافیای سیاسی، مجلة جغرافیا و توسعه، سال ؟؟؟، شمارة 10، صص 73-88.
  24. ـــــــــــــــــــ ، 1389، تبیین در جغرافیا (براساس فلسفة اسلامی)، فصلنامة جغرافیا، سال هشتم، شمارة 24، صص 7-26.
  25. کچویان، حسین، 1371، تبیین جامعه‌‌شناختی، ماهنامة رشد آموزش علوم اجتماعی، سال ؟؟؟، شمارة 13 و 14، صص 24-27.
  26. لیتل، دانیل، 1388، تبیین در علوم اجتماعی؛ درآمدی به فلسفة علم‌‌الاجتماع، ترجمة عبدالکریم سروش، چاپ پنجم، انتشارات صراط، تهران.
  27. لیدیمن، جیمز، 1393، فلسفة علم، ترجمة حسین کرمی، چاپ سو‌‌م، مؤسسة انتشارات حکمت، تهران.
  28. مصباح‌‌یزدی، محمدتقی، 1391 الف، جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن، چاپ هفتم، شرکت چاپ و نشر بین‌‌الملل، تهران.
  29. میرحیدر، دره، 1381، مبانی جغرافیای سیاسی، چاپ نهم، انتشارات سمت، تهران.
  30. نصیری، منصور، 1394، تبیین در فلسفة علم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
  31. وسوله، ایساجو، 1389، مشکل تبیین علمی در جامعه‌‌شناسی، ترجمة حسن شرف‌‌الدین، دو فصلنامة عیار پژوهش در علوم انسانی، سال دو‌‌م، شمارة 1، صص 157-186.
    1. Ejeei, M. A., 2014, The Elements of Logic, Thirteenth Edition, Tehran, Samt Publications. (In Persian)
    2. Barzegar, E., 2002, Prediction In Politics: Comparison of Exact Science and Human Science, Quarterly of Pazhuhesh Va Negaresh-E Kotobe Daneshghai (Samt Speech), Vol. ???. No. 9, PP. 4-47. (In Persian)
    3. Pourahmad, A., 2007, The Realm and Philosophy of Geography, Second Edition, Tehran: University of Tehran Press. (In Persian)
    4. Jensen, A. H., 1997, Geography: History and Concepts, Schools, Philosophy And Methodology, Translation of Jalal Tabriz, Tehran, Publishing Sayr-O-Siahat. (In Persian)
    5. Hafeznia, M. R. Et Al., 2010, Politics and Space, Mashhad: Papoli Publications. (In Persian)
    6. Khandan, A. A., 2014, Practical Logic, 10th Edition, Tehran: Samt And Taha Publications. (In Persian)
    7. Ryan, A., 2009, The Philosophy of Social Sciences, Translated By Abdulkarim Soroush, 5th Edition, Tehran: Serat Publications. ]In Persian[
    8. Rosenberg, A., 2013, Philosophy of Science, Translated by Mehdi Dasht Bozorgi and Fazel Asadi Amjad, Second Edition, Qom: Taha Publication. (In Persian)
    9. Saei, A., 2013, Social Science Research Method Through Critical Reason Approach, 4th Edition, Samt Publications, Tehran. (In Persian)
    10. Soroush, A. k., 2006, Science and Ideology, Second Edition, Yaran Publication. Tehran. (In Persian)
    11. ـــــــــــــــــــ , 1994, Lectures on Philosophy of Social Sciences (Method of Interpretation In Social Sciences), Ney Publication, Tehran. (In Persian)
    12. ـــــــــــــــــــ , 2008, Philosophical Scientology: Lectures On Experiential Science Philosophy, Second Edition, Serat Publications, Tehran. (In Persian)
    13. ــــــــــــــــــــ , 2014, Tafarrj-E-Sune: Essays On Human Sciences, Ethics and Arts, 9th Edition, Tehran: Serat Publications. (In Persian)
    14. ــــــــــــــــــــ , 2014, B, About Philosophy and Sciences, 18th Edition, Serat Publications. Tehran. (In Persian)
    15. Shakuie, H., 2003, New Trends in Philosophy of Geography, (Vol. I), Sixth Edition, Geographical and Cartographic Geographical Institute Gitashenasi Publications, Tehran.  (In Persian)
    16. Shourche, M., 2015, Geographical Schools, Paraham Naghsh Publication, Tehran. (In Persian)
    17. Sadeghi, R., 2010, Position of The Causality in Scientific Explanation, Quarterly of Ayandeye Ma’refat, Vol. ???, No. 26, PP. 88-112. (In Persian)
    18. Alijani, B., 1997, Rules and Laws in Geography, Quarterly of Roshde Amouzesh Joghrafia, Vol. ???, No. 50, PP. 20-26. (In Persian)
    19. Ghyasi, A., 1893, Definition of Law and Positivity, Quarterly of Rights, Vol. ???, No. 159, PP. 371-373. (In Persian)
    20. Fasihi, A. A., 2009, Possibility of the Co-Existence of Social Lawability and History With Human Liberty, Quarterly of History and Research, Vol. 7, No. 1, PP. 115-140. (In Persian)
    21. Fanaei, A. GH., 1998, Religious Explanation, Quarterly of Criticism, Vol. 6, No. 3-4, PP. 44-111. (In Persian)
    22. Kapaldi, N., 2010, Philosophy of Science: Historical Evolution of Scientific Concepts and its Philosophical Consequence, Translated by Ali Haghi, 3rd Edition, Soroush Publication, Tehran. (In Persian)
    23. Kamran, H., and Wasegh, M., 2006, Logic and Methodology in Political Geography, Quarterly of Geography and Development, Vol. ???, No. 10, PP. 73-88. (In Persian)
    24. ________________, 2009, Explanation in Geography (Based on Islamic Philosophy), Quarterly of Geography, Vol. 8, No. 24, PP. 7-26. (In Persian)
    25. Kachouyan, H., 1989, Sociological Explanation, Monthly of Roshd-E Amouzesh Oloum Ejtemaei, Vol. ???, No. 13-14, PP. 24-27. (In Persian)
    26. Lithle, D., 2008, Explanation in Social Sciences, Translated by Abdulkarim Soroush, 5th Edition, Serat Publications, Tehran. (In Persian)
    27. Lidiman, J., 2014., Philosophy of Science, Translated by Hossein Karami, 3rd Edition, Hekmat Publications, Tehran. (In Persian)
    28. Mesbah Yazdi, M. T., 2012, Society and History from the View of Quran, 7 th Edition, International Publishing Company, Tehran. (In Persian)
    29. Mirheydar, D., 2002, Principles of Political Geography, 9 th Edition, Samt Publications, Tehran(In Persian)
    30. Nasiri, M., 2014, Explanation in Philosophy of Science, University of Tehran Press, Tehran. (In Persian)
    31. Wsevolod, I., 2009, Causation and Function in Sociology, Translated by Hassan Sharaf-Adin, Bi-Quarterly of Pazhouhesh, Vol. 2, No. 1, PP. 157-186. (In Persian)
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 934
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 886


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب